Zabawy rozwijające umiejętność słuchania

Nikogo nie trzeba przekonywać, że prawidłowy słuch ma ogromne znaczenie w rozwoju dziecka. Umożliwia bowiem nie tylko naukę mowy, ale wpływa również na wiele aspektów życia codziennego.
W drugim trymestrze ciąży słuch dziecka jest już na tyle rozwinięty, że słyszy ono docierające do niego dźwięki i reaguje na nie wzmożoną aktywnością ruchową. Dla prawidłowego rozwoju zmysłu słuchu istotne są zwłaszcza pierwsze 3 lata życia dziecka. Bodźce środowiskowe docierające do ucha dzieci mają wtedy szczególne znaczenie na kształtowanie się narządu słuchu. Mózg uczy się z czasem filtrować te wszystkie bodźce i je odpowiednio interpretować.
Jednak dopiero dzieci w wieku 7-8 lat są w stanie na podstawie słyszanych dźwięków rozpoznać ewentualne zagrożenie.
Prawidłowy słuch już od pierwszych chwil życia dziecka jest więc bardzo ważny na wszystkich etapach jego rozwoju. Za pomocą słuchu uczymy się mowy, a dzięki temu porozumiewania się z rodziną, czy rówieśnikami. Ewnentualne wady słuchu mogą wiązać się z problemami w nauce, ruchu drogowym, a nawet późniejszym wyborze zawodu, czy życiu społecznym. Dlatego tak ważne jest, jak najszybsze rozpoznanie wszelkich nieprawidłowości i podjęcie odpowiednich działań.
Warto zatem wprowadzać ćwiczenia, który w prosty, zabawowy sposób pomogą stymulować prawidłowy rozwój tego ważnego zmysłu.
Oto przykładowe, które można oczywiście dowolnie modyfikować, dostosowując je do potrzeb dziecka.
1. "Gdzie jest muzyka?"
Jest to prosta zabawa z wykorzystaniem pozytywki (lub innej lubianej przez dziecko zabawki grającej). Można ją zorganizować w pomieszczeniu lub na zewnątrz. Nakręcamy pozytywkę, ukrywamy, a następnie pytamy: "Gdzie jest muzyka?Chodź poszukamy." Kiedy dziecko ma trudności w lokalizacji, staramy się delikatnie podpowiadać naprowadzając w odpowiednim kierunku: "czy gra pod stołem?"Nie, nie tutaj, szukajmy dalej" itp. Kiedy uda się odnaleźć, podkreślamy sukces pochwałą i następnym razem chowamy w innym miejscu,starajmy się stopniować przy tym stopień trudności (miejsce ukrycia, głośność dźwięków).
2. Zabawa w naśladowanie.
Wersji tej zabawy jest mnóstwo. Można wykonywać ją bez rekwizytów na przykład klaszcząc w dłonie prosząc o naśladowanie, klepiąc o przedmioty,o podłogę, tupiąc itp, lub z wykorzystaniem prostych instrumentów perkusyjnych - grzechotki, klekotki itp, prosząc o naśladowanie prezentowanego dzwięku.
3."Posłuchaj"
Zabawa polega na słuchaniu różnorodnych dźwięków prostych możemy tu wykorzystać dzwoneczki, kołatki, grzechotki itp.Prezentujemy dżwięk prosząc o jego wysłuchanie, następnie prosimy o odtworzenie go, co wiąże się z wyborem odpowiedniego instrumentu.
4. "Czyj to głos?"
Proste zabawy, w których możemy wykorzystać również nagrania audio z nagraniami głosów zwierząt, które będziemy nazywać i rozpoznawać, jak również naśladować wydawane przez nie dźwięki, zabawę tę można również przeprowadzać w grupie w formie qwizu lub turnieju, w przypadku dzieci starszych.
5. "Głuchy telefon"
Zabawa kiedyś bardzo popularna, obecnie trochę zapomniana, ale warta stosowania, bowiem oprócz wartości związanych z funkcją doskonalącą słuch, ma duże zalety zabawowe i socjalizujące grupę. Zasady są proste. Siadamy w kółeczku i przekazujemy sobie po kolei wybrany komunikat, może to być jedno słowo, może zdanie, może wers wierszyka. Stopień trudności zależy od grupy z jaką pracujemy. Na koniec sprawdzamy, czy podana wiadomość i wiadomość końcowa zgadzają się ze sobą i czy zostały prawidłowo przekazane.
6. Śpiewanie piosenek.
Niby oczywiste, ale nie do końca, w przypadku dzieci bardzo małych możemy bawić się w akcentowanie wybranego wyrazu na przykład na końcu refrenu, możemy przy okazji bogacić słownictwo o nowe zwroty.
Możemy prosić o samodzielne zaśpiewanie wybranego wyrazu w tekście, śpiewanie pierwszego lub ostatniego wersu, wybranej zwrotki, refrenu. Wariantów tej zabawy jest co niemiara.
To tylko oczywiście jedynie propozycje i przykłady zabaw rozwijających umiejętności słuchu. Można bowiem wykorzystać jeszcze odgłosy otoczenia, instrumenty muzyczne, nagrania audio. Wszystko zależy od naszej kreatywności oraz co najważniejsze od potrzeb dziecka z jakim pracujemy.