Zgrane ciało - lepszy start. Program Integracji Bilateralnej

INNOWACJA PEDAGOGICZNA
Metodyczna

Zgrane ciało - lepszy start - program Integracji Bilateralnej

Autor: mgr Joanna Szczotka

Czechowice - Dziedzice 2019/2020 
Nazwa placówki: Przedszkole Publiczne nr 11 w Czechowicach - Dziedzicach
Autor: Joanna Szczotka
Temat: Zgrane ciało - lepszy start - program Integracji Bilateralnej
Przedmiot: Terapia integracji sensorycznej
Rodzaj innowacji: metodyczna
Data wprowadzenia: 1.09.2019
Data zakończenia: 31.05.2020
Zakres innowacji:
Adresatami innowacji jest 3 dzieci objętych orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego i/lub opinią o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Czas realizacji innowacji obejmuje okres od 1.09.2019 do 31.05. 2020 z możliwością jej kontynuowania w następnym roku szkolnym.
Zajęcia innowacyjne odbywać się będą w ramach indywidualnej zajęć z zakresu terapii integracji sensorycznej.
Niniejsza innowacja ma na celu pomoc dzieciom z zaburzeniami w rozwoju, z wykorzystaniem metody integracji bilateralnej. Dzięki zajęciom z integracji bilateralnej chcę osiągnąć, w zależności od potrzeb, stymulowanie lub hamowanie układu motorycznego i sensorycznego. U dzieci nastąpi poprawa świadomości ciała, równowagi statycznej i dynamicznej, polepszy się kontrola postawy, wpłynie pozytywnie na współpracę między półkulami mózgowymi. Poprzez dostarczanie odpowiedniej stymulacji ruchowej, taktylnej, słuchowej i wzrokowej uczniowie będą osiągać lepsze wyniki w nauce.
Może ona też wpłynąć na poprawę pewności siebie, wzrost poczucia własnej wartości i motywację .
Motywacja wprowadzenia innowacji:
Innowacja "Zgrane ciało - lepszy start - program Integracji bilateralnej” jest moją odpowiedzią na szeroko pojętą integrację sensoryczną a także wyjście naprzeciw wymogom edukacyjnym zawartym w aktualnej podstawie programowej dla wychowania przedszkolnego.
Na podstawie obserwacji dzieci w czasie terapii integracji sensorycznej oraz przeprowadzonych diagnoz w pracy zauważyłam, że uczniom najbardziej brakuje świadomości własnego ciała, kontroli posturalnej, współpracy ciała w obrębie góra/dół, prawo/lewo, tył/przód; automatyzacji ruchów, wielozadaniowości, umiejętności z zakresu małej motoryki. Dzieci mają trudności z zachowaniem, koncentracją uwagi i pamięcią. Dlatego też główną przyczyną opracowania innowacji z tego zakresu była potrzeba wspierania rozwoju dzieci poprzez nacisk na integrację i współpracę funkcji obupółkulowych mózgu w specjalnie ułożonym hierarchicznie programie integracji bilateralnej zgodnym z sekwencjami rozwoju małego dziecka.
Opis innowacji:
I. Wstęp
Bilateralna integracja jest to program autorski, który został stworzony przez Sheili Dobie. Jest on oparty na fazach rozwoju małego dziecka i ruchu we wszystkich płaszczyznach, który pomaga w tworzeniu nowych połączeń neuronalnych, a co za tym idzie, jest podstawą uczenia się.
Bilateralna integracja to współpraca i koordynacja obu części ciała podczas wykonywania wielu sekwencji ruchów, a także zdolność do wykonywania określonego ruchu przez jedną stronę ciała, niezależnie od ruchów jego drugiej strony. Zdolności tej potrzebujemy w czasie wykonywania codziennych czynności jak. np. łapanie piłki, szycie czy cięcie nożycami. Zdolność do wykonywania bilateralnych czynności oparta jest na prawidłowej dominacji półkul mózgu. Dzieci z problemami dwustronnej integracji ruchowej w wieku szkolnym często nie mają wykształconej dominacji ręki (lateralizacji).
Symptomy zaburzeń integracji bilateralnej:
– współtowarzyszą zaburzeniom posturalno-okoruchowym (problem z wykonywaniem ruchów oczu, np. płynnym wodzeniem),
– obniżona obustronna koordynacja (cięcie nożyczkami, łapanie piłki, 2 kredki w 2 dłoniach),
– trudności z rozróżnianiem stron lewa-prawa,
– unikanie przekraczania linii środkowej ciała (np. krążenia tułowia, przekładanie przedmiotów do ręki wiodącej),
– niewykształcona w pełni lateralizacja,
– niskie umiejętności wykonywania ruchów sekwencyjnych (np. łapanie piłki po koźle, kopnięcie piłki w ruchu),
– wolne tempo pracy.
Symptomy te często obserwujemy u dzieci z opóźnieniami w rozwoju, a także u dzieci mających trudności lub niepowodzenia w nauce, w tym dzieci z dysleksją, dyspraksją, zaburzeniami ze spektrum autyzmu, ADHD i ADD. Te dzieci w szczególności mogą odnieść korzyść z ćwiczeń.
Program bilateralnej integracji ma na celu:
– poprawę u dziecka świadomość ciała (schemat ciała w przestrzeni),
– poprawę postrzegania przestrzennego,
– poprawę równowagi statycznej i dynamicznej,
– polepszenie kontroli postawy,
– polepszenie współpracy między półkulami mózgu,
– poprawę współpracy ciała w obrębie góra – dół, lewo-prawo, przód-tył,
– poprawę poczucia kierunku,
– poprawę pamięć sekwencyjną i planowanie ruchu,
– ułatwienie automatyzacji ruchu,
– umożliwienie wielozadaniowość,
– poprawę funkcji fizycznych, umiejętności poznawczych, percepcji, uwagi, pamięci,
– ograniczenie zagrożenia niepowodzeniami szkolnymi, wyłączeniem społecznym, wycofaniem z kontaktów, co często łączy się z niewłaściwą kontrolą motoryczną.
Twórczymi metody daje możliwość łączenie programu ćwiczeń integracji bilateralnej (obustronnej integracji) z innymi programami ruchowymi np. programem INPP lub programem integracji sensorycznej (SI).
II. Założenia ogólne
1. Innowacja skierowana jest do 3 wybranych dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju i/lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego w Przedszkolu Publicznym nr 11 w Czechowicach - Dziedzicach.
2. Główne założenia pracy na innowacyjnych zajęciach:
- wykorzystanie metody integracji bilateralnej podczas terapii integracji sensorycznej,
- zapoznanie dzieci i rodziców z ćwiczeniami,
- wdrożenie pracy metodą integracji bilateralnej z dzieckiem.
III. Cele innowacji
Cel główny:
Poprawa koordynacji obustronnej.
Cele szczegółowe:
- poprawa świadomości ciała,
- poprawa integracji sensorycznej,,
-poprawa równowagi statycznej i dynamicznej,
- lepsza kontrola postawy,
- poprawa współpracy międzypółkulowej,
- poprawa poczucia kierunku,
- poprawa współpracy ciała w obrębie góra – dół, lewo-prawo, przód-tył,
- poprawa pamięci sekwencyjnej i planowania ruchu,
- automatyzacja ruchów,
- poprawa funkcji fizycznych, umiejętności poznawczych, percepcji, dyskryminacji, uwagi i pamięci.
IV. Metody i formy
Nauczyciel Joanna Szczotka realizuje następujące zadania:
- przeprowadza diagnozę wstępną integracji bilateralnej,
- instruuje dziecko odnośnie danego ćwiczenia oraz trenuje je z nim,
- instruuje rodziców oraz przekazuje im pisemną formę ćwiczenia,
- kontroluje postępy dziecka i zwiększa trudność ćwiczeń,
- przeprowadza diagnozę końcową.
Uczeń
- wykonuje ćwiczenia zlecone przez terapeutę w domu pod okiem rodziców.
V. Przewidywane osiągnięcia (korzyści wdrożenia innowacji)
Dzieci:
- znają schemat ciała i potrafią umiejscowić go w przestrzeni,
- mają lepszą kontrolę posturalną, równowagę statyczną i dynamiczną,
- lepiej zapamiętują i planują ruch,
- lepiej się koncentrują.
Nauczyciel:
- rozwija kreatywności,
- samorealizacja dająca poczucie satysfakcji,
- lepszej zna wychowanków.
- zapewnia atrakcyjności oferty edukacyjnej.
Placówka:
- poszerzenie oferty edukacyjnej przedszkola,
- indywidualizacja nauczania – wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci z zaburzeniami rozwoju,
- promowanie przedszkola w środowisku, poprzez poszerzoną ofertę edukacyjną.
VI. Tematyka zajęć
Zagadnienia zostały opracowane w oparciu o podstawę programową wychowania przedszkolnego (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r.). Opiera się on na założeniu nauki poprzez zabawę i praktycznych ćwiczeń oraz wspieraniu aktywności dziecka podnoszącej poziom integracji sensorycznej i umiejętności korzystania z rozwijających się procesów poznawczych. Realizację przewidziano w ramach indywidualnych zajęć z integracji sensorycznej. We wrześniu zostanie przeprowadzony wywiad z rodzicami oraz diagnoza integracji bilateralnej. Następnie zostanie opracowany program pracy z dzieckiem. Rodzice i dzieci będą regularnie instruowani na temat ćwiczeń w sekwencjach co 6-8 tygodni.

VII. Ewaluacja
W celu uzyskania informacji zwrotnej nauczyciel przeprowadzi:
- przeprowadzenie rediagnozy,
- rozmowy indywidualne z rodzicami,
- rozmowy z nauczycielami.
Szczegółowa analiza wyników ankiety, przeprowadzonych rozmów oraz wyników klasyfikacji pozwoli ocenić stopień realizacji zamierzonych celów. Działania te pomogą wyciągnąć wnioski, zaplanować pracę i ewentualnie zmodyfikować metody pracy. Podjęta zostanie także decyzja o ewentualnej kontynuacji innowacji w tej grupie.
Wszystkie wyniki i uwagi zostaną opracowane w sprawozdaniu oraz udostępnione dyrektorowi szkoły.

VIII. Spodziewane efekty
- Zaangażowanie dzieci w aktywności fizyczne mające na celu rozwój obustronnej pracy półkul mózgowych.
- Ukierunkowanie na potrzeby i możliwości dzieci.

Wpływ na przedszkolaków:
- podnoszenie osiągnięć edukacyjnych dzieci,
- wyrównywanie możliwości edukacyjnych,
- rozwijanie pozytywnego obrazu dziecka,
- wzmacnianie poczucia własnej wartości.

Wpływ na pracę przedszkola:
- podnoszenie jakości pracy przedszkola poprzez poszerzenie oferty edukacyjno - terapeutycznej,
- indywidualizacja nauczania – podnoszenie wyników edukacyjnych dzieci z zaburzeniami rozwoju,
- promowanie przedszkola w środowisku, poprzez poszerzoną ofertę edukacyjno - terapeutyczną.
IX. Podsumowanie
Niniejsza innowacja ma na celu zaprezentowanie korzyści płynących z zastosowania metody integracji bilateralnej u dzieci z zaburzeniami rozwoju. Dzięki programowi integracji bilateralnej dzieci będą mogły przejść kamienie milowe, które zostały zaburzone w ich rozwoju. Poprawi się integracja sensoryczna. Dzieci lepiej będą znać i czuć swoje ciało oraz orientować się w przestrzeni. Poprawi się współpraca międzypółkulowa. Ćwiczenia te korzystnie wpłyną na zachowanie dzieci. "Zgrane ciało" przełoży się na lepsze poczucie własnej wartości. Udział w programie ograniczy przyszłe możliwe niepowodzenia szkolne.

Bibliografia:
Rychetschy K., Rychetschy M., Śliwowski T.: Integracja bilateralna - program terapeutyczny materiały szkoleniowe, Katowice 2019.