Analiza przyczyn i objawów fobii szkolnej

Fobia szkolna to zjawisko, które może wystąpić u ucznia zarówno we wczesnym lub średnim dzieciństwie jak i w okresie adolescencji. Charakteryzuje się je jako pewnego rodzaju zaburzenie lękowe, które można rozpoznać na podstawie problemów ucznia związanych ze środowiskiem szkolnym. Zazwyczaj nadmiernie stresują się oni przed kartkówkami oraz sprawdzianami, wagarują, opuszczają lekcje z danego przedmiotu lub niechętnie chodzą do szkoły. Powyższe przykłady ukazują, iż dzieci przejawiające to zaburzenie mają na celu uniknięcie stresujących bodźców związanych ze szkołą, ponieważ postrzegają je jako zagrożenie.

Przyczyny fobii szkolnej mogą być bardzo zróżnicowane. Jedną z nich jest brak poczucia bezpieczeństwa. Źródłem tego może być m.in. odrzucenie przez grupę rówieśniczą, a nawet bycie prześladowanym przez nią. Niezmiernie ważna jest czujność nauczycieli, którzy powinni obserwować nastawienie rówieśników w stosunku do skrytego ucznia, ponieważ ten bardzo rzadko zwierza się ze swoich problemów. Zdarza się jednak, że to pedagodzy są powodem lęku dziecka. Stosują bowiem oni przemoc psychiczną często nie będąc tego nawet świadomi. Objawia się ona niesprawiedliwym traktowaniem ucznia, wyśmiewaniem i krytykowaniem go na forum klasy, a również złośliwością.

Kolejne źródło fobii szkolnej związane jest ze środowiskiem rodzinnym. Rodzice mogą stawiać nadmierne wymagania swojemu dziecku, co generuje w nim lęk przed złą oceną i kompromitacją. Dodatkowo postawa nadmiernie ochraniająca i kontrolująca przejawiana przez osoby znaczące w stosunku do potomka może w rezultacie doprowadzić do niechęci opuszczania domu. Rodzice, którzy nie zapewniają poczucia bezpieczeństwa dziecku są powodem tworzenia się w jego umyśle negatywnych i nieprawdziwych przekonań na temat świata. Warto dodać, iż przyczyną fobii szkolnej może być również temperament dziecka. Wysoka reaktywność emocjonalna jednostki powoduje, że reaguje ona bardzo intensywnie na emocjonalne bodźce.

Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów fobii szkolnej jest znacząca poprawa humoru ucznia w piątek popołudniu oraz nerwowość w niedziele wieczorem. Zaburzenie to manifestuje się również w postaci objawów somatycznych, do których należą:
- bóle brzucha;
- zawroty głowy;
- przyspieszone bicie serca;
- alergie;
- obniżona odporność organizmu;
- problemy z mową;
- długie przeżuwanie jedzenia.

Leczenie fobii szkolnej zależy od stopnia jej intensywności. Zazwyczaj odbywa się to za pomocą psychoterapii lub farmakoterapii. Zdarza się, że obie te metody stosowane są jednocześnie. Bezcenne jest również wsparcie rodziców i akceptacja dziecka. Bagatelizowanie tego typu problemu i nie podjęcie leczenia może doprowadzić m.in. do nieprawidłowego kształtowania się jego osobowości.