Budowa i funkcje narządu wzroku - scenariusz lekcji w klasie II

Dział programu: Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka.

Zakres treści:
- budowa oka,
- rola poszczególnych elementów narządu wzroku,
- proces odbierania wrażeń wzrokowych,
- wady wzroku.

Typ lekcji: wprowadzająca nowe wiadomości.

Cele operacyjne:
1. Uczeń pamięta:
- z jakich elementów zbudowany jest aparat ochronny oka i gałka oczna,
- jakie funkcje pełnią poszczególne elementy budowy oka,
- nazwę receptorów odbierających promienie świetlne,
- jaki obraz powstaje na siatkówce oka,
- jaka jest przyczyna niewidzenia o zmroku (kurzej ślepoty).
2. Uczeń rozumie:
- proces odbierania wrażeń wzrokowych,
- związek przyczynowo-skutkowy upośledzonego widzenia o zmroku.
3. Uczeń potrafi:
- posługując się schematem omówić budowę narządu wzroku,
- objaśnić rolę poszczególnych elementów budujących oko,
- wyjaśnić, na czym polega i czym jest uwarunkowana akomodacja oka,
- objaśnić rolę pręcików i czopków,
- określić lokalizację ośrodka wzroku w mózgu,
- wyjaśnić proces odbierania wrażeń wzrokowych,
- przeprowadzić proste ćwiczenie na obecność plamki ślepej,
- określić przyczynę krótkowzroczności i dalekowzroczności oraz rodzaj soczewek korygujących te wady.

Metody pracy: pogadanka z elementami wykładu, analiza, doświadczenie.

Środki dydaktyczne: kolorowa kreda, rysunek schematyczny budowy gałki ocznej, długopisy lub markery z kolorowymi końcówkami – do wykrywanie plamki ślepej, kartki potrzebne do ułożenia związku przyczynowo-skutkowego dotyczącego kurzej ślepoty.

Przebieg lekcji

Faza wstępna
1. Sprawy organizacyjno-porządkowe.
Nauczyciel sprawdza obecność, zapisuje w dzienniku stan klasy i temat lekcji.

2. Nawiązanie do poprzedniej lekcji.
Nauczyciel zadaje pytania:
Co to jest receptor?
Co to jest bodziec?
Jaki rodzaj bodźca odbiera oko?

3. Podanie tematu i określenie celów lekcji.

Faza główna
Nauczyciel dokonuje podziału narządu wzroku na aparat ochronny i gałkę oczną.

Zadaje pytanie:
Jakie elementy wchodzą w skład budowy aparatu ochronnego oka?

Rysuje na tablicy schemat budowy gałki ocznej. Pod koniec zadaje pytanie:
Gdzie znajduje się ośrodek wzroku?

Prosi uczniów o jego przerysowanie do zeszytów.

Objaśnia posługując się schematem rolę poszczególnych elementów gałki ocznej.

Charakteryzując plamkę ślepą proponuje wykonanie prostego doświadczenia na jej obecność.

Zwraca uwagę uczniów na schemat budowy gałki ocznej w podręczniku. Na jego podstawie zadaje pytanie:
Jaki obraz widzianego przedmiotu powstaje na siatkówce oka?
Zwraca uwagę na fakt, iż wrażenia wzrokowe jakie odbieramy są efektem odpowiedniego przekształcenia widzianego obrazu dokonanego przez mózg.

Zadaje pytanie:
Na czym polega choroba zwana kurzą ślepotą?
Prosi uczniów o zastanowienie się nad przyczynami omawianej choroby.
Uczniowie posługują się danymi:
- prekursorem barwnika wzroku rodopsyny jest witamina A
- rodopsyna znajduje się w pręcikach
- pręciki odbierają wrażenia o zmroku
oraz rozrzuconymi na tablicy kartkami.
Zgłaszający się uczeń układa na tablicy związek przyczynowo-skutkowy.

Uczniowie przerysowują schemat do zeszytów.

Nauczyciel prosi o przeanalizowanie schematów krótko- i dalekowzroczności. Zadaje pytania:
Gdzie padają promienie świetlne w oku krótko- i dalekowidza?
Jakie soczewki stosuje się do korekty tych wad?

Faza podsumowująca
Nauczyciel prosi o zamknięcie zeszytów i podręczników. Każdy uczeń w jednym zdaniu podaje wiadomość zapamiętaną z lekcji.

Praca domowa:
Znajdź i wynotuj informacje dotyczące daltonizmu, zaćmy i jaskry.