Analiza przypadku. Propozycje ćwiczeń SI do wykorzystania na logopedii

Praca z Integracji Sensorycznej i logopedii Temat:
Analiza przypadku + propozycje ćwiczeń SI do wykorzystania na logopedii.
Analiza treści orzeczenia / opinii
ORZECZENIE NR ...........o potrzebie kształcenia specjalnego, wydane przez Zespół Orzekający Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w .......,z uwagi na: niepełnosprawność intelektualną w stopniu lekkim

Rozwój poznawczy:
Niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim. Znacznie obniżone symultaniczne myślenie abstrakcyjne (dostrzegania podobieństw) oraz myślenie abstrakcyjne-lewopółkulowe (dostrzeganie relacji, różnic, wnioskowanie przez analogię).

Funkcje wzrokowo-przestrzenne:
Na niskim poziomie kształtuje się percepcja wzrokowa. Zaburzona koordynacja wzrokowo-ruchowa i garafopercepcja. Nie odtwarza budowli z klocków. Ma trudność z odnajdywaniem brakujących elementów. Słaba pamięć wzrokowa.

Funkcje słuchowo - językowe:
Występuje trudność z rozumieniem pytań i poleceń. Kierowane do niego polecenia muszą być niejednokrotnie powtarzane. Znaczne trudności z koncentracją na bodźcach słuchowych. Chłopczyk nie potrafi wysłuchiwać głosek w nagłosie i wygłosie wyrazów, nie dokonuje analizy i syntezy głoskowej praz nie rozpoznaje rymów i aliteracji. Potrafi dzielić wyrazy na sylaby. Słaba płynność słowna i tempo nazywania.

Motoryka, orientacja i lateralizacja:
Chłopiec porusza się samodzielne, niezgrabnie. Ma trudność z równowagą statyczną i dynamiczną, nie opanował jazdy na rowerze, po schodach porusza się krokiem odstawno-dostawnym. Podczas zmian pozycji ciała wykazuje dużą niepewność i lękliwość. Z trudnością utrzymuje pozycje antygrawitacyjne wymagające dobrej stabilizacji tułowia. Nie opanowała umiejętności wymagających dobrej koordynacji ruchowej. Niski poziom rozwoju motoryki małej. Chwyt narzędzia kreślarskiego nie budzi większych zastrzeżeń. Słabo wykształcił zdolność manipulacji oraz czynności precyzyjne. Prace plastyczne wykonuje mało starannie, nie mieści się w konturze. Lateralizacja skrzyżowana (ręka prawa, oko lewe). Słaba orientacja w zależnościach na obrazku i w schemacie ciała. Przeciętny poziom kompetencji samoobsługowych. Wolne tempo pracy.

Mowa i komunikacja:
Opóźniony rozwój mowy. Komunikuje się z otoczeniem budując w większości proste zdania, zachęcony nawiązuje dialog. Po naprowadzeniu odpowiada na proste pytania dotyczące kontekstu społecznego. Kategoryzuje obrazki według wyznaczonych pól semantycznych. Słownictwo jest ograniczone. Chłopczyk myli nazwy kolorów, owoców i warzyw. Nie potrafi liczyć, nie zna dni tygodnia. Brak pojęć nadrzędnych. Nie potrafi sformułować odpowiedzi na pytanie „dlaczego?” uzasadniając swoje działania. Myli nazwy przyimków określających relacje przestrzenne. W mowie odnotowuje się liczne substytucje fonemowe, asymilacje, metatezy, uproszczenia grup spółgłoskowych. Głoski szumiące realizowane tylko w trakcie zabawy naśladującej odgłosy, fonem /r/ wymaga utrwalenia. W budowanych wypowiedziach pojawiają się błędy fleksyjne. Obserwuje się znaczne trudności z przetwarzaniem słuchowym i linearnym uporządkowaniem odtwarzanych sylab i zdań. Badanie narządów mowy wykazało stosunkowo dobrą sprawność artykulatorów oraz próchnicę górnych zębów.

Koncentracja uwagi:
Potrafi na krótko skupić się na zadaniach percepcyjnych, szybko ulega znużeniu. Nie zawsze kończy rozpoczętą pracę. Niska motywacja do wysiłku intelektualnego.

Rozwój społeczno - emocjonalny:
Lubi przebywać w przedszkolu, czasami przejawia niewielkie problemy podczas rozstania z rodzicem. Zdarza się, że nie przestrzega zasad i reguł panujących w grupie przedszkolnej. Obserwuje się dużą męczliwość i znużenie podczas pracy stolikowej. Łatwo zniechęca się, wymaga motywacji i zachęty.

Przetwarzanie sensoryczne:
Obserwuje się zaburzenia posturalne: problemy z równowagą, przekraczaniem linii środkowej, męczliwość, słabą dysocjację ruchów, trudności z utrzymaniem pozycji antygrawitacyjnych oraz trudności z planowaniem motorycznym i różnicowaniem przedsionkowo – proprioceptywnym. Podczas wykonywanych aktywności ruchowych wymaga stałej kontroli wzrokowej. Słaba dysocjacja głowy i oczu, trudności z podążaniem wzrokiem za obiektem. Wykazuje cechy niepewności posturalnej, lęk przed zmianą pozycji ciała. Nieefektywnie wykonuje aktywności ruchowe wymagające integracji obustronnej. Gorzej toleruje bodźce dotykowe. Prawidłowo lokalizuje bodźce dotykowe, ale ma trudność z wizualizacją ruchu, co może przekładać się na trudności grafomotoryczne. Obniżony poziom pobudzenia.

Wymaga ciągłej motywacji i zachęty. Doświadczając porażki zniechęca się. Nie zawsze przestrzega reguł obowiązujących w społeczności przedszkolnej. Wymaga wydania polecenia indywidualnego. Często sam generuje sytuacje konfliktowe, jest agresywny, obwinia innych, skarży. Nie lubi czekać na swoją kolej, nie zachowuje dystansu do innych ludzi. Przytula się niestosownie do sytuacji, nie boi się kontaktu z obcymi osobami. Nie kontroluje potrzeb fizjologicznych w nocy. Nasilone trudności w kontaktach z rówieśnikami.
Brak kontroli i niepewność ruchowa, przekładają się również na artykulatory. Chłopiec nie kontroluje precyzyjnych ruchów języka, warg. Ma trudności z realizacją głosek szeregu szumiącego, syczącego (zastępuje je szeregiem ciszącym), nie realizuje głoski R (zastępuje ją naprzemiennie przez J lub L). Ma nieprawidłowy tor oddechowy, często chodzi z otwartymi ustami, oddychając przy tym ustami. Nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka, trudności przy realizacji kobry oraz celowymi ruchami języka np. przy poleceniu umyj zęby na górze i na dole – chłopiec wykonuje te ruchy przypadkowo, nieprecyzyjnie, podobnie jest przy poleceniu oblizywania ust (trudność sprawia mu oblizanie dolnej wargi). Mowa dziecka jest cicha, niewyraźna z licznymi błędami fleksyjnymi i fonetycznymi. Dziecko mówi prostymi zdaniami, ma nieduży zasób słów i pojęć, zarówno w mowie czynnej jak i biernej.
Ma słabo rozwiniętą pamięć słuchową, trudność sprawia mu odgadywanie źródła dźwięku oraz jego lokalizację.
Słabo rozwinięta pamięć wzrokowa, dziecko nie do końca rozróżnia kolory, kształty, trudność sprawiają mu ćwiczenia lewopółkulowe, kategoryzacje, szeregowanie itp.
Grafomotoryka z powodu słabej obręczy barkowej oraz nieprecyzyjnych ruchów jest na niskim poziomie. Koloruje zamaszyście , nieprecyzyjnie, wyjeżdżając poza kontury. Zły chwyt pisarki – dziecko trzyma narzędzie pisarskie całą dłonią, przez co nacisk narzędzia na kartkę jest nieprawidłowy ( za mocny), przez co ręka szybko się męczy podczas pisania, zniechęcając chłopca do dalszej pracy.
Elementy ćwiczeń Integracji Sensorycznej , wykorzystywane podczas terapii logopedycznej, mają na celu usprawnianie koordynacji wzrokowo – ruchowej, regulować napięcie mięśniowe aparatu artykulacyjnego, kształtować poczucie własnego ciała w tym artykulatorów oraz orientacji przestrzennej, a tym samym da możliwość stymulacji wielozmysłowej i wielowymiarowej. Celem ćwiczeń SI jest poprawa działania systemu proprioceptywnego i przedsionkowego, stymulowanie percepcji wzrokowej i słuchowej, ćwiczenia obustronnej koordynacji ciała oraz normalizacja napięcia mięśniowego i motoryki ciała, przekraczanie linii środka ciała.
Propozycje ćwiczeń SI:
• Chodzenie wzdłuż narysowanej linii lub wzoru
• „deptanie” pa różnych fakturach i powierzchniach
• Pokonywanie torów przeszkód z różnych przedmiotów
• Dotykanie przedmiotów o różnych strukturach (ciepłe/zimne, mokre/suche, gładkie/szorstkie itp.)
• Wyszukiwanie i/lub rozpoznawanie przedmiotów w pojemnikach z różnymi fakturami (ryż, groch, fasola, piasek, woda, żwirek itd.,)
• Odsłuchiwanie przedmiotów wydających różne dźwięki , zgadywanie źródła dźwięku i jego lokalizacji
• Używanie kontrastowych kolorów podczas prezentacji materiału logopedycznego
• Rysowanie palcami z wykorzystaniem różnych substancji
• Zapachowe rozpoznawanie i nazywanie przedmiotów
• Wykonywanie masażu rąk i twarzy, używanie gestów artykulacyjnych

Strefa interwencji Cel terapeutyczny Przykładowe aktywności

Modulacja zmysłowa
• Aktywizacja poziomu pobudzenia układu nerwowego
• W leżeniu na brzuchu/plecach docisk kolczastymi piłkami stawów rąk, (barki miednica/kolana, stopy, dłonie)
• Masaż piłeczkami z kolcami o różnej twardości twarzy i ust)
• Ssanie na przemian lodu i picie ciepłej wody
• Lizanie kostki cukru i cytryny
• Wąchanie różnych produktów z zamkniętymi oczami, zgadywanie ich nazw
• Dotykanie zmrożonych żelek i rozgrzanych ogrzewaczy
Stymulacja układu przedsionkowego
• Dostarczenie bodźców przedsionkowych w trakcie celowych aktywności prowadzących do reakcji adaptacyjnych
• Przemieszczanie się na brzuchu po podłodze po wyznaczonej trasie
• Turlanie się po podłodze
• Zawijanie się w kocyk jak „naleśnik”
• Kręcenie się na brzuchu
• Kręcenie się na plecach
Stymulacja układu proprioceptywnego
• Podczas ukierunkowanego działania stwarzanie okazji do dostarczania bodźców płynących z trakcji i kompresji stawów
• Chodzenie na czworakach po różnej powierzchni (zmienna wysokość, twardość i chropowatość oraz ciepło powierzchni)
• Chodzenie na kolanach do przodu/do tyłu /na boki
• Stopy – tupanie stopą o podłogę, robienie kółek w powietrzu, bębnienie piętami o podłogę, klaskanie
• Ręce – klaskanie, otrzepywanie, zaciskanie otwieranie, kręcenie kółek , mahcanie
• Obręcz barkowa – wymachy, duże i małe koła
• Obręcz biodrowa – kręcenie biodrami, wypychanie bioder w przód/tył
Rozwijanie ogólnej koordynacji ruchowej i sekwencyjności, planowania ruchu
• Dostarczanie w działaniu zmiennych doznań zmysłowych podnoszących świadomość ciała w relacji do otoczenia
• Przemieszczanie się do atrakcyjnych przedmiotów pokonując drobne przeszkody
• Kodowanie ruchu – słowne lub obrazkowe
• Chodzenie ze zgiętymi nogami w kolanach („krótkie nóżki”)
Obniżenie nadmiernego pobudzenia
• Stwarzanie sytuacji wyboru w trakcie ukierunkowanego na cel działania
• Wolne bujanie – podawanie przy tym przedmiotów i poprawna artykulacja nazw
• Kompresja stawów
• Masaż całego ciała

Objawy zaburzeń SI u dziecka, zaobserwowane na logopedii i w czasie obserwacji podczas zajęć w grupie:
– dziecko jest mało aktywne ruchowo, rzadko proponuje zabawy o charakterze ruchowym i niechętnie w nich uczestniczy;
– ma kłopoty z samodzielnym ubieraniem się (zwłaszcza z zapinaniem guzików, sznurowaniem butów);
– potyka się i upada częściej niż rówieśnicy;
– ma kłopoty z rzucaniem i łapaniem piłki;
– ma kłopoty z cięciem nożyczkami, rysowaniem po śladzie, kalkowaniem;
– ruchy dziecka są niezgrabne – zbyt zamaszyste, kanciaste, nieprecyzyjne;
– niewłaściwie lub wręcz dziwacznie trzyma różne przedmioty codziennego
użytku (nożyczki, sztućce, przybory do pisania itp.);
– ma kłopoty ze skakaniem na jednej nodze;
– częściej niż inne dzieci w jego wieku odwraca znaki graficzne;
– podczas siedzenia ma trudności z utrzymywaniem głowy w pozycji pionowej, podpiera ją ręką, kładzie na stoliku itp.;
– sprawia wrażenie słabego, szybko się męczy;
– nieprawidłowo stoi, siedzi
– często myli stronę prawą i lewą w obrębie własnego ciała i w przestrzeni;
– ma kłopoty ze wskazaniem części ciała;
– sprawia wrażenie, jakby nie słyszało (nie rozumiało), co się do niego mówi;
– trudno się koncentruje, łatwo się rozprasza;
– jest nadruchliwe, nie może usiedzieć w jednym miejscu;
– przejawia duży lęk przed upadkiem lub wysokością;
– wchodząc i schodząc po schodach, trzyma się poręczy, jest niepewny
– nagłe dotknięcie (popchnięcie z tyłu) wywołuje u dziecka „reakcję
alarmową” niewspółmierną do siły bodźca;
– podczas słonecznego dnia często mruży oczy, narzeka na ostre
światło;
– nie lubi pewnych ubrań ze względu na rodzaj materiału, metki;
– nie lubi karuzeli lub huśtawki;
– okazuje niepokój, gdy ma oderwać nogi od podłoża, np. wejść na wysokie schody, na drabinkę, usiąść na wysokim stołku
– zwraca szczególną uwagę na zapachy, nawet jeśli inni ich nie czują;
– nawet drobne urazy wywołują gwałtowną reakcję i długotrwałe narzekania;
– długo uczył się nowych umiejętności, np. jazdy na rowerze,
– podczas gimnastyki lub rytmiki wielu ćwiczeń nie jest w stanie wykonać lub wykonuje je nieporadnie; ma sporą nadwagę, która również utrudnia mu sprawność fizyczną,
– ma słabe wyczucie odległości – często staje zbyt blisko innych ludzi, przedmiotów;
– nie lubi dziecięcego baraszkowania z rodzicami lub rodzeństwem, nie lubi turlać się po podłodze, podskakiwać, robić fikołków;
– często przytrafiają mu się przykre przygody, np. rozlanie mleka, strącenie wazonu, rozsypanie cukru;
– ma słabo spionizowany język, język nie wykonuje ruchów celowych i precyzyjnych, ruchy są dowolne i przypadkowe, nie potrafi zrobić kobry, podnieść języka za zęby i utrzymać go tam, wędzidełko prawidłowe.
- dziecko ma problemy z ułożeniem ust w dzióbek, Nie potrafi zrobić rurki z języka, nie potrafi kląskać, ani zrobić glonojada.
- chłopiec jest przy tym wszystkim pobudzony, lubi się „popisywać”, zwracać na siebie uwagę, wygłupiać się. Często dokucza innym dzieciom, a potem kłamie , że oni mu dokuczają i go biją. Jest nadwrażliwy dotykowo. Lubi fantazjować i zmyślać.
Propozycje zabaw wspierających rozwój procesów SI
Zabawy to taka forma wspierania rozwoju procesów SI, którą mogę wykorzystać w pracy z dzieckiem.
Zabawa i ruch to w tym wieku podstawowe i naturalne formy aktywności i uczenia się dziecka. Są to jednocześnie podstawowe formy pracy z dzieckiem podczas terapii SI.
Zabawy rozwijające zmysł równowagi (zmysł przedsionkowy) i czucia głębokiego (propriocepcji)
– Chodzenie po linie – dziecko chodzi po taśmie rozciągniętej na podłodze, uważając, żeby z niej nie spaść.
– Chodzenie po kamieniach – dziecko same lub z pomocą dorosłego układają ciąg „kamieni”, np. stertę woreczków gimnastycznych, poduszki, lekko nadmuchane piłki, podesty o różnych fakturach, i przechodzą po nich, starając się nie stracić równowagi.
– Bociany i żaby – dzieci dzielą się na dwie grupy, chodzą swobodnie po sali, na sygnał dorosłego dzieci z pierwszego zespołu zamieniają się w bociany – stają nieruchomo na jednej nodze, wypatrując żabek, dzieci z drugiego zespołu skacząc, zaczynają uciekać przed bocianami.
– Gra w klasy – dziecko skacze na jednej nodze po wyznaczonych polach, przesuwając krążek.
– Turlanie się po podłodze – dziecko z wyprostowanymi nogami i rękami wzdłuż ciała turla się po podłodze, na której rozłożone są rzeczy o zróżnicowanej fakturze i twardości: materace gimnastyczne lub dmuchane, karimaty, koce.
– Przeciąganie liny – dzieci dzielą się na dwa zespoły, trzymają linę (lub skakankę) i próbują przeciągnąć ją na swoją stronę.
– Zabawne pajacyki – dorosły opowiada/pokazuje dzieciom, co potrafi zrobić zabawny pajacyk (podskoki, wymachy rękami, krążenie ramion, ślizganie i obracanie się na brzuchu, na plecach, na pośladkach).
Dzieci zamieniają się w pajacyki i wykonują opisane ruchy.
– Zabawy na platformie, hamaku- dziecko leży na brzuchu, plecach bądź siedzi na urządzeniu, które wprawione jest w ruch i rzuca woreczki do celu.
– Zabawy na trampolinie- dziecko skacze na trampolinie z jednoczesnym rzucaniem piłek różnej ciężkości do wiszącego kosza.
– Zjazdy- dziecko zjeżdża w różnych pozycjach z ławeczki gimnastycznej opartej o drabinki.
- Praca strażaka – dziecko ma wejść po kilku szczebelkach drabinki przyściennej – i dotknąć oraz wypowiedzieć prawidłowo logotom ćwiczonej głoski, a potem nazwać prawidłowo przedmiot na obrazku
- dziecko siedzi na huśtawce buja się na boki lub do przodu i do tyłu, łapie przy tym kartki lub przedmioty rozłożone wokół i prawidłowo artykułuje ich nazwy. Następnie podaje je nauczycielowi lub wrzuca je do kosza. To samo robi z piłkami na których napisane są ćwiczone w logotomach głoski.
Zabawy rozwijające zmysł dotyku (czucie powierzchniowe)
– Skrzynia skarbów – do pudełka wsypujemy kaszę i dodajemy kilka
koralików, monet lub innych drobnych przedmiotów. Dziecko
ma za pomocą dotyku (z zamkniętymi oczyma) znaleźć ukryte
„skarby”. Możemy przygotować kilka pudełek – w każdym pudełku
skarby mogą być ukryte w różnych produktach (ryż, makaron,
soczewica itp.).
– Co narysowałam? – dorosły rysuje na plecach (lub dłoni) dziecka
proste wzory, dziecko ma narysować takie same na swojej dłoni
lub na kartce. To samo mogą wykonać dzieci w parach – na zmianę
rysując i odtwarzając rysunki.
– Co jest miękkie? – dziecko szukają w sali przedmiotów, które w dotyku
są miękkie, twarde, szorstkie, zimne itp.
– Dopasuj pary – wybieramy kilka par jednakowych przedmiotów
(łyżeczki, klocki, spinacze, guziki, kasztany itp.). Jeden przedmiot
z każdej pary umieszczamy w worku z nieprzezroczystego materiału,
pozostałe przedmioty układamy przed dzieckiem. Dziecko ma znaleźć w
worku (nie patrząc, za pomocą dotyku) np. drugi spinacz.
– Stopy w pudełku – w kilku pudełkach umieszczamy materiały
różne w dotyku, np. papier ścierny, kawałki włóczki, watę, sztruks,
jedwab. Dzieci wkładają bose stopy do kolejnych pudełek i opisują
wrażenia, jakie odczuwają (szorstki, miękki, przyjemny, chłodny itd.).
– Robimy ciasto – dziecko bawią się masą solną, kształtują ją w dowolny
lub określony przez dorosłego sposób.
– Malowanie pianką do golenia – powierzchnię tacy, najlepiej dużej,
zwilżamy wodą, wyciskamy trochę pianki do golenia, na tak
przygotowanej powierzchni dziecko powinno malować palcami, dłońmi.
Zabawy rozwijające zmysł wzroku
– Obserwujemy świat w powiększeniu – dziecko ogląda różne
przedmioty w sali lub w ogrodzie za pomocą szkła powiększającego
lub lornetki. Ma szukać dowolnych przedmiotów albo przedmiotów
o określonych cechach (czerwone, małe, rośliny itp.).
– O czym myślę? – dorosły wybiera jakiś przedmiot znajdujący się
w sali, nie mówi jego nazwy, tylko daje kilka podpowiedzi dotyczących
tego przedmiotu. Dzieci zgadują, o jaki przedmiot chodzi.
– Który do którego? – poszukaj w czasopismach kolorowych lub
czarno-białych zdjęć, po czym przetnij je pionowo na pół. Ułóż
poszczególne połówki na dwa stosy. Dziecko musi
z pierwszego stosu wybrało połówkę dowolnego zdjęcia. Niech
wyobrazi sobie i opowie, jak może wyglądać druga połowa zdjęcia,
a następnie odszuka ją wśród zdjęć na drugim stosie.
– Gdzie jest zajączek? – zasłaniamy okna w sali, dzieci siedzą
zwrócone przodem w stronę ściany. Dorosły „puszcza zajączki”
światłem latarki lub wskaźnika na ścianę. Zadaniem dziecka jest śledzić
tor ruchu „zajączka” samymi oczami, bez poruszania głową.
Dorosły może też gasić i zapalać światło latarki w coraz to innym
miejscu sali, a dziecko mają jak najszybciej znaleźć świecący punkt.
Zabawy rozwijające zmysł słuchu
– Słuchanie odgłosów – do pustej puszki wkładamy kolejno różne
przedmioty (spinacze, groch, waciki, monety, klocki itp.). Dziecko
ma odgadnąć, co jest w środku
– Dopasowywanie dźwięków – Dziecko ma za zadanie
znaleźć pary tak samo brzmiących „grzechotek”.
– Gdzie jest dźwięk? – dziecko zamyka oczy, dorosły lub inne dziecko
porusza się cicho po sali i w różnych miejscach stuka, dzwoni, tupie itp.
Dziecko ma powiedzieć, z której strony słyszy określony dźwięk, czy
dźwięk jest daleko od niego, czy blisko, czy pozostaje w miejscu, czy
przesuwa się.
– Głuchy telefon – dzieci siedzą w kręgu, dorosły (lub jedno z dzieci)
szepce siedzącemu koło niego dziecku słowo, kilka słów lub zdanie.
Każde kolejne dziecko szepcze następnemu to, co usłyszało.
Ostatnie z dzieci głośno wypowiada to, co usłyszało.
– Gdzie tyka zegar? – w dowolnym miejscu sali chowamy nastawiony
minutnik. Dziecko ma znaleźć minutnik, zanim ten zadzwoni.
– Gramy na tam-tamach – dorosły wygrywa na bębenku prosty rytm. Dziecko na swoim bębenku, wszystkie dzieci kolejno, a następnie razem mają powtórzyć tak samo usłyszany rytm. Dzieci mogą również podzielić się na dwa zespoły i prowadzić dialog za pomocą rytmów – raz jeden, raz drugi zespół.
Zabawy rozwijające zmysł smaku i zapachu
– Co może tak pachnieć? – w kilku buteleczkach gromadzimy różne
aromatyczne produkty (kawa, skórka z cytryny, z pomarańczy,
cynamon, płatki róży itp.). Dzieci wąchają zapachy w poszczególnych
buteleczkach, opisują wrażenia, mówią, czy znają taki zapach, z czym im
się on kojarzy. Mogą też porównać wyczuwane zapachy z obrazkami, na
których są przedmioty pachnące w taki sposób.
– Jak smakują kolory? – dzieci próbują produktów spożywczych
w określonym kolorze (np.: zielonym – brokuły, jabłko, ogórek, szpinak,
sałata, galaretka agrestowa), porównują smaki, klasyfikują je od
najbardziej do najmniej lubianego.
Aparat artykulacyjny
- dziecko wkłada do ust na przemian zimny patyk zrobiony z lodu a potem popija ciepłą wodę z kubka
- daję dziecku potrawy do spróbowania o różnej fakturze, gęstości i temperaturze ( dziecko nie lubi jeść zdrowych potraw np. warzyw, owoców, -je tylko wybrane przez siebie ulubione potrawy). W przeszłości był karmiony w domu potrawami wysokokalorycznymi, mocno przetworzonymi (pizza, hamburger, frytki itp.). Obecnie dziecko jest na nisko kalorycznej diecie. Ma ograniczony ilościowo pokarm.
- Dziecko w domu ogląda dużo telewizji, gra na Play Station.