Program koła teatralnego

"Żadna istota nie żyje tylko we własnej skórze.Jej podskórne narządy służą do nawiązania kontaktów z tym, co leży poza obrębem ciała"
John Dewey

PROGRAM KOŁA TEATRALNEGO
realizowanego w ramach projektu unijnego
Kreatywny uczeń – innowacyjna szkoła

Opracowała
mgr Sylwia Matyjaszek
nauczycielka języka polskiego
Szkoła Podstawowa w Złotokłosie

WSTĘP

Nowoczesna szkoła powinna wyjść naprzeciw potrzebom rozwijającej się prężnie cywilizacji i wysunąć na pierwszy plan zadań dydaktyczno-wychowawczych kształtowanie twórczej postawy uczniów. Rozwijaniu tzw. wyobraźni twórczej dzieci i młodzieży niewątpliwie sprzyja atmosfera zajęć pozalekcyjnych – zwłaszcza koła zainteresowań (np. teatralnego).
Uwolnieni od przymusu nauki i widma złej oceny uczniowie z reguły chętnie uczestniczą w tego typu zajęciach. Dlatego chęć zaistnienia w teatrzyku szkolnym zgłaszają również uczniowie mający problemy z nauką. Często jest tak, że ci właśnie uczniowie zyskują miano najlepszych aktorów. Zaskakują wszystkich swą błyskotliwością, umiejętnością pięknej recytacji, wrażliwością artystyczną i doskonałym przygotowaniem do roli. Zabawa w teatr może więc pośrednio podnieść samoocenę dziecka, jego wiarę we własne siły i możliwości. Może pomóc mu wyzbyć się kompleksów i dostrzec – niewidzialne dotąd – własne, lepsze „ja”.
Należy pamiętać również o tym, że każdy z nas szuka akceptacji u drugiego człowieka, chce być choć przez chwilę podziwiany. I właśnie takie „pięć minut” może każdemu małemu aktorowi zapewnić koło teatralne. Teatr stwarza bowiem szansę zaistnienia poprzez wystawiane przedstawienia w szerszych kręgach – choćby w społeczności szkolnej i środowisku lokalnym.
Poza tym uczestniczenie w zajęciach koła teatralnego wpływa na kształtowanie pewnych postaw, rozwijanie kompetencji społecznych. Uczy umiejętności pracy w zespole, odpowiedzialności za grupę, budzi empatię, konieczność zrozumienia drugiego człowieka. Co więcej, pokazuje odmienność drugiego człowieka i kształci trudną sztukę akceptacji czyjejś wizji oraz mobilizuje do podjęcia dialogu.
Warto wspomnieć jeszcze takie zalety koła teatralnego, jak: uzupełnianie wiedzy o kulturze, wzbogacanie czynnego słownika uczniów, ćwiczenie umiejętności logicznego myślenia, precyzowania swych wypowiedzi czy też ćwiczenie rozumienia i interpretacji tekstu. Są to walory, które z całą pewnością przemawiają za potrzebą tworzenia kół teatralnych na różnych etapach kształcenia.

UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU
Program koła teatralnego został dostosowany do warunków i możliwości szkoły. Realizowany będzie w bloku zajęć pozalekcyjnych, jeden raz w tygodniu, na spotkaniach obejmujących 1 godzinę lekcyjną w roku szkolnym 2017/2018. Możliwe jest realizowanie programu również w kolejnych latach. Warunkiem jest tutaj jednak nowy repertuar oraz poszukiwanie nowych metod aktywizujących uczniów i form ich realizacji.
Program koła w roku szkolnym 2017/2018 realizowany będzie w ramach projektu „Kreatywny uczeń – innowacyjna szkoła”, który jest dofinansowany z funduszy unijnych przy współpracy firmy Mały Inżynier m.in. z Gminą Piaseczno.
Zajęcia przeznaczone są dla 10-12 osób (wymóg projektu unijnego – w kolejnych latach ewentualnej realizacji programu liczbę uczestników będzie można zwiększać, jednak nie powinna ona przekraczać 20 osób) z klas siódmych (w kolejnych latach ten wymóg może być zmieniony). Na pierwszych i ostatnich zajęciach uczniowie przejdą tzw. próbę cukrowej pianki, która posłuży do ewaluacji (próba cukrowej pianki: uczniowie w przypadkowo dobranych grupach muszą wykonać zadanie na pierwszych i ostatnich zajęciach polegające na zbudowaniu jak najwyższej konstrukcji z makaronu spaghetti, taśmy klejącej i jednej pianki – pozwoli to na zbadanie przyrostu ich kompetencji społecznych). Realizacja zajęć umożliwia zakup rekwizytów i potrzebnych materiałów na kwotę zabezpieczoną przez fundusze unijne. W przypadku korzystania z programu w latach następnych należy zadbać o sponsora lub liczyć na pomoc finansową dyrektora szkoły, rodziców.

CEL GŁÓWNY
Zajęcia mają na celu kształtować kompetencje kluczowe: kompetencje społeczne. Prowadzenie koła ma za zadanie aktywizację i integrację uczniów w celu kształtowania ich inicjatywności, kreatywności, umiejętności pracy w grupie z wykorzystaniem narzędzi ICT.

CELE SZCZEGÓŁOWE
1.Rozwijanie zainteresowań wszystkimi dziedzinami sztuki.
2. Kształtowanie wrażliwości estetycznej uczniów.
3. Rozwijanie wyobraźni.
4. Doskonalenie umiejętności głośnego czytania ze zrozumieniem.
5. Wzbogacanie czynnego słownika uczniów.
6. Doskonalenie umiejętności ekspresji uczuć.
7. Nauka współpracy w grupie.
8. Kształcenie poczucia odpowiedzialności za siebie i grupę.
9. Nauka zdyscyplinowania i koncentracji na zajęciach.
10. Uświadomienie uczniom ich indywidualności.
11. Podnoszenie wiary uczniów we własne możliwości.
12. Bogacenie osobowości młodego człowieka poprzez stawianie go wobec nowych wyzwań.
13. Uświadomienie trudu „aktorskiego fachu”.
14. Doskonalenie dykcji, mimiki, operowania mową ciała.
15. Nauka gestu scenicznego.
16. Poznanie etapów pracy nad przedstawieniem.
17. Zaznajomienie z warsztatem pracy scenarzysty, reżysera, scenografa, kostiumologa, choreografa, realizatora światła i dźwięku.
18. Doskonalenie umiejętności korzystania z ICT.
19. Zachęcanie do aktywnego udziału w życiu społeczności szkolnej.
20. Wzbogacanie wiedzy o teatrze (historia, rodzaje).

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
METODY:
 drama (tu takie techniki jak: poza, rzeźba, żywy obraz, pantomima, scenka improwizowana, stop-klatka, lustro, na dworcu kolejowym w Kaudawaku),
 metoda analizy interpretacyjnej tekstu,
 metoda ćwiczeń okazjonalnych,
 metoda praktyki pisarskiej,
 metoda przekładu intersemiotycznego,
 pogadanka,
 dyskusja,
 burza mózgów,
 metody wspomagające koncentrację;

FORMY PRACY:
 indywidualna,
 grupowa,
 zespołowa;
NARZĘDZIA:
 teksty baśni,
 propozycje repertuarowe,
 komputer z łączem internetowym,
 rzutnik,
 przenośny głośnik,
 artykuły papiernicze niezbędne do wykonania dekoracji,
 maski, tkaniny, dodatki do strojów potrzebne do stworzenia odpowiednich kostiumów;
TREŚCI KSZTAŁCENIA
1. Utrwalenie podstawowych zagadnień dotyczących budowy teatru, jego historii, rodzajów (teatr uliczny, kukiełkowy, cieni, muzyczny, żywego aktora) i ludzi tworzących spektakl (scenarzysta, reżyser, scenograf, kostiumolog, choreograf, realizator światła i dźwięku).
2. Zabawy dramowe uczące warsztatu, opanowania własnego ciała, mimiki, gestykulacji, pobudzające wyobraźnię i kreatywność.
3. Ćwiczenie kultury słowa – zajęcia kształcące dykcję, modulację głosu, postawę i chód
na scenie.
4. Uczucia na scenie – rozwijanie umiejętności obserwatorskich, analizy, samooceny.
5. Obserwacja i analiza gry aktorskiej na przykładzie fragmentów przedstawień teatralnych, kabaretów dostępnych na kanale YouTube.
6. Zapoznanie z pojęciami: pastisz, trawestacja, parodia.
7. Próby adaptacji znanych baśni na „wesoły” scenariusz.
8. „Śpiewać każdy może” – zabawa karaoke jako doskonały sposób na przełamanie tremy na scenie.
9. Sposoby komunikowania się reżysera z aktorem.
10. Konfrontacja i ocena dokonań grupy i własnych umiejętności aktorskich przez przygotowywanie i prezentację spektaklu na forum szkoły.
11. Promocja koła w środowisku szkolnym.
12. Doskonalenie warsztatu teatralnego.
13. O wadze scenografii i podkładu muzycznego – czyli jak budować nastrój na scenie.
14. Tworzenie scenografii – dekoracja teatralna i kostiumy.
15. Przedstawienie dla publiczności szkolnej z okazji Dnia Dziecka.

PROPONOWANA TEMATYKA ZAJĘĆ
1. Czy potrafimy współpracować? Próba cukrowej pianki.
2. Jak mogę wyrazić siebie? Zabawy z karaoke.
3. Na dworcu kolejowym w Kaudawaku. Zabawa dramowa.
4. Poza, rzeźba, żywy obraz - przełamujemy lody.
5. Co mogę zrobić własnym ciałem? Zabawy dramowe.
6. Jak przygotować scenariusz przedstawienia?
7. W krainie bajek - wstęp do naszej własnej sztuki.
8. Robin Hood w naszym wydaniu.
9. "Witajcie w naszej bajce" - choreografia do piosenki otwierającej przedstawienie.
10. Ćwiczymy kolejną scenkę, czyli kto będzie Kopciuszkiem?
11. Ćwiczenia dramowe.
12. O ruchu scenicznym.
13. Interpretacja roli – ćwiczenia.
14. Kto jest kim w tej sztuce? Dobór aktorów do roli.
15. Jak pokazać uczucia na scenie?
16. Muzyka tworzy nastrój - o podkładzie muzycznym do przedstawienia
17. „Pinokio" inaczej.
18. Jak wykorzystać przestrzeń sceniczną? (4 godziny zajęć)
19. Wykonujemy dekoracje do przedstawienia.
20. Odgłosy jako tło scenek.
21. Teatr - nasza pasja. O historii teatru słów kilka.
22. Jak zagrać twarzą? O roli mimiki w sztuce teatralnej. (3 godziny zajęć)
23. O scenografii.
24. I znowu próba cukrowej pianki?
25. "Ach, te bajki zmienione!" Próba generalna przedstawienia.
26. I wreszcie finał! Przedstawienie dla klas 1-3 i oddziału przedszkolnego z okazji Dnia Dziecka.

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW
Uczeń:
 podejmuje działania twórcze,
 chętnie uczestniczy we wszystkich przedsięwzięciach grupy,
 wykazuje duże zainteresowanie formami teatralnymi,
 aktywnie uczestniczy w życiu szkoły,
 rozwija swoje zainteresowania,
 ma poczucie wspólnoty,
 zna swoje mocne strony i potrafi je wykorzystać,
 potrafi wczuć być empatyczny,
 stara się być tolerancyjny dla cudzej odrębności,
 korzysta z komputera, sprzętu do karaoke, sprzętu nagłośnieniowego,
 sprawnie porusza się w wirtualnym świecie (wyszukuje w Internecie potrzebne materiały do scenek: scenariusze przedstawień, piosenki, materiał dźwiękowy w celu zmontowania podkładu),
 wzbogaca swoje wiadomości o teatrze, jego rodzajach i jego historii,
 podejmuje dialog z kolegami z grupy,
 potrafi otwarcie mówić o swoich uczuciach,
 potrafi improwizować,
 stara się pomagać kolegom z zespołu,
 interesuje się różnymi przejawami sztuki,
 próbuje tworzyć scenariusz przedstawienia, dobierać do niego muzykę i kostiumy.

SPOSOBY EWALUACJI PROGRAMU
1. Zaprezentowanie przedstawienia "Ach, te bajki zmienione!" klasom 1-3 i oddziałom przedszkolnym z okazji Dnia Dziecka.
2. Wyniki próby cukrowej pianki.
3. Wzorowe recytacje na lekcjach języka polskiego.
4. Rozmowy z uczestnikami koła na temat atrakcyjności zajęć.

BIBLIOGRAFIA
1. Czelakowska D., Twórcza aktywność dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1996
2. Flemmig I., Fritz J., Teatr w szkole. Propozycje zabaw dla dzieci w wieku 6-13 lat, Wydawnictwo „Jedność”, Kielce 2002
3. Gloton R., Clero C, Twórcza aktywność dziecka, WSiP, Warszawa 1976
4. Machura W., Bez kapelusza. Propozycje imprez teatrzyku szkolnego, Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, Kielce 1995
5. Szymańska A. M. , Szymczak A., Z fantazją i humorem czyli teatr w szkole, Wydawnictwo „Fosze”, Rzeszów 2004