Udział obywateli w życiu publicznym - scenariusz lekcji

Cele lekcji:
Cel ogólny
Poznanie różnych form uczestnictwa obywateli w życiu publicznym w państwie demokratycznym i zrozumienie, że poprzez działalność w takich formach sami możemy wpływać na kształt polityczny i społeczny swojego kraju.
Cele szczegółowe:
uczeń po skończonej lekcji:
- wymienia bezpośrednie i pośrednie formy życia publicznego i potrafi wskazać zasadniczą różnicę między tymi formami
- definiuje i charakteryzuje poszczególne formy życia publicznego
- potrafi korzystać z materiałów źródłowych: podręcznik, Konstytucja RP, ustawy i teksty źródłowe
- potrafi napisać list otwarty i petycję
- przedstawia w jaki sposób zamierza w przyszłości uczestniczyć w życiu publicznym

METODY PRACY:
- burza mózgów
- praca z tekstami źródłowymi- pod kierunkiem nauczyciela
FORMY PRACY
- indywidualna
- grupowa
- zbiorowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Podręcznik
Materiały źródłowe
-Konstytucja RP
Kartki papieru, flamastry

TOK LEKCJI

1. Sprawdzenie listy obecności
2. Kartkówka – wyjaśnij znaczenie pojęcia demokracja. Wymień i scharakteryzuj fundamentalne zasady demokracji.
3. Przypomnienie definicji demokracji – demokracja to forma ustroju państwa, w którym obywatele tego państwa sprawują władzę w sposób bezpośredni lub za pośrednictwem swoich przedstawicieli.
4. Podanie tematu lekcji – „Formy uczestnictwa obywateli w życiu publicznym”
5. Burza mózgów – uczniowie odpowiadają na pytanie:
W jakich to formach życia publicznego mogą brać udział wszyscy obywatele i w ten sposób rządzić państwem? (odpowiedzi zapisywane są na tablicy)
Które z tych form przez was wymienionych są formami bezpośrednimi – czyli takimi, dzięki którym my sami rządzimy państwem, a które zaliczymy do form pośrednich (system przedstawicielski) – czyli takich, w których przedstawiciele przez nas wybrani, podejmują za nas decyzje ( podkreślamy kolorową kredą na tablicy)
6. Sprawdźcie w podręczniku na str. 106 czy prawidłowo wymieniliście wszystkie formy
i podkreśliliście formy bezpośrednie i pośrednie (uzupełnienie danych na tablicy)
7. Proszę w zeszytach w formie tabeli wpisać w jednej kolumnie bezpośrednie formy demokracji, a w drugiej – pośrednie formy demokracji
Bezpośrednie formy demokracji pośrednie formy demokracji
Referendum Wybory
Inicjatywa ludowa (ustawodawcza, obywatelska) Organizacje społeczne i polityczne
Samorządność Inicjatywy obywatelskie
Zgromadzenia
Listy otwarte i petycje

8. Przyjrzymy się teraz bardziej szczegółowo niektórym z tych form, dlatego proszę podzielimy się na grupy – zespoły 3 i4 osobowe, każda grupa dostanie na kartce zadanie do wykonania i materiały źródłowe, z których można korzystać, m. In. Konstytucję i ustawy
Odpowiedzi na pytania proszę wpisać na dużej kartce, w krótkiej formie
Proszę wybrać lidera grupy, który przestawi daną formę demokracji na forum klasy
Instrukcje dla zespołów
Grupa I „Referendum”
Jesteście grupą ekspertów. Na podstawie tekstu z podręcznika str. 106, art. 125 Konstytucji RP i fragmentu ustawy z dn. 29 czerwca 1995r. opracujcie w formie plakatu informacje na temat przeprowadzania referendum ogólnokrajowego w Polsce. W przygotowaniu plakatu pomogą Wam postawione niżej pytania:
1) Co to jest referendum?
2) Kto może brać udział w referendum?
3) Kto zarządza referendum?
4) Kto może złożyć wniosek o poddaniu określonej sprawy pod referendum?
5) Jeżeli wniosek składa grupa obywateli, to ile musi najpierw zebrać głosów poparcia dla swojej inicjatywy?
6) Kiedy następuje rozstrzygnięcie referendum?
7) Jaki organ państwowy został powołany do sprawdzenia ważności referendum?
8) W jakim akcie prawnym ogłasza się wynik referendum?
Grupa II „Inicjatywa ustawodawcza”
Jesteście grupą ekspertów. Na podstawie tekstu z podręcznika str. 106, art. 118 Konstytucji RP i fragmentu ustawy z dn. 24 czerwca 1999r. opracujcie w formie plakatu informacje na temat inicjatywy ustawodawczej w Polsce. W przygotowaniu plakatu pomogą Wam postawione niżej pytania:
1) Co to jest inicjatywa ustawodawcza?
2) Komu przysługuje inicjatywa ustawodawcza?
3) Kto zajmuje się przygotowaniem projektu ustawy, zbieraniem podpisów, czy kampanią promocyjną?
4) Ile podpisów musi zebrać komitet i w jaki sposób, aby ustawa mogła wejść pod obrady sejmu?
5) Do kogo wnosi się przygotowany projekt?
6) Czemu służy kampania promocyjna?
7) Jakie organy państwowe rozpatrują, czy dany projekt został prawidłowo przygotowany (czy np. nie sfałszowano podpisów)?
Grupa III „Wybory organów sprawujących władzę”
Jesteście grupą ekspertów. Na podstawie tekstu z podręcznika str. 108, art. 96 i97 oraz 127 i 169 Konstytucji RP, a także fragmentu ustawy z dn. 12 kwietnia 2001 r. opracujcie w formie plakatu informacje na temat przeprowadzania wyborów w Polsce. W przygotowaniu plakatu pomogą Wam postawione niżej pytania:
1) Wymieńcie rodzaje wyborów odbywających się w Polsce.
2) Co to jest ordynacja wyborcza?
3) Wymieńcie zasady prawa wyborczego : do sejmu, senatu, na prezydenta i do organów samorządu terytorialnego.
4) Kto w Polsce ma prawo wybierania?
5) Kto zarządza wybory?
6) Jakie organy państwowe zajmują się przeprowadzaniem wyborów?
7) Gdzie odbywa się głosowanie i w jakim czasie?
8) Skąd pochodzą pieniądze na przeprowadzenie wyborów?
Grupa IV „Partie polityczne”
Jesteście grupą ekspertów. Na podstawie tekstu z podręcznika str. 108, art. 11 i 13 Konstytucji RP i fragmentu ustawy z dn. 27 czerwca 1997r. opracujcie w formie plakatu informacje na temat partii politycznych w Polsce. W przygotowaniu plakatu pomogą Wam postawione niżej pytania:
1) Co to jest partia polityczna?
2) Na jakich zasadach partie polityczna zrzeszają obywateli?
3) Tworzenia jakich partii politycznych nie dopuszcza nasza Konstytucja?
4) Kto może zostać członkiem partii politycznej?
5) Jakie warunki trzeba spełnić, aby partia polityczna została wpisana do ewidencji i uzyskała osobowość prawną?
6) Skąd pochodzą pieniądze na prowadzenie partii politycznych?
7) Czy członkowie partii mają prawo do wystąpienia z niej?
Grupa V „Związki zawodowe”
Jesteście grupą ekspertów. Na podstawie tekstu z podręcznika str. 108, art. 59 Konstytucji RP i fragmentu ustawy o związkach zawodowych z 2001r. opracujcie w formie plakatu informacje na temat związków zawodowych w Polsce. W przygotowaniu plakatu pomogą Wam postawione niżej pytania:
1) Podajcie definicję związków zawodowych.
2) Jakie prawa zapewnia związkom zawodowych Konstytucja RP?
3) Komu przysługuje prawo tworzenia związków zawodowych?
4) Wymieńcie funkcje związków zawodowych.
5) Jakie warunki trzeba spełnić, aby związek zawodowy został wpisany do ewidencji i uzyskał osobowość prawną?
6) Kiedy następuje skreślenie związku zawodowego z rejestru?

9. Podsumowanie – jak widzicie, wszystkie poznane formy demokracji dają niezmiernie duży obszar możliwości sprawowania władzy przez obywateli – wystarczy tylko chcieć. Jeżeli obywatelom zależy na dobru swojego kraju, to będą uczestniczyć w wybranych formach, a przynajmniej będą chodzić na wybory i wybierać takich przedstawicieli narodu, z których będą dumni.
W jaki sposób zamierzacie w przyszłości uczestniczyć w życiu publicznym?
Zadanie domowe

Napisz petycję do prezydenta miasta Kędzierzyna – Koźla w sprawie budowy parku rozrywki dla młodzieży. Prośbę swą umotywuj podając trzy przekonywujące argumenty. Nie zapomnij o właściwej formie pisma.

Kędzierzyn – Koźle, dn. 11.05.2009r.

Jan Kowalski
47 – 230 Kędzierzyn – Koźle
Ul. Sławięcicka 79

Pan Wiesław Fąfara
Prezydent Miasta Kędzierzyna - Koźla

Petycja
Zwracam się z prośbą z wydanie zgody na budowę parku rozrywki dla młodzieży naszego miasta.
Na poparcie mojej prośby pragnę przytoczyć kilka argumentów.
1.
2
3
Mam nadzieję, że moje argumenty przekonały Pana o konieczności wydania zgody na budowę parku rozrywki dla młodzieży.

Z poważaniem
Jan Kowalski