"Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał" - kształtowanie postawy patriotyzmu u dzieci w wieku przedszkolnym poprzez rozwijanie szacunku i miłości do swojego miasta i Ojczyzny

Miejskie Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi Nr 3 „Promyczek” w Szczytnie

Nazwa programu:

„CZEGO JAŚ SIĘ NIE NAUCZY, TEGO JAN NIE BĘDZIE UMIAŁ”

Motto: „Kto ty jesteś, Polak mały...”

Autorzy programu: mgr Julita Dziczek
mgr Danuta Krajza
mgr Magdalena Bojarska

Podstawa prawna:

Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej(Dz,U z 2017 poz.356).
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r- Prawo oświatowe(Dz.U.z 2017r., poz.59, art.1 pkt 18, art.44 ust.1 pkt 3).

Podstawa programowa:
I/5;
uczestniczy w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych, muzycznych, naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonuje różne formy ruchu: bieżne, skoczne, z czworakowaniem, rzutne;
II/2;
szanuje emocje swoje i innych osób;
II/4;
przedstawia swoje emocje i uczucia, używając charakterystycznych dla dziecka form wyrazu;
II/9;
wczuwa się w emocje i uczucia osób z najbliższego otoczenia;
III/1;
przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze;
III/2;
odczuwa i wyjaśnia swoją przynależność do rodziny, narodu, grupy przedszkolnej, grupy chłopców, grupy dziewczynek oraz innych grup, np. grupy teatralnej, grupy sportowej;
III/3;
posługuje się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem;
III/6;
nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość;
III/8;
obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe;
IV/1;
wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą komunikatów pozawerbalnych: tańca, intencjonalnego ruchu, gestów, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych, mimicznych, konstrukcji i modeli z tworzyw i materiału naturalnego;
IV/3;
odróżnia elementy świata fikcji od realnej rzeczywistości; byty rzeczywiste od medialnych, byty realistyczne od fikcyjnych;
IV/4;
rozpoznaje litery, którymi jest zainteresowane na skutek zabawy i spontanicznych odkryć, odczytuje krótkie wyrazy utworzone z poznanych liter w formie napisów drukowanych dotyczące treści znajdujących zastosowanie w codziennej aktywności;
IV/5;
odpowiada na pytania, opowiada o zdarzeniach z przedszkola, objaśnia kolejność zdarzeń w prostych historyjkach obrazkowych, układa historyjki obrazkowe, recytuje wierszyki, układa i rozwiązuje zagadki;
IV/7;
eksperymentuje rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem, rozwijając swoją wyobraźnię muzyczną; słucha, odtwarza i tworzy muzykę, śpiewa piosenki, porusza się przy muzyce i do muzyki, dostrzega zmiany charakteru muzyki, np. dynamiki, tempa i wysokości dźwięku oraz wyraża ją ruchem, reaguje na sygnały, muzykuje z użyciem instrumentów oraz innych źródeł dźwięku; śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym muzykowaniu; wyraża emocje i zjawiska pozamuzyczne Wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna 9 różnymi środkami aktywności muzycznej; aktywnie słucha muzyki; wykonuje lub rozpoznaje melodie, piosenki i pieśni, np. ważne dla wszystkich dzieci w przedszkolu, np. hymn przedszkola, charakterystyczne dla uroczystości narodowych (hymn narodowy), potrzebne do organizacji uroczystości np. Dnia Babci i Dziadka, święta przedszkolaka (piosenki okazjonalne) i inne; w skupieniu słucha muzyki;
IV/9;
czyta obrazy, wyodrębnia i nazywa ich elementy, nazywa symbole i znaki znajdujące się w otoczeniu, wyjaśnia ich znaczenie;
IV/10;
wymienia nazwę swojego kraju i jego stolicy, rozpoznaje symbole narodowe (godło, flaga, hymn), nazywa wybrane symbole związane z regionami Polski ukryte w podaniach, przysłowiach, legendach, bajkach, np. o smoku wawelskim, orientuje się, że Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej;
IV/20;
wskazuje zawody wykonywane przez rodziców i osoby z najbliższego otoczenia, wyjaśnia, czym zajmuje się osoba wykonująca dany zawód;
IV/22;
reaguje na proste polecenie w języku mniejszości narodowej lub etnicznej, używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach: powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych np. obrazkiem, rekwizytem, gestem; zna godło (symbol) swojej wspólnoty narodowej lub etnicznej;
Wstęp:

Patriotyzm to troska o dobro swego kraju, stałe dążenie do pomnażania tego, co stworzyły poprzednie pokolenia. Do gotowości służenia swojej Ojczyźnie. Program „Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał” powstał w celu rozbudzenia u dzieci poczucia tożsamości regionalnej i narodowej. Nadrzędnym celem programu jest wychowanie przyszłego pokolenia na patriotów, dbających i troszczących się o swoją Ojczyznę i swój region. Istotnym aspektem w kształtowaniu patriotyzmu lokalnego i narodowego jest rodzina, dlatego też podczas realizacji tego programu odwoływać się będziemy do środowiska najbliższego dziecku. Wiedza o najbliższym środowisku jest wstępem do powstania więzi z Ojczyzną. Dla małego dziecka Ojczyzną jest jego wieś czy miasto, w którym mieszka z rodziną, przedszkole i koledzy, sąsiedzi, gdzie wszystko jest znajome i bliskie, gdzie czuje się zadomowiony i bezpieczny. Związki z Ojczyzną rozpoczynają się od więzi z rodziną, przedszkolem, swoją miejscowością, najbliższymi okolicami. Ten krąg stopniowo rozszerza się. 
Dziecko zaczyna swoje poznanie od doświadczeń osób najbliższych, swojej rodziny. Rodzice jako pierwsi mają możliwość wprowadzenia dziecka w piękny świat tradycji i kultury naszego regionu. Od nich w dużym stopniu zależy czy obudzą w dziecku szacunek i miłość do otaczającego je środowiska i regionalnej tradycji. Dlatego treści dotyczące edukacji regionalnej powinny być realizowane w ścisłej współpracy z domem rodzinnym dziecka. Wiedza o najbliższym środowisku jest wstępem do powstania więzi z ojczyzną. W czasach komputerów, ciągłego pośpiechu będziemy się starały zwrócić uwagę dzieci i ich rodziców na przeszłość. Nasze działania to będzie znakomita lekcja historii i geografii. Uważamy, że kształtowanie patriotyzmu jest doniosłym zadaniem nauczyciela, to on bowiem przygotowuje nowe pokolenie Polaków, które w przyszłości ujmie w swe ręce losy Ojczyzny. Nauczyciel realizując treści z wychowania patriotycznego powinien sam czuć się nieodłączną częścią swojego rodzinnego kraju.

Cel główny:kształtowanie postawy patriotyzmu u dzieci w wieku przedszkolnym poprzez rozwijanie szacunku i miłości do swojego miasta i Ojczyzny.

Cele szczegółowe:
poznanie historii Szczytna i Polski;
poznanie położenia Szczytna na mapie Polski;
wyrażanie przywiązania do swojej Ojczyzny na ziemi rodzinnej, do obyczajów i kultury regionalnej;
ugruntowanie poczucia tożsamości regionalnej;
nazywanie swojej miejscowości, poznanie ważniejszych instytucji, zabytków, osób znaczących dla regionu;
rozpoznawanie nazwy swojego kraju i miejscowości, symboli narodowych(flaga, godło, hymn);
wskazywanie lokalizacji swojej miejscowości na mapie Polski;
poznanie legend, opowiadań, wierszy dotyczących historii regionu, np. jego powstania;
organizowanie kącików regionalnych, wzbogacanie go o eksponaty wykonane w przedszkolu i przyniesione z domu;
słuchanie nagrań zespołów ludowych ze swojego regionu, przyśpiewek, tańców, gwary ludowej;
spotkanie z twórcami ludowymi, np. rzeźbiarz;
poznanie zasad organizacji życia społecznego w swojej miejscowości, regionie;
poznanie legendy dotyczącej powstania państwa polskiego;
oglądanie zdjęć, ilustracji, słuchanie wierszy, opowiadań, odwoływanie się do własnych obserwacji w celu zwrócenia uwagi na piękno naszego miasta i kraju.

Formy pracy:
indywidualna;
zespołowa;
grupowa.

Metody pracy:
podające;
problemowe;
aktywizujące
praktyczne.

JA/MOJA RODZINA/MOJE PRZEDSZKOLE

DZIAŁANIE
FORMA
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECI
Stwarzanie dzieciom sytuacji do:
- poznania swojego imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania;
„Moja wizytówka”
„Umiem się przedstawić”
„Wiem, gdzie mieszkam”
„Prawa i obowiązki dziecka”

-zabawa dydaktyczna;

-zabawa integracyjna;

-zabawa dydaktyczna;

-zabawa dydaktyczna;
Dziecko zna/potrafi/umie:
- swoje imię i nazwisko;
- własny adres zamieszkania;
swoje prawa i obowiązki jako dziecko i członek rodziny;
- określania relacji między członkami rodziny i dostrzeganie potrzeb innych członków rodziny;
„Moja rodzina- mój dom”
„Jaka jest moja mama i jaki jest mój tata?”
„Rodzinka”
„Tatusiowie i mamusie”
„Mecz rodzinny”
„Członkowie rodziny”
Piosenka „Mój dom”
„Portret rodzinny”

-wypowiedzi dzieci inspirowane zdjęciami z albumów rodzinnych;
- ekspresja słowna'
- słuchanie opowiadania aut.A. Onichimowskiej;
- zabawa drama;

- ćwiczenia gimnastyczne z el. orient.-porząd.;
- rebusy fonetyczne;
- nauka piosenki;
- praca plastyczna.

- członków rodziny bliższej i dalszej;
- własną rolę społeczną w rodzinie;
- zawód wykonywany przez rodzica i jego miejsce pracy;
- umożliwiania rodzicom i innym członkom rodziny uczestnictwa w życiu i uroczystościach przedszkolnych;
„Przy kolędzie”
„Dzień Edukacji Narodowej”
„11 listopada”
Nasi Dziadkowie”
„Festyn rodzinny”
„Żegnamy przedszkole”

- inscenizacje, akademie, uroczystości przedszkolne;
- potrafi być współgospodarzem placówki;
- przywitać gości;
- bierze czynny udział w przygotowaniach dekoracji, nauce wierszy, piosenek, tańców;
- umie się zaprezentować przed bliskimi;
- umożliwiania poznawania siebie i umiejętności współżycia i współdziałania w grupie rówieśniczej i społeczności przedszkolnej;
„Kłębek przyjaźni”
Piosenka „Znowu w przedszkolu”
„Kodeks przedszkolaka”
„Najbardziej w przedszkolu podoba mi się...”

- zabawa integracyjna;
- śpiew indywidualny i zbiorowy;
- zawarcie kontraktu grupowego;
- dokończ zdanie/ burza mózgów;
- stosuje się do obowiązujących w przedszkolu reguł i zachowań;
- imiona i nazwiska kolegów i koleżanek;
- wyraża swoją opinię na temat grupy rówieśniczej i przedszkola;

JA I MOJA MIEJSCOWOŚĆ

DZIAŁANIA
FORMA
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECI
Stwarzanie dzieciom sytuacji do:
- nazywania swojej miejscowości, poznawania jej historii, ważniejszych instytucji i zabytków:
„Historia powstania Szczytna”
„Przedszkolaki w Urzędzie Miasta”
„Chata Mazurska”
„Pod pomnikiem Orła Białego”
„Przedszkolaki w MDK-u”
„Odwiedzamy Muzeum Mazurskie w Szczytnie”
„Szlakiem Pofajdoka”
W duszy mi gra”
„Starostwo gości przedszkole”
„Nasze Pofajdoki”

„Poznajemy zawód radnego”

„Autobusem przez Szczytno”
„Ruiny Zamku w Szczytnie”
„Jezioro Małe i Duże”
„Pomnik Klenczona”

-spotkanie w przedszkolu z historykiem Rafałem Szumnym;
- wycieczka;
- wycieczka;
- rozmowa tematyczna;

- udział w przedstawieniach/konkursach/występach;
- wycieczka;
- zwiedzanie Szczytna szlakiem mazurskich Pofajdoków;
- udział w koncercie w Szkole Muzycznej w Szczytnie;
- spotkanie ze Starostą;
- kolorowanie ilustracji inspirowane przyśpiewką ludową „Mniała Baba Pofajdoka”;
- spotkanie z Radnym miasta Szczytno;

- wycieczka autobusem miejskim;
- zwiedzanie;

- wycieczka;
- rozmowa tematyczna połączona z obserwacją;

Dziecko zna/potrafi/umie:
- nazwę miejscowości, w której mieszka;
- zna ważniejsze instytucje mieszczące się w miejscowości lub najbliższej okolicy;
- orientuje się w rolach społecznych pełnionych przez ważne osoby.
- poznania legend, opowieści związanych ze swoją miejscowością, swoim regionem:
„Poznajemy legendy o Szczytnie”

- spotkanie w przedszkolu z historykiem Rafałem Szumnym;
- zna legendy związane ze ją miejscowością;
- uważnie słucha zaproszonego gościa;
- podawania adresu zamieszkania, adresu przedszkola:
„Dużo umiem, dużo wiem:

- wypowiedzi dzieci inspirowane opowiadaniem |”Przygoda z Małpką” S. Szuchowej;
- podaje adres swojego zamieszkania jak również adres przedszkola;
- wskazywania lokalizacji swojej lokalizacji na mapie Polski:
„Wiem, gdzie mieszkam”
„Jestem mieszkańcem Szczytna”

- zabawa dydaktyczna;

- zabawa tematyczna z wykorzystaniem mapy Polski;
- wskazać na mapie Polski swoją miejscowość;
- wskazać nazwę swojej miejscowości;
- organizowanie kącika regionalnego, wzbogacania go o eksponaty wykonane w przedszkolu i przyniesione z domu;
- utworzenie kącika regionalnego(cały rok szkolny);
- interesuje się swoim regionem;
- jest współtwórcą kącika utworzonego w grupie;
- przegląda eksponaty, albumy, książki, zdjęcia itp.zamieszczone w kąciku, w sali zabaw;

- słuchania nagrań zespołów ludowych ze swojego regionu, poznania przyśpiewek, tańców, gwary:
„Kantata w przedszkolu”
„W duszy mi gra”

- zabawy rytmiczne, śpiew indywidualny i zbiorowy, słuchanie piosenek i pieśni;

- słuchanie śpiewu;

- udział w koncercie w Szkole Muzycznej w Szczytnie;

- aktywnie uczestniczy w zabawach i zajęciach z elementami posługiwania się językiem regionalnym;
- poznaje tańce, przyśpiewki regionalne;
- spotkanie z twórcami ludowymi:
„Uczymy się od najlepszych”
„Kantata w przedszkolu”
„Wybieramy się do Muzeum”
„Mazurskie Przęśniczki”

- spotkanie z rzeźbiarzem w przedszkolu połączone z praktycznym działaniem;
- słuchanie spiewu chóru;
- wycieczka;

- słuchanie utworów zespołu ludowego;
- zna artystów, twórców znaczących dla Szczytna;
- potrafi ustosunkować się do wypowiedzi własnej i innych;

JA I MOJE PAŃSTWO

DZIAŁANIA
FORMY
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECI
Stwarzanie dzieciom sytuacji do:
- znajomości nazwy państwa, stolicy, znajomości mapy Polski i umiejętne poruszanie się po niej oraz rozpoznawania symboli narodowych:
„Jestem Polakiem”
„Moja kochana Ojczyzna”
„Mapa Polski”
„Mazurek Dąbrowskiego”
„Rota”
„Godło Polski”
„Warszawa- nasza stolica”
Akademie Patriotyczne- 11 listopada, konstytucja 3 Maja”
Zajęcie prowadzone przez Delegaturę IPN z Olsztyna

- rozmowa tematyczna;
- zabawa dydaktyczna;
- rozmowa tematyczna,pokaz;
- słuchanie śpiewu;
- śpiew indywidualny i zbiorowy
-praca plastyczna;
- zabawa dydaktyczna;

- akademia/ uroczystość;

Dziecko zna/ potrafi/umie:
- nazywa swoją Ojczyznę;
- zna stolicę Państwa;
- podejmuje próby odszukiwania na mapie Polski : Warszawy, miasta zamieszkania;
- rozpoznaje i nazywa symbole narodowe: godło, flaga;
- śpiewa hymn Polski i „Rotę”;
- umie przyjąć odpowiednią postawę podczas słuchania lub śpiewania hymnu;
- umie posługiwać się odpowiednim nazewnictwem, tym samym wzbogacając swój słownik;
- czuje się Polakiem, jest z tego dumny;
- poznania legend,opowiadań, wierszy dotyczących historii państwa polskiego, np. jego powstania:
„Lech, Czech i Rus”
Kto Ty jesteś, Polak mały...”

- słuchanie legendy;
- wypowiedzi dzieci inspirowane wierszem „Kto Ty jesteś...”
- zna legendę powstania państwa polskiego, stolicy, godła, hymnu;

- dostrzeganie wartości i piękna sztuki oraz osiągnięć nauki polskiej(sławni Polacy):
F. Chopin
M. Kopernik
J. Wybicki
M. Curie- Skłodowska
M. Konopnicka
J.Tuwim
K. Brzechwa
A. Małysz
R. Lewandowski

- zabawy dydaktyczne, tematyczne, pokaz ilustracji, praca plastyczna, układanie rozsypanek literowych;
- wyróżnić sławnych Polaków;
- jest uwrażliwione na odbiór sztuki;
- zna imiona i nazwiska sławnych Polaków;
- poznaje „wytwory” dzieł sławnych Polaków;
- tworzenie układanek, albumów, kącików tematycznych, udział w konkursach, quizach, budowanie z klocków, piasku, plasteliny, dzielenie się wrażeniami z uczestnictwa w różnych imprezach kulturalnych i sportowych;
- utworzenie kącik patriotycznego(cały rok szkolny);
- uczestniczy w imprezach kulturowych i sportowych;
- tworzy wytwory plastyczne związane ze swoim krajem'- wyraża swoją impresję plastyczną inspirowaną dziełami sztuki sławnych Polaków.

Ewaluacja:
scenariusze;
sprawozdania;
gromadzenie wytworów dziecięcych prac plastycznych;
stworzenie bazy materiałów istotnych do realizacji programu;
utworzenie albumu zdjęć.