W zdrowym ciele zdrowy duch. Program własny

"W zdrowym ciele - zdrowy duch"

Program własny realizowany

w roku szkolnym 2019/2020

Autor: mgr Joanna Szczotka
Nauczyciel

1. Wprowadzenie
Integracja sensoryczna, czyli przetwarzanie bodźców sensorycznych to skomplikowany proces, podczas którego układ nerwowy człowieka odbiera informacje z receptorów wszystkich zmysłów (dotyk, propriocepcja, przedsionek, węch, smak, wzrok, słuch).
Bilateralna integracja jest to program autorski, który został stworzony przez Sheili Dobie. Jest on oparty na fazach rozwoju małego dziecka i ruchu we wszystkich płaszczyznach, który pomaga w tworzeniu nowych połączeń neuronalnych, a co za tym idzie, jest podstawą uczenia się.
Bilateralna integracja to współpraca i koordynacja obu części ciała podczas wykonywania wielu sekwencji ruchów, a także zdolność do wykonywania określonego ruchu przez jedną stronę ciała, niezależnie od ruchów jego drugiej strony. Zdolności tej potrzebujemy w czasie wykonywania codziennych czynności jak. np. łapanie piłki, szycie czy cięcie nożycami. Zdolność do wykonywania bilateralnych czynności oparta jest na prawidłowej dominacji półkul mózgu. Dzieci z problemami dwustronnej integracji ruchowej w wieku szkolnym często nie mają wykształconej dominacji ręki (lateralizacji).
W dzisiejszych czasach dzieci mają małą ilość ruchu. Od najmłodszych lat spędzają czas przed telewizorem, smartfonami. Są przeciążone sensorycznie. Program ten ma na celu rozwijanie potrzeby ruchu u dzieci, współpracy z rówieśnikami, radzenie sobie z emocjami poprzez wykorzystanie różnorodnych metod terapeutycznych.

2. Założenia
Treści programowe programu "W zdrowym ciele - zdrowy duch" odwołują się do wskazań Podstawy programowej wychowania przedszkolnego (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r.). Opiera się on na założeniu nauki poprzez zabawę i praktycznych ćwiczeń oraz wspieraniu aktywności dziecka podnoszącej poziom integracji sensorycznej i umiejętności korzystania z rozwijających się procesów poznawczych.
Treści programowe są dostosowane do wieku, możliwości, potrzeb i zainteresowań dzieci.
Realizacja programu odbywać się będzie w trakcie zorganizowanych zajęć grupowych raz w miesiącu dla wszystkich dzieci z przedszkola.
Program jest przeznaczony dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat. Program " W zdrowym ciele - zdrowy duch " daje dzieciom możliwość integracji sensorycznej poprzez plastykę, ruch, rytm i muzykę. W programie zostaną użyte elementy metody integracji sensorycznej, bilateralnej i programu Ruchu Rozwijającego W. Sherborne.

3. Cele programu
- integracja sensoryczna poprzez plastykę, muzykę i ruch;
- rozwijanie integracji bilateralnej;
- rozwijanie sprawności manualnej;
- rozwijanie orientacji w schemacie ciała i przestrzeni;
- rozbudzenie wiary dziecka we własne możliwości;
- kształtowanie wyobraźni dziecięcej;
- kształtowanie odporności emocjonalnej;
- rozbudzenie dziecięcej aktywności i samodzielności;
- nabywanie poczucia bezpieczeństwa, równowagi;
- budowanie współpracy między dziećmi;
- rozładowanie negatywnych napięć, emocji i agresji.
4. Metody
- metody aktywizujące;
- zajęć praktycznych;
- metody ekspresyjne (działalność plastyczna i konstrukcyjna dzieci);
- metody słowne (pogadanka, objaśnienia, instrukcje);
- metody samodzielnych doświadczeń;
- metody zadań stawianych dziecku.

5. Formy aktywności dziecka:
- zabawa konstrukcyjna, dydaktyczna, twórcza, ruchowa;
- ekspresja słowna;

6. Ewaluacja programu
Ocena podjętych działań podczas realizowania programu zostanie dokonana poprzez:
- obserwację dzieci podczas prowadzonych zajęć;
- analizę wytworów i prac dzieci;
- rozmowy indywidualne z dziećmi;
- rozmowy z wychowawcami grup;
- analizę arkuszy obserwacji;
- obserwację opanowania ćwiczeń bilateralnych;
- samoocenę nauczyciela.

Harmonogram działań
Termin Temat Cele Forma realizacji
Wrzesień Wspomnienia z wakacji Integracja sensoryczna. Rozwijanie dużej i małej motoryki. Rozwijanie świadomości własnego ciała.
Wyrażanie emocji poprzez sztukę. Przywitanie z dziećmi - promień słońca, wiatr, tęcza. Wykonanie makiety morza - chodzenie po piasku, ruchomym moście, malowanie rybek, chodzenie po zimnych kamieniach, malowanie ośmiornic, "smarowanie się" kremem do opalania - mapa ciała.
Październik Jesienna ścieżka Integracja sensoryczna. Rozwijanie dużej i małej motoryki. Rozwijanie świadomości własnego ciała.
Wyrażanie emocji poprzez sztukę. Poznawanie różnych bodźców zmysłowych.
Manipulowanie własnym ciałem. Przywitanie z dziećmi - klepnięcia. Tor przeszkód z jesienną ścieżką sensoryczną.
Listopad Sensoryczna plastyka Poznawanie różnych bodźców zmysłowych. Wyklaskiwanie rytmu. Rozwijanie twórczości. Stymulacja polisensoryczna. Przywitanie - rytm A.
Wykonanie mas sensoplastycznych.
Grudzień Świąteczne wypieki. Rozwijanie dużej i małej motoryki.
Poznawanie różnych bodźców zmysłowych.
Kształtowanie codziennych nawyków higienicznych.
Poznanie tradycji świątecznych. Przywitanie - body lifts. Opowieść o historii piernika. Poznanie składników. Zrobienie własnego piernika.
Styczeń
Zimowe krajobrazy.
Rozwijanie dużej i małej motoryki. Słuchanie muzyki.
Hamowanie układu nerwowego.
Przywitanie - aniołki na śniegu. Zabawa start - stop.
Malowanie krajobrazów na stretchu.
Luty
Ciepło - zimno
Rozwijanie dużej i małej motoryki. Integracja sensoryczna. Rozpoznawanie temperatur. Rozwijanie współpracy. Hamowanie układu nerwowego. Ćwiczenia oddechowe.
Przywitanie - zabawa start - stop. Lekcja ciszy - dmuchajka. Zabawy w parach - naleśnik, przepychanie. Malowanie zamrożonymi farbami. Łowienie mrożonych przedmiotów.
Marzec
Sport to zdrowie
Rozwijanie dużej i małej motoryki. Integracja sensoryczna. Rozwijanie współzawodnictwa.
Przywitanie - gaz - lusterko.
Tor przeszkód.
Kwiecień
Sensoryczne planety.
Rozwijanie integracji sensorycznej.
Przywitanie - start - stop na sygnał wzrokowy, słuchowy. Przygotowanie planet zmysłów - dotyk, zapach, smak, równowaga, czucie głębokie, słuch.
Maj
Ruch to zdrowie.
Rozwijanie orientacji w schemacie ciała i przestrzeni. Rozwijanie małej i dużej motoryki.
Przywitanie klepnięcia z przekraczaniem linii środkowej ciała - Zajęcia metodą W. Sherborne.

Literatura:
1. Opala - Wnuk K.: Sztuka, która pomaga dzieciom, Wydawnictwo Feeria, Łódź 2009.
2. Biel L., Peske N.: Jak wychować sensorycznego bystrzaka, Harmonia Universalis, Gdańsk 2017.
3. Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnyska M.: Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, WSiP 2005.
4. Kranowitz C.S.: Niezgrane dziecko, Harmonia Universalis, Gdańsk 2012.
5. Kranowitz C.S.: Niezgrane dziecko w świecie gier i zabaw, Harmonia Universalis, Gdańsk 2015.
6. Kuleczka - Raszewska M., Markowska D.: Uczę się przez ruch, Harmonia Universalis, Gdańsk 2017.
7. Rychetschy K., , Rychetschy M., Śliwowski T.: Integracja bilateralna - program terapeutyczny, materiały szkoleniowe, Katowice 2019.