Koncepcja programowa
Nazwa zajęć : Zajęcia korekcyjno – kompensacyjne.
Autor koncepcji programowej i realizator zajęć:
Liczba grup : jedna.
Ilość uczniów w grupie: 4
Założenia i cele programu:
wsparcie ucznia ze Specjalnymi Potrzebami Edukacyjnymi poprzez wspomaganie jego wszechstronnego rozwoju w tym:
stymulowanie rozwoju intelektualnego,
rozwijanie procesów poznawczych, w tym myślenia, uwagi, pamięci, wyobraźni,
usprawnianie funkcji percepcyjno-motorycznych, w tym wzrokowo-przestrzennych i słuchowo językowych w obszarze percepcji, analizy, syntezy i pamięci; funkcji ruchowych: motoryki małej i grafomotoryki oraz koordynacji i integracji tych funkcji,
rozwijanie kompetencji emocjonalno – motywacyjnych,
doskonalenie umiejętności społecznych,
rozwijanie kompetencji komunikacyjnych,
podniesienie umiejętności czytania i pisania,
wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach uczniów,
eliminowanie niepowodzeń szkolnych oraz ich emocjonalnych konsekwencji,
dostrzeganie uzdolnień dziecka,
usuwanie przeszkód adaptacyjnych ucznia w środowisku szkolnym.
Metody, formy i techniki pracy:
terapii pedagogicznej:
indywidualizacja środków i metod oddziaływania korekcyjnego,
powolne stopniowanie trudności w nauce czytania i pisania, uwzględniające złożoność tych czynności i możliwości percepcyjne ucznia,
korekcja zaburzeń: ćwiczenia przede wszystkim funkcji najgłębiej zaburzonych i najsłabiej opanowanych umiejętności,
kompensacja zaburzeń: łączenie ćwiczeń funkcji zaburzonych z ćwiczeniami funkcji niezaburzonych w celu tworzenia właściwych mechanizmów kompensacyjnych,
systematyczności oddziaływań terapeutycznych,
ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego;
praca indywidualna, w parach, grupowa
Materiały dydaktyczne:
Program Edukacyjno – Terapeutyczny ORTOGRAFFITI:
„Czytam, rozumiem, piszę”,
„Od dysgrafii go kaligrafii”,
programy komputerowe: „Sposób na dysleksję”, „Dyslektyk 2”,
gry: „Ortogra”, „Gry ortograficzne”,
„Karty ortomagiczne. Polisensoryczne usprawnianie poprawnej pisowni”,
„Trening słuchu”,
„Dźwięki naszego otoczenia”,
„Trening ortograficzny”,
„Dyktanda graficzne”,
„Dyktanda ortograficzne”,
testy czytania ze zrozumieniem,
rebusy i krzyżówki,
domino,
loteryjki,
puzzle,
historyjki obrazkowe,
klocki,
patyczki,
memory,
PUSY,
karty pracy indywidualnej,
testy czytania,
testy szybkiego czytania,
testy ortograficzne,
gra edukacyjna „Odkrycia. Poznać i zrozumieć siebie”,
pomoc terapeutyczna „Trudne sytuacje społeczne. Rozmawiam z dziećmi o sytuacjach szkolnych i relacjach rówieśniczych”.
Treści :
1. Usprawnianie funkcji wzrokowych:
usprawnianie analizatora wzrokowego,
ćwiczenie pamięci i spostrzegawczości wzrokowej na materiale obrazkowym, geometrycznym, literopodobnym i literowym,
usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej,
rozpoznawanie treści obrazków tematycznych,
segregowanie, dobieranie różnych elementów,
wyszukiwanie obrazków, figur wśród innych w tle (domina, loteryjki, puzzle, karty),
układanie puzzli, pociętych obrazków w całość,
wyszukiwanie różnic miedzy obrazkami,
wyszukiwanie identycznych obrazków,
rysowanie wzorów, przedmiotów według instrukcji słownej,
układanie mozaiki wg wzoru, komponowanie własnych kompozycji,
układanie obrazków w szeregu według kolejności, w jakiej były eksponowane,
wyszukiwanie ukrytych obrazków, wzorów, figur,
uzupełnianie niedokończonych rysunków,
graficzne odtwarzanie krótko eksponowanej figury,
rysowanie rysunku za pomocą łączenia kropek w odpowiedniej kolejności,
porządkowanie historyjek obrazkowych,
budowanie kompozycji przestrzennych,
układanie z patyczków znaków literobodobnych według podanych wzorów,
układanie w pary takich samych znaków w zbiorze liter,
odtwarzanie z pamięci uprzednio widziane litery,
różnicowanie samogłosek w szeregach liter poprzez ich wykreślanie lub oznaczenie pętlą,
wyszukiwanie w zbiorze takich samych sylab i ich segregowanie,
identyfikowanie takich samych wyrazów w szeregach wyrazów podobnych,
wykreślanie w ciągach wyrazów dwóch takich samych lub powtarzających się słów,
wyodrębnianie w wyrazach wyrazów krótszych,
domino wyrazowe - dobieranie na zasadzie identyczności,
dobieranie parami wyrazów do obrazków,
układanie wyrazów z liter - dopasowywanie wyrazów do obrazków,
układanie wyrazów z sylab - dopasowanie wyrazów do obrazków.
2. Usprawnianie funkcji słuchowo-językowych i doskonalenie kompetencji komunikacyjnych:
kształtowanie wrażliwości słuchowej,
ćwiczenia słuchu fonetycznego,
ćwiczenie analizy i syntezy słuchowej mowy,
doskonalenie umiejętności różnicowania głosek,
ćwiczenia rozwijające mowę pod względem poprawności artykulacyjnej,
wzbogacanie słownika czynnego i biernego,
praca nad poprawnością gramatyczną i logiczną ustnych wypowiedzi,
doskonalenie pamięci i spostrzegawczości słuchowej,
doskonalenie kompetencji komunikacyjnych
rozpoznawanie dźwięków z otoczenia,
różnicowanie dźwięków o podobnym brzmieniu,
odtwarzanie podanego rytmu,
układanie rymowanek,
analiza i synteza głoskowa wyrazów,
analiza i synteza sylabowa zdań,
analiza i synteza wyrazowa zdań,
doskonalenie struktury gramatycznej zdań,
wyodrębnianie ukrytego wyrazu w podanym wyrazie,
dokańczanie zdań,
układanie zdań z podanym wyrazem,
łączenie w pary rymujących się wyrazów,
zagadki – dobieranie odpowiedzi,
uściślanie znaczenia słów,
uściślanie rozumienia zdań, w tym określeń czynności i związków gramatyczno-logicznych między słowami,
słuchanie treści poleceń, pytań, dłuższych wypowiedzi,
opowiadanie treści obrazka, historyjek obrazkowych,
opisywanie przedmiotów,
pamięciowe opanowywanie wierszy,
słuchanie i powtarzanie opowiadań,
pisanie ze słuchu z analizą słuchową.
4. Doskonalenie funkcji ruchowych: sprawności manualnej i grafomotoryki:
usprawnianie czynności manualnych,
usprawnianie małych grup mięśniowych dłoni i palców,
ćwiczenia motoryki ręki piszącej,
wdrażanie do dokładności, staranności i precyzji w zakresie ruchów pisarskich,
zamalowywanie obrazków,
stemplowanie,
odwzorowywanie rysunków,
rysowanie po śladzie,
obrysowywanie szablonów,
wydzieranki, wycinanki,
orgiami przestrzenne,
rysunki tematyczne za pomocą kredek lub farb,
łączenie punktów linią ciągłą,
wycinanie po linii prostej, falistej, form geometrycznych, rysunków konturowych, liter,
dyktanda graficzne.
4. Doskonalenie umiejętności czytania i pisania:
usprawnianie techniki czytania,
ćwiczenia w rozumieniu sensu czytanego tekstu,
formułowanie pytań i udzielanie odpowiedzi,
dobieranie wyrazów do obrazków,
rebusy,
uzupełnianie brakujących liter, sylab w wyrazach,
czytanie wyrazów łatwych w połączeniu z trudnymi,
czytanie wyrazów sensownych i bezsensownych,
czytanie wyrazów wizualnie podobnych,
uzupełnianie zdań wyrazami,
układanie zdań z rozsypanki wyrazowej,
samodzielne układanie zdań,
dobieranie zdań do obrazków,
porządkowanie zdań bez pomocy ilustracji,
rozwiązywanie krzyżówek, zagadek,
odpowiadanie na pytania dotyczące przeczytanego tekstu,
wykonywanie zadań dotyczących przeczytanego tekstu,
wypracowanie nawyku pisania poprawnego pod względem ortograficznym,
utrwalanie liter o podobnym kształcie graficznym,
wyszukiwanie liter w tekstach, gazetach (d-b, p-g, m-n, l-t-ł),
składanie liter z pociętych części,
dobieranie liter wielkich do małych, pisanych do drukowanych,
dopisywanie brakujących elementów do podanych kształtów (kresek, owali, lasek),
przepisywanie wyrazów, zdań,
pisanie z pamięci,
pisanie ze słuchu,
wpisywanie liter z trudnością ortograficzną - tekst z lukami literowymi,
wpisywanie sylab - tekst z lukami sylabowymi,
uzupełnianie luk wyrazami ilustrowanymi za pomocą obrazków - tekst obrazkowo-wyrazowy,
pisanie wyrazów z trudną literą (trudności dotyczące głosek i specyficznych liter):
- dwuznaki („sz”, „cz”, „ch”, „dz”, „dż”),
- zmiękczenia „przez kreskę” („ś”, „ć”, „ń”, „ź”,„dź”),
- zmiękczenia przez „i” („si”, „ci”, „ni”, „zi”, „dzi”),
- różnicowanie „i”, „j”,
- utrata dźwięczności w wygłosie i śródgłosie,
- mylenie samogłosek nosowych „ą” i „ę” z „on”, „om”, „en”, „em”,
- pisownia „ó”, „rz”, „h”;
utrwalenie pisowni wielkiej litery.
5. Rozwijanie procesów poznawczych:
doskonalenie procesów myslenia przyczynowo – skutkowego, logicznego i abstrakcyjnego,
rozwijanie pamięci w zakresie operacji zapamiętywania, utrwalania i odtwarzania,
rozwijanie wyobraźni,
doskonalenie koncentracji uwagi.
Kryteria sukcesu:
systematyczne uczęszczanie uczniów na zajęcia,
aktywny udział uczniów w zajęciach,
stosowanie zróżnicowanych metod pracy i środków dydaktycznych,
pozytywne wzmacnianie.
Sposób przeprowadzenia ewaluacji:
pre-test,
monitorowanie pracy uczniów,
dostrzeganie postępów uczniów,
stwarzanie sytuacji umożliwiających uczniom prezentację wiadomości i umiejętności,
samoocena uczniów w odniesieniu do zaangażowania i postępów,
udzielanie uczniom informacji zwrotnej po wykonaniu zadania,
pomiar pedagogiczny,
testy czytania,
testy ortograficzne,
post – test,
ankieta ewaluacyjna.
Opracowanie: Agnieszka Wiśniewska – nauczyciel specjalista, SP nr 2 im. J. Dąbrowskiego w Olsztynie