Metoda Total Physical Response

Metoda TPR powstała w latach 70tych w USA. Jej twórcą był James Asher. Założył on, iż uczący się reagują na polecenia w języku obcym demonstrowane przez nauczyciela po to, aby wszystko odbywało się za pomocą jak najmniejszej ilości wypowiadanych słów, a uczący kojarzyli słowo z ruchem, reagując całym ciałem. Inaczej mówiąc, metoda ta opiera się na założeniu, że uczeniu się i trwałemu zapamiętaniu nowego materiału sprzyjają dwa rodzaje zachowania ucznia – milczące przysłuchiwanie się i ruch fizyczny, który związany jest z treścią przekazu. Istotne jest bowiem zaktywizowanie całego mózgu: lewej półkuli (która odpowiedzialna jest za język) i prawej, odpowiedzialnej za ruch fizyczny. Asher oparł się na modelu interakcji matka-dziecko, gdzie poznawanie języka ojczystego oznacza rozumienie i wykonywanie szeregu poleceń zanim dziecko zacznie mówić. Uczący się zaczyna mówić, kiedy jest na to gotowy (tak jak dziecko).

Nauczyciel wykorzystując tę metodę wydaje proste polecenia w języku obcym i na samym początku sam demonstruje je ruchem, by wspomóc rozumienie. Niezbędny jest ruch i praca całym ciałem.

Jednym z głównych celów metody TPR było uczynienie procesu uczenia bardziej przyjemnym, a mniej stresującym. Wierzono, że aby osiągnąć ten cel należy odtworzyć sposób w jaki dzieci uczą się języka ojczystego, szczególnie poprzez zapewnienie odpowiedniego okresu czasu na "słuchanie" oraz "zrozumienie".

Metoda TPR chętnie jest dziś stosowana w nauczaniu poleceń, trybu rozkazującego, gramatyki i słownictwa w tym zakresie. Znajduje swoje miejsce w nauczaniu na niższych poziomach języka, ale również w nauczaniu najmłodszych dzieci, które mają olbrzymią potrzebę, ruchliwości. Motoryka dzieci pozwala bowiem na nieuświadomione uczenie się wielu poleceń nauczyciela. Metoda TPR sprzyja uczeniu się, pozwala na relaks w czasie lekcji, pokonuje zahamowania i strach przed mówieniem, a także niewątpliwie uatrakcyjnia proces nauczania.

Stosując tę metodę nauczyciel wierzy, że uczenie się języka to przyjemność, a proces ten przypomina uczenie się małego dziecka, które w fakcie poznawania języka swojego otoczenia znajduje wielką przyjemność.

Podsumowując metoda TPR polega na rozumieniu i wykonywaniu instrukcji wydawanych przez nauczyciela. Dzieci nie muszą utrzymywać werbalnego kontaktu z nauczycielem, wystarczy, że wypełniają jego polecenia. Z czasem dzieci same mogą wydawać polecenia kolegom i koleżankom.
Zabawy metodą Total Physical Response (TPR)

Zabawa Teddy Bear
Nauczyciel trzyma przed sobą misia wydając komendy. Dzieci naśladują czynności wykonywane przez maskotkę, np.:

Teddy Bear, Teddy Bear - clap your hands!
Teddy Bear, Teddy Bear - turn around!
Teddy Bear, Teddy Bear - point to your nose!
Teddy Bear, Teddy Bear - touch your toes!
Piosenka „Head and shoulders”
(śpiewana w różnym tempie)
Head and shoulders, knees and toes, knees and toes.
Eyes and ears and mouth and nose, mouth and nose.
Head and shoulders, knees and toes, knees and toes, knees and toes!

Rymowanka Touch your arm

Number one - touch your arm!
Number two - touch your shoe!
Number three - touch your knee!
Number four - touch the floor!
Naśladowanie zwierząt
Nauczyciel mówi po angielsku nazwę zwierzęcia, którego dzieci próbują naśladować, wydając przy tym odgłosy mające go przypominać. Oczywiście nauczyciel musi dzieci wcześniej zapoznać z nazwami zwierząt, demonstrując ich sylwety na ilustracjach. w tej zabawie można wykorzystać takie nazwy zwierząt, jak: a dog, a cat, a bird, a mouse, a rabbit, a frog, a fish, a lion, a monkey, an elephant, itp.

Piosenka „One, two, three”

One, two, one two three!
Clap, clap, clap,
clap, clap, clap!
Four, five, four, five, six!
Tap, tap, tap,
tap, tap, tap!
Powitanie w parach
Zabawę można przeprowadzić, gdy dzieci znają już nazwy części ciała. Dzieci dobierają się parami. Nauczyciel wydaje komendy, a dzieci dotykają się danymi częściami ciała, np.:
Shoulder to shoulder; Knee to knee; Head to head; Arm to arm; itp.
Simon says
Dzieci wykonują znane z wcześniejszej nauki komendy nauczyciela, tylko wtedy, gdy komenda poprzedzona jest zwrotem Simon says, np.:
Simon says - touch your ears! (dzieci dotykają swoich uszu)
Simon says - clap your hands! (dzieci klaszczą)
Turn around! - ten, kto wykonał tę czynność odpada na chwilę z gry, gdyż komenda nie została poprzedzona słowami Simon says!

Gimnastyka
Uczniowie stoją w kole. Nauczyciel podaje instrukcje jednocześnie wspomagając je odpowiednim gestem. Uczniowie słuchają instrukcji, obserwują ruchy nauczyciela i wykonują ćwiczenia.
Przykładowe instrukcje:
Strech your arms. Jump up high. Turn around. Clap your hands. Look left. Look right. Look up. Look down, etc.

Robots

Uczniowie stoją wraz z nauczycielem w kole. Nauczyciel podaje instrukcje demonstrując je poprzez odpowiednie gesty. Uczniowie wykonują polecenia, np.:

We are robots.
We are walking.
We are dancing.
We are jumping.
We are fighting.
We are eating.
We are drinking.
We are thinking.
Show me something red

Uczniowie stają w kole. Nauczyciel rozdaje im kolorowe koła i mówi: Show me something red, Show me something blue, ... . Uczniowie po usłyszeniu nazwy koloru podnoszą kolorowe koła do góry. Nauczyciel odtwarza piosenkę z magnetofonu i prosi dzieci o podniesienie koloru po usłyszeniu go z kasety. Nauczyciel odtwarza piosenkę ponownie i prosi, aby dzieci ułożyły kolorowe koła na podłodze w takiej kolejności w jakiej występują w piosence. (Instrukcja: Put the colours in the correct order). Uczniowie słuchają po raz kolejny i zgodnie z rytmem piosenki powtarzają nazwy kolorów wskazując jednocześnie odpowiedni kolor koła na podłodze.

People to people
W celu wyjaśnienia dzieciom zasad nauczyciel demonstruje zabawę z jednym dzieckiem.
Kiedy nauczyciel mówi: Head to head, uczniowie w parach przybliżają do siebie swoje głowy, Hand to hand – uczniowie w parach biorą się za ręce. Uczniowie słuchają instrukcji dotykając się wskazanymi częściami ciała. Na komendę: People to people muszą szybko zmienić parę. Osoba, która pozostanie bez pary udziela kolejnych instrukcji.
Dzieci dobierają się w pary. Nauczyciel wydaje instrukcje, np. :

Head to head (głowa do głowy)
Finger to finger (palec do palca)
Arm to arm (ręka do ręki)
Nose to nose (nos do nosa)
Knee to knee (kolano do kolana)
People to people (ludzie do ludzi)

Zabawa „Spider’s catching!”

Dzieci biegają po sali, dopóki nie usłyszą: spider’s catching! Wówczas dzieci staja w bezruchu. Nauczycielka wybiera osobę, która się poruszyła i zaprasza ją do siebie by ta powiedziała nazwę wskazanej przez nauczycielkę np. części ciała.

A ponad to:

- zabawa „Find your pair!”
- zabawa taneczna „Labada”
- liczenie klaśnięć, tupnięć nogą itp.
- zabawy z flashcards

Bibliografia:

♦Górny H., Język angielski dla przedszkolaków, Rzeszów 2005.

♦Chauvel D., Champagne D., Chauvel C., Język angielski w przedszkolu i szkole podstawowej, Białystok 2005.

♦Komorowska H., Metodyka nauczania języków obcych, Warszawa 2005.

♦http://www.nkjo-legnica.oswiata.org.pl/data/forum/metody_naucz.htm

♦http://www.tlumaczenia-angielski.info/metodyka/tpr.htm