Organizacja pracy logopedy w przedszkolu. Porady dla młodych logopedów

Ewa Trzeszan, neurologopeda

Pracuję, jako logopeda w przedszkolu (szkole) już wiele lat. Dlatego wiem, że organizacja pracy przez cały rok jest bardzo ważna. Rozporządzenie MEN z 9 sierpnia 2017 roku (paragraf 25) w sprawie organizacji pracy logopedy określa zadania, które wykonuje terapeuta mowy. Należą do nich:
1.Diagnoza logopedyczna to badanie przesiewowe mające na celu wyróżnienie grupy dzieci, którym potrzebna jest już pomoc logopedyczna, od tych, którzy jeszcze jej nie potrzebują lub dobrze mówią.
Badanie przesiewowe ma na celu ustalenie poziomu aktualnego rozwoju języka dziecka. Obejmuje wszystkie grupy wiekowe. Przeprowadzone jest we wrześniu. Logopeda zawsze przedstawia się dziecku. Badanie dzieci odbywa się od 2-4 osób, z wykorzystaniem pacynki, obrazków, czy też krótkiej rozmowy.
2. Prowadzenie zajęć dla dzieci oraz porad i konsultacji dla rodziców i nauczycieli:
- stymulowanie rozwoju mowy dzieci w wieku przedszkolnym
- eliminowanie zaburzeń językowych dzieci w wieku szkolnym.
3. Podejmowanie działań profilaktycznych, zapobiegających powstawaniu zaburzeń komunikacji językowej(współpraca z rodzicami).
4. Wspieranie nauczycieli i innych specjalistów:
a) rozpoznawanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci(mocne i słabsze strony- bariery i ograniczenia).Wskazanie sposobów pomocy(wspólne działania Zespołu PPP, WWR...).W swojej pracy opracowuję dla nauczycieli zestawy ćwiczeń artykulacyjnych oraz w zakresie bogacenia słownictwa, czy też ćwiczeń dykcji. Współpracuję z innymi specjalistami oraz PPP. Pełnię funkcję opiekuna stażu przyszłej kadry pedagogicznej; logopedzi, terapeuci, psychologowie. Samodzielnie i w zespole doskonalę swoje umiejętności specjalistyczne. Refleksje z pracy zamieszczam w publikacjach.
b) udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Terapia logopedyczna to proces wieloetapowy, obejmujący zorganizowane działania logopedyczne w oparciu o inne dziedziny wiedzy. Terapia ta odbywa się w trakcie zajęć logopedycznych, a obejmuje dzieci, które nie osiągną poprawnej wymowy bez pomocy logopedy. Szczególnie u 3-4 latków nie jest łatwo określić, czy rozwój mowy nastąpi samoistnie(wtedy potrzebny jest czas), czy już należy włączyć terapię specjalistyczną. To logopeda wskazuje grupę dzieci do terapii, po to, by wystąpił prawidłowy rozwój mowy u tych dzieci.
W jaki sposób organizuję pracę na terenie przedszkola?
Właściwa organizacja pracy musi odbywać się przy udziale rodziców.
Funkcjonuje określenie triady terapeutycznej:
a) dziecko dobrze zmotywowane do pracy w przedszkolu i w domu
b) rodzice zapoznani z diagnozą i planem terapii, przeszkoleni w zakresie systematycznych ćwiczeń z dzieckiem w domu(zajęcia pokazowe, współuczestniczące)
c) logopeda planujący wszystkie etapy terapii.
Logopeda jest też inicjatorem współpracy z rodzicami, na zebraniu ogólnym przedstawia się oraz omawia zadania wynikające z rozporządzenia MEN. Zaznaczamy, iż pomoc logopedyczna jest dobrowolna i nieodpłatna, a spotkanie indywidualne z rodzicami jest elementem nieodzownym przed rozpoczęciem terapii(podanie terminu oraz godziny najlepiej stałych konsultacji). Z reguły nie ma więcej czasu, dlatego na konsultacjach indywidualnych przedstawia:
- cele terapii logopedycznej i dla kogo jest przeznaczona
- harmonogram działań w ciągu roku przedszkolnego(przebieg badań przesiewowych oraz etapy terapii logopedycznej)
- godziny i miejsce prowadzeni zajęć logopedycznych(gabinet logopedyczny)
Takie postępowanie uświadamia rodzicom, że działania logopedy są ustalone odgórnie oraz wskazuje, jak ważna jest współpraca z rodziną dziecka(zgoda na wykonanie badań przesiewowych, sposób odbioru przez rodziców wyników badań oraz zgoda na udział dziecka w zajęciach logopedycznych). Należy pamiętać, że będą też dzieci wymagające pogłębienia diagnozy także u innych specjalistów(laryngolog, foniatra, ortodonta, audiolog, psycholog, psychiatra, pediatra) czy też grupa specjalistów z PPP(Wczesne Wspomaganie Rozwoju).Wtedy bardzo cenne jest zdobycie informacji o dziecku i jego dotychczasowym rozwoju, wspomagających działaniach rodziców(wywiad okołoporodowy i do obecnego roku życia).
No i do pracy w nowym roku ....