Program własny "Bezpieczny Mały Człowiek"

WSTĘP

Wszyscy pragniemy, aby dzieci były bezpieczne. Uczymy je prawidłowego zachowania w ruchu drogowym, bezpiecznego posługiwania się domowymi urządzeniami, właściwego postępowania wobec obcych zwierząt, wobec pożaru.
Pozostawiając dziecku możliwie dużo swobody, powinno się jak najwcześniej uświadomić mu różne zagrożenia, które mogą wystąpić w jego najbliższym otoczeniu. To nie tylko wdrażanie dziecka do przestrzegania zakazów i nakazów, ale przyzwyczajanie go do „pewnych” ograniczeń jego wolności. Bardzo ważne jest uwrażliwienie dzieci na niebezpieczeństwo, które może się pojawić w czasie zabawy, na kształtowanie umiejętności przewidywania skutków swoich działań, promowanie pomysłów na bezpieczne spędzanie wolnego czasu, pomoc dzieciom w rozumieniu reguł i norm niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w kontaktach z innymi ludźmi. Ważne jest też poznawanie przez dziecko sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, niebezpiecznych oraz zapobieganie ich powstawaniu.
Niezwykle ważnym zadaniem stojącym przed dorosłymi, którzy mają wpływ na wychowanie młodego pokolenia, jest kształtowanie takich postaw i zachowań dzieci, które umożliwią im unikanie zagrożeń, minimalizowanie ich, szukanie obrony i pomocy, a także nauczenie udzielania i wzywania pierwszej pomocy. Dzieci od najmłodszych lat, muszą mieć świadomość, że szybka i prawidłowa reakcja może pomóc uratować życie i zdrowie drugiego człowieka.
Wiedza i nawyki zdobyte w dzieciństwie zaowocują w przyszłości, a utrwalone przyzwyczajenia zadecydują o jego późniejszym stylu życia.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE:

Program autorski Bezpieczny Mały Człowiek został opracowany zgodnie z Podstawą programową wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego, opublikowaną w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 roku.

Zadania wynikające z podstawy programowej wychowania przedszkolnego:
Wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka poprzez organizację warunków sprzyjających nabywaniu doświadczeń w fizycznym, emocjonalnym, społecznym i poznawczym obszarze jego rozwoju.
Tworzenie warunków umożliwiających dzieciom swobodny rozwój, zabawę i odpoczynek w poczuciu bezpieczeństwa.
Wspieranie aktywności dziecka podnoszącej poziom integracji sensorycznej i umiejętności korzystania z rozwijających się procesów poznawczych.
Zapewnienie prawidłowej organizacji warunków sprzyjających nabywaniu przez dzieci doświadczeń, które umożliwią im ciągłość procesów adaptacji oraz pomoc dzieciom rozwijającym się w sposób nieharmonijny, wolniejszy lub przyspieszony.
Wspieranie samodzielnej dziecięcej eksploracji świata, dobór treści adekwatnych do poziomu rozwoju dziecka, jego możliwości percepcyjnych, wyobrażeń i rozumowania, z poszanowaniem indywidualnych potrzeb i zainteresowań.
Wzmacnianie poczucia wartości, indywidualność, oryginalność dziecka oraz potrzeby tworzenia relacji osobowych i uczestnictwa w grupie.
Tworzenie sytuacji sprzyjających rozwojowi nawyków i zachowań prowadzących do samodzielności, dbania o zdrowie, sprawność ruchową i bezpieczeństwo, w tym bezpieczeństwo w ruchu drogowym.
Przygotowywanie do rozumienia emocji, uczuć własnych i innych ludzi oraz dbanie o zdrowie psychiczne, realizowane m.in. z wykorzystaniem naturalnych sytuacji, pojawiających się w przedszkolu oraz sytuacji zadaniowych, uwzględniających treści adekwatne do intelektualnych możliwości i oczekiwań rozwojowych dzieci.
Tworzenie sytuacji edukacyjnych budujących wrażliwość dziecka, w tym wrażliwość estetyczną, w odniesieniu do wielu sfer aktywności człowieka: mowy, zachowania, ruchu, środowiska, ubioru, muzyki, tańca, śpiewu, teatru, plastyki.
Tworzenie warunków pozwalających na bezpieczną, samodzielną eksplorację otaczającej dziecko przyrody, stymulujących rozwój wrażliwości i umożliwiających poznanie wartości oraz norm odnoszących się do środowiska przyrodniczego, adekwatnych do etapu rozwoju dziecka.
Tworzenie warunków umożliwiających bezpieczną, samodzielną eksplorację elementów techniki w otoczeniu, konstruowania, majsterkowania, planowania i podejmowania intencjonalnego działania, prezentowania wytworów swojej pracy.
Współdziałanie z rodzicami, różnymi środowiskami, organizacjami i instytucjami, uznanymi przez rodziców za źródło istotnych wartości, na rzecz tworzenia warunków umożliwiających rozwój tożsamości dziecka.
Kreowanie, wspólne z wymienionymi podmiotami, sytuacji prowadzących do poznania przez dziecko wartości i norm społecznych, których źródłem jest rodzina, grupa w przedszkolu, inne dorosłe osoby, w tym osoby starsze, oraz rozwijania zachowań wynikających z wartości możliwych do zrozumienia na tym etapie rozwoju.
Systematyczne uzupełnianie, za zgodą rodziców, realizowanych treści wychowawczych o nowe zagadnienia, wynikające z pojawienia się w otoczeniu dziecka zmian i zjawisk istotnych dla jego bezpieczeństwa i harmonijnego rozwoju.
Systematyczne wspieranie rozwoju mechanizmów uczenia się dziecka, prowadzące do osiągnięcia przez nie poziomu umożliwiającego podjęcie nauki w szkole.

Program dostosowany jest do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym, z wykorzystaniem ich najbliższego środowiska. Wszystkie działania podejmowane w przedszkolu powinny być wspierane przez rodzinę dziecka. Warunkiem prawidłowego przebiegu edukacji jest współdziałanie rodziców i nauczycieli. Bliski kontakt emocjonalny rodziców i dzieci sprzyja utrwalaniu pożądanych postaw. To między innymi dzięki właściwej opiece rodziców i ich wiedzy dzieci mogą stać się bardziej bezpieczne.
Realizacja programu umożliwia kształcenie u dzieci bezpiecznych zachowań, nabycie umiejętności zachowania w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia oraz nabycie rzeczywistych, praktycznych, na miarę możliwości dzieci, umiejętności udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym.

UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU:
Program będzie realizowany w ciągu roku szkolnego 2019/2020, raz w miesiącu w czasie jednogodzinnych zajeć. Nauczyciele mogą wybrać dowolny dogodny termin i zaplanować na dane miesiące zajęcia zintegrowane zgodnie z planem dydaktyczno-wychowawczym.
Pomimo tego, że zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa są obecne w działaniach dydaktyczno-wychowawczych realizowanych z dziećmi w ciągu całego roku szkolnego, program Bezpieczny mały człowiek został opracowany w celu poszerzenia i utrwalenia tych zagadnień. Zajęcia zostaną wzbogacone o spotkania z przedstawicielami służb bezpieczeństwa publicznego (np. policjant, strażak,) Wszelkich zagrożeń można uniknąć, jeżeli utrwalimy najmłodszym wiedzę na temat bezpiecznego poruszania się po drogach, bezpiecznego spędzania wolnego czasu w miejscach do tego przeznaczonych, przewidywania skutków swoich działań, sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, niebezpiecznych oraz zapobieganie ich powstawaniu oraz udzielania i wzywania pierwszej pomocy.

CEL OGÓLNY:
Wdrożenie do przestrzegania zasad bezpiecznych zachowań.

CELE SZCZEGÓŁOWE:
Dziecko:
Zna podstawowe zasady obowiązujące w ruchu drogowym.
Rozumie konieczność noszenia elementów odblaskowych.
Potrafi radzić sobie w niebezpiecznych sytuacjach.
Potrafi być asertywne.
Jest świadome zagrożeń, jakie mogą pochodzić od zwierząt.
Zna konsekwencje działań i przebywania w pobliżu potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów, substancji czy zwierząt.
Zna i potrafi wykonać podstawowe czynności ratownicze w warunkach nieobecności osób dorosłych.
Rozumie jak ważna jest umiejętność pomagania innym ludziom w nieszczęśliwych wypadkach.
Zna numery alarmowe i potrafi wezwać pomoc.
Wie, co powinna zawierać apteczka pierwszej pomocy.
Potrafi bezpiecznie bawić się w miejscach dozwolony.

METODY I FORMY PRACY:
Aby podejmowane działania w zakresie wdrażania dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych w przedszkolu i poza nim były skuteczne i przynosiły oczekiwane rezultaty stosowane muszą być odpowiednie metody (techniki) i formy pracy dydaktyczno – wychowawczej:

METODY:
metody aktywizujące (burza mózgów, metoda projektów, pogadanka)
metody samodzielnych doświadczeń (zabawa, ćwiczenia praktyczne, zdobywanie/wykorzystywanie wiedzy i umiejętności poza przedszkolem)
metody pokazu i instruktażu
metody organizowania środowiska rodzinnego/lokalnego (zaangażowanie rodziców w projekty edukacyjne, spotkania z policjantem, strażakiem, specjalistami w dziedzinie zdrowia, edukacja czytelnicza)

FORMY:
indywidualna / grupowa / zbiorowa

TREŚCI PROGRAMOWE:

Treści programowe
Cele operacyjne – dziecko:
Osoby zaangażowane

1. Jestem bezpieczny
na drodze 1) zna, rozumie i stosuje w praktyce zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym (podczas poruszania się po chodniku, ulicy, podczas przechodzenia przez jezdnię, w trakcie jazdy samochodem, rowerem itp.)
nauczyciele, rodzice, policjant

2. Udzielam pierwszej pomocy 1) rozpoznaje sytuacje zagrożenia
2) wie, że należy zgłosić osobie dorosłej zauważone niebezpieczeństwo
3) zna podstawowe zasady pierwszej pomocy
4) potrafi udzielić pierwszej pomocy
5) potrafi wezwać służby ratownicze na miejsce wypadku (numery alarmowe, znajomość imienia i nazwiska, adresu, krótka informacja o tym, co się stało)
6) wie, co powinna zawierać apteczka pierwszej pomocy
nauczyciele, rodzice, lekarz lub pielęgniarka, ratownik medyczny

3. Wiem, jak postępować wobec obcych zwierząt 1) wie, dlaczego nie należy podchodzić do obcych zwierząt
2) wie, co należy zrobić w przypadku ugryzienia przez obce zwierzę
3) zna bezpieczną postawę („żółwik”) w razie kontaktu z obcym psem
nauczyciele, weterynarz lub policjant

4. Jestem bezpieczny w domu 1) zna skutki niewłaściwego korzystania ze sprzętu domowego
2) rozumie niebezpieczeństwa, jakie grożą dzieciom ze strony nieznajomej osoby
3) wie, że leki powinno przyjmować wyłącznie od rodziców lub opiekunów
nauczyciele, rodzic

5. Wiem, jak zachować się w czasie pożaru 1) zna przyczyny pożarów
2) wie, czym może się skończyć zabawa ogniem
2) potrafi określić zasady zachowania się w sytuacji pożaru: we własnym mieszkaniu, w lesie, w najbliższym otoczeniu
3) zna numery telefonów alarmowych
4) rozumie konieczność przestrzegania podstawowych zasad ochrony przeciwpożarowej
5) zapoznaje się z zasadami bezpiecznej ewakuacji
nauczyciele, strażak

6. Bezpiecznie się bawię poza domem 1) wie, które miejsca są przeznaczone do zabawy, a które nie
2) zna podstawowe zachowania się nad wodą, w lesie, na placu zabaw, podczas zabawy w domu, w kontakcie z przedmiotami mechanicznym i itp.
nauczyciele, rodzic

7. Wiem, jak postąpić w razie zagubienia się
1) wie, kogo może poprosić o pomoc w sytuacji zgubienia się, np. w mieście, dużym sklepie, na plaży itp.
nauczyciele, rodzice, policjant

8. Realizacja treści projektu zgodnie z planami pracy wychowawczo-dydaktycznej w roku szkolnym 2019/2020.

9. Konkurs plastyczny z udziałem rodziców pt. „Bezpieczny Mały Człowiek – to ja!”

10. Ewaluacja programu – obserwacja oparta na rzetelnej, obiektywnej rejestracji zdarzeń.