Innowacja pedagogiczna - z ortografią za pan brat

Temat: Realizacja innowacji pedagogicznej
„Z ortografią za pan brat”

Miejsce realizacji innowacji: Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana Kochanowskiego w Kozienicach
Autor innowacji: Justyna Kurek
Rodzaj innowacji: programowa
Data wprowadzenia: październik 2019
Data zakończenia: maj 2020
Zespół wdrażający program innowacji pedagogicznej: Justyna Kurek
Zakres innowacji: Innowacją zostaną objęci uczniowie z klasy IIa
Czas realizacji innowacji: rok szkolny 2019/2020. Zajęcia odbywać się będą raz w tygodniu w ramach godzin dodatkowych.
Motywacja wprowadzenia innowacji: Nieodzownym składnikiem wykształcenia współczesnego człowieka jest wysoki poziom umiejętności posługiwania się językiem polskim w mowie i piśmie. Dlatego jednym z podstawowych zadań szkoły jest nauczenie dzieci poprawnego mówienia i pisania. Integralną częścią procesu poprawnego pisania jest opanowanie ortografii. Umiejętność tę kształtuje się poprzez systematyczną, planową i wytrwałą pracę z uczniami w ciągu całego okresu nauki szkolnej.
Program kółka ortograficznego „Z ortografią za pan brat ” został napisany z myślą o uczniach edukacji wczesnoszkolnej. W programie wyszczególniono treści kształcenia z zakresu nauki ortografii w klasach II-III.

Charakterystyka programu: Do ważnych zadań szkoły podstawowej w zakresie nauczania mowy ojczystej na I etapie kształcenia należą:
•kształtowanie umiejętności posługiwania się poprawnym językiem w piśmie i w mowie,
•wyposażenie w podstawową wiedzę o budowie i funkcjonowaniu języka,
•kształtowanie umiejętności układania wielozdaniowych, spójnych wypowiedzi na podstawie obserwacji, działania, lektury i sztuki,
•kształtowanie umiejętności czytelnego, estetycznego i poprawnego pisania tekstów pod względem ortograficznym,
•kształcenie umiejętności czytania poprawnego i płynnego, wdrażanie do czytania wyrazistego,
•kształtowanie umiejętności czytania ze zrozumieniem tekstów literackich i innych tekstów pisanych.

Nauczanie ortografii ma na celu wyrobienie u uczniów umiejętności poprawnego pisania. Kształtowanie tej umiejętności powinno przebiegać w następujący sposób:
•zaznajomienie uczniów z nowym materiałem ortograficznym,
•utrwalenie tego materiału drogą różnorodnych ćwiczeń, sprawdzenie stopnia opanowania danego materiału,
•ćwiczenia poprawkowe dla tych uczniów, którzy jeszcze nie opanowali przewidzianego materiału.

Liczba ćwiczeń utrwalających zależy od stopnia trudności określonego materiału ortograficznego.

W nauczaniu ortografii zaleca się stosowanie następujących ćwiczeń:
•przepisywanie,
•pisanie z pamięci,
•pisanie ze słuchu /wprowadzające, utrwalające, sprawdzające/,
•pisanie z komentowaniem,
•dyktanda twórcze,
•rozrywki umysłowe, zagadki, rebusy, rymowanki,
•praca ze słownikiem ortograficznym

Opracowany program przeznaczony jest dla uczniów nauczania zintegrowanego, którzy chcą rozwijać swoje umiejętności w zakresie ortografii. Uczestnictwo w zajęciach umożliwia dzieciom przezwyciężanie trudności w pisaniu i prowadzi do wyrobienia nawyku ortograficznego oraz wdraża uczniów do samokontroli i samooceny. W programie zawarte są cele kształcenia oraz procedury ich osiągania, tematyka zajęć, środki dydaktyczne i przewidywane osiągnięcia uczniów. Program ten będzie realizowany na zajęciach kółka ortograficznego ,które odbywać będą się raz w tygodniu. Aby jednak nauka ortografii nie była zbyt nużąca i nieciekawa podczas zajęć stosowane będą zadania tj. krzyżówki, rebusy, zagadki, plątaninki, ukryte wyrazy itp. Część zajęć będzie odbywać się w pracowni komputerowej ponieważ będą wykorzystywane dostępne w szkole programy do nauki ortografii oraz strony internetowe.

Charakterystyka grupy: 4-8osobowa grupa uczniów klasy IIa
Prowadzący: Justyna Kurek

Założenie:
Uczniowie osiągną właściwe umiejętności i nawyki poprawnego pisania

Cele:
- zapoznanie z poprawną pisownią wyrazów,
- opanowanie reguł orograficznych i właściwe ich stosowanie,
- kształcenie spostrzegawczości ortograficznej,
- wytworzenie stanu czujności ortograficznej, polegającej na zastanawianiu się, jaką trudność ortograficzną może zawierać dany wyraz,
- kształcenie postaw odpowiedzialności za słowo, które zostało zapisane,
- kształcenie umiejętności analizy słuchowej i wzrokowej,
-kształcenie umiejętności wykorzystywania wiedzy w praktyce, rozwiązywania krzyżówek, rebusów, zagadek itp,
-praca z komputerem w oparciu o różne dostępne programy ortograficzne.
- wdrażanie do samokontroli i samooceny

Metody :
- poszukująca,
-działania praktycznego,
- zabawowa, gier dydaktycznych,
-oglądowa,
- przez analogie

Formy :
- indywidualna,
- praca w grupie,
- zbiorowa.

Środki dydaktyczne :
- tablice ortograficzne,
- tablice wyrazowo-tekstowe,
- materiał ćwiczeniowy,
- słowniki wyrazów trudnych z zakresu poszczególnych zagadnień,
- słowniki ortograficzne,
- ilustrowany słowniczek ortograficzny,
- słowniczek tworzony przez uczniów,
- rymowanki,
- wierszyki,
- komputer i programy komputerowe

Tematyka zajęć
1. Organizacja zajęć ortograficznych.
2. Poznanie zasad korzystania ze słowniczków ortograficznych.
3. Zasady pisowni wyrazów z "ó" wymiennym, niewymiennym, z końcówkami -ów, - ówka, - ówna.
4. Zasady pisowni wyrazów z "u" w zakończeniach: - un, - unka, - ulec,
- unek, - uję, - ujesz; w zakończeniach wyrazów zdrabniających lub spieszczających.
5. Utrwalanie i sprawdzanie pisowni wyrazów z "ó" i "u". Samokontrola.
6. Zasady pisowni wyrazów z "rz" niewymiennym, wymiennym, po spółgłoskach i w zakończeniach rzeczowników.
7. Pisownia "sz" w stopniu wyższym i najwyższym przymiotników.
8. Konkursy ortograficzne.
9. Pisownia wyrazów ze spółgłoskami miękkimi zmiękczonymi przez "i" oraz kreską nad literą.
10. Analiza wzrokowo - słuchowa wyrazów - przenoszenie wyrazów.
11. Pisownia wyrazów z "ż" wymiennym, niewymiennym, po spółgłoskach.
12. Zajęcia w pracowni komputerowej - utrwalanie poznanych zasad ortograficznych.
13. Pisownia wyrazów z "ch" wymiennym, na końcu wyrazów i po literze s.
14. Pisownia wyrazów z "h" wymiennym, w "hałaśliwych" wyrazach i w wyrazach które należy zapamiętać.
15. Pisownia wyrazów z "ą" i "ę" w rzeczownikach liczby pojedynczej, przed l, ł w zakończeniach form osobowych czasowników, gdy wzajemnie się wymieniają.
15.Pisownia "om", "on", "em", "en" przed niektórymi spółgłoskami i w wyrazach zapożyczonych.
16.Pisownia wyrazów z utratą dźwięczności na końcu i w środku wyrazów.
17.Zasady pisowni wyrazów wielką literą.
18.Pisownia "nie" z czasownikami i przymiotnikami.
19.Konkursy ortograficzne.
20.Wybór "Mistrza ortografii".

Przewidywane osiągnięcia uczniów:
Uczeń:
- umiejętnie i sprawnie radzi sobie z pisownią wyrazów zawierających trudności
ortograficzne,
- zna podstawowe reguły dotyczące pisowni wyrazów z trudnością ortograficzną,
- potrafi uzasadnić pisownię wyrazów przez utworzenie innej formy wyrazu,
- pamięta pisownię często spotykanych wyrazów niewymiennych oraz wyjątków,
- wykazuje spostrzegawczość i czujność, ortograficzną
- posługuje się słownikiem ortograficznym,
- poprawnie zapisuje najczęściej stosowane skróty,
- stosuje znaki interpunkcyjne w wypowiedzeniach,

Procedury osiągnięcia celów:
-analizowanie trudności ortograficznych,
-wyjaśnianie pisowni,
-pamięciowe ćwiczenie zapisu wyrazów,
-sprawdzenie dokładności zapisu ze wzorem,
-porównywanie zapisu ze słownikiem ortograficznym,
-wypisywanie z tekstu wyrazów z określonymi trudnościami,
-dyktanda wprowadzające, utrwalające i sprawdzające,
-tworzenie obrazkowo – wyrazowych słowniczków trudnych wyrazów,
-gry i zabawy dydaktyczne ułatwiające zapamiętanie prawidłowej pisowni,
- tzw. dyktanda twórcze ( indywidualne układanie tekstów dyktand na określoną trudność ortograficzną
-rebusy, krzyżówki, kodowane hasła, rymowanki, zagadki, teksty z lukami, zabawy logiczne, zadania kształcące spostrzegawczość i inne,
- prawidłowo dobierać i stosować środki dydaktyczne: tablice ortograficzne,
rysunkowe, zestawy wyrazów, teksty ciągłe, słowniki ortograficzne, i inne,
- doskonalić poprawność ortograficzną okazjonalnie na wszystkich zajęciach,

Ewaluacja programu
Po zakończeniu działalności kółka ortograficznego przeprowadzę działania, których celem będzie znalezienie odpowiedzi na pytanie czy program, a co ważniejsze jego realizacja, odpowiada potrzebom, zainteresowaniom oraz oczekiwaniom uczniów.
Oceny dokonam na podstawie:
- napisania przez uczniów dyktanda sprawdzającego
- porównania uzyskanych wyników z początkowymi (z dyktanda diagnostycznego)
- oceny efektów realizacji programu – tj. przedstawieniu i przeanalizowaniu wyników uczniów na forum klasy oraz na spotkaniu z rodzicami
- obserwacji uczniów w czasie zajęć- aktywności i zaangażowania uczniów podczas wykonywania ćwiczeń
- wyznaczenia kierunków dalszej pracy z dziećmi
-udział uczniów w szkolnym konkursie „Mały mistrz ortografii”
Dokonując całościowej ewaluacji stwierdzę, czy zamierzone i wskazane przeze mnie cele były możliwe do zrealizowania i osiągnięcia, a zalecane i proponowane metody skuteczne i efektywne.

LITERATURA:
1. Zakrzewska B. „Ortografia twój sukces”.
2. Podgórska A „Ortografia na wesoło”.
3. Kaleta-Sawicka M. ,Skalska I. „Vademecum nauczania ortografii w klasach początkowych”
4. Niemierko K. „Ćwiczenia ortograficzne dla kl. I –III”.
5. Krzyżyk D. „Dyktanda na cztery roku dla klas I-III”.
6. Furmaga L. „Ortofrajda. Malowane dyktanda