Palenie papierosów - wróg czy przyjaciel. Konspekt lekcji wychowawczej

SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ
W KLASIE ÓSMEJ

Temat: Palenie papierosów – wróg czy przyjaciel?

Cele ogólne:
• Kształtowanie prozdrowotnej postawy wobec palenia papierosów.
• Sprawdzenie i zweryfikowanie wiedzy na temat palenia papierosów.
• Zniechęcenie uczniów do sięgania po papierosy.
• Doskonalenie umiejętności pracy w grupach.

Cele operacyjne:
Po zajęciach uczeń potrafi:
• Określić przyczyny palenia tytoniu.
• Wymienić składniki tytoniu.
• Określić, na czym polega szkodliwość substancji zawartych w dymie tytoniowym.
• Wskazać, na czym polega szkodliwy wpływ palenia tytoniu na organizm człowieka (przejściowe i długotrwale skutki).
• Podać różne sposoby zerwania z nałogiem.

Metody pracy: Mini wykład, pogadanka, obserwacja, dyskusja, sesja
plakatowa, burza mózgów.

Formy pracy: Praca zespołowa, praca indywidualna.

Środki dydaktyczne: Historyjka ,,Rodzina Marka” i ,,Janek – sportowiec”,
plansze i zdjęcia, animacje, test.

Przebieg lekcji.

1. Wprowadzenie.
a) Dlaczego młodzi ludzie palą? – burza mózgów na forum ogólnym grupy np.:
 z ciekawości,
 dla towarzystwa,
 taka jest moda,
 aby się wyluzować,
 dla szpanu,
 aby być dorosłym...

2. Część właściwa lekcji.

a) Odczytanie historyjek – analiza i dyskusja (załącznik nr 1).

Historyjka 1 - ,,Rodzina Marka”
- Jak myślicie, co było powodem złego samopoczucia Marka?
Historyjka 2 - ,,Janek – sportowiec”
- Dlaczego zmniejszyły się szanse Janka na dostanie się do
gimnazjum sportowego?

b) Zapoznanie uczniów z informacjami dotyczącymi tytoniu – pogadanka;
- zdjęcie papierosa, płuca ludzkiego, składniki dymu
• Co znajduje się w papierosie
• Jak palenie wpływa na nasze zdrowie
• Poznanie bezpośredniego wpływu dymu papierosowego na wnętrze
płuca ludzkiego

c) Przedstawienie negatywnych skutków palenia – plansza skutki palenia.

d) Zapoznanie z rożnymi sposobami odmawiania – ściągi z odmawiania plansza, scenki.
• Zachowania asertywne (naucz się mówić ,,nie”, nie musisz robić to, co twój przyjaciel, czy grupa w której przebywasz)

3. Podsumowanie lekcji.
Poznanie prawd i mitów związanych z paleniem papierosów – animacje www.scholaris.pl, test sprawdzający wiedzę nt. palenia tytoniu.

Załącznik nr 1

HISTORYJKA ,,RODZINA MARKA”

Rodzina Marka miała bardzo małe, ale przytulnie urządzone mieszkanie. Tata i mama chłopca palili papierosy. Już kilka razy próbowali rzucić palenie, ale im się nie udawało. Marek zazwyczaj odrabiał lekcje w kłębach papierosowego dymu. Nawet wietrzenie nie pomagało. Od pewnego czasu chłopiec czuł się źle, nie mógł długo zasnąć, trudno mu było skoncentrować się na tym, co czyta.
W dodatku łapał każde przeziębienie, a gdy ktoś przy nim kichnął od razu było wiadomo, że Marek za kilka dni będzie chory.

HISTORYJKA ,,JANEK – SPORTOWIEC”

Janek zawsze chciał chodzić do gimnazjum sportowego.
Był dopiero w 4 klasie, ale już marzył o karierze sportowca. Osiągał przecież niezłe wyniki w biegu na 100 m, w skoku w dal i wzwyż.
Na razie trenował lekkoatletykę w szkolnym klubie sportowym.
Wieczorem po zajęciach wspólnie z kolegami wracał do domu. Zawsze znalazł się ktoś, kto też miał papierosy i częstował nimi wszystkich. Janek też palił, chociaż dużo mniej niż jego przyjaciele.
W 5 klasie chłopiec nie osiągał już tak dobrych wyników sportowych i ze zdumieniem odkrył, że koledzy przewyższają go wzrostem.

Załącznik nr 2

TYTOŃ A ORGANIZM CZŁOWIEKA

* Nikotyna to płynna substancja występująca w stanie naturalnym w roślinie
zwanej tytoniem.

* Kiedy człowiek pali, wdycha nikotynę zawartą w dymie. Dym przedostaje
się przez ścianki komórek układu oddechowego i szybko dociera do mózgu
i krwi.

* Kiedy człowiek pali papierosa nikotyna zawarta w tytoniu powoduje
przyspieszony rytm serca. Serce musi szybciej pracować i potrzebuje więcej
tlenu. Jednak tlenek węgla wytwarzany przez dym papierosowy w płucach
zmniejsza ilość tlenu doprowadzanego do serca i krwi. W momencie kiedy
organizm potrzebuje więcej tlenu otrzymuje go mniej. Jednocześnie,
przejściowo podnosi ciśnienie krwi, ponieważ powoduje zwężenie naczyń
krwionośnych i przyspieszenie akcji serca.

* Ludzie, którzy wypalają paczkę papierosów dziennie, są dwa razy bardziej
narażeni na zawał mięśnia sercowego niż ci, którzy nie palą. Im wcześniej
zaczynamy palić, tym bardziej narażeni jesteśmy na zawał serca.

* Nie ma nieszkodliwych papierosów. Papierosy o niskiej zawartości nikotyny
i substancji smołowatych są również niebezpieczne i zwiększają ryzyko
zachorowań na zawał.

* Papierosy zawierają lepką substancję zwaną smołą. Jest ona podobna do
smoły używanej do budowy dróg. Smoła zawarta w papierosach przylega do
płuc. Powoduje ona plamy na zębach i palcach. Nawet jeśli papieros ma filtr,
nie pochłania on w pełni smoły i dostaje się ona do płuc. Papierosy z filtrem
nie chronią przed zawałem serca. Często ludzie palący papierosy z filtrem
zaciągają się mocniej, aby wypełnić swoje płuca dymem i smołą.

* Dym papierosowy zawiera 4 000 substancji chemicznych. Wiele z nich to
substancje trujące. Ponad 40 z nich wywołuje raka. Jeśli palisz,
dziesięciokrotnie zwiększasz niebezpieczeństwo zachorowania na raka płuc.

* Palenie papierosów jest ściśle związane z rozedmą płuc i przewlekłym
zapaleniem oskrzeli. Palacze często uskarżają się na kaszel – w ten sposób
organizm stara się usunąć dym i trujące substancje chemiczne.

* Dym papierosowy jest szkodliwy dla wszystkich, którzy go wdychają, tak
więc jest również szkodliwy dla tych, którzy nie palą ale przebywają w tym
samym pomieszczeniu z palącymi.

* Osoba wypalająca jedną paczkę papierosów dziennie, po roku wprowadzi do
swoich płuc w postaci osadu 1 litr substancji smołowatych.

* Każdy wypalony papieros skraca życie o 8 minut.

POLSKA [ DANE Z 2003 ROKU]

* Polacy wypalają blisko 90 miliardów papierosów rocznie.

* Na papierosy w naszym kraju palacze wydają rocznie blisko 16 miliardów
złotych.

* Rocznie z powodu palenia tytoniu przedwcześnie umiera 70 tysięcy naszych
rodaków.

* Statystyczny Polak w ciągu roku wypala około 6 papierosów dziennie.

Załącznik nr 3

PRZEJŚCIOWE NEGATYWNE SKUTKI PALENIA
[WYSTĘPUJĄ W KILKA MINUT PO ZACIĄGNIĘCIU SIĘ DYMEM]

- przyspieszony rytm serca
- wzrost ciśnienia krwi
- może wystąpić podrażnienie błony śluzowej gardła
- pojawienie się tlenku węgla we krwi
- pojawienie się substancji rakotwórczych w płucach
- zanieczyszczenie powietrza
- podrażnienie oczu
- obniżenie temperatury ciała

INNE PRZEJŚCIOWE NEGATYWNE SKUTKI PALENIA

- możliwe uszkodzenie błony śluzowej warg, języka, podniebienia, gardła
i w konsekwencji upośledzenie poczucia smaku
- możliwość wystąpienia suchego kaszlu, nieprzyjemnego zapachu z ust,
stanów zapalnych jamy ustnej
- możliwość wystąpienia upośledzenia węchu
- wcześniejsze wystąpienie zmarszczek
- żółty nalot na zębach
- zaburzenia prawidłowego oddychania i ograniczone wydzielanie śliny
- zwiększona podatność na choroby

DLUGOTRWALE NEGATYWNE SKUTKI PALENIA

- rak płuc, jamy ustnej, przełyku, krtani, trzustki i pęcherza
- choroby serca
- owrzodzenia
- choroby układu krążenia i wylew
- rozedma płuc
- chroniczne zapalenie oskrzeli

Załącznik nr 4

TECHNIKI POMOCNE PRZY RZUCENIU PALENIA

LECZENIE UZALEŻNIENIA OD NIKOTYNY POWINNO OBEJMOWAĆ:

- leczenie farmakologiczne: gumy do żucia, plastry na skórę zawierające
nikotynę, tabletki

- nauka nowych zachowań

 ustalenie dnia rzucenia nałogu (może to być jakiś specjalny dzień
jak urodziny, jakaś rocznica, wakacje)

 kontrola palenia (zmniejszenie ilości, usunięcie ze swego otoczenia zapałek, popielniczki, reklam z czasopism)

 szukanie wsparcia wśród osób niepalących, przebywanie wśród nich

 poświęcenie czasu swoim bliskim (poprzez porzucenie nałogu pokazanie im, że dbasz o ich zdrowie, jak o swoje)

 rozwijanie zainteresowań

 aktywny wypoczynek

 notowanie, ile pieniędzy wydajesz na palenie

 sprawianie sobie jakiś drobnych przyjemności, innych niż palenie

Załącznik nr 5

PALENIE TYTONIU – TEST

Odpowiedz na następujące pytania zaznaczając P (prawda) lub N (nieprawda):

1. Jednym z najważniejszych powodów palenia tytoniu przez młodzież jest poczucie przynależności do grupy.

2. Wdychanie dymu papierosowego przez niepalących powoduje dolegliwości górnych dróg oddechowych.

3. Palenie pomaga w chwilach zdenerwowania.

4. W płucach osoby wypalającej paczkę papierosów dziennie, przez cały rok zbierze się 1 litr substancji smołowatych.

5. Ćwiczenia fizyczne eliminują niekorzystne skutki palenia.

6. Trzeba wypalić jedną paczkę papierosów, aby wzrosła ilość uderzeń na minutę, ciśnienie krwi w naczyniach i powietrza w płucach.

7. Większość ludzi palących lubi palić papierosy i nie chce zerwać
z nałogiem.

8. Palenie papierosów to jedna z najważniejszych przyczyn chorób serca.

9. Większość nastolatków może rzucić palenie, gdy tylko zechce.

10. Nie ma nic złego w tym, że nastolatki próbują palić papierosy, jeśli rzucą
palenie, zanim grozi to przyzwyczajeniem.