Ćwiczenia usprawniające pracę żuchwy i podniebienia miękkiego

Ćwiczenia usprawniające pracę szczęki dolnej – żuchwy
1. Wykonujemy ruchy żucia, poruszając jednocześnie wargami, policzkami i językiem.
2. Przy zamkniętych ustach opuszczamy i unosimy dolna szczękę.
3. Wysuwamy jak najdalej dolą szczękę, jednocześnie nagryzamy dolnymi zębami górna wargę.
4. Przy lekko rozchylonych wargach przesuwamy dolną szczękę w prawą stronę, a następnie w lewą stronę.
5. Opuszczamy żuchwę i unosimy tak, jakbyśmy przegryzali dużą i bardzo twardą gruszkę (jeden gryz na trzy razy). Chodzi o zatrzymanie każdej fazy gryzienia od najszerszej do najwęższej.
5. Energicznie opuszczamy żuchwę, wymawiając kilka razy głoskę [a].
6. Dynamicznie wymawiamy sa – sa – sa – sa – sa szeroko otwierając usta przy [a].
7. Naśladujemy żuchwa ruchy koparki – powoli opuszczamy żuchwę maksymalnie w dół, lekko cofamy, a następnie unosimy do góry poniżej linii warg.

Ćwiczenia usprawniające pracę podniebienia miękkiego.
1. Przy zamkniętych ustach powoli wdychamy i wydychamy powietrze.
2. Ziewamy nisko opuszczając dolną szczękę.
3. Chrząkamy, gwałtownie wyrzucając powietrze przez nos.
4. Wykonujemy wolny wdech przez usta, wydech przez nos.
5. Nadymamy policzki, zatykając nos. Gwałtownie puszczamy nos.
6. Wykonujemy ruchy takie, jak podczas ssania cukierka.
7. Zaczynamy wolno wymawiać głoskę [k]. Następnie stopniowo przyspieszamy.
8. Chrapiemy na wdechu i na wydechu przy szeroko otwartych ustach.
9. Ziewamy wysuwając język do przodu, jak to robią koty.
10. Chuchamy na szybę lub lusterko, aby zaparowało.
11. Wymawiamy: ga – go – ge – gu – gi – gy – gę – gą, a następnie ka – ko – ke – ku – ki – ky – kę – ką.
12. Śmiejemy się z otwartymi ustami.

Ćwiczenie sprawdzające nasze aktualne możliwości oddechowe.
Przeczytaj na jednym oddechu ciąg słów, bez dobierania powietrza. Zaznacz miejsce, w którym zaczyna brakować Ci powietrza, czyli do pierwszego wdechu. Można zorganizować rodzinny konkurs, kto przeczyta więcej słów. Sprawdzaj swoje możliwości co tydzień. Za każdym razem powinno się udać przeczytać więcej (tekst ćwiczenia pochodzi z książki Mirosława Oczkosia "Sztuka poprawnej wymowy")

Moneta, moment, motyka, mata, mama, matka,
nugat, naga, noga, napotykam, nota, notatka,
nuda, ogon, ogonek, okap, okup, oko, oman,
omen, knot, knotek, kogo, konto, kontakt,
kokon, Agatka, antyk, Ateny, Atena, atut, apteka,
dogmat, dogodny, dokonany, dukat, dokument,
baty, but, buty, Benedykt, boa, bogaty, tandeta,
tapeta, temat, teka, tempo, tyka, ton, tona,
kometa, komenda, komnata, kompan, kompot,
obok obyty, obuty, oddany, oddam, odma,
odnoga, anemon, antenat, antypoda, Antygona,
Agata, kubek, kopa, kupon, Kutno, kakadu, dany,
dane, debata, dotyk, dekada, datek, deptak,
podomka, pogoda, pogodny, pokuta, pomagam,
tan, ton, tabaka, tabun, taktyka, tampon, tamten,
kant, kantata, Kain, katakumby, kto, kot, kotek,
uda udany, ugoda, utkany, upada, upadek,
anatema, atom, anatom, andante, Andy, antena,
bomba, bon, bona, bony, buda, budy, bunt,
gatunek, gotyk, gama, godny, ganek, gnat, kogut,
komuna, kontynent, kopyto, komponent, denat,
duma, dumka, doba, dba, dno, dna, dodatek,
Edyta, ekonom, Eneida, etap, etat, etyka, epoka,
tom, tuk, tuman, tka, tupet, tytan, Tybet, typ,
potomek, pomny, ptak, potok, puma, puka, pyta,
Bogdan, bukat, baton, butan, byt, abnegat,
abonent, abonament, adept, akonto, amen.