Autorski program nauczania j. angielskiego w kl. 0 "W krainie angielskich słówek"

Autorski program
nauczania języka angielskiego
„W krainie angielskich słówek”
w klasie zerowej
w Szkole Podstawowej
w Zespole Szkół im. Antoniego Abrahama
w Sulęczynie

Autor: mgr Magdalena Marcholewska

Rok szkolny 2018/2019 
1. Metryczka programu

Przedmiot: język angielski
Etap edukacyjny: klasa zero
Typ kursu: początkowy
Ilość godzin: 1 godzina - 60 minut tygodniowo (2 razy po 30 min.)
Całkowita ilość godzin: 33 - 36

1.1. Założenia programu
Założeniem programu jest oswojenie dzieci z melodią brzmieniem i strukturą języka angielskiego. W związku z tym, iż dziecięcy umysł w wieku przedszkolnym jest niezwykle chłonny zaś narząd mowy plastyczny oraz zdolny do bezbłędnego odtwarzania nieznanych, obcych słów, poprzez rozpoczęcie nauki języka obcego w tym wieku ma się szansę na osiągnięcie przez dziecko dwujęzyczności w przyszłości.
Nauczanie języka angielskiego odbywa się przez koncentrację na sprawności rozumienia a także zachęcanie uczniów do ustnych wypowiedzi w języku obcym bez stresu i przymusu, lecz głównie poprzez zabawę (uczestnictwo w niej), wykorzystując naturalną aktywność poznawczą małego człowieka. Dzieci w wieku przedszkolnym są otwarte na naukę i nie boją się popełniać błędów, zaś im wcześniej zaczną naukę, tym jest większa szansa na opanowanie właściwej wymowy. Rozwijanie słownictwa i sprawności gramatycznej odbywa się bez formalnej nauki gramatycznych reguł, lecz poprzez gry, rymowanki, piosenki i zabawy. Ponadto dzięki kontaktowi dziecka z językiem obcym wychowuje się go na otwartego i tolerancyjnego człowieka, który będzie szanował również inne kultury.

1.2. Warunki realizacji programu
Program przewidziany jest na jeden rok nauki w klasach zerowych dla uczniów w wieku pięciu i sześciu lat. Zajęcia odbywać się będą raz w tygodniu przez 60 minut (bądź dwa razy w tygodniu po 30 minut) w sali lekcyjnej wyposażonej w sprzęt audio-wizualny, stoliki, krzesełka, pomoce naukowe i miejsce do pracy w kręgu (dywan). Lekcje prowadzone będą przez posiadających kwalifikacje do nauczania języka angielskiego nauczycieli, przy współpracy z wychowawcą.

2. Koncepcja programu:
Program opracowany został w oparciu o nową podstawę programowa wychowania przedszkolnego, określonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17).), literaturę metodyczną oraz szeroko dostępne programy nauczania języka angielskiego dla przedszkoli i oddziałów zerowych, a także programy nauczania języka angielskiego dla klas I-III przygotowywane przez metodyków przedmiotu i autorów podręczników. Wykorzystano także własne doświadczenie zawodowe, oraz wiedzę nabytą podczas szeregu szkoleń, warsztatów metodycznych, konferencji, w których uczestniczono oraz zajęć w ramach ukończonych studiów.
Tematyka proponowana w programie jest ściśle związana z treściami realizowanymi w ramach przedszkolnego programu wychowania w polskich szkołach. Zagadnienia odpowiadają poziomowi rozwoju psychiki dzieci i są związane ze znaną dzieciom otaczającą je rzeczywistością oraz dotyczą ich życiowych doświadczeń.
Prezentowany program skierowany jest do dzieci pięcioletnich i sześcioletnich z uwzględnieniem ich cech rozwojowych.
Współczesne badania psychologiczne potwierdzają dużą sensowność nauczania języków obcych w jak najwcześniejszym wieku, kiedy to umysł dziecka jest najbardziej chłonny, zaś wciąż plastyczny narząd mowy zdolny jest do poprawnego odtwarzania słów w obcym języku. Rozpoczynanie nauki języka obcego w wieku przedszkolnym pobudza ogólną inteligencję dziecka, sprawia, że dziecko szybciej oswaja się z tym językiem i czyni późniejszą obowiązkową już i systematyczną naukę efektywniejszą.
Dzieci uczą się poprzez działanie. Uwielbiają wykonywać prace plastyczne, odgrywać scenki z podziałem na role, tańczyć, śpiewać, biegać. Wymagają częstej zmiany aktywności, bowiem nie potrafią długo skoncentrować się na jednym zadaniu, stąd proponowane ćwiczenia językowe muszą być zróżnicowane, krótkie, ciekawe i stąd tak bogata proponowana gama metod i technik nauczania młodszych dzieci (szczegółowiej omówione w części „Procedury osiągania celów”).
Program uwzględnia konieczność dostosowania sposobu przekazywania wiedzy do naturalnej w tym wieku aktywności dziecka. Umożliwia uczenie się w atmosferze bezpieczeństwa i akceptacji, wspomaga rozwój dziecka zgodnie z jego potencjałem (według podstawy programowej). Dzieci winny uczyć się języka bezstresowo, ale aktywnie przy wykorzystaniu wszystkich zmysłów. Zatem zajęcia najczęściej przybierają formę gier i zabaw słowno-muzycznych i ruchowych.

3. Cele ogólne programu
Głównym celem nauczania języka angielskiego w wieku przedszkolnym jest osłuchanie się dziecka z językiem obcym oraz motywowanie i zachęcanie go do wypowiedzi ustnych, a co za tym idzie, rozwijanie motywacji do nauki tego języka. Umiejętności językowe, które będą rozwijane to słuchanie i rozumienie mowy oraz znajomość słownictwa. Język jest głównym narzędziem służącym do komunikacji międzyludzkiej, dlatego też wyżej wymienione umiejętności będą stanowiły bazę do dalszego rozwoju umiejętności komunikacyjnych ucznia podczas następnych etapów edukacyjnych. Poprzez uczestnictwo w grach i zabawach rozwijana będzie również umiejętność współpracy w grupie. Program ten jest zgodny z celami wychowania przedszkolnego zawartymi w podstawie programowej wychowania przedszkolnego.

3.1. Cele szczegółowe programu
Rozwijanie sprawności słuchania poprzez:
 osłuchanie się z dźwiękiem i intonacją języka obcego (nauczyciel, nagrania audiovideo);
 słuchanie różnorodnych tekstów angielskich ( np. piosenki, wierszyki, bajki);
 rozumienie prostych i powtarzalnych poleceń nauczyciela lub z kasety i odpowiednie
reagowanie na nie;
 rozumienie ogólnego sensu prostych i krótkich historyjek i dialogów.
Rozwijanie sprawności mówienia poprzez:
 wypowiadanie poznanych słów, krótkich zdań, zwrotów, śpiewanie piosenek, mówienie rymowanek, przedstawianie się;
 odgrywanie krótkich scenek sytuacyjnych, dialogów, wydawanie poleceń.
Rozwijanie umiejętności manualnych poprzez:
 wycinanie,
 klejenie,
 kreślenie,
 kolorowanie,
 rysowanie.

3.3. Cele wychowawcze:
 kształtowanie umiejętności społecznych ( praca w grupach, parach);
 kształtowanie szacunku dla członków rodziny, postawy koleżeńskiej i otwartości oraz
tolerancji wobec innych;
 kształtowanie nawyku zdrowej rywalizacji poprzez różnego rodzaju gry i zabawy
grupowe lub w parach;
 kształtowanie zdrowych nawyków.

3. Treści nauczania
Tematyka proponowana do realizacji na zajęciach jest skorelowana z programem wychowania w grupie zerowej oraz spójna z treściami realizowanymi w I etapie edukacyjnym- nauczaniem wczesnoszkolnym w klasach I-III.
Program bazuje na następującej tematyce treści nauczania:
1. Świat kolorów i liczb.
2. Moja rodzina, członkowie rodziny.
3. Moje zabawki.
4. Zwierzęta wokół nas, nazwy zwierząt i czynności.
5. Ulubione jedzenie.
6. Części ciała.
7. Ubrania.
8. Świąteczne obyczaje.
Stosownie do zainteresowań oraz możliwości intelektualnych dzieci zaproponowana tematyka
oraz zasób słownictwa może ulec zmianie lub poszerzeniu o nowe treści.

4.1. Rozkład materiału
DZIAŁ STRUKTURY SŁOWNICTWO CELE I PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA

Starter Unit
Hello!
4 godz.
Hello! Goodbye!
What’s your name? I’m...
How are you?
I’m fine, thanks.
Thanks! Please!

- ustalenie zasad obowiązujących na
zajęciach j. angielskiego
-witanie sie i żegnanie w j. ang.
-umożliwienie uczniom komunikowania się w j. angielskim poprzez naukę rymowanki oraz piosenki powitalnej i pożegnalnej

Unit 1
Colours
6 godz.
What colour is it? (Blue)
What’s your favourite colour? Red, blue, green, yellow, pink
słownictwo dodatkowe: rainbow, paint

-nazywanie i rozpoznawanie kolorów
-nazywanie ulubionego koloru
-pytanie o ulubiony kolor
-wspólne śpiewanie piosenki o
kolorach
-kolorowanie na podany kolor
-udział w zabawach i grach
utrwalających nazwy kolorów

Unit2
My family
6 godz.
This is my ...
Who’s this? It’s.
Yes/No
Familly, Mum, Dad, sister, brother, baby
numbers 1-5
słownictwo dodatkowe:
stand up, sit down, look, listen

-nazywanie członków rodziny
-pytanie o osoby oraz odpowiadanie
na pytania (Kto to jest? To jest ...?)
-rozpoznawanie i nazywanie liczb od 1 do 5
-nauka piosenki My family
-zaangażowanie wszystkich uczniów do komunikowania się w j. angielskim poprzez wspólny śpiew oraz gry i zabawy

Unit3
Toys
4 godz.
What’s this? It’s (a car).
A car, please. Thank you.
ball, car, doll, teddy, train
numbers 1-5
colours
-rozpoznawanie i nazywanie zabawek
-liczenie zabawek
-kolorowanie zabawek wg usłyszanego opisu
-wskazywanie zabawek
-opisywanie obrazka np. 3 czerwone samochody
-proszenie o zabawkę oraz dziękowanie
-utrwalanie nazw zabawek poprzez wspólne śpiewanie oraz gry i zabawy

Unit 4
Animals
4 godz.
What’s this?
It’s (a cat).
Jump like a ...
Cat, dog, bird, rabbit, fish
słownictwo dodatkowe: run, jump, swim, fly,
numbers, colours

-rozpoznawanie i nazywanie zwierząt
-nazywanie czynności wykonywanych przez zwierzęta
-kolorowanie zwierząt wg opisu
-liczenie zwierząt
-wykonywanie usłyszanych czynności
-wspólne śpiewanie piosenki o zwierzętach
-utrwalanie słownictwa poprzez gry i zabawy

Unit 5
Body
4 godz.
Shake your..
Touch your...
head, arms, legs, tummy, feet
słownictwo dodatkowe:
hands, shake, clap, wave

-rozpoznawanie i nazywanie części ciała
-wskazywanie usłyszanych części ciała
-wykonywanie czynności (dotknij brzucha, klaszcz w dłonie, itp.)
-wspólne śpiewnie piosenki połączonej z ruchem Części ciała, utrwalanie słownictwa poprzez gry i zabawy

Unit 6
Food
4 godz.
I like...
I don’t llike ...
pizza, sandwich, banana, cake, apple
-rozpoznawanie i nazywanie jedzenia
-mówienie o kulinarnych upodobaniach
-liczenie produktów spożywczych
-dorysowywanie brakujących produktów
-wdrażanie do zdrowego odżywiania
-wspólne śpiewanie piosenek

Unit 7
Clothes
4 godz.
Take off/ Put on.
T-shirt, trousers, socks, jacket, shoes, hat

-rozpoznawanie i nazywanie ubrań
-kolorowanie ubrań wg opisu
-opisywanie stroju
-wykonywanie czynności
związanych z ubieraniem
-udział w zabawach i grach
utrwalających poznane słownictwo

Festivals
Christmas
Easter
2-4 godz.
I want ....
How many?
Christmas tree, presents, Father Christmas
Easter Bunny, eggs, basket
colours , numbers

-poznanie tradycji i obyczajów związanych ze świętami w Wielkiej Brytanii
-nauka piosenki świątecznej
-poznanie słownictwa związanego ze świętami
-wykonanie kartek świątecznych

5. Procedury osiągania celów
Celem tego programu jest rozwijanie podstawowych umiejętności komunikacyjnych ucznia (mówienie, słuchanie) oraz wykształcenie pozytywnego stosunku do nauki języka obcego. Mając na uwadze potrzeby indywidualne każdego dziecka, program nie zaleca stosowania jednej metody, co zwiększa szansę na dotarcie do każdego dziecka oraz wykorzystanie jego możliwości.
Szczególną uwagę należy zwrócić na respektowanie dwóch podstawowych praw przyznanych dzieciom w toku prac Rady Europy w kwestii nauki języka angielskiego: prawie do ciszy (dziecko osłuchuje się z nowymi słowami i strukturami i samo podejmuje decyzję o aktywnym uczestnictwie w mowie) oraz prawie do błędu (dziecko próbuje kontaktować się z otoczeniem metodą prób i błędów i nie może być za to karcone, ani poprawiane).

5.1. Metody i techniki zalecane w pracy z przedszkolakami
Metoda reagowania całym ciałem (TPR) –założeniem tej metody jest rozwijanie umiejętności słuchania i rozumienia języka adresowanego do ucznia, nie wymagamy kontaktu słownego z nauczycielem. Poprzez wykonanie czynności przez ucznia sprawdzamy zrozumienie poleceń nauczyciela. Metoda ta również zaspokaja naturalną potrzebę ruchu i aktywności dziecka w wieku przedszkolnym, gdyż aktywizuje całe ciało dziecka.
Metoda audiolingwalna – polega na powtarzaniu za wzorem (nauczyciel, bądź nagranie ), np. słów, fraz, zdań. Metoda ta stymuluje poprawna wymowę, lecz należy pamiętać, że może być ona nużąca. Aby uniknąć dekoncentracji dzieci należy urozmaicać techniki poprzez , np. zmianę natężenia lub barwy głosu.
Metoda komunikacyjna – mimo, iż nie przymuszamy dzieci do wymowy, to techniki użyte w tej metodzie są bardzo atrakcyjne i mogą zachęcić uczniów do aktywnego udziału w zajęciach i wypowiadania się (gry językowe, odgrywanie scenek ).
Metoda audiowizualna – wykorzystanie ilustracji w połączeniu z dźwiękiem
Metoda naturalna - ,,otoczenie” dziecka przez język obcy na lekcji, czyli nauczyciel powinien starać się jak najwięcej używać języka angielskiego podczas lekcji. Zgodnie z założeniem tej metody nie zmuszamy dziecka do mówienia, lecz ono samo decyduje, kiedy jest do tego gotowe ( tak jak w języku ojczystym) oraz kładziemy nacisk na słuchanie i rozumienie języka kierowanego do ucznia.

5.2. Techniki nauczania
Gry i zabawy językowe
Nauka piosenek, wierszyków i rymowanek
Odgrywanie scenek teatralnych (dramy)
Zajęcia plastyczne i projekty
Wykorzystanie tekstów narracyjnych (bajki)

5.3. Formy pracy
Praca z całą klasą
Praca w grupach
Praca indywidualna
Praca w parach

5.4. Materiały nauczania
W związku z tym, iż w przedszkolu nie są wymagane podręczniki, nauczyciele prowadzący zajęcia samodzielnie przygotowują karty pracy na poszczególne lekcje na podstawie podręczników ,,Sparks Starter” oraz ,,Cookie and friends’’ każdemu dziecku zgodnie z treściami nauczania wymienionymi powyżej. Oprócz tego nauczyciele korzystają również z :
Kart obrazkowych ( flashcards)
Plakatów i plansz
Pacynek
Materiałów autentycznych (mapy, zdjęcia)
Przedmiotów autentycznych
Materiałów plastycznych.
Kaset wideo, płyt DVD i CD
Książeczek
Gier i zabaw językowych

5.4.1. Przykładowe gry i zabawy językowe:
• Bingo obrazkowe
Jest to gra z użyciem pionków i plansz, takich samych dla każdego dziecka zawierających 9 ilustracji. Każde dziecko na swojej planszy zaznacza pionkami umówioną ilość obrazków, których nazwy dobrze zna. Nauczyciel odczytuje wyrazy w dowolnej kolejności. Jeśli dziecko postawiło pionek na danym wyrazie, może go zdjąć. W chwili, gdy dziecko zdejmuje ostatni pionek, woła głośno: BINGO!
• Domino obrazkowe
• Zabawy true/false, yes/no
Nauczyciel prawidłowo lub błędnie nazywa wskazywane przedmioty. Dzieci oceniają poprawność wypowiedzi używając słów yes/no, true/false.
• Zapamiętywanie kolejności przedmiotów
• Odgadywanie nazwy ukrytego obrazka
• Pociąg ze słowami
Dzieci powtarzają we właściwej kolejności słowa wypowiedziane przez poprzedników i dodają jedno własne.
• Rozpoznawanie przedmiotów ukrytych w woreczku
• Głuchy telefon
• Zgadnij o czym myślę
Nauczyciel opisuje za pomocą znanych grupie słów oraz gestów wybrany przedmiot, dzieci odgadują, o której rzeczy rzecz mowa
• Kategorie
Nauczyciel podaje kategorię wyrazów, a dzieci wymieniają należące do niej nazwy przedmiotów
• Odd man out
Nauczyciel prezentuje trzy przedmioty lub rysunki, z których dwa należą do tej samej kategorii, a trzeci do innej. Dzieci oceniają, który z nich nie pasuje do reszty.
• Simon says
Nauczyciel wydaje polecenia znane z wcześniejszej nauki. Dzieci wykonują je tylko wtedy, gdy są poprzedzone zwrotem Simon says.
• Zabawa w kolory z użyciem piłki
Nauczyciel ustala z dziećmi, jaki kolor uniemożliwia złapanie piłki. Prowadzący (może być nim także dziecka) wypowiada nazwę koloru, a dziecko łapie piłkę, o ile nie jest to ,, zakazany” kolor i powtarza jego nazwę.
• Zamiana miejsca
Dzieci otrzymują obrazki i siadają w kole. Nauczyciel wypowiada dwa wybrane słowa, a dzieci, którym zostały one przypisane, zamieniają się miejscami.
• Gra w karty
Dzieci otrzymują po kilka kart z wymieszanego zestawu par kart obrazkowych. Jedna karta nie ma pary. Uczestnicy gry starają się zebrać jak najwięcej par, ciągnąc od siebie po kolei po jednej karcie i nie pozostać z kartą bez pary (zasada gry w ,, Piotrusia”). Jeżeli gracz zdobędzie kartę do pary zatrzymuje ją po uprzednim podaniu nazwy przedmiotu przedstawionego na obrazku.
• Łańcuszek pytań i odpowiedzi
Dzieci siedzą w kole, w którego środku leży kilka przedmiotów. Po kolei wybierają po jednej rzeczy i podają sąsiadowi pytając o jego nazwę.
• Towarzystwo pacynki
Wybrana przez nauczyciela pacynka towarzyszy dzieciom na wszystkich zajęciach. Uczy się z nimi i bawi. Mówi tylko w języku angielskim.

6. Ocena osiągnięć uczniów
Systematyczne ocenianie osiągnięć ucznia stanowi ważną część pracy nauczyciela. Poprzez ciągłe monitorowanie procesu uczenia się nauczyciel stwierdza, jakie postępy poczynili jego uczniowie. Dostarcza mu to również informacji na temat efektów jego pracy. W związku z tym, iż w przedszkolu uczniowie nie podlegają typowemu ocenianiu (tzn. nie otrzymują ocen), a nauka powinna odbywać się w środowisku bezstresowym, nauczyciel ma przed sobą trudne zadanie – jak dokonać oceny przedszkolaka, bez stosowania ocen i testów. Podczas całego procesu uczenia się nauczyciel powinien skupić się na nagradzaniu i chwaleniu ucznia a nie na wytykaniu jego słabych stron, gdyż nauka w przedszkolu ma go zaciekawić językiem obcym a nie zniechęcić. Program zaleca oprócz systematycznej obserwacji postępów dzieci w nauce podczas zajęć, stosowanie kart oceny. Karty te mogą być wypełniane po zakończeniu pierwszego semestru nauki – ,,in-term evaluation” oraz na zakończenie nauki w przedszkolu - ,,post-term evaluation’’. Obok wiedzy i umiejętności ucznia ocenianiu podlega również jego zaangażowanie i aktywność na lekcji. Podczas każdych zajęć nauczyciel powinien docenić wysiłek uczniów słowem, gestem czy uśmiechem a zamiast ocen można stosować np. naklejki, zachętki, znaczki czy stempelki. Stosowanie takich nagród jest dla małego ucznia bardzo motywujące i zachęca do dalszej nauki.

Przykładowa karta oceny ucznia

Umiejętności ucznia Doskonale Bardzo
dobrze Dobrze Słabo Bardzo słabo
Rozumie wypowiedź nauczyciela

Rozumie wypowiedź kolegi
Reaguje na polecenia

Zadaje pytania
Odpowiada na pytania

Powtarza piosenki, wierszyki, rymowanki, zwroty

Aktywnie uczestniczy w zajęciach

Wymowa, akcent, intonacja

Przestrzega zasad współpracy w grupie

Bibliografia:
1. Brewster J., Ellis G., The Primary English Teaching Guide, Essex, 2002.
10. Werbińska D., Skuteczny nauczyciel języka obcego, Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2004.
2. Harmer J., The Practice of English Language Teaching, Pearson Education Limited, Harlow 2001.
3. Kębłowska M., Program nauczania języka angielskiego. Kurs dla początkujących grupy przedszkolne, EGIS, Kraków 2007.
4. Komorowska H., Metodyka nauczania Języków obcych, Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2001.
5. Komorowska, H., O programach prawie wszystko, WSiP, Warszawa 1999.
6. Philips S., Drama with children, Oxford University Press, 2003.
7. Skiba E., Wieczorek A., Program nauczania języka angielskiego, PWN, Warszawa 2003.
8. Siemaszko B. Kuczyński M., Angielski na dobry początek, 2009.
9. Davies P.A., Szpotowicz M., Sparks 1,2, Oxford.