Eksperymenty z wykorzystaniem żywności

W moich eksperymentach używam zazwyczaj podstawowych składników pożywienia.
Jabłko , cytryna , marchewka , banan, czerwona kapusta to dostępne i znane dzieciom produkty. Myślę, że wykorzystanie tych produktów w eksperymentach nie będzie sprawiało problemów. Należy jednak omówić z dzieckiem etyczny problem, dotyczący kwestii:
Czy można wykorzystywać w eksperymentach żywność? Argumentem przemawiającym za jest użycie małych ilości tych produktów, a w przypadku niektórych eksperymentów wykorzystana żywność pozostaje nadal jadalna. Poza tym tego typu eksperymenty dają wgląd w skład produktów żywnościowych i związki zachodzące pomiędzy poszczególnymi składnikami. Dzięki temu dziecko zyska nie tylko obraz przyrodniczego procesu, ale również szacunek dla produktów pochodzących z natury.

Opalony banan
Przygotuj:
1 banana
1 szklankę
czajnik z wodą
stoper (może być w telefonie komórkowym)
Eksperyment:
1. Poproś osobę dorosłą, aby zagotowała wodę w czajniku.
2. Poproś osobę dorosłą, aby wlała wrzątek do połowy wysokości szklanki.
3. Włóż nieobranego banana do wrzątku. Tylko część banana będzie zanurzona w wodzie.
4. Poczekaj 5 minut.
Obserwacje:
1. Co się dzieje ze skórką banana we wrzątku?
2. Czy skórka niezanurzonej części banana zmieniła się po 5 minutach?
Wnioski:
Po zanurzeniu we wrzątku skórka banana ulega zniszczeniu pod wpływem wysokiej temperatury. W krótkim czasie w skórce wytwarza się duża ilość ciemnych barwników zwanych melaninami. Dlatego banan szybko staje się brązowy. Melaniny wydzielają się również po to, aby ochronić komórki, czyli malutkie część skórki banana przed różnymi małymi organizmami, np. bakteriami. Chcą one dostać się do banana w miejscach zgnieceń lub uszkodzeń powstałych od promieni słonecznych. Dlatego w takich miejscach pojawiają się melaniny, a skórka banana staje się brązowa. Melaniny powstają także w skórze zwierząt i ludzi, aby chronić ją przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Dlatego, gdy przebywasz dłuższy czas na słońcu, twoja skóra najczęściej brązowieje.

Cytryna i niewidzialny obraz
Przygotuj:
1 lampkę,
1 cytrynę
pojemnik na sok,
pędzel lub patyczek kosmetyczny,
biała kartka.
Eksperyment:
1.Wyciśnięty sok z cytryny rozcieńcz z odrobiną wody.
2.Zamocz patyczek kosmetyczny w soku.
3.Napisz tajemnicze słowo na białej kartce, bądź narysuj prosty obrazek.
4.Gdy kartka wyschnie zbliż ją do zapalonej lampki i ogrzewaj do momentu, w którym napis stanie się widoczny.
Obserwacje:
Czy po 5 minutach coś pojawiło się na kartce?
Wniosek:
W soku z cytryny znajdują się związki węgla, które ogrzewane zmieniają się w węgiel .

Kolorowa kapusta
Przygotuj:
2 szklanki
1 liść czerwonej kapusty
kwasek cytrynowy,
soda oczyszczona
Eksperyment:
1.Pokrój liść czerwonej kapusty.
2. Zalej ciepłą wodą.
3.Po ok. 10 minutach zabarwioną wodę zlej do innego naczynia.
4.Przygotuj kilka naczyń, do których nalejesz wodę z rozpuszczonym kwaskiem cytrynowym (jedno naczynie z kilkoma ziarenkami kwasku, drugie z 2 łyżeczkami kwasku) oraz sodą oczyszczoną (jedno naczynie ze szczyptą sody, drugie z 2 łyżeczkami sody).
5.Do każdego naczynia dodaj kilka kropel wywaru z czerwonej kapusty.
Obserwacje:
Czy kolory nadal są takie same?
Wnioski:
Za zmianę kolorów roztworów odpowiedzialne są antocyjany występujące w soku z czerwonej kapusty. Wśród wszystkich znanych warzyw ten naturalny wskaźnik pH wykazuje się największą zmiennością barw, tj. od jasnoczerwonego w środowisku silnie kwaśnym, poprzez czerwono różowy i fioletowy (odczyn słabo kwaśny, obojętny i słabo zasadowy) do niebieskiego, a następnie zielonego w środowisku alkalicznym. W stężonych wodorotlenkach kolor staje się żółty.

Skąd pochodzi kolor marchewki?
Przygotuj:
marchew
tarka do jarzyn
2 szklanki
trochę wody
5 łyżek bezbarwnego oleju jadalnego
1 łyżka
Eksperyment:
Zetrzyj marchewkę na tarce.
Wrzuć wióry marchewkowe do szklanek.
Zalej w pierwszej szklance całe marchewkowe wióry wodą.
Zalej w drugiej szklance całe marchewkowe wióry olejem.
Wymieszaj w szklankach marchewkowe wióry.
Obserwacja:
W której szklance uzyskano mocne zabarwienie?
Wnioski:
Woda w przeciwieństwie do oleju, nie zmienia koloru nawet podczas intensywnego mieszania. Marchewka swój kolor zawdzięcza karotenoidom – barwnikom roślinnym. Jednym z nich jest karoten – barwnik o kolorze pomarańczowym. Podczas tarcia marchewki zostają zniszczone jej komórki i wypływa z nich sok komórkowy. Karoten z soku rozpuszcza się w oleju i barwi go na pomarańczowo.

Co jest w cytrynie?
Przygotuj:
2 talerze ,
1 nóż,
jabłko,
1 cytryna,
wyciskacz do owoców,
Eksperyment:
1. Przekrój nożem jabłko.
2. Ułóż kawałki jabłka na talerzach.
3.Wyciśnij sok z cytryny.
4. Polej sokiem jabłka na jednym talerzu.
Obserwacja:
Czy wystąpiło zabarwienie? Na którym talerzu wygląd jabłek zmienił się?
Wnioski:
Tlen zawarty w powietrzu wchodzi w reakcje z różnymi materiałami(substancjami). Zapewne widziałeś rdzę na metalowych przedmiotach , np. na szprychach roweru pozostawionego długo na dworze. Rdza to między innymi efekt działania tlenu. Tlen wchodzi również w reakcje z różnymi produktami spożywczymi. Jabłka niepolane sokiem z cytryny zbrązowiały. Kontakt z tlenem zawartym w powietrzu spowodował ściemnienie produktów. Na drugim talerzu zachowały one swą barwę. Kwas cytrynowy zabezpieczył powierzchnie jabłek przed reakcją z tlenem, dlatego nie zmieniły koloru.