Choroby i higiena układu moczowego

Nazwisko i imię:
Anna Wojnicka

Konspekt lekcji
Poziom edukacyjny:
Gimnazjum

Temat lekcji: Choroby i higiena układu moczowego.
Wymagania szczegółowe wynikające z podstawy programowej: 1) podstawowe zasady higieny układu wydalniczego;
2) .homeostaza organizmu.
Graficzne przedstawienie przewidywanej konstrukcji wiedzy uczniów:

Omówienie wyników badania moczu
Prawidłowy wynik nieprawidłowy wynik
CHOROBY
Na podstawie prezentacji zawierającej normy poszczególnych składników moczu

Filmy na temat chorób układu moczowego:
• Zakażenie pęcherza moczowego;
• Kamica nerkowa;
Oraz materiały źródłowe;
• Zapalenie nerek

Praca w grupach 2-osobowych – KARTY PRACY(załącznik nr 1)
Na podstawie filmów i tekstu źródłowego podanie przyczyn i skutków chorób układu moczowego przez uczniów i zapisanie ich do tabeli(załącznik nr 1) otrzymanych przez nauczyciela. Wspólne sprawdzenie wyników pracy. Nauczyciel wyznacza uczniów do podzielenia się ze swoimi spostrzeżeniami na temat kolejnych chorób.

Film na temat dializy.
Po obejrzeniu filmu uczniowie sporządzają w 2-osobowych grupach wypisują dwa typy dializy i krótko je charakteryzują.

Tworzenie przez uczniów w czteroosobowych grupach zasad higieny układu moczowego.
Analiza wyników pracy-wybrani uczniowie zapisują swoje pomysły na tablicy. Inni uczniowie wypowiadają się czy zgadzają się z kolegami.

Tekst z podręcznika na temat homeostazy(praca indywidualna);
Uczniowie mają za zadanie zastanowić się nad:
• Znaczeniem słowa HOMEOSTAZA;
• Zasadą działania sprzężenia zwrotnego;
• Czynnikami zaburzającymi homeostazę.
ANALIZA WYNIKÓW PRACY- wyjaśnienie przez uczniów pojęcia Homeostaza; omówienie przez uczniów zasady sprzężenia zwrotnego i narysowanie schematu na tablicy z pomocą nauczyciela; wypełnienie przez uczniów grafu dotyczącego czynników zaburzających homeostazę otrzymanego przez nauczyciela.

Zadanie dotyczące chorób układu wydalniczego(płyta z podręcznika „Puls życia” wyd. Nowa Era; zadanie dotyczy dopasowania objawów chorób do odpowiednich nazw chorób)
Strategia nauczania: Problemowa. asymilacyjna
Metoda (-y) nauczania: Dyskusja wielokrotna, praca z podręcznikiem, metody eksponujące: film
Forma zajęć: Praca indywidualna, zbiorowa i praca grupowa ( grupy 4 i 2-osobowe)
Środki dydaktyczne: 1. Filmy:
• „ Kamica nerkowa”; (źródło:
http://www.youtube.com/watch?v=k_vPZnQMYrY);
• „Zapalenie pęcherza moczowego”(źródło:
http://www.youtube.com/watch?v=L_KiYGlbfYM);
• „Dializa”(źródło: płyta Puls życia wyd. Nowa Era)

2. Tekst źródłowy o zapaleniu nerek(http://info.zdrowie.gazeta.pl/temat/zdrowie/zapalenie+nerek)
3. Tekst z podręcznika Operon Biologia do klasy 2 gimnazjum na temat homeostazy;

4. Karty pracy
Literatura: P. Golinowski „Biologia od A do Z Repetytorium”, wyd.Kram,2005;
E. Holak, W. Lewiński „Vademecum Matura 2009”, wyd. Operon, Gdynia 2006
Przebieg lekcji:
Zaciekawienie:
(stworzenie sytuacji problemowej)
Omówienie wyników badania moczu:
Uczniowie otrzymali na poprzedniej lekcji przykładowe badania moczu i mieli się zastanowić czy są one prawidłowe. Mieli określić, które parametry są odpowiednie -w normie, a które odbiegają od normalności. Wybrani uczniowie prezentują swoje przemyślenia. Inne osoby komentują wypowiedzi kolegów.
Analiza z wykorzystaniem prezentacji zawierającej normy składników moczu.

• Prawidłowe badanie;

• Nieprawidłowe badanie

Następnie nauczyciel pyta co może być przyczyną takich wyników.

CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO

Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów i nawiązanie do tej wiedzy:(propozycje diagnozy wiedzy potocznej uczniów na dany temat, stworzenie sytuacji nawiązującej do wiedzy wyjściowej uczniów) Po omówieniu badań moczu i stwierdzeniu, że nieprawidłowy wynik ma swoją przyczynę-choroba; nauczyciel dzieli uczniów na 2-ososbowe grupy. Uczniowie oglądają filmy dotyczące chorób oraz zapoznają się z tekstem źródłowym na temat zapalenia nerek i na podstawie informacji źródłowych oraz własnej wiedzy na temat chorób układu moczowego uzupełniają tabelę.(załącznik nr 1)
Tabela dotycząca chorób (2-osobowe grupy).
Praca w grupach 2-osobowych – KARTY PRACY(załącznik nr 1)
Na podstawie filmów i tekstu źródłowego podanie przyczyn i skutków chorób układu moczowego przez uczniów i zapisanie ich do tabeli(załącznik nr 1) otrzymanych przez nauczyciela. Wspólne sprawdzenie wyników pracy. Nauczyciel wyznacza uczniów do podzielenia się ze swoimi spostrzeżeniami na temat kolejnych chorób.

Konstruowanie wiedzy z zakresu nowego tematu
(propozycje kolejnych etapów lekcji ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji dydaktycznych sprzyjających samodzielnemu konstruowaniu wiedzy przez uczniów)
1. Film „Dializa”
Uczniowie na podstawie filmu wypisują dwa typy dializy i krótko je charakteryzują.
- Analiza wyników pracy na temat dializy. Uczniowie oglądają film, który ułatwia im stworzenie mapy myśli-pojęć związanych z dializą.

2. Tekst z podręcznika – HOMEOSTAZA - praca indywidualna.
Uczniowie mają za zadanie zastanowić się nad:
• Znaczeniem słowa HOMEOSTAZA;
• Zasadą działania sprzężenia zwrotnego;
• Czynnikami zaburzającymi homeostazę.
ANALIZA WYNIKÓW PRACY- wyjaśnienie przez uczniów pojęcia Homeostaza; omówienie przez uczniów zasady sprzężenia zwrotnego i narysowanie schematu na tablicy z pomocą nauczyciela; wypełnienie przez uczniów grafu dotyczącego czynników zaburzających homeostazę otrzymanego przez nauczyciela.

Rekonstruowanie wiedzy uczniów:
(propozycje sytuacji dydaktycznych w których uczniowie odnoszą się do własnej wiedzy wyjściowej) Tworzenie przez uczniów w czteroosobowych grupach zasad higieny układu moczowego.
Analiza wyników pracy-wybrani uczniowie zapisują swoje pomysły na tablicy. Inni uczniowie wypowiadają się czy zgadzają się z kolegami.

Zastosowanie skonstruowanej wiedzy:(określenie powstałych struktur wiedzy uczniowskiej, przetestowanie powstałych struktur wiedzy w sytuacji praktycznej) Zadanie dotyczące chorób układu moczowego (na płycie „Puls życia” wyd. Nowa Era; zadanie dotyczy połączenia chorób z objawami im towarzyszącymi.).

Materiały pomocnicze: W formie załączników (np. teksty źródłowe, zadania testowe i inne)
ZAŁĄCZNIKI: 1. Tabela-choroby układu moczowego

CHOROBA UKŁADU MOCZOWEGO PRZYCZYNY SKUTKI
Zapalenie pęcherza moczowego

Zapalenie nerek

Kamica nerkowa

Załącznik nr 2 Czynniki zaburzające homeostazę.
HOMEOSTAZA
Przykładowe czynniki zaburzające homeostazę

Fizykochemiczne biologiczne

społeczne

1. Płyta (płyta z podręcznika „Puls życia” wyd. Nowej Ery)
• Film o dializie;
• Zadanie dotyczące chorób układu moczowego.
2. Tekst źródłowy dotyczący choroby zapalenia nerek (źródło: http://info.zdrowie.gazeta.pl/temat/zdrowie/zapalenie+nerek).
3. Film dotyczący zapalenia pęcherza moczowego (źródło:
http://www.youtube.com/watch?v=L_KiYGlbfYM)
4. Film dotyczący kamicy nerkowej(źródło: http://www.youtube.com/watch?v=k_vPZnQMYrY)