Tadeusz Kościuszko na czele powstania. Scenariusz lekcji historii dla klasy IV

Temat: Tadeusz Kościuszko na czele powstania.
Scenariusz lekcji historii dla klasy IV.

Cele lekcji:
Uczeń:
• poprawnie posługuje się terminami: rozbiory Polski, powstanie narodowe, kosynierzy;
• określa czas wydarzeń: 1794 r. – wybuch powstania kościuszkowskiego, 1795 r. – III rozbiór Polski.
• zna postacie: Tadeusza Kościuszki, Wojciecha Głowackiego;
• podaje przyczyny wybuchu powstania kościuszkowskiego,
• wymienia najważniejsze bitwy powstania: Racławice, Maciejowice,
• przedstawia skutki powstania listopadowego.

Metody:
• elementy wykładu,
• praca z materiałem audiowizualnym,
• praca z tekstem źródłowym,
• praca z materiałem ilustracyjnym.

Formy pracy:
indywidualna, grupowa, zbiorowa.

Środki dydaktyczne:
- podręcznik „Wczoraj i dziś 4” (s. 89–93),
- zeszyt ćwiczeń „Wczoraj i dziś 4” (s. 55-57),
- ikonografia;
- mapa ścienna – Rozbiory Polski.

Przebieg lekcji:
Faza wprowadzająca
1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności, podanie tematu lekcji.
2. W ramach wprowadzenia nauczyciel poleca uczniom przypomnieć, dlaczego doszło do pierwszego rozbioru Polski i jakie państwa w nim uczestniczyły.

Faza realizacyjna
1. Podczas krótkiego wykładu, opierając się na ikonografii (podręcznik str. 90), prowadzący przedstawia sylwetkę Tadeusza Kościuszki. Uczniowie na podstawie tekstu źródłowego (podręcznik str. 90) ustalają okoliczności, w jakich przysięgę składał Tadeusz Kościuszko. Odpowiadają również na pytania: Komu nasz bohater składał przysięgę ? Do czego zobowiązał się przywódca powstania ?
2. Nauczyciel omawia najważniejsze etapy powstania kościuszkowskiego, wskazując na mapie miejsca najważniejszych bitew. Na podstawie ikonografii na stronie 91 w podręczniku, nauczyciel przedstawia przebieg bitwy pod Racławicami, ze wskazaniem na męstwo Wojciecha Głowackiego.
3. Uczniowie wykonują ćwiczenia z zeszytu ćwiczeń (1, 2, 3 str. 55, 5 str. 56).
5. Nauczyciel omawia przyczynę i skutki klęski powstania kościuszkowskiego, wskazując na najważniejszą z nich, czyli III rozbiór Polski.

Faza podsumowująca
Na zakończenie uczniowie wykonują ćwiczenie nr 8 z zeszytu ćwiczeń.

Praca domowa
W formie pracy domowej uczniowie w formie plakatu mają zaprezentować postać Tadeusza Kościuszki, zamieszczając w pracy najważniejsze informacje o bohaterze.