SCENARIUSZ ZAJĘĆ ŚWIETLICOWYCH
KLASY 1-4
TEMAT: Kraina wiecznych lodów – ćwiczenia z kodowania
CZAS TRWANIA ZAJĘĆ: ok. 60 min
CELE OGÓLNE:
- zapoznanie z Antarktydą i Arktyką,
- posługiwanie się mapą świata,
- przypomnienie kierunków geograficznych,
- poznanie zwierząt żyjących na biegunie północnym i południowym,
- wyjaśnianie pojęcia zorza polarna, noc polarna,
- zapoznanie dzieci z kodowaniem,
- ćwiczenie koncentracji i wyobraźni przestrzennej dziecka,
- zachęcanie dzieci do udziału w zabawach ruchowych,
- posługiwanie się komunikacją werbalną i mową ciała,
- rozwijanie sprawności manualnych.
CELE OPERACYJNE:
- umie wskazać na mapie Arktykę i Antarktydę,
- wie jakie zwierzęta zamieszkują biegun północny a jakie południowy,
- umie wskazać różnice między Arktyką a Antarktydą,
- posługuje się nazwami: Inuita, igloo,
- wypowiada się na zadany temat,
- bierze aktywny udział w zabawach ruchowych,
- słucha i reaguje ruchem na treść opowiadania,
- wykonuje dyktando graficzne
- potrafi zakodować/napisać kod do podanego obrazka,
- wykona obrazek zorzy polarnej, używając pasteli.
METODY:
Słowne: rozmowa kierowana, objaśnienia, opis, instrukcja.
Oglądowe: ilustracje, pokaz,
Czynne: zadań stawianych przez nauczyciela,
Aktywizujące: burza mózgów,
FORMY:
-zbiorowa
-indywidualna
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
ilustracje przedstawiające: Inuitów, pingwina i innych zwierząt żyjących na obu biegunach, igloo i stacji badawczej, zorzy polarnej, mapa świata, magnetofon z płytami CD, mata do kodowania, obrazki oraz kwadraty kartonowe lub kubki do dyktanda graficznego.
PODSTAWA PROGRAMOWA:
1.1)a), 1.1)b), 1.2)a),1.2c), 1.3)a), 1.3c),1.3)f) ,4.2b),5.4), 6.1),6.5) 7.5),7.13), 8.3a)9.2
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Powitanie dzieci – “ISKIERKA”
2. Przedstawienie tematu lekcji -ANTARKTYDA I ARKTYKA.
3. Zapoznanie dzieci z MAPĄ ŚWIATA – pokazanie i zaznaczenie na mapie BIEGUNA PÓŁNOCNEGO I POŁUDNIOWEGO oraz ANTARKTYDY I ARKTYKI.
4. Krótkie przybliżenie informacji (ciekawostek) na temat dwóch kontynentów.
5. ZABAWA RUCHOWA DO MUZYKI – KRY LODU( zabawa jak „Wiewiórki do dziupli”).
6. Przybliżenie i zaznaczenie na mapie przez dzieci zwierząt żyjących na Antarktydzie i w Arktyce.
7. Kodowanie na dywanie – PINGWIN WYSZEDŁ.....(org. „Mucha wyszła”)
8. Kodowanie na dywanie – dyktando graficzne – Renifer.
9. Kodowanie na dywanie – pisanie kodu do podanego obrazka.
10. Podsumowanie zajęć. Uczniowie dokonują podsumowania wiadomości na temat Arktyki oraz Antarktydy. Przekazują” z rąk do rąk” zwycięski” balon/piłkę i podają informacje zapamiętane z lekcji. Nie można powielać wiadomości podanych przez kolegę.
11. Praca plastyczna – ZORZA POLARNA.
ARKTYKA - PÓŁNOC ANTARKTYDA - POŁUDNIE
1.Powierzchnia – 14,4 mln.km
2. Arktyka składa się z kilku Państw: USA, Rosji, Grenlandii, Finlandii, Szwecji, Islandii, Kanady oraz z części Oceanu Arktycznego.
3. LUDNOŚĆ - Mimo ciągłego mrozu, przerażającego wiatru w rejonie tym zamieszkuje 4 miliony ludzi. Mieszkają tam również rdzenni mieszkańcy zwani Ituinami czyli ESKIMOSI.
INUICI – Przez większość mieszkańców Grenlandii i Kanady to słowo uważane jest za obraźliwe. Stąd ludy zamieszkujące te tereny nazywa się Inuitami. Jedynie na Alasce słowo Eskimos zostało w powszechnym użyciu. Nazwa Inuit wywodzi się od słowa inuk, które znaczy osoba, zaś inuit – ludzie - wolą kiedy nazywa się ich INUITAMI.
Eskimosi to prawdziwi eksperci w dziedzinie myślistwa. Polują głównie na foki, morsy, narwale, wszelkie gatunki ryb i ptaków. Od czasu do czasu na ich stole zagości mięsco z niedźwiedzia polarnego. Potrawy przyrządzane są na przeróżne sposoby. Są one gotowane, suszone, czy zakopywane do momentu naturalnej fermentacji. IGLOO -biekt w kształcie kopuły budowany jest z bloków śniegu. Od najdawniejszych czasów taki budynek stanowił tymczasowe schronienie dla myśliwych. Obecnie Eskimosi żyją w trwałych domach. Igloo budowane jest znacznie rzadziej. Traktowane są one raczej jako konstrukcja pomocnicza. Ma ona na celu upamiętniać dawną tradycję.
Życie Eskimosów
1. Eskimosi do dziś używają specjalnych okularów chroniących przed ślepotą śnieżną. Pierwsze ochraniacze były robione z poroży karibu.
2. Inuici jedzą prawie każdą część niedźwiedzia polarnego. Oczywiście poza futrem. I wątrobą, gdyż posiada ona niebezpieczną dla zdrowia dawkę witaminy A.
3. Jednym z przysmaków Inuitów jest mattak, czyli pokrojone kawałki tłuszczu walenia. Spożywany jest razem ze skórą. W oryginalnej wersji jedzony jest na surowo. Obecnie jedzony jest także panierowany i smażony na tłuszczu.
4. Do dziś spożywają surowe mięso zwierząt z wnętrznościami.
5. Inuici pozbywają zwierzęta zębów, aby te spożywały pokarm w większych kawałkach. Sprawia to, że dłużej trawią posiłek i nie odczuwają głodu.
6. Dzisiejszym zagrożeniem dla Inuitów jest coraz większa emisja zanieczyszczeń. Docierają one na Arktykę wraz z prądami morskimi powodując skażenie wód i lądu. Tamtejsi mieszkańcy ciągle spożywają surowe mięso ryb i wielorybów. Stanowi to potencjalne zagrożenie, gdyż mięso może zawierać truciznę.
7. Eskimosi posiadają lodówki. Korzystają z nich, aby utrzymać ciepło swojego jedzenia.
Arktykę zamieszkują też plemiona Lapończyków, Czukczów i Nieńców.
4. KLIMAT - Najniższą temperaturę, którą zanotowano w Arktyce była na poziomie -70 °C.
5.ROŚLINNOŚĆ I ZWIERZĘTA.
Mieszka tam wiele gatunków zwierząt, które doskonale dostosowują się do zimnej temperatury. Są wśród nich niedźwiedzie polarne, lisy polarne, wieloryby, foki oraz morsy.
6. CIEKAWOSTKI:
- Naukowcy nazywają ją jako „koło podbiegunowe” czyli linię, która okrąża szczyt kuli ziemskiej.
- Antarktyda jest największą pustynią na świecie.
- To najzimniejszy, najbardziej wietrzny, najwyższy i najsuchszy kontynent na Ziemi.
- prędkości wiatru, sięgają ponad 300 km na godzinę.
- Jednym z największych zagrożeń dla badaczy i innych osób mieszkających kontynent jest pożar. Suchość otoczenia sprawia, że pożar jest to bardzo możliwy i trudny do zatrzymania.
- DZIEŃ POLARNY I NOC POLARNA - Co najmniej przez jeden dzień w roku występuje dzień lub noc polarna. Oznacza to całodobową ciemność lub całodobową jasność. zjawisko wynikające z ruchu obiegowego Ziemi. Długość dnia polarnego jest zróżnicowana, od 24 godzin na terenach położonych na szerokościach geograficznych wyznaczających koła podbiegunowe do 6 miesięcy na samych biegunach. Zjawisko dnia polarnego występuje przemiennie z występowaniem zjawiska nocy polarnej. Gdy na biegunie północnym trwa półroczna noc polarna, na biegunie południowym trwa również półroczny dzień polarny i na odwrót.
ZORZA POLARNA - Zorza polarna to nic innego jak zjawisko świetlne. Pojawia się za kołem podbiegunowym, ale nie jest powiedziane, że nie można jej, przy odpowiednich warunkach, zobaczyć i na równoleżniku. W 2018 roku ujrzenie zorzy było nawet możliwe w Polsce, nad Morzem Bałtyckim.
Na powierzchni słońca dochodzi do wybuchów, spowodowanego zderzeniem się naładowanych elektrycznie cząsteczek ze Słońca z ziemską atmosferą. Te wybuchy wywołują tzw. wiatr słoneczny, który dociera do ziemi i widoczny jest z jej powierzchni właśnie w postaci kolorowych wstęg tańczących na niebie, czyli właśnie zorzy polarnej.
Zorza przybiera różne formy i kolory. Może występować w postaci łuków, promieni, pasm czy kurtyn w kolorach zielonych, niebieskich, fioletowych, różowych, a nawet czerwonych. Zielona, która mówi o dużej zawartości tlenu i niebieską, kiedy dominuje hel. Różowa lub fioletowa zorza pojawia się, gdy dochodzi do reakcji z azotem.
1.POWIERZCHNIA – 14 mln. Km
2. Jedyny kontynent na powierzchni którego nie ma żadnego państwa.
3. LUDNOŚĆ - Nie ma rdzennej ludności. Zamieszkała jest przez OK.1000 pracowników 37 stacji badawczych.
4.KLIMAT – klimat polarny, nie występujący prawie nigdzie. Panują tu najnioższe temperatury dochodzące do -90( najniższa zanotowana to -94). Najwyższa temperatura to +11.
5. ROŚLINNOŚĆ I ZWIERZĘTA.
-Na Antarktydzie roślinność jest, lecz nie za dużo. Tylko w przybrzeżnych rejonach można znaleźć mchy, porosty i glony. Rosną one tylko i wyłącznie na skrawkach lądu wolnego od lądolodu.
- Niezwykle bogata w duże jak i małe zwierzęta. Większość żyje w wodzie; są także zwierzęta wodno-lądowe oraz latające.
- Delfin krzyżowaty jest stosunkowo rzadko spotykanym ssakiem. Ma charakterystyczne biało-czarne pasy na całym ciele. Jego długość zazwyczaj nie przekracza 1,8m, a waga – 120kg.
- Antar jest stosunkowo dużą rybą mogącą osiągnąć do 2 metrów długości i ważyć 135kg. Niezwykłą zdolnością tej ryby jest możliwość zatrzymania bicia serca, aż do 10 uderzeń na minutę!
PINGWINY:
Charakterystycznymi gatunkami są: pingwiny cesarskie, pingwiny maskowe, pingwiny Adeli, a także pingwiny białobrewe. Pingwiny można spotkać głównie na wybrzeżach kontynentu. Są one doskonałymi pływakami – potrafią zanurkować na głębokość ponad 50 metrów, gdzie z łatwością znajdują pożywienie, a także na 20 minut wstrzymać oddech. Królują tu właśnie pingwiny cesarskie, których populacja wynosi około 350 osobników. Odżywiają się szczególnie rybami, skorupiakami o głowonogami. Te towarzyskie zwierzęta wspaniale dostosowały się do życia w arktycznych warunkach. Podczas gwałtownych wiatrów, dla ochrony się tłoczą, a następnie wymieniają miejscami na zewnątrz stada.
- Pingwin skalny jest niewielkim nielotem mierzącym od 45 do 58 cm. Można go rozpoznać po silnie czerwonych oczach oraz po bujnych „brwiach” nad nimi. Swoją nazwę wziął od tendencji do skakania po skałach.
- Orki są najbardziej przyjaznymi waleniami występującymi na Antarktydzie. Żyją one w grupach i witają się poprzez wzajemnie pocieranie pysków. Osiągają wagę do 5, 5 tony. Preferują życie raczej w zimnych wodach, poruszają się z prędkością nawet do 60 km/H
6. CIEKAWOSTKI:
- Antarktyda posiada swoją flagę, mimo iż nie ma tam żadnego państwa. Jest to biały kontynent na niebieskim tle.
- Największa foka na świecie to słoń morski. Ich masa to 1, 5-3 ton a długość może osiągnąć nawet 4, 5m . Samice są dużo mniejsze.
- Na Antarktydzie nie spotkamy niedźwiedzia polarnego, gdyż jest tu dla niego za zimno. Zwierzęta te, zamieszkują Alaskę, Grenlandię, Kanadę, Norwegię oraz Arktykę.
- Antarktyda jest największą pustynią na świecie.
- To najzimniejszy, najbardziej wietrzny, najwyższy i najsuchszy kontynent na Ziemi.
- prędkości wiatru, sięgają ponad 300 km na godzinę.
- Jednym z największych zagrożeń dla badaczy i innych osób mieszkających kontynent jest pożar. Suchość otoczenia sprawia, że pożar jest to bardzo możliwy i trudny do zatrzymania.
-Na Antarktydzie rzadko pada śnieg. Śnieg nagromadził się tam przez wiele lat, a temperatura nigdy nie wzrasta na tyle, aby go stopić.
- Na Antarktydzie urodziło się tylko 10 osób.
I. Arktyka ( Grenlandia) – PÓŁNOC.
Prezentacja na MAPIE położenia Arktyki. Nauczyciel prezentuje karty zwierząt żyjących w Arktyce. Dzieci wskazując odpowiednią ilustrację przypinają ją na biegunie północnym. Przypominają jakie jeszcze zwierzęta zamieszkują biegun północny. Następnie nauczyciel pokazuje ilustracje igloo. Opowiada o Inuitach, ich zwyczajach (pocieranie nosem na powitanie, jedzenie surowego mięsa) i prezentuje ilustrację przedstawiające Inuitów.
Dzieci oglądają również ilustracje z Igloo oraz miasteczka na Grenlandii.
II. Antarktyda – POŁUDNIE.
Wskazanie na MAPIE bieguna południowego – Antarktydy. Nauczyciel prezentuje zwierzęta zamieszkujące Antarktydę. Nauczyciel zatrzymuje się przy PINGWINACH i opowiada o ciekawostkach dotyczących życia tych zwierząt (lubią ślizgać się na brzuchu, jaja i pisklęta noszą na łapach, przedszkola pingwinie, wrzucają się do przerębli, są nielotami, świetnie pływają). Nauczyciel prezentuje inne zwierzęta żyjące na biegunie południowym. Opowiada o srogim klimacie i stacjach badawczych prezentując ilustracje.
III. ZABAWA RUCHOWA – Dzieci biegają do muzyki, każde dziecko ma swoją krę
( szarfę). Kiedy muzyka ucichnie każdy szuka swojej kry. Odpada osoba, która tej kry nie znajdzie. Zabawa trwa do ostatniej osoby.
IV. Zapoznanie dzieci z matą do kodowania. Wytłumaczenie zasad pierwszej zabawy.
„Pingwin wyszedł....”
Umiejscawiamy pingwina w środkowym polu planszy. Osoba prowadząca wydaje komendy dotyczące poruszania się pingwina po planszy. Gdy pingwin opuści teren planszy, dziecko powinno zawołać "pingwin wyszedł".
Przykładowe zadanie: pingwin idzie w lewo - pingwin idzie w dół - pingwin idzie w prawo - pingwin idzie w dół. W tym momencie dziecko woła "pingwin wyszedł".
Nauczyciel w każdej z kolejnych rund, utrudnia zadanie dodając kolorowe obrazki. Kiedy pingwin przez nie przechodzi , dzieci powinny krzyknąć nazwe tej rzeczy przez którą przechodzi pingwin np. Śnieżynka, bałwan...
„Dyktando graficzne – RENIFER”
Nauczyciel czyta przygotowany tekst, dzieci wykorzystując kolorowe kartoniki przygotowane przez nauczyciela układają na macie zgodnie z instrukcją czytana przez niego. Po przeczytaniu całego dyktanda powinien wyjść renifer.
„Pisanie kodu”
Dzieci zostają podzielone na 3-4 grupy. Każda grupa dostaje za zadanie napisać kod do podanego zadania. Nauczyciel ustala punkt wyjściowy, a grupy muszą tak napisać kod, żeby pozbierać wszystkie prezenty ze swojej grupy zbierając przy tym dodatkowe bonusy.
V. Podsumowanie zajęć.
Uczniowie dokonują podsumowania wiadomości na temat Arktyki oraz Antarktydy. Przekazują” z rąk do rąk” zwycięski” balon/piłkę i podają informacje zapamiętane z lekcji. Nie można powielać wiadomości podanych przez kolegę.
VI. Praca plastyczna – zorza polarna.