Program działań wychowawczych i opiekuńczych dla dziecka z trudnościami w funkcjonowaniu społecznym

PROGRAM DOTYCZĄCY DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH I OPIEKUŃCZYCH
DLA DZIECKA Z TRUDNOŚCIAMI W FUNKCJONOWANIU SPOŁECZNYM-propozycja do wykorzystania

Krótka sytuacja wychowawcza dziecka,wobec którego ten program został stworzony.
Chłopiec urodzony w ....r.z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym uczęszcza do przedszkola od 3 roku zycia. Do przedszkola przyszedł z opóźnionym rozwojem mowy. Nie rozumiał wszystkich poleceń kierowanych do niego, Nie miał wykształconych nawyków higienicznych. Potrafił samodzielnie jeść. Wykonywał polecenia nauczyciela, był dzieckiem nie sprawiającym kłopotów wychowawczych. Do lipca 2017 roku wychowywał się w pełnej rodzinie.
W przedszkolu realizował podstawę programową w zakresie wszystkich obszarów edukacyjnych. Od początku działaniem przedszkola było wspomaganie i kierunkowanie jego rozwoju zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi. Współpraca i zintegrowane działania specjalistów bezpośrednio wpływają na realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu do kształcenia specjalnego.
Przez dwa lata pobytu chłopiec uczył się przestrzegania zasad i umów w grupie i pracowano nad jego rozwojem społecznym. Współpraca z domem rodzinnym chłopca wspomagana była przez asystenta rodziny z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, gdyż rodzina była niewydolna wychowawczo. Od lipca 2017r. decyzją sądu rodzinnego chłopiec został umieszczony w Wielofunkcyjnej Placówce Opiekuńczo Wychowawczej, w której przebywa do chwili obecnej. Od tego momentu zachowanie dziecka, jego funkcjonowanie społeczne pogorszyło się. Chłopiec ma trudności w respektowaniu umów i zasad. Nie chce wykonywać prostych poleceń i nie słucha wychowawców w placówce, w której przebywa. W związku ze zmianą jaka nastąpiła w życiu dziecka i występującymi trudnościami w adaptacji do nowych warunków, które zauważyłam w grupie przedszkolnej i które zgłaszają wychowawcy z Placówki Wielofunkcyjnej, podjęłam naprawcze działania w ramach indywidualnego programu wychowawczego. Do współpracy została zaproszona wychowawczyni chłopca z tejże placówki. Program został wdrożony w październiku 2017roku. Obejmował obserwację chłópca na przestrzeni 2 lat w czasie zintegrowanych działań moich i wychowawcy w Wielofunkcyjnej Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej.
W tym celu opracowałam arkusz obserwacyjny poszczególnych zachowań społecznych.
w oparciu o poszczególne obszary rozwoju dziecka. Wyniki zawarte w arkuszach wskażą kierunek działań wychowawczych w kreowaniu prawidłowych postaw dziecka.
Program obejmuje funkcjonowanie dziecka w grupie w zakresie podstawowych dziedzin życia przedszkolnego jakimi są :
• Samoobsługa i czynności higieniczne
• Spożywania posiłków
• Zajęcia i zabawy zorganizowane
• Spacery i wycieczki , zabawy na powietrzu

Cel główny programu: Kształtowanie prawidłowych postaw
Cele szczegółowe:
1.Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych, kulturalnych
I obszar podstawy programowej / Fizyczny obszar rozwoju dziecka /.
• Poznawanie i przestrzeganie podstawowych zasad i zabiegów higienicznych na rzecz własnego zdrowia fizycznego i psychicznego
• Wdrażanie nawyków higienicznych i kulturalnych
• Usamodzielnianie dziecka
• Eliminowanie zachowań agresywnych
• Przestrzeganie kompromisu w zabawie
2.Kształtowanie umiejętności społecznych, zgodne funkcjonowanie w grupie
II obszar podstawy programowej / Emocjonalny obszar rozwoju dziecka /
III obszar podstawy programowej /Społeczny obszar rozwoju dziecka /
• Nabywanie nawyków poprawnych relacji z dorosłymi
• Wskazywanie dziecku tego co dobre i złe
• Rozpoznawanie uczuć i emocji
• Kształtowanie odporności emocjonalnej
• Podejmowanie prób kontrolowania swojego zachowania
• Radzenie sobie w nowych i trudnych sytuacjach
• Nabywanie nawyków poprawnego stosowanie zwrotów grzecznościowych
• Kształtowanie poczucia przynależności do grupy przedszkolnej i braterstwa
• Radzenie sobie z porażkami
• Przestrzeganie umów i zasad
3.Kształtowanie umiejętności zabawy i pracy w grupie w trakcie zajęć zorganizowanych
III obszar podstawy programowej /Społeczny obszar rozwoju dziecka /

• Nabywanie zwyczaju reagowanie na wezwanie nauczyciela
• Współdziałanie z innymi dziećmi
• Rozumienie konieczności szanowania działalności innych(nieprzeszkadzanie innym)
• Uważne słuchanie
• Szanowanie zabawek i odkładanie ich na wyznaczone miejsce
• Uznawanie wzajemnie praw do uczestniczenia w zajęciach , rozmowie
4.Kształtowanie nawyków kulturalnego spożywania posiłków i właściwego zachowania
przy stole

I obszar podstawy programowej / Fizyczny obszar rozwoju dziecka/
• Stosowanie zasady kulturalnego zachowania się przy stole w trakcie spożywania posiłków
• Prawidłowe posługiwanie się sztućcami
• Rozumienie konieczności jedzenia potraw niezbędnych dla prawidłowego rozwoju i zdrowia
5 .Przestrzeganie umów dotyczących zachowań poza budynkiem przedszkola

III obszar podstawy programowej /Społeczny obszar rozwoju dziecka /
• Stosowanie się do zasad ruchu drogowego, nie oddalanie się od grupy
• Reagowanie na sygnał nauczyciela
• Bezpieczna zabawa na placu zabaw

PLANOWANE ZADANIA WE WSPÓŁPRACY Z WYCHOWAWCĄ DZIECKA WIELOFUNKCYJNEJ PLACÓWKI OPIEKUŃCZO WYCHOWAWCZEJ
1.Poznanie środowiska wychowawczego, w szczególności oczekiwań wychowawcy placówki
wielofunkcyjnej wobec przedszkola.
2.Kształtowanie powszechnie uznanych postaw zgodnie z wartościami dobra,
prawdy, piękna, miłości.
3.Współpracowanie z wychowawcą dziecka w celu ujednolicenia oddziaływań
wychowawczych.
4.Eliminowanie niepożądanych zachowań dziecka.
5.Wzajemnie wspieranie swoich działań w ramach współpracy koleżeńskiej.
6.Tworzenie bezpiecznej dla dziecka atmosfery warunkującej zdrowie fizyczne
i psychiczne
7.Stosowanie środków wychowawczych wzmacniających pozytywne zachowania dziecka.
OCZEKIWANE REZULTATY PROGRAMU :
1.Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych, kulturalnych
Dziecko:
• Przejawia samodzielność w czynnościach samoobsługowych
• Zna zasady dbałości o zdrowie i przestrzega ich
• Stara się być samodzielne
• Wykonuje prawidłowo podstawowe czynności higieniczne

2.Kształtowanie umiejętności społecznych, zgodne funkcjonowanie w grupie
• Wykonuje prawidłowo podstawowe czynności higieniczne
• Ma rozeznanie gdzie można bezpiecznie się bawić
• Przestrzega reguł i umów grupowych
• Orientuje się w tym co dobre i złe
• Współdziała w zabawie
• Dba o porządek
• Umie określić jakie zachowania są pozytywne a które nie
• Szanuje wytwory i prace innych
• Rozumie, że inni mają takie same potrzeby jak ono(uczestnictwo w zabawach, korzystanie z zabawek)
• właściwie rozwiązuje konflikty-jest zdolny do kompromisów
• swobodnie porozumiewa się z rówieśnikami i osobami dorosłymi
• nazywa swoje emocje
3.Kształtowanie umiejętności zabawy i pracy w grupie w trakcie zajęć zorganizowanych
• uważnie słucha co ktoś do niego mówi
• respektuje polecenia nauczyciela w przedszkolu i wychowawcy w placówce
• współdziała z rówieśnikami
• skupia uwagę na wykonywanej czynności
• sygnalizuje chęć wypowiadania się
4.Kształtowanie nawyków kulturalnego spożywania posiłków i właściwego zachowania
przy stole
• zachowuje prawidłową postawę podczas spożywania posiłku
• prawidłowo posługuje się sztućcami
• stosuje zasadę kulturalnego zachowania się przy stole w trakcie spożywania posiłków
• rozumie potrzebę jedzenia potraw niezbędnych do prawidłowego rozwoju i zdrowia

5 .Przestrzeganie umów dotyczących zachowań poza budynkiem przedszkola przez
dziecko
• nie oddala się od grupy, przestrzega zasad ruchu drogowego
• reaguje na sygnał nauczyciela
• bawi się bezpiecznie na placu zabaw
• rozumie zasadę zdrowej rywalizacji

SYSTEM MOTYWACJI DZIECKA DLA OSIĄGANIA ZAŁOŻONYCH CELÓW

Dla osiągnięcia założonego celu jakim jest kształcenie prawidłowych postaw założyłam sobie system motywacji dla dziecka jakim jest modelowanie sytuacji i zachowań dziecka. Wspierać się będę narzędziami jakimi są nagrody i kary. Przykładowe wzmocnienia stosowane w systemie motywacji:
• naklejka na ubraniu
• uśmiechnięta buźka w systemie nagrody dnia
• serduszko w systemie nagrody tygodnia
• drobna słodycz
• pochwała bezpośrednia indywidualna
• pochwała przed wychowawcą i nauczycielem
• sprawienie dziecku przyjemności zabawą przez niego wybraną
Kary:
• kara naturalna-zadośćuczynienie wyrządzonej krzywdzie
• ukazywanie dziecku następstw postępowania, tłumaczenie dziecku, aby skłonić je do autorefleksji
• wyrażanie przez nauczyciela i wychowawcę swojego smutku i zawodu z powodu zachowania dziecka
• czasowe odebranie przyznanego przywileju
• chwilowe wykluczenie dziecka z zabawy w celu przeanalizowania swojego zachowania
• znaczek smutnej buźki / czarnej kropki / na tablicy grupowego systemu motywacji do nabywania zachowań pożądanych

EWALUACJA PROGRAMU

Realizacja programu przewidziana była na 2 lata. Obserwacje zachowań zaplanowane są w następujących terminach:
1.październik 2017 r.
2.luty 2018 .
3.czerwiec 2018 r.
4.październik 2018 r.
5.luty 2019 r.
6.czerwiec 2019 r.
7.luty 2020 r.
We współpracy z wychowawcą placówki opiekuńczo-wychowawczej i wdrożeniu systemu motywacji będziemy pracować nad kształtowaniem prawidłowych postaw dziecka.
Obserwacji dokonywać będę w pracy wychowawczej w grupie. Wychowawca w placówce , w której przebywa dziecko także będzie dokonywać obserwacji.
Wyniki obserwacji zostaną naniesione na arkusz obserwacji. Po zakończeniu programu dokonam analizy jakościowej wyników.
Załącznik nr 1 do programu wychowawczego

ARKUSZ OBSERWACJI ZACHOWAŃ I KSZTAŁTOWANIA PRAWIDŁOWYCH POSTAW DZIECKA

Data ...................................
Prowadzący obserwację ........................................

OBSERWOWANA CECHA WYSOKI POZIOM CECHY PRZECIĘTNY POZIOM CECHY NISKI POZIOM CECHY BRAK CECHY

Przejawia samodzielność w czynnościach samoobsługowych
Zna zasady dbałości o zdrowie i przestrzega ich
Stara się być samodzielne
Wykonuje prawidłowo podstawowe czynności higieniczne
Wykonuje prawidłowo podstawowe czynności higieniczne
Ma rozeznanie gdzie można bezpiecznie się bawić
Przestrzega reguł i umów grupowych
Orientuje się w tym co dobre i złe
Współdziała w zabawie
Dba o porządek
Umie określić jakie zachowania są pozytywne a które nie
Szanuje wytwory i prace innych
Rozumie,że inni mają takie same potrzeby jak ono(uczestnictwo w zabawach, korzystanie z zabawek)
właściwie rozwiązuje konflikty-jest zdolny do kompromisów
swobodnie porozumiewa się z rówieśnikami i osobami dorosłymi
nazywa swoje emocje
uważnie słucha co ktoś do niego mówi
respektuje polecenia nauczyciela w przedszkolu i wychowawcy w placówce
współdziała z rówieśnikami
skupia uwagę na wykonywanej czynności
sygnalizuje chęć wypowiadania się
zachowuje prawidłową postawę podczas spożywania posiłku
prawidłowo posługuje się sztućcami
stosuje zasadę kulturalnego zachowania się przy stole w trakcie spożywania posiłków
rozumie potrzebę jedzenia potraw niezbędnych do prawidłowego rozwoju i zdrowia
nie oddala się od grupy, przestrzega zasad ruchu drogowego
bawi się bezpiecznie na placu zabaw
rozumie zasadę zdrowej rywalizacji
reaguje na sygnał nauczyciela