Każde dziecko może zostać superbohaterem - autorski program edukacyjny z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej dla przedszkoli

,,Każde dziecko może zostać superbohaterem’’

AUTORSKI PROGRAM EDUKACYJNY

DLA
DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

W ZAKRESIE UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZEDMEDYCZNEJ

Autor Programu: mgr Magdalena Bojarska

I. Wstęp
II. Udzielanie pierwszej pomocy w świetle prawa
III. Charakterystyka programu edukacyjnego
IV. Cele programu edukacyjnego
V. Metody, formy i środki realizacji programu.
VI. Treści kształcenia i wychowania
VII. Ewaluacja programu.
VIII. Harmonogram działań na rok szkolny 2019/2020

I . Wstęp

,,Gdyby, co dziesiąty mieszkaniec Ziemi potrafił udzielić pierwszej pomocy, ocaliłoby to MILION ludzi rocznie’’.

Pod pojęciem Ratownictwo rozumiemy niesienie pomocy w nagłych wypadkach, zwłaszcza zagrażających zdrowiu i życiu człowieka.
Dotychczasowy system edukacji ratowniczej naszego społeczeństwa jest nieskuteczny, przede wszystkim dlatego, że zbyt późno rozpoczyna się nauczanie pierwszej pomocy. Tempo współczesnego życia, rozwój techniki i motoryzacji niosą za sobą wiele zagrożeń dla zdrowia i życia ludzkiego. Ze wstępnych danych Komendy Głównej Policji wynika, że w ciągu minionych 12 miesięcy na polskich drogach doszło do 31 410 wypadków drogowych zginęło w nich 2 838 osób.
Obok wypadków drogowych jedną z najczęstszych sytuacji wymagających udzielenia pierwszej pomocy jest zasłabnięcie lub zatrzymanie akcji serca. Najnowsze badania wykazują, iż rocznie notowanych jest w Polsce ok. 90 000 zawałów. Szacuje się, że liczba tych corocznych, śmiertelnych ofiar mogłaby być o kilka tysięcy mniejsza, gdyby świadkowie tragicznych zdarzeń natychmiast przystąpili do niesienia pomocy. Według badań CBOS (Centrum Badania Opinii Społecznej) 67 % Polaków deklaruje, że potrafi udzielać pierwszej pomocy, ale tylko 19 % jest pewnych swoich umiejętności w tym zakresie.
Od szybkości naszych decyzji, zależy los poszkodowanego. To właśnie pierwsze minuty decydują o życiu człowieka. Średni czas od momentu wezwania karetki do jej przyjazdu wynosi 8 min. w mieście i ok. 15 min. poza miastem. Dlatego życie poszkodowanych i ofiar wypadku, często zależy od świadków i ich umiejętności udzielania pierwszej pomocy.
Na całym świecie w celu przełamania barier w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, podejmowane są, z powodzeniem, próby nauczania pierwszej pomocy wśród najmłodszych. ,,Światowa praktyka donosi, że nawet dzieci mogą służyć pomocą w nagłym wypadku i jednocześnie mobilizować rodziców do aktywności w tym zakresie’’. Ważne jest, aby dzieci od małego wiedziały, że trzeba pomagać, co przeciwdziała postawie bierności w dorosłym życiu. Jeśli zaszczepimy w dzieciach chęć niesienia pomocy, bo przecież właściwie o to chodzi, to wychowamy społeczeństwo odważne, nie lękające się w sytuacji zagrożenia i szybko reagujące, kiedy drugi człowiek potrzebuje pomocy.....

Każde dziecko pod wpływem różnych bajek i przygód superbohaterów marzy, aby zostać jednym z nich. Nic tak nie napawa dziecko dumą, jak posiadanie własnej supermocy, może nią być właśnie umiejętność ratowania drugiego człowieka. Nauka pierwszej pomocy w formie zabawy oraz zadań sprzyja pozytywnemu nastawieniu i ułatwia przyswajanie wiedzy. Dziecko nabywa nowe kompetencje i uczy się prawidłowych zachowań, skutecznego działania w nagłych nieprzewidzianych sytuacjach. Zdobyta wiedza i dobre nawyki mogą sprawić, że dziecko zostanie prawdziwym superbohaterem ratując, komuś życie.

Do napisania niniejszego programu, skłoniła mnie analiza ankiet, których celem było zbadanie stanu wiedzy z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej wśród rodziców dzieci 4-letnich z grupy ,,Kropelki’’, uczęszczających do Miejskiego Przedszkola nr 3 . Zdecydowana większość rodziców deklarowała, iż uczestniczyła w kursach z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, jednakże przekazywana im wiedza, oparta była głównie na teorii. Wyniki przeprowadzonych badań wykazują, iż wiedza w zakresie praktycznego działania jest wśród rodziców niewystarczająca. Deklarują oni potrzebę regularnego i systematycznego utrwalania wiedzy, w zakresie udzielania pierwszej pomocy zarówno w praktyce jak i w teorii.

Zaplanowane przeze mnie zajęcia w Programie ,,Każde dziecko może zostać superbohaterem, mają uwrażliwiać młodego człowieka na krzywdę ludzką i potrzebę niesienia pomocy.

II. Udzielanie pierwszej pomocy w świetle prawa

KODEKS KARNY

OBOWIĄZEK UDZIELENIA PIERWSZEJ POMOCY
Przez każdego członka społeczeństwa na miejscu zdarzenia, wynikające z zapisów zawartych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – KODEKS KARNY (Dz. U. Nr 88, poz.553, z późn. zm.)

Art. 162

§1. „Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”

§2.” Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.”

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Tekst rozporządzenia

§ 21. Nauczyciele, w szczególności prowadzący zajęcia w warsztatach, laboratoriach, a także zajęcia wychowania fizycznego, podlegają przeszkoleniu w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

Ustawa z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodziny.
Art. 33. 1. Po dniu 31 grudnia 2017 r. opiekun lub wolontariusz w żłobku lub klubie dziecięcym spełniający dotychczasowe wymagania do sprawowania funkcji opiekuna lub wolontariusza w żłobku lub klubie dziecięcym oraz wymagania, o których mowa w ust. 3, może sprawować tę funkcję, jeżeli do dnia 1 stycznia 2020 r. odbędzie szkolenie z udzielania dziecku pierwszej pomocy. Przepisy art. 18a ustawy zmienianej w art. 12, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się.

2. Po dniu 31 grudnia 2017 r. dzienny opiekun spełniający dotychczasowe wymagania do sprawowania funkcji dziennego opiekuna oraz wymagania, o których mowa w ust. 3, może sprawować tę funkcję, jeżeli do dnia 1 stycznia 2020 r. odbędzie szkolenie z udzielania dziecku pierwszej pomocy. Przepisy art. 39 ust. 2, 2b i 2c ustawy zmienianej w art. 12, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się.

W ustawie o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. czytamy, że system oświaty ma za zadanie „ (...) utrzymywanie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki
w szkołach i placówkach” , a także „upowszechnienie wśród dzieci i młodzieży wiedzy o bezpieczeństwie oraz kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych”. (Dz. U. z 2016 r. poz. 1943, 1954, 1985
i 2169 oraz z 2017 r. poz. 60, 949 i 1292, Art. 1, pkt. 10 i 16).

III. Charakterystyka programu

Program obejmuje dzieci i rodziców :

• Grupa przedszkolna dzieci 4 – letnich ,,Kropelki’’ - 25 dzieci
• Rodzice dzieci 4- letnich ,,Kropelki’’ – 50 osób

Osoby odpowiedzialne za realizację:

mgr Magdalena Bojarska – nauczyciel prowadzący
grupę dzieci 4 – letnich ,,Kropelki’’

Miejsce realizacji programu:

Miejskie Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi nr 3 ,,Promyczek’’ w Szczytnie

Czas realizacji programu:
Rok szkolny 2019/2020

Program obejmuje:

- 25 zajęć dydaktycznych dla dzieci z zakresu udzielania pierwszej pomocy, zawartych w tematyce kompleksowej, realizowanej w mc. październik, grudzień, luty, kwiecień, czerwiec 2019/2020 r.
- Spotkanie z Ratownikiem Medycznym
- Spotkanie z Ratownikiem WOPR na basenie WSPol
- Spotkanie dla rodziców z udziałem Ratownika Medycznego
- Zajęcie pokazowe dla rodziców z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej
- Spotkanie z Strażakami z Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Szczytnie na terenie przedszkola
- Spotkanie z Funkcjonariuszami Komendy Powiatowej Policji w Szczytnie

Realizacja tego programu umożliwia kształcenie u dzieci bezpiecznych zachowań, nabycie umiejętności zachowania w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia oraz nabycie rzeczywistych, praktycznych umiejętności udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w realnych sytuacjach.

IV. Cele Programu

Główny celem Programu
,,Każde dziecko, może zostać superbohaterem’’ jest:

Przygotowanie dziecka do bezpiecznego przebywania w środowisku, radzenia sobie w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia, kształtowanie empatii na krzywdę ludzką,
Kształtowanie u dzieci odruchów i nawyków niezbędnych do udzielania pierwszej pomocy, zainteresowanie rodziców tematyką udzielania pierwszej pomocy przedmedycznj.

Cele szczegółowe:

- zapoznanie dzieci z najczęściej spotykanymi zagrożeniami, ze sposobami ich zapobiegania
- uwrażliwienie dzieci na dbałość o własne zdrowie
- poznanie numerów alarmowych służb ratowniczych
- utrwalanie własnego adresu zamieszkania
- kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrożenia
- nabycie umiejętności wzywania pomocy, powiadomienia odpowiednich służb ratunkowych.
- wyposażenie dzieci, i ich rodziców w wiedzę i umiejętności z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej
- przygotowanie dzieci do wykonania prostych czynności ratowniczych
- zainteresowanie rodziców tematyką z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej
- kształtowanie u dzieci umiejętności przewidywania skutków niewłaściwych zachowań w domu, na placu zabaw, w sali przedszkolnej
- wykształcenie prawidłowych postaw zdrowotnych oraz zachowań wobec ewentualnych zagrożeń
- nabycie umiejętności rozpoznawania i unikania niebezpieczeństw, radzenia sobie z sytuacjami trudnymi

V. Metody, formy i środki realizacji programu

Metody czynne:
 metoda samodzielnych doświadczeń
 metoda kierowania własną działalnością dziecka
 metoda zadań stawianych dziecku

Metody oglądowe:

 obserwacja i pokaz
 osobisty przykład nauczyciela

Metody słowne:

 rozmowy
 opowiadania
 zagadki
 objaśnienia i instrukcje
 sposoby społecznego porozumiewania się
 metody żywego słowa

Metody aktywizujące:

 burza mózgów
 metoda projektów
 gry dydaktyczne
Formy:

 indywidualna
 zespołowa
 zbiorowa

Środki dydaktyczne:

fantomy, apteczki pierwszej pomocy z wyposażeniem, plansze edukacyjne z zakresu bezpieczeństwa: numery alarmowe, obrazki sytuacyjne (zagrożenie zdrowia i życia), plansze edukacyjne z zakresu udzielania pierwszej pomocy, atrybuty zawodów: strażak, policjant, ratownik medyczny, ratownik wodny, programy multimedialne

VI. Treści kształcenia i wychowania

Podczas zajęć realizowane będą następujące treści kształcenia i wychowywania, zgodne z Podstawą programową wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych oraz innych form wychowania przedszkolnego – Załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. (Dziennik Ustaw z dnia 24 lutego 2017 r. , poz. 356).

P.P I.8 wykonuje podstawowe ćwiczenia kształtujące nawyk utrzymania prawidłowej postawy ciała
II.1 rozpoznaje i nazywa podstawowe emocje, próbuje radzić sobie z ich przeżywaniem
II.7 szuka wsparcia w sytuacjach trudnych dla niego emocjonalnie; wdraża swoje własne strategie, wspierane przez osoby dorosłe lub rówieśników
III.1 przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych osób i, przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze
III.3 posługuje się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem
III.5 ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas odpoczynku
III.6 nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami społecznymi, np.: szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość
III.7 respektuje prawa i obowiązki, swoje oraz innych osób, zwracając uwagę na ich indywidualne potrzeby
III.8 obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe
IV.19 podejmuje samodzielną aktywność poznawczą, np. oglądanie książek, zagospodarowanie przestrzeni własnymi pomysłami konstrukcyjnym, korzystanie z nowoczesnej technologii itd.
IV.20 wskazuje zawody wykonywane przez rodziców i osoby z najbliższego otoczenia, wyjaśnia, czym zajmuje się osoba wykonująca dany zawód

Cele edukacji przedszkolnej wykorzystane z Programu ,,Wokół przedszkola’’ autorstwa: Małgorzaty Kwaśniewskiej, Joanny Lendzion, Wiesławy Żaby- Żabińskiej

Szczegółowe cele edukacji przedszkolnej dla wspomagania socjologicznej warstwy rozwoju dziecka
- kształtowanie wiedzy o samym sobie
- zachęcanie do poznawania własnych możliwości

Szczegółowe cele edukacji przedszkolnej dla wspomagania biologicznej warstwy rozwoju dziecka
- zapoznanie z wybranymi cechami ludzkiego ciała
- przestrzeganie zasad higieny ciała i otoczenia
- kształtowanie pozytywnej postawy wobec zdrowia
- przestrzeganie zasad bezpieczeństwa
- uświadomienie niebezpieczeństw

Szczegółowe cele edukacji przedszkolnej dla wspomagania psychologicznej warstwy rozwoju dziecka
- rozwijanie myślenia przyczynowo – skutkowego

Szczegółowe cele edukacji przedszkolnej dla wspomagania duchowej warstwy rozwoju dziecka
- zwrócenie uwagi na wartości moralne, wdrażanie do ich realizacji
- wpajanie norm i wartości

VII. Ewaluacja programu

Ewaluacja niniejszego programu opierać się będzie na:

- obserwacji dzieci, ich zachowań podczas zajęć dydaktycznych, oraz praktycznych i pokazowych.
- analizie prac dzieci, ich podejścia i zaangażowania w wykonywanie powierzonych działań
- analizie ankiet ,,Czy moje dziecko potrafi..?’’ przeprowadzonej wśród rodziców.

VIII. Harmonogram działań na rok szkolny 2019/2020

* ,,Zostań superbohaterem’’- rozmowa z dziećmi inspirowana oglądanie filmu edukacyjnego z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej

*,,Dbam o swoje zdrowie’’- spotkanie dzieci z przedszkolną pielęgniarką z wykorzystaniem apteczki pierwszej pomocy

*,,Mały ratownik’’- utworzenie kącika tematycznego i wyposażenie go w niezbędne środki do nauki udzielenia pierwszej pomocy
(bandaże, folia termoizolacyjna, chusta trójkątna, fantom, maseczka do sztucznego oddychania)

*,,Nie bądź bierny – reaguj’’- przekazanie rodzicom broszury z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej
*,, Wiem jak zachować się bezpiecznie’’- spotkanie z dogoterapeutą i psem

- rozpoznawanie sytuacji niebezpiecznych, analiza filmu
- zachęcanie dzieci do niesienia pomocy drugiemu człowiekowi
- wzbudzanie w dzieciach uczucia empatii w stosunku do drugiego człowieka
- zachęcanie do poznawania własnych umiejętności

- poznanie środków opatrunkowych niezbędnych w apteczkach
- poznanie zastosowania przedmiotów znajdujących się w apteczce
- kształtowanie właściwych sposobów zachowania się w różnych sytuacjach zagrożenia zdrowia

- stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających przyswajaniu zdobytej wiedzy poprzez zabawę

- pedagogizacja rodziców w zakresie udzielania pierwszej pomocy
- poznanie zasad postępowania w kontakcie z psem
- poznanie pozycji ,,na żółwia’’ i sytuacji w których należy ją zastosować

październik 2019 r.
*Ocena przytomności, wzywanie pomocy, pozycja boczna
*,,Numery alarmowe’’- zapoznanie ze słowami i melodią piosenki z wykorzystaniem plansz edukacyjnych ,,Bezpieczeństwo’’

*,,Uratujmy misia’’- wypowiedzi dzieci inspirowane opowiadaniem nauczycielki połączone z pokazem sprawdzania przytomności u osoby poszkodowanej z wykorzystaniem fantoma - poznanie numerów alarmowych
- próby zapamiętywania refrenu piosenki
- wskazywanie numerów odpowiadającym odpowiednim służbom
- kształtowanie umiejętności sprawdzania przytomności u osoby poszkodowanej
- kształtowanie postawy wzywania pomocy, gdy nie ma nikogo w pobliżu
- kształtowanie umiejętności ułożenia osoby poszkodowanej w pozycji bocznej

3. Resuscytacja krążeniowo - oddechowa
*,,Mój pacjent’’- wykonanie resuscytacji krążeniowo – oddechowej w rytm muzyki Bee Gees – Stayiń Alive

* ,, Nasza moc, niesie pomoc’’- spotkanie z ratownikiem medycznym w przedszkolu z wykorzystaniem sprzętu ratującego życie

*,,Superbohater na ratunek – wypowiedzi dzieci inspirowane odgrywaniem scenek tematycznych przez nauczyciela w kąciku ,,Małego ratownika’’ - kształtowanie umiejętności wykonania wdechów ratowniczych oraz uciśnięć ratowniczych na manekinach w rytm muzyki

- zapoznanie dzieci z pracą ratownika medycznego
- zapoznanie dzieci ze sprzętem ratującym życie
- poznanie elementarnych zasad w przypadkach zagrożenia zdrowia i życia
- utrwalanie numerów alarmowych
- rozumienie potrzeby udzielania pierwszej pomocy

- doskonalenie umiejętności wykonywania wdechów i uciśnięć na fantomie
- doskonalenie ułożenia osoby poszkodowanej w pozycji bocznej
- przełamywanie strachu i barier w udzielaniu pierwszej pomocy przedmedycznej
- nabieranie pewności siebie

4. Bezpieczne ferie *,,Bezpieczny na wodzie’’- spotkanie z ratownikiem wodnym na basenie

*,,Ratownik superbohater’’ – warsztaty dla rodziców z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej z udziałem Ratownika medycznego - zapoznanie z zawodem ratownika wodnego
- poznanie bezpiecznych zachowań na basenie
- poznanie zasad udzielania pierwszej pomocy na basenie

- przypomnienie zasad udzielania pierwszej pomocy
- omówienie najczęściej spotykanych zagrożeń i wypadków z udziałem dzieci w domu i placu zabaw
- przypomnienie elementów łańcucha przeżycia
- praktyczne działanie rodziców na fantomie

5. Utrata przytomności, skaleczenia i krwotoki *,,Umiem ratować’’- rozmowa z dziećmi inspirowana oglądaniem filmu edukacyjnego dla dzieci ,,Doktor Kręciołek uczy ratować’’ z wykorzystaniem akcesoriów medycznych oraz atrapy telefonu - poznanie przyczyn utraty przytomności (analiza filmików)
- kształtowanie umiejętności zachowania się w sytuacji utraty przytomności (praktyczna działalność dziecka)
- poznanie przyczyn krwotoku z nosa (analiza filmików)
- kształtowanie umiejętności zachowania się względem poszkodowanego, który ma krwotok z nosa – praktyczne działanie
6. Bezpieczne wakacje *,,Nasza moc – niesie pomoc’’-
zajęcia pokazowe dla rodziców - sprawdzanie czynności życiowych oddechu (na fantomie)
- wykonanie wdechów ratowniczych oraz uciśnięć ratowniczych na fantomie
- ułożenie poszkodowanego w pozycji bocznej (rodzic)
- opatrzenie skaleczenia (założenie opatrunku – rodzic)
7. ,,Pierwsza pomoc - bo mam moc''- udostępnienie drogą mailową rodzicom dzieci przedszkolnych, prezentacji multimedialnej z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej