Plastyka a aktywność twórcza dziecka

Plastyka a aktywność twórcza dziecka

Artykuł poświęcony jest roli aktywności twórczej w rozwoju osobowości w sferze emocjonalnej i poznawczej. Szczególne miejsce w artykule poświęcono twórczości plastycznej, która jest tak jak zabawa naturalną potrzebą dziecka. Dzięki twórczości plastycznej rozbudza ono swoją wyobraźnię, inwencję twórczą, obrazuje poznany świat.
Twórczość jest najwyższą formą ludzkiego działania, dlatego jej zakres wiąże się ze wszystkimi możliwymi rodzajami aktywności człowieka. Aktywność twórcza dziecka wypływa z potrzeby wyrażania siebie, swoich myśli, uczuć i przeżyć. Jego wewnętrzny świat ujawnia się poprzez różnorodne formy ekspresji słownej, ruchowej, muzycznej i plastycznej. Aktywność plastyczna jest przejawem zarówno dyspozycji twórczych dziecka, jak również estetycznego poznawania świata. Zdaniem Fernanda Legera (1970) rysunki dzieci są przedmiotem autentycznej i wartościowej sztuki, a ludzie traktujący je obojętnie są pozbawieni młodzieńczej świeżości i spontaniczności. Dodaje on również, iż dorośli konfrontują swoje widzenie świata z rysunkami dzieci, co jest niezbitym dowodem ich autentyczności.
Większość definicji sprowadza twórczość do procesu, którego finałem powinno być dzieło- wytwór wykonany przez twórcę. I tak wg W. J. Steina- twórczość to proces przynoszący nowy wytwór, oceniany w określonym czasie przez grupę, jako trafny i użyteczny.
W. Tatarkiewicz twierdzi, że twórczość jest to każde działanie człowieka wykraczające poza prostą percepcję. Osiągnięte efekty nie są wbrew pozorom, swobodną grą wyobraźni, lecz wynikiem intensywnej pracy umysłowej.
W ujęciu Fromma postawa twórcza jest umiejętnością widzenia, rozumienia, reagowania, dziwienia się, stawiania sobie pytań i angażowania się w działanie.
Nie wszystkie osoby są uzdolnione twórczo. Jednakże osoba taka może doskonalić swoje zachowanie, przystosowując je do zmieniających się warunków otoczenia i samego siebie. Natomiast osoba uzdolniona twórczo rozwija swoje predyspozycje. Zatem uzdolnienie twórcze można określić, jako: specyficzny mechanizm psychologiczny warunkujący proces tworzenia.
Cechy dziecka składające się na postawę twórczą:
• Zdolność do magicznego i mistycznego myślenia, do posługiwania się metaforami. Świeżość spostrzegania, otwartość chłonność.
• Gotowość do improwizowania, pomysłowość, fantazja, wyobraźnia.
• Odwaga, pewność siebie, zaufanie do siebie.
• Zdolność do całkowitej koncentracji na tym, co akurat robi.
• Świeżość i spontaniczność zachowań, bycie sobą, żywa i bardzo rozbudowana ekspresyjność.
• Pogoda ducha, radość, umiejętność cieszenia się rzeczami „małymi i drobnymi”.
Podjęte badania nad aktywnością twórczą dzieci ujawniły, że najpowszechniejszym zjawiskiem w spontanicznej i ekspresyjnej działalności dzieci jest obok zabawy- twórczość plastyczna.
Opracowała : Elżbieta Dyniec