Konspekt zajęć przeprowadzonych metodą ośrodków pracy dla I etapu edukacji

Czas trwania zajęć: 4 godziny lekcyjne
Ośrodek okresowy: Wiosna
Ośrodek tygodniowy: Wiosna w ogrodzie
Ośrodek dzienny: Nowalijki – wiosenne warzywa
Cele zajęć:
a) poznawczy:
• uczeń zna pojęcie nowalijki i rozpoznaje wiosenne warzywa
• uczeń potrafi opisać warzywa wiosenne za pomocą przymiotników
• uczeń potrafi sformułować przepis na zrobienie sałatki i kanapki
• uczeń potrafi samodzielnie zrobić kanapkę, sałatkę wg przepisu
• uczeń potrafi ułożyć obrazek 6 – elementowy
• uczeń zna wartość pieniądza, dodaje i odejmuje do 20 zł
b) rewalidacyjny
• kształcenie i utrwalanie pojęć czasowych
• kształcenie koordynacji wzrokowo – ruchowej
• rozwijanie logicznego myślenia
• wyrabianie spostrzegawczości i aktywnego słuchania
• rozwijanie takich procesów jak: obserwacja, porównywanie, uogólnianie
c) wychowawczy
• wdrażanie do obowiązkowości, systematyczności i utrzymywania porządku
• wdrażanie do bezpiecznego poruszania się na drodze
• wyrabianie szacunku dla pracy sprzedawcy
Metody:
a) słowne (pogadanka, formułowanie odpowiedzi na pytania)
b) oglądowe (obserwacja, ilustracje)
c) praktyczne
Formy:
a) indywidualna
b) grupowa
c) zbiorowa
d) wycieczka
Środki dydaktyczne:
Zagadki, ilustracje, wiersze, kredki, szablon sałaty i rzodkiewki, taśma, patyczki do szaszłyków, plastelina, magnesy pogodowe, identyfikatory, warzywa, noże, miska, talerz, deski do krojenia, skrobaczka, chleb, masło, śmietana.

Przebieg zajęć

I. Zajęcia wstępne
1. Zajęcia porządkowe
a) powitanie
Dzieci siadają w kręgu. Na melodii „Panie Janie” śpiewają powitalną piosenkę wymieniając po kolei imię każdego ucznia. Uczeń, który jest witany piosenką wstaje i podaje wszystkim rękę.
Np. Witaj Paweł (2x)
Jak się masz (2x)
Wszyscy Cię witamy, wszyscy Cię kochamy
Bądź wśród nas (2x)
Po zaśpiewaniu powitalnej piosenki dla wszystkich dzieci nauczyciel rozdaje małe, papierowe kółeczka symbolizujące „buzię”, po czym prosi by każdy z uczniów w sposób graficzny przedstawił swoje samopoczucie mając za wzór 4 minki (wesoły, smutny, śpiący, zły) przygotowane wcześniej przez n – la. Dzieci prezentują swoje „buźki” i opowiadają jak dziś się czują, jaki ma humor, co robiły wczoraj itp.
b) Zajęcia porządkowe
Przekazanie wcześniej ustalonych obowiązków dyżurnemu. Przypięcie identyfikatora „Dyżurny dzisiejszego dnia”. Przygotowanie tablicy i przyborów szkolnych.
c) Lista obecności
Ustalenie daty: dzień tygodnia, miesiąc, rok. Zapis daty na tablicy. Na miesięcznej liście obecności, każde z dzieci kolejno podchodzi do tablicy i przyczepia karteczkę, na której wcześnie napisał swoje imię i nazwisko, w odpowiednie miejsce. Porównanie i analizowanie frekwencji ucznia w ostatnich dniach wczoraj, przedwczoraj; czy były nieobecności i spóźnienia.
2. Obserwacja zmian przyrodniczych i analiza stanu pogody
Uczniowie opowiadają jakie zmiany pogodowe zauważyli w drodze do szkoły, po czym wyglądają za okno lub wychodzą na boisko szkolne. Następnie określają pogodę używają pojęć: zachmurzenie, opady, temperatura, wiatr. Dobierając odpowiednie magnesy nakładają je na mapę pogodową.
3. Zajęcia ruchowe
W zajęciach ruchowych wykorzystujemy 2 – 3 zabawy, z czego 1 zawsze prowadzi wcześniej wytypowane dziecko będące w tym dniu Instruktorem Ruchu. Takie dziecko otrzymuje specjalny identyfikator i gwizdek. Dzięki temu każdy uczeń ma szansę rozwijać swoją inicjatywę i kreatywność również na tym polu.
Zabawy prowadzone przez n – la powinny wiązać się ze śpiewem i ruchem, najlepiej przy muzyce.
a) Dzieci chodzą lub biegają po sali przy dźwiękach muzyki lub tamburyna. Gdy muzyka milknie n – el daje hasło: dobieramy się parami, tworzymy trójki, czwórki, piątki itd.
b) Domino. Nauczyciel śpiewa na dowolną melodię słowa kto tak jak ja...np. lubi jeść lody, złapie mnie za rękę i wyciąga rękę. To dziecko, które podejdzie i złapie n – la za rękę śpiewa: ja tak jak ty lubię jeść lody, a następnie wymyśla coś własnego np. kto tak jak ja lubi grać w piłkę, złapie mnie za rękę. Wyciąga rękę i podbiega kolejne dziecko, które najpierw powtarza słowa kolegi a następnie podje coś własnego. Zabawa się kończy gdy wszystkie dzieci połączą się w koło.
c) Nawiązując w zajęciach ruchowych do dziennego ośrodka pracy dajemy sygnał zabawy „Ręce kucharza”. N – el daje hasło a dzieci pokazują czynności, np. krojenie warzyw, mycie warzyw, ścieranie na tarce, mieszanie itp.
4. Ustalenie celu i tematu zajęć
W zamkniętych plastikowych kulkach znajdują się fragmenty obrazka, którego ułożenie będzie odpowiedzią na pytanie o temat zajęć. Kulki pochowane są w różnych miejscach sali. Wszystkie dzieci biorą udział w ich odszukaniu. Nauczyciel naprowadzając dzieci może używać haseł ciepło – zimno. Po odnalezieniu i ułożeniu obrazka mówią co on przedstawia, a następnie naklejają go na kartkę z bloku i podpisują.

II. Praca poznawcza
1. Obserwacja
Wyjście na pobliski targ lub do sklepu warzywnego(wcześniej dobrze jest umówić się ze sprzedawcą). Przed wyjściem zwracamy uwagę uczniom na bezpieczeństwo, kulturę zachowania i przestrzeganie poleceń. Będąc na targu n – el ukierunkowuje obserwację, zwraca uwagę na cechy istotne, związane z ośrodkiem pracy: co możemy kupić na straganie, ile to kosztuje, co kupujemy na sztuki a co na kilogramy, jak odróżnić świeże warzywa, na co należy zwrócić uwagę przy zakupie. Uczniowie zadają pytania pani sprzedawczyni. Nauczyciel oznajmia dzieciom, że mogą wydać na warzywa 20zł. Dzieci wspólnie się naradzają ile czego mogą kupić, aby zmieścić się w wyznaczonej kwocie. N – el ukierunkowuje listę zakupów tak, aby na niej znalazły się: rzodkiewka, sałata, szczypiorek, ogórek, pomidor, marchewka, natka pietruszki. Dzieci pakują sprawunki, dzieląc się co kto niesie. Powrót do szkoły.
2. Kojarzenie
Ten etap rozpoczynamy od omówienia spostrzeżeń dokonanych przez dzieci w czasie obserwacji. N – el koryguje błędne spostrzeżenia uczniów, uzupełnia wiadomości, porządkuje materiał. Wykorzystuje przyniesione z targu warzywa i wspomaga się ilustracjami oraz tekstem w postaci zagadek i wierszyków. Dzieci wyjaśniają pojęcie nowalijki.
Każdy z was odgadnie
łatwo tę zagadkę,
ma bielutki korzeń
i zieloną natkę
(pietruszka)

Latem w ogrodzie
wyrósł zielony,
a zimą w słoiku
leży kiszony.
(ogórek)

Jakie warzywo,
chociaż niewielkie,
wyciśnie z oczu
słoną kropelkę?
(cebula)
Dobra gotowana i dobra surowa,
choć nie pomarańcza,
jest pomarańczowa.
Kiedy za zielony
pochwycisz warkoczyk
i pociągniesz mocno,
wnet z ziemi wyskoczy.
(marchewka)

Jaka to głowa,
duża czy mała,
z zielonych liści
składa się cała?
(kapusta)

Malutkie czerwone i okrągłe kulki,
Są dużo smaczniejsze od ostrej cebulki
(rzodkiewki)

III. Ekspresja
a) Dyżurny myje przyniesione z targu nowalijki a następnie rozdaje dzieciom. Jeszcze raz wielozmysłowo poznają każde z nich: wąchają, dotykają, smakują, określając, które części są jadalne, a które nie, gdzie i w jaki sposób rosną (w tym celu można przygotować specjalną planszę). Nauczyciel zapisuje na tablicy nazwy warzyw (rzeczowniki). Dzieci muszą wymienić ich cechy (3 – 4) w formie przymiotników. Zapisują je na tablicy, a następnie w zeszycie. Np. sałata: zielona, krucha, słodka; rzodkiewka: mała, okrągła, czerwona, ostra; ogórek: zielony, długi – krótki, cienki – gruby, okrągły; itd. Następnie każde z dzieci układa zdanie ze swoim ulubionym warzywem.
b) N – el dzieli klasę na 2 grupy. Dzieci stoją w kręgu i na zmianę mówią: rzodkiewka – sałata, rzodkiewka – sałata, itd. Wszystkie dzieci „rzodkiewki” to jedna grupa, wszystkie dzieci „sałata” to druga grupa. N – el daje grupie „Sałata” – szablon sałty, grupie „Rzodkiewek” – szablon rzodkiewki. Dzieci wspólnie kredkami kolorują swój totem – symbol grupy po czym przyklejają do niego za pomocą taśmy patyczek do szaszłyków i wbijają w plastelinową kulę. Następnie n – el każdej grupie daje tan sam zestaw podpisanych obrazków przedstawiających warzywa. Wspólnie omawia każdy obrazek. Następnie informuje dzieci, że za chwilę usłyszą wiersz Jana Brzechwy Pt. „Na straganie”. Prosi aby dzieci uważnie go wysłuchały i wybrały tylko te warzywa spośród danych przez n – la, które wystąpiły w wierszu. Obrazki muszą być ułożone po kolei, zgodnie z kolejnością wystąpienia w tekście danego warzywa. Wygrywa ta grupa, która wykona zadanie bezbłędnie.
„Na straganie”
Na straganie w dzień targowy
Takie słyszy się rozmowy:
„Może pan się o mnie oprze,
Pań tak więdnie panie koprze”.
Cóż się dziwić mój szczypiorku,
Leżę tutaj już od wtorku!”
Rzecze na to kalarepka:
„Spójrz na rzepę – ta jest krzepka!”
Groch po brzuchu rzepę klepie:
„Jak tam, rzepo? Coraz lepiej?”
„Dzięki, dzięki panie grochu,
Jakoś żyje się po trochu.
Lecz pietruszka z tą jest gorzej:
Blada, chuda, spać nie może”.
„A to feler”
– westchnął seler.
Burak stroni od cebuli,
A cebula doń się czuli:
„Mój buraku, mój czerwony,
Czyżbyś nie chciał takiej żony?”.
Burak tylko nos zatyka:
„Niech no pani prędzej zmyka,
Ja chcę żonę mieć buraczą,
Bo przy pani wszyscy płaczą.”
„A to feler”
– westchnął seler.
Naraz słychać głos fasolo:
„Gdzie się pani tu gramoli?!”
„Nie bądź dla mnie taka wielka”
– odpowiada jej brukselka.
„Widzieliście, jaka krewka!”
– zaperzyła się marchewka.
„Niech rozsądzi na kapusta!”
„Co, kapusta?! Głowa pusta?!”
A kapusta rzecze smutnie:
„Moi drodzy, po co kłótnie,
Po co wasze swary głupie,
Wnet i tak zginiemy w zupie!”
„A to feler”
– westchnął seler.

c) Dzieci pozostają w grupach. N – el pyta, co możemy zrobić z nowalijek, jak je przygotowujemy do jedzenia, które z nich jemy na surowo (rzodkiewka, sałata, szczypiorek), a które gotujemy (młoda kapusta, listki buraków – botwinka). Dodatkowo może posłużyć się wierszykiem Anny Kosińskiej:

„Wiosenne kanapki”
Wezmę Świerzy chlebek,
Masłem posmaruję,
Nakroję rzodkiewek,
Szczypiorkiem posypuję.
I do smaku solę
I życzę smacznego
Tyle tu witamin,
Częstuj się kolego!
N – el prosi by dzieci wybrały ze swoich grup lidera, który wylosuje dla nich zadanie.
d) Dzieci wracają do ławek. N – el stawia im pytania, czy zapamiętały ile pieniędzy mogli wydać na targu na zakup warzyw, a ile wydali. Następnie coraz bardziej je uszczegółowia: ile kosztował pęczek rzodkiewek? ile kosztował pęczek natki pietruszki? ile kosztował pęczek szczypiorku? ile kosztowała główka sałaty? ile kosztował kilogram ogórków? ile kosztował kilogram pomidorów?
Następnie zapisuje przy odpowiednim obrazku ceny warzyw na tablicy. Uczniowie podają ilość zakupionych nowalijek: 2 pęczki rzodkiewek, 2 główki sałaty, 1 pęczek szczypiorku, 1 pęczek natki pietruszki, 4 pomidory, 2 ogórki.
N – el zapisuje działanie na tablicy. Następnie prosi o policzenie, ile w każdym pęczku jest rzodkiewek? Uczniowie zapisują sumę rzodkiewek z jednego i drugiego pęczka a następnie wszystkie dodają. Dzieci zapisują działania w zeszycie.
e) Wykonanie zadań wylosowanych przez liderów (patrz pkt. c). Grupy mają za zadanie wymyślić przepis na „Super smaczną i zdrową kanapkę wiosenną” oraz „Super smaczną i zdrową sałatkę wiosenną”. N – el grupie „Kanapkowej” daje niezbędne do wykonania zadania: chleb, masło, noże, talerz, skrobaczkę, deskę do krojenia; z kolei grupie „Sałatkowej”: śmietanę, noże, łyżki, miskę, skrobaczkę, deskę do krojenia. Dla pewności n – el wcześniej z uczniami omawia zastosowania każdego przyrządu. Z pomocą n – la uczniowie naradzają się i zapisują w punktach krok po kroku sposób wykonania zadania. Ta grupa, która skończy jako pierwsza układanie przepisu, może przystąpić do części praktycznej. Po zrobieniu kanapek i sałatki następuje wspólna degustacja.

IV. Zajęcia końcowe
1. Porządkowanie stanowisk pracy.
2. Podsumowanie dnia – przypomnienie pojęcia nowalijki, wymienienie wiosennych warzyw.
3. Ocena pracy uczniów, ocena zajęć przez uczniów.
5. Podanie tematu ośrodka na następny dzień
4. Pożegnanie piosenką
Dzieci siadają w kręgu. Na melodii „Panie Janie” śpiewają pożegnalną piosenkę wymieniając po kolei imię każdego ucznia. Uczeń, który jest żegnany piosenką wstaje i podaje wszystkim rękę.
Np. Żegnaj Paweł (2x)
To już czas (2x)
Jutro się spotkamy, wkrótce się spotkamy
Wróć do nas (2x).
5. Rozejście się dzieci.