Fascynujący świat motyli

SCENARIUSZ ZAJĘĆ ŚWIETLICOWYCH

Temat: Fascynujący świat motyli.

Cel ogólny: Wychowanek poznaje opowiadanie Władysława Kozłowskiego pt. Nikt mnie więcej nie zobaczy.
Cele szczegółowe:
Wychowanek:
– zna cykl rozwoju motyla oparty na zjawisku przemiany – metamorfozy ;
– rozwija uwagę, pamięć, wyobraźnię;
– kształtuje percepcję słuchową;
– poszerza wiedzę na temat motyli;
– rozwija sprawność manualną;
– utrwala dodawanie w zakresie 30.

Metody: słowna, działań praktycznych.
Formy pracy: zbiorowa, indywidualna.
Środki dydaktyczne:
- blok rysunkowy kolorowy
- ołówek
- klej
- nożyce
- karty pracy
- tekst opowiadania W. Kozłowskiego pt. Nikt mnie więcej nie zobaczy
- motylki z kolorowego papieru, rysunek kwiatka
- ilustracja „Jak gąsienica zmienia się w motyla?”

Przebieg zajęć

I. Część wstępna
1. Powitanie dzieci.
2. Wprowadzenie do zajęć.
• Nauczyciel wprowadza temat zajęć poprzez zagadkę:
Ogrodnik skrzydlaty,
Zwiedza wszystkie kwiaty.
(motyl)

• Nauczyciel podaje temat i cele zajęć.

3. Nikt mnie więcej nie zobaczy – czytanie opowiadania Władysława Kozłowskiego.

4. Omówienie treści opowiadania.
Nauczyciel zadaje dzieciom pytania:
- Dlaczego gąsienica obraziła się na dziewczynkę?
- Co postanowiła gąsienica?
- Kiedy gąsienica uznała, że należy przewietrzyć domek?
- Dlaczego gąsienica przejrzała się w kropli rosy i kogo tam ujrzała?

5. Jak gąsienica zmienia się w motyla? – opowiadanie nauczyciela z wykorzystaniem ilustracji.
 Historia motyla zaczyna się od jaja złożonego na roślinie przez samicę.
 Z tego jaja wykluwa się gąsienica. Gąsienica cały czas je po to, aby rosnąć. Rośnie tak bardzo, że kilka razy musi zmieniać skórę. Gąsienice są bardzo żarłoczne. Zdarza się, że zaraz po urodzeniu zjadają pozostałe jaja. Później rzucają się na wszystko, co tylko nadaje się do jedzenia.
 Gdy jest już wystarczająco duża, zawiesza się na gałęzi i oplata się mocną nicią jedwabną, którą sama wytwarza. Robi się z tego jakby ochronna skorupka, jest to kokon. Gąsienica staje się poczwarką.
 Wewnątrz kokonu poczwarka przemienia się w motyla. Jej ciało staje się smukłe, pojawia się sześć nóżek, dwie pary skrzydeł, do tego nowe oczy, czułki. Nazywamy to przepoczwarzeniem.
 Gdy przepoczwarzenie dobiegnie końca, motyl rozrywa kokon i ostrożnie wychodzi. Delikatnie rozkłada wilgotne skrzydła, żeby je wysuszyć. Powstaje dorosły owad – imago. Później odlatuje, porzucając swój kokon na zawsze.

6. Ciekawostki ze świata motyli.
Nauczyciel zapoznaje dzieci z ciekawostkami o motylach.

Dlaczego motyle mają kolorowe wzory na skrzydłach?
Wzory na skrzydłach motyli, ułożone z maleńkich, często bardzo kolorowych łusek, pozwalają tym owadom rozpoznawać przedstawicieli własnego gatunku, co jest ważne
w rozmnażaniu. Wzory te służą również do odstraszania wrogów, a także do ukrycia się przed nimi. Tak naprawdę często kolorowa jest tylko górna strona skrzydeł, a spodnia ma barwę ochronną. Jest to potrzebne motylom po to, aby ze złożonymi skrzydłami wtopić się
w otoczenie.

Jaka jest długość życia motyli?
Żyją w zależności od gatunku od kilku godzin do kilku miesięcy.

To prawda!
• Motyle można podzielić na te aktywne w ciągu dnia i żyjące aktywnie w nocy-ćmy.
• Motyle są zmiennocieplne. Nie będą mogły latać jeśli ich ciało będzie miało poniżej 30 st. C. Muszą one gromadzić energię podczas wygrzewania się w miejscach słonecznych, rozkładając przy tym swe skrzydełka. Ciemniejsze osobniki mają łatwiej, gdyż ich ciała szybciej się nagrzewają zbierając jednocześnie siłę do dalszego lotu.
• Wraz z upływem czasu pigment zawarty w skrzydłach motyla słabnie i robią się one przezroczyste.
• Najszybsze motyle mogą osiągać prędkość do 55 kilometrów na godzinę.

7. Karty pracy – praca indywidualna przy stolikach.
• Motyli raj - zadanie na spostrzegawczość.
Motyle dobrze czują się wśród roślinności. Zadaniem dzieci jest znalezienie wszystkich motyli, które ukryły się na ilustracji i policzenie ich.

8. Ażurowy motyl – praca plastyczna.
Wykonanie:
Na kolorowym papierze rysujemy elementy motyla, czyli głowę z czułkami, tułów i odwłok jako jedną część, 2 duże trójkąty i 2 mniejsze i wycinamy narysowane elementy.
Następnie oba duże trójkąty składamy na pół i wycinamy w nich otwory o różnych kształtach. Tak samo postępujemy z dwoma mniejszymi trójkątami. Kiedy wzory są gotowe, rozkładamy trójkąty i wygładzamy. Całość składamy, sklejamy ze sobą wszystkie elementy i motyl jest już gotowy.

III. Zakończenie
1. Podziękowanie dzieciom za wspólną zabawę.
2. Motyle na kwiatku.
Jak dziś pracowałem?
Każde dziecko otrzymuje od nauczyciela motyla z papieru. Zadaniem dzieci jest umieścić swojego motyla na ilustracji kwiatka – jak najwyżej, jeśli zajęcia im się podobały, niżej – jeśli nie. Następnie dzieci liczą wszystkie motyle, które widzą.
3. Pożegnanie

Bibliografia:
red. Laure Cambournac i Francoise de Guilbert, Jak? Encyklopedia w pytaniach
i odpowiedziach, Wrocław 2006
red. Laure Cambournac i Francoise de Guilbert, Dlaczego? Encyklopedia w pytaniach
i odpowiedziach, Wrocław 2004
Kozłowski W. Nikt mnie więcej nie zobaczy, Serie wydawnicze Poczytaj Mi Mamo, 1963
Romanowicz A., Antologia zagadek, Białystok, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1993

Magdalena Syguła - Iwaniuk
nauczycielka świetlicy
w Szkole Podstawowej Nr 50
z Oddziałami Integracyjnymi
w Białymstoku