„Jestem kochany – tworzę samego siebie”
Każdy z nas pragnie miłości, poczucia, że jest ważny i doceniany. System wartości wynosimy z domu, ale wpływ na ten proces ma także przedszkole oraz szkoła. Dzieciństwo to czas kształtowania charakteru, przyswajania życiowych drogowskazów, które wyznaczą nam drogę w przyszłości. W historii psychologii możemy znaleźć pojęcia, które mówią, iż umysł pozbawiony doświadczeń jest niezapisany. Tak twierdzi John Locke w swojej książce pt. „ Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego”. Zdobywamy wiedzę jedynie dzięki uczeniu się i doświadczaniu. W dziecku, które doświadcza świata powinno kształtować się między innymi poczucie bezpieczeństwa, poczucie własnej wartości. Na tym dziecko buduje obraz świata, w którym żyje. Bardzo ważne jest, aby we wczesnym dzieciństwie uczyć dziecko jak rozpoznawać swoje emocje oraz innych, umieć je nazwać, jak odzyskiwać równowagę emocjonalną po doświadczeniu trudnych sytuacji. W otoczeniu dziecka każde słowo, gest, wyraz twarzy czy zachowanie obojga rodziców jest dla malca komunikatem na temat jego wartości.
Poczucie własnej wartości ma szanse rozkwitać tylko w takim otoczeniu, w którym docenia się indywidualne cechy dziecka, różniące je od innych, w którym otwarcie okazuje się miłość,
a błędy wykorzystuje się do zdobywania doświadczeń. Ważne także jest , aby komunikacja była otwarta, a reguły elastyczne. W domu rodzinnym jak i w przedszkolu czy w szkole powinno przekazywać się wartość, jaką jest odpowiedzialność, a uczciwość praktykować na co dzień.
Niezaprzeczalnym jest, iż dzieci z rodzin, w których przestrzega się tych zasad, mają o sobie dobre mniemanie, a w konsekwencji są zdrowe emocjonalnie, kompetentne oraz potrafią kochać.
Najważniejszym zadaniem rodziców i wychowawców jest nauczyć dzieci postrzegania „wewnętrznego" człowieka tak w sobie, jak i w innych. Dziecko tak widzi siebie, jak my je widzimy. Słowa mają ogromne znaczenie, musimy o tym pamiętać. Rodzice i wychowawcy mogą swoim zachowaniem wyposażyć dziecko w poczucie pewności siebie, albo pozbawić je wszelkich środków obrony.
Kochając dziecko miłością bezwarunkową, szczerą i mądrą dajemy mu przekonanie, że jest warte miłości oraz stanowi wartość samą w sobie, bez względu na cechy fizyczne i psychiczne swojej osoby. Szanujmy dziecko za jego wyjątkowość i ceńmy w nim to co w sobie ma — tym samym uczmy go akceptacji samego siebie, wiary we własne siły i w swoją wartość. Sama miłość do dziecka jednak nie wystarcza. Absolutnie niezbędny jest szacunek dla dziecka jako człowieka. Wymaga to szczególnej wrażliwości i mądrości ze strony rodziców. Rodzice powinni niejako rosnąć z problemami swoich pociech, nieustannie stojąc na straży ich poczucia własnej wartości. Ważne jest, aby za wszelką cenę starać się zrozumieć dzieci, co myślą i czują.
W tym co dzieci do nas mówią i jak mówią jest zawarta cała prawda o nich. Bądźmy czujni na komunikaty, które nam wysyłają. Obserwujmy je i bądźmy cały czas obok.
Uczciwość, odpowiedzialność, współczucie, miłość i wiara we własne siły – to cechy ludzi, którzy mają wysokie poczucie własnej wartości. Są oni przekonani, że świat dzięki nim jest lepszym miejscem. Wierzą we własne możliwości, a w ostatecznym rozrachunku, są dla siebie najlepszym źródłem wsparcia. Ceniąc własną wartość, dostrzegają i doceniają również wartość innych. Są wypełnieni ufnością i nadzieją. W pełni siebie akceptują, ponieważ wszystko jest przejawem ich człowieczeństwa. Wychowujmy dzieci w poczuciu bezpieczeństwa i miłości, aby mogły wyrosnąć na szczęśliwych, uśmiechniętych ludzi.
John Locke, Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, ks. II, rozdz. I, §2, Warszawa: PWN, 1955, s. 119.
Alicja Małkowska, Wartości a wychowanie, „Bliżej Przedszkola” nr 3.90 marzec 2009
Edyta Bąk- Buczak, Dziecko tworzy siebie, ”Bliżej Przedszkola” nr 12.87 grudzień 2008
Leszek Żądło Poczucie własnej wartości ,nagrania CD