Temat: Czy człowiek jest zdolny do poświęceń?
Drodzy Państwo, Szanowni Słuchacze!
Już od niepamiętnych czasów człowiek ujawnił swoją ludzką naturę. W biblijnym przekazie udowodnił, że jest słaby i łatwo ulega pokusie.
Nieposłuszeństwo zostało ukarane. Bóg wygnał Adama i Ewę z raju i skazał na wieczną tułaczkę, choroby i śmierć. W zamierzeniu jednak boskim, człowiekiem miał żyć w zgodzie z dzikimi zwierzętami, miał nad nimi panować, cieszyć się władzą, dobrobytem, zdrowiem i wolnością.
Pierwsze nadużycie zostało srogo ukarane. Mimo tego historia Biblii a i też i świata zarazem ukazuje nam toposy poświęcenia i ofiarnej miłości. Mamy całe grono pięknych heroicznych postaci:
-Abraham- Który wbrew nadziei miał nadzieję'' -w starości doczekał syna, którego, gdy Jahwe zażądał, poświęcił na ołtarzu. Bóg jednak chciał wypróbować ojca narodu żydowskiego i ofiary nie przyjął. To historia o zaufaniu i postawie wobec Boga, o poświęceniu życia syna wobec nakazu siły wyższej.
Antygona z dramatu Sokoflesa łamie zakaz władcy Teb, Kreona-chowa zwłoki brata Polinejkesa, uważanego za zdrajcę i ponosi karę-śmierć.
Czy człowiek jest zdolny do poświęceń? Tak. Roland z eposu starofrancuskiego z "Pieśni o Rolandzie", posiadał wszystkie zalety średniowiecznego rycerza. Czyniły one z niego wspaniałego wojownika. Jednak jego śmierć w samotnej walce do końca, bezwarunkowa służba ojczyźnie, królowi i Bogu budzą podziw i dowodzą postawy poświęcenia i heroizmu.
Dowodzą tego dalsze przykłady bohaterskich postaw.
Ordon z "Reduty Ordona'' A. Mickiewicza ofiarny szaleniec, wysadza cypel wraz z niedobitkami, by uniemożliwić zdobycie pozycji Moskalom.
Następnym przykładem drodzy Państwo jest Romuald Traugutt z "Gloria Victis" -Elizy Orzeszkowej. To wódz, który walczył w imię wolności, ale także Marian Tarłowski-delikatny młodzieniec, który chociaż niestworzony do walki, uratował życie Trauguttowi. Zginęli, wszyscy, bo tytuł-Gloria Victis - oznacza. "Chwała zwyciężonym. Ci którzy polegli, nie stracili jednak wiary w sens walki i swojej ofiary.
Czy człowiek zdolny jest do poświęceń?.Tak. Potwierdzają tę tezę bohaterowie literatury, postaci kultury i historii narodu.
Czy heroizm i utrata życia to wartości, to aksjomaty, które wyznaczają system wartości bohaterów, ich kres życia i chwałę pośmiertelną. Otóz mili Państwo. Najwięcej przykładów postawy ofiary i poświęcenia przynosi literatura drugiej wojny światowej. Jest ona faktograficzna, oparta na faktach, dialogach rozmowach, zeznaniach świadków tamtych czasów.
Hanna Krall pisze reportaż pt.''Zdążyć przed Panem Bogiem''. Ten utwór to przykład prozy faktograficznej, opisujący getto warszawskie w czasie powstania. Chociaż w powieści jest wiele drastycznych scen, to wśród nich znalazły się osoby zdolne do poświęceń i ludzkich odruchów.
Luba Blumowa - prowadziła szkołę pielęgniarską, ratowała ludzi przed wywiezieniem do obozu zagłady. Pola Lipfszyc, Tenenbaumowa - to postaci - toposy-bohaterowie z krwi i kości, którzy ratują bliskich i znajomych przed śmiercią głodową, hitlerowskimi eksperymentami, przed wywozem do obozu, upokorzeniem i unicestwieniem.
Sens poświęcenia, walki powstańców, żołnierzy żydowskiej organizacji bojowej, Armii Krajowej, tych wcielonych do armii Andersa trafnie określił Marek Edelman - rozmówca reportażu: "Przecież ludzkość umówiła się, że umieranie z bronią jest piękniejsze niż bez broni. Więc podporządkowaliśmy się tej umowie".
Czyż byłaby możliwa współczesna Polska i Europa bez grona tych bohaterów?
Czyż mógłby istnieć świat bez poświęcenia i daru życia tych wszystkich bohaterów?
Z pewnością nie! Współczesny świat zaciągnął dług wdzięczności: za poświęcenie, wierność ideałom, heroizm. Dziś oglądamy świat piękny i bezpieczny.
Od nas zależy czy dalej taki będzie.