Godność człowieka. Scenariusz lekcji religii dla klasy ósmej

Temat katechezy: Godność Człowieka
Klasa 8
Program AZ -3-02/13

1. Cele katechetyczne:
– Uczeń zna pojęcia godności człowieka;
– Uczeń potrafi omówić chrześcijańską koncepcję godności osoby ludzkiej;
– Uczeń kształtuję postawę szacunku względem siebie i bliźnich.

2. Słowa kluczowe: godność, stworzenie, rozum, wolna wola

3. Uwagi metodyczne:

a) pomoce dydaktyczne: kubek z uchem, butelka wody, kartki papieru

b) metody: wykład, rozmowa kierowana, burza mózgów, ćwiczenie plastyczne

c) literatura i środki audiowizualne:

Pismo Święte,

filmik z serii Trzyminutowy Katechizm: "Kim jest człowiek w świetle wiary", on-line: https://www.youtube.com/watch?v=HzPdqG2dODE

Historia Ireny Sendlerowej, on-line: https://www.youtube.com/watch?v=-pLcYLxnqKc

4. Plan Katechetyczny

A. WSTĘP (10 minut)

- Modlitwa: Psalm 8, Ojcze nasz...

- Sprawdzenie obecności;

- Burza mózgów na temat: Czym jest godność? Z czym nam się kojarzy to słowo?
Nauczyciel dzieli klasę na grupy, rozdaje kartki, a następnie prosi o próbę zdefiniowania lub wyjaśniania słowa "godność" metodą burzy mózgów.
(Dla ułatwienia proponuje młodzieży aby przed próbą definicji wypisali swoje skojarzenia ze słowem "godność").

Nauczyciel wyjaśnia: Słowo godność ma róże znaczenia - to może być szczególny urząd czy pozycja w grupie albo poczucie własnej wartości. Chrześcijaństwo przez "godność" rozumie niezbywalną wartość jaką ma każdy człowiek.

B) ROZWINIĘCIE (28 minut)

Rozmowa kierowana "Kubek i grabie" (3 minuty)

Nauczyciel pokazuje kubek i rysuje na tablicy grabie. Następnie prosi uczniów aby wyobrazili sobie, że do szkoły przybywają przybysze z obcej planety, którzy znajdują kubek do picia, a w szkolnym ogródku widzą grabie. Czy na podstawie wyglądu tych przedmiotów kosmici będą mogli odgadnąć ich zastosowanie? Jeśli popatrzymy na kubek do picia, widzimy, że jest on naczyniem na płyn i posiada ucho. Oznacza to, że przeznaczony jest do trzymania w dłoni (ucho) i do picia (naczynie). Jeśli popatrzymy na grabie zobaczymy że składają się one z kija i swego rodzaju żelaznego "grzebienia". Oznacza to że grabie służą do trzymania w rękach (kij) i zgarniania liści (metalowy "grzebień"). A jaki jest sens istnienia człowieka? Spośród organizmów żywych człowieka wyróżnia ROZUM i WOLNA WOLA. Oznacza to, że człowiek przeznaczony aby robić najpełniejszy użytek z rozumu i wolnej woli, a więc poznawać prawdę i kochać dobro. Najwyższą Prawdą i Dobrem jest Bóg, a więc wiecznym powołaniem człowieka jest poznawanie i miłowanie Boga.

Rozmowa kierowana "Jaką to ma wartość?" (3 minuty)

Nauczyciel pokazuje nową butelkę wody mineralnej i pyta uczniów ile zapłaciliby za taką butelkę?
(Uczniowie wymieniają ceny np. 1 zł, 2 zł).
Następnie nauczyciel otwiera butelkę i pije z niej, po czym pyta - "A ile teraz dalibyście za tą butelkę?" (Butelka otwarta i używana będzie znacznie tańsza niż nowa. Prawdopodobnie jej wartość spadnie do zera). Następnie prosi uczniów aby wyobrazili sobie że są na Saharze. Ile zapłaciłby za tą wodę człowiek, który umiera z pragnienia, a znajduje się daleko od studni? (Zapłaciłby za nią każdą cenę, ponieważ pieniądze na nic mu się nie przydadzą jeśli umrze z pragnienia). Widzimy więc, że dana rzecz warta jest tyle, ile jest gotów zapłacić za nią nabywca. Czy posługując się analogią można w podobny sposób mówić o wartości osoby? Człowiek nie jest przedmiotem, a jednak, przy wszystkich zastrzeżeniach, ten sposób myślenia może nam pomóc uświadomić sobie jak wielka jest godność człowieka i jak cenny jest w oczach Boga.

Refleksja na podstawie fragmentów Pisma Świętego (3 minuty)

"Wiecie bowiem, że z waszego, odziedziczonego po przodkach, złego postępowania zostaliście wykupieni nie czymś przemijającym, srebrem lub złotem, ale drogocenną krwią Chrystusa, jako baranka niepokalanego i bez zmazy". (1 P 1,18-19)

"Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne" (J 3,16).

Wiemy że Trójca Święta jest jednością, ale mówiąc językiem analogii – jeśli Bóg Ojciec był w stanie za każdą i każdego z nas dać Jezusa Chrystusa – każdy człowiek jest dla Boga niezwykle wartościowy. Człowiek został stworzony na obraz i podobieństwo Boga. Bywają obrazy mniej lub bardziej podobne do pierwowzoru. Obrazem Boga będziemy zawsze, jednak podobieństwo osiągamy odpowiadając na Łaskę Bożą przez uczynki miłości, modlitwę, przyjmowanie sakramentów itd.

Trzyminutowy Katechizm (3 minuty)

Nauczyciel prezentuje krótki filmik pt. "Kim jest człowiek w świetle wiary?" z serii "Trzyminutowy katechizm, dostępny on-line:
https://www.youtube.com/watch?v=HzPdqG2dODE

Notatka do zeszytu (4 minuty)

"Każdy człowiek obdarzony jest fundamentalną godnością, która jest niezbywalna i niezależna od stopnia rozwoju, pochodzenia, uwarunkowań politycznych czy ekonomicznych. Godność człowieka wynika z tego że:
- Bóg stworzył człowieka na swój obraz i podobieństwo;
- Syn Boży stał się człowiekiem;
- Chrystus umarł na krzyżu i zmartwychwstał dla zbawienia każdego człowieka bez wyjątku.

Praca w grupach: "Zobacz we mnie człowieka!" (12 minut)

Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup. Każda z grup wykonuje pracę (plakat, komiks, wierszyk), która wzywa do szacunku, życzliwego wsparcia i poszanowania praw:
1. Chorych / niepełnosprawnych,
2. Bezdomnych,
3. Dzieci,
4. Obcokrajowców / uchodźców
5. Osób starszych.

C) ZAKOŃCZENIE (7 minut)

Na zakończenie poszczególne grupy mogą krótko zaprezentować efekty swojej pracy, jeżeli zadanie zostało wykonane.
Gdy klasa pracuje wolniej można przenaczyć na zadanie więcej czasu.

W miarę możliwości warto zaprezentować uczniom krótki filmik "Historia Ireny Sendlerowej" (3 minuty) dostępny on-line:
https://www.youtube.com/watch?v=-pLcYLxnqKc

Modlitwa: „Panie Boże! Ty stworzyłeś każdą i każdego z nas. Każdy człowiek jest dla Ciebie cenny.
Otwieraj nasze oczy na wartość każdego człowieka bez wyjątku! Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu,
jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen

5. Materiały pomocnicze:

Fragmenty biblijne

"A wreszcie rzekł Bóg: «Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. (...) Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę".
(Rdz 1,26-27)

***

"Wiecie bowiem, że z waszego, odziedziczonego po przodkach, złego postępowania zostaliście wykupieni nie czymś przemijającym, srebrem lub złotem, ale drogocenną krwią Chrystusa, jako baranka niepokalanego i bez zmazy". (1 P 1,18-19)

***

"Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne" (J 3,16)

***

Psalm 8

O Panie, nasz Boże, jak przedziwne Twe imię po wszystkiej ziemi! Tyś swój majestat wyniósł nad niebiosa. Sprawiłeś, że [nawet] usta dzieci i niemowląt oddają Ci chwałę, na przekór Twym przeciwnikom, aby poskromić nieprzyjaciela i wroga.

Gdy patrzę na Twe niebo, dzieło Twych palców, księżyc i gwiazdy, któreś Ty utwierdził: czym jest człowiek, że o nim pamiętasz, i czym - syn człowieczy, że się nim zajmujesz?

Uczyniłeś go niewiele mniejszym od istot niebieskich, chwałą i czcią go uwieńczyłeś. Obdarzyłeś go władzą nad dziełami rąk Twoich; złożyłeś wszystko pod jego stopy: owce i bydło wszelakie, a nadto i polne stada, ptactwo powietrzne oraz ryby morskie, wszystko, co szlaki mórz przemierza. O Panie, nasz Panie, jak przedziwne Twe imię po wszystkiej ziemi!