Program czytelniczy

PRZEDSZKOLE W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO – WYCHOWAWCZYM DLA DZIECI I MŁODZIEŻY NIEPEŁNOSPRAWNEJ W SŁAWNIE

W KRAINIE BAŚNI I BAJEK – KSIĄŻKA DOBRA
NA WSZYSTKO

PROGRAM WŁASNY

Opracowanie:
mgr Dominika Figura
mgr Katarzyna Grzybek-Kania

Sławno, 15.02.2019r.

SPIS TREŚCI:
1. Wprowadzenie do Programu........................................3
2. Założenia Programu........................................4
3. Opis sposobu realizacji celów wychowania, zadań przedszkola ustalonych w Podstawie Programowej Wychowania Przedszkolnego ...........................4
4. Cele Programu........................................6
5. Metody i formy realizacji Programu........................................7
6. Uwagi o realizacji Programu ........................................8
7. Struktura Programu ........................................9
8. Ewaluacja Programu ........................................9
9. Zakończenie ........................................10

1. WPROWADZENIE DO PROGRAMU

Wiek przedszkolny to czas, w którym kształtują się nawyki młodego człowieka, w tym również czytelnicze. Warto więc wykorzystać ten moment, tym bardziej, że czytając dzieciom poszerzamy ich wiedzę o człowieku, o otaczającym świecie, dostarczamy naszym pociechom całego bogactwa przeżyć. Naukowcy i praktycy zgodnie twierdzą, że czytanie dziecku na głos uczy je języka i myślenia, rozwija pamięć i wyobraźnię, przynosi wiedzę i wzorce moralnych zachowań, wzmacnia poczucie własnej wartości. Codzienne głośne czytanie dla przyjemności jest najskuteczniejszym sposobem wychowania dziecka. Umiejętność słuchania sprzyja stałemu poszerzaniu słownictwa zarówno biernego, jak i czynnego, mobilizuje do poprawnego
i swobodnego wypowiadania się. Pozwala poznawać nowe słownictwo i formy gramatyczne, pomaga w opanowaniu języka. Umiejętność słuchania wywiera korzystny wpływ na proces czytania. Kształcenie i kształtowanie języka dziecka łączy się integralnie z rozwijaniem jego myślenia. Stanowi sposobność do rozwijania umiejętności analizowania, porównywania, różnicowania, dokonywania syntezy, uogólniania, wnioskowania. Niestety, współcześnie wiele dzieci bez umiaru korzysta z różnorodnych środków multimedialnych i jest to dla nich najatrakcyjniejsza forma spędzania wolnego czasu.
Konsekwentne promowanie aktywnego czytelnictwa wykształci u dzieci czytelniczy nawyk, tym bardziej, że przyjemność czytania i miłość do książek musi powstać właśnie
w dzieciństwie. Mądre i odnoszące sukcesy w szkole dzieci to często te, które mają codzienny kontakt z literaturą. Wspólne lektury przynoszą zadziwiające efekty. Dzieci coraz dłużej potrafią się skoncentrować, wzbogacają swój świat, przeżycia, wrażenia, rozwijają wyobraźnię, pojawiają się pierwsze próby czytania i zabawy słowami. Czytanie uspokaja, wycisza i relaksuje, zawsze wiąże się z przyjemnością i miłymi wrażeniami. Program ma ułatwić dziecku wyrażanie przeżyć, emocji i doświadczeń życiowych nabytych w czasie poznawania literatury dziecięcej, rozwinąć wiarę w siebie i swoje możliwości. Program ”W krainie baśni i bajek- książka dobra na wszystko” ma przybliżyć dziecku książkę, nauczyć szacunku i dbałości, wykształcić na tyle potrzebę obcowania z książką by w przyszłości czytanie stało się przyjemnością. Prezentowany program jest próbą kształtowania człowieka, który spełnia się odkrywając radość czytania, ma potrzebę zdobywania i wykorzystywania wiedzy. Poznawanie literatury dziecięcej i zabawa wokół niej wszechstronnie i intensywnie wpływają na rozwój dziecka w wieku przedszkolnym.

2. ZAŁOŻENIA PROGRAMU
Założeniem opracowanego programu jest umożliwienie dzieciom poznawanie utworów literatury dziecięcej i rozwijanie ich zainteresowań czytelniczych poprzez jak najczęstszy kontakt z książką oraz dobrowolny i spontaniczny udział w zabawach z nią związanych.
Program dostosowany jest do dzieci w wieku przedszkolnym. Warunkiem prawidłowego przebiegu edukacji w zakresie rozwijania zainteresowań czytelniczych u dzieci niezbędne jest współdziałanie rodziców i nauczycieli. Rodzice powinni wspierać dziecko, okazywać zainteresowanie, rozmawiać o jego potrzebach związanych z książką. Powinni zachęcać do sięgania po książkę, traktować czytanie jako wartościową zabawę lub rozrywkę, którą przecież w gruncie rzeczy jest, dlatego też chciałybyśmy włączyć do realizacji tego programu rodziców.

3. OPIS SPOSOBU REALIZACJI CELÓW WYCHOWANIA I ZADAŃ PRZEDSZKOLA USTALONYCH W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ
WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO

Celem wychowania przedszkolnego jest wsparcie całościowego rozwoju dziecka. Wsparcie to realizowane jest przez proces opieki, wychowania i nauczania – uczenia się, co umożliwia dziecku odkrywanie własnych możliwości, sensu działania oraz gromadzenie doświadczeń na drodze prowadzącej do prawdy, dobra i piękna. W efekcie takiego wsparcia dziecko osiąga dojrzałość do podjęcia nauki na pierwszym etapie edukacji.
Zadania przedszkola:
1. Wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka poprzez organizację warunków sprzyjających nabywaniu doświadczeń w fizycznym, emocjonalnym, społecznym i poznawczym obszarze jego rozwoju.
2. Tworzenie warunków umożliwiających dzieciom swobodny rozwój, zabawę i odpoczynek w poczuciu bezpieczeństwa.
3. Wspieranie aktywności dziecka podnoszącej poziom integracji sensorycznej i umiejętności korzystania z rozwijających się procesów poznawczych.
4. Zapewnienie prawidłowej organizacji warunków sprzyjających nabywaniu przez dzieci doświadczeń, które umożliwią im ciągłość procesów adaptacji oraz pomoc dzieciom rozwijającym się w sposób nieharmonijny, wolniejszy lub przyspieszony.
5. Wspieranie samodzielnej dziecięcej eksploracji świata, dobór treści adekwatnych do poziomu rozwoju dziecka, jego możliwości percepcyjnych, wyobrażeń i rozumowania, z poszanowaniem indywidualnych potrzeb i zainteresowań.
6. Wzmacnianie poczucia wartości, indywidualność, oryginalność dziecka oraz potrzeby tworzenia relacji osobowych i uczestnictwa w grupie.
7. Tworzenie sytuacji sprzyjających rozwojowi nawyków i zachowań prowadzących do samodzielności, dbania o zdrowie, sprawność ruchową i bezpieczeństwo, w tym bezpieczeństwo w ruchu drogowym.
8. Przygotowywanie do rozumienia emocji, uczuć własnych i innych ludzi oraz dbanie o zdrowie psychiczne, realizowane m.in. z wykorzystaniem naturalnych sytuacji, pojawiających się w przedszkolu oraz sytuacji zadaniowych, uwzględniających treści adekwatne do intelektualnych możliwości i oczekiwań rozwojowych dzieci.
9. Tworzenie sytuacji edukacyjnych budujących wrażliwość dziecka, w tym wrażliwość estetyczną, w odniesieniu do wielu sfer aktywności człowieka: mowy, zachowania, ruchu, środowiska, ubioru, muzyki, tańca, śpiewu, teatru, plastyki.
10. Tworzenie warunków pozwalających na bezpieczną, samodzielną eksplorację otaczającej dziecko przyrody, stymulujących rozwój wrażliwości i umożliwiających poznanie wartości oraz norm odnoszących się do środowiska przyrodniczego, adekwatnych do etapu rozwoju dziecka.
11. Tworzenie warunków umożliwiających bezpieczną, samodzielną eksplorację elementów techniki w otoczeniu, konstruowania, majsterkowania, planowania i podejmowania intencjonalnego działania, prezentowania wytworów swojej pracy.
12. Współdziałanie z rodzicami, różnymi środowiskami, organizacjami i instytucjami, uznanymi przez rodziców za źródło istotnych wartości, na rzecz tworzenia warunków umożliwiających rozwój tożsamości dziecka.
13. Kreowanie, wspólne z wymienionymi podmiotami, sytuacji prowadzących do poznania przez dziecko wartości i norm społecznych, których źródłem jest rodzina, grupa w przedszkolu, inne dorosłe osoby, w tym osoby starsze, oraz rozwijania zachowań wynikających z wartości możliwych do zrozumienia na tym etapie rozwoju.
14. Systematyczne uzupełnianie, za zgodą rodziców, realizowanych treści wychowawczych o nowe zagadnienia, wynikające z pojawienia się w otoczeniu dziecka zmian i zjawisk istotnych dla jego bezpieczeństwa i harmonijnego rozwoju.
15. Systematyczne wspieranie rozwoju mechanizmów uczenia się dziecka, prowadzące do osiągnięcia przez nie poziomu umożliwiającego podjęcie nauki w szkole.
16. Organizowanie zajęć – zgodnie z potrzebami – umożliwiających dziecku poznawanie kultury i języka mniejszości narodowej lub etnicznej lub języka regionalnego – kaszubskiego.
17. Tworzenie sytuacji edukacyjnych sprzyjających budowaniu zainteresowania dziecka językiem obcym nowożytnym, chęci poznawania innych kultur.

4. CELE PROGRAMU
CEL OGÓLNY PROGRAMU
- promowanie wśród dzieci obcowania z literaturą dziecięcą jako sposobu na ich rozwój, kształcenie, zdobywanie wiedzy i wychowanie

CELE SZCZEGÓŁOWE
- zachęcanie do słuchania bajek, baśni i opowiadań czytanych przez nauczycieli i zaproszonych gości
- zapoznanie z zasadami funkcjonowania biblioteki i czytelni oraz zachęcanie
do wypożyczania książek z biblioteki z pomocą nauczycieli i rodziców
- rozbudzanie wśród dzieci szacunku do książki
- budzenie zaciekawienia książką przez odpowiednie zabawy literacko-teatralne, wycieczki oraz atrakcyjny kącik książek w sali przedszkolnej
- bogacenie słownictwa użytecznego, poszerzanie mowy czynnej i biernej
- zapobieganie uzależnieniom od multimediów
- rozbudzanie wyobraźni
- ćwiczenie koncentracji uwagi i umiejętności słuchania ze zrozumieniem
- wspólne przeżywanie z bohaterami książek emocjonujących przygód
- wzmacnianie poczucia własnej wartości dziecka
- budowanie i pogłębianie więzi między rodzicem i dzieckiem

5. METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU

1. METODY PRACY
Aby osiągnąć założone cele należy stosować różnorodne metody pracy.
Metody czynne:
- metoda samodzielnych doświadczeń
- metoda kierowania własną działalnością dziecka
- metoda zadań stawianych dziecku
Metody oglądowe:
- obserwacja i pokaz
- osobisty przykład nauczyciela
- udostępnianie sztuki – dzieła plastyczne, przedstawienia teatralne, ilustrowane artystycznie utwory literackie
Metody słowne:
- rozmowy,
- opowiadania,
- zagadki,
- objaśnienia i instrukcje,
- sposoby społecznego porozumiewania się,
- metody żywego słowa,
Metody aktywizujące:
- burza mózgów
- metoda projektów
- gry dydaktyczne
- elementy metody Dobrego Startu M. Bogdanowicz
- elementy metody Symultaniczno – Sekwencyjnej prof. J. Cieszyńskiej
2. FORMY PRACY:
Wszelkie metody powinny być wspierane przez odpowiednio dobrane formy pracy inicjujące aktywności dzieci. Program przewiduje stosowanie zróżnicowanych form pracy.
Formy organizacyjne pracy z dzieckiem:
• indywidualną,
• zespołową,
• zbiorową (praca z całą grupą).

Formy realizacji:
• zorganizowanie kącika książki,
• głośne czytanie,
• twórcze zabawy z lekturą w powiązaniu ze swobodną ekspresją muzyczną, plastyczną, ruchową, językową, logopedyczną,
• udział w konkursach szkolnych i poza szkolnych,
• przygotowanie inscenizacji kukiełkowej dla kolegów, rodziców,
• organizowanie zajęć plastycznych i technicznych zainicjowanych utworem literackim,
• „Mini zgaduj – zgadula”
• współpraca z bibliotekami,
• współpraca z rodzicami w zakresie rozwijania zainteresowań czytelniczych, gromadzenie domowych księgozbiorów, pomoc w zorganizowaniu akcji „Wędrującej Książki”,
• udział w uroczystościach przedszkolnych,
• zastosowanie materiałów audiowizualnych postrzeganych przez dzieci jako atrakcyjniejsze i nowocześniejsze,
• zainicjowanie akcji zbierania wśród społeczności szkolnej literatury dziecięcej w celu wzbogacenia Kącika Książki w przedszkolu
Dobór metod i form zależy od indywidualnych możliwości dzieci oraz od tego, jakie umiejętności zaplanowaliśmy kształcić w danej chwili. Zatem najlepszymi metodami są te, które aktywizują i motywują dziecko oraz umożliwiają praktyczne zastosowanie zdobytej wiedzy. Zarówno wszystkie metody, jak i formy służą wspomaganiu wszechstronnego rozwoju dziecka rozbudzając jego aktywność twórczą, zapewniając pozytywną motywację do podejmowania zadań, a tym samym rozwijają wiarę we własne siły i możliwości.

6. UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU
Program przewidziany jest na okres dwóch lub trzech miesięcy i może być realizowany do końca roku szkolnego. Nauczyciele mogą wybrać dowolny dogodny termin i zaplanować na dane miesiące zajęcia zintegrowane zgodnie z planem dydaktyczno-wychowawczym.
Podczas realizacji programu w jednej grupie przedszkolnej istnieje możliwość włączenia się do akcji „Wędrująca Książka” dzieci i rodziców z drugiej grupy przedszkolnej.

7. STRUKTURA PROGRAMU

Program opiera się na :
- stworzeniu „Kącika Książki” – czytelniczego - regularnych spotkaniach w „Kąciku Książki” w sali - zwyczaju czytania, opowiadania baśni,
bajek i bajeczek, recytowania wierszy dzieciom
- okazjonalnym czytaniu dzieciom przez chętnych rodziców, pracowników Ośrodka i zaproszonych gości
- uczestniczeniu dzieci w zajęciach „Spotkanie z bajką”
- akcji „Wędrująca Książka” ogłoszonej wśród dzieci i rodziców naszego przedszkola
- spotkaniach w Bibliotece szkolnej i Bibliotece Miejskiej w Sławnie
- „Mini zgaduj-zgaduli” utrwalającej znajomość utworów dziecięcych
- pedagogizacji rodziców na temat rozwijania zainteresowań czytelniczych u dzieci

8. EWALUACJA PROGRAMU
Aby przekonać się, czy cele wychowawcze i edukacyjne zostały zrealizowane, a dzieci opanowały wymagane umiejętności i poszerzyły swoją wiedzę konieczne jest przeprowadzenie ewaluacji. W wyniku tego procesu powstaną niezbędne informacje do oceny wartości merytorycznej i metodycznej programu i wskazówki do jego modyfikacji i udoskonalenia.
Ewaluacji będzie podlegać:
- atrakcyjność programu dla dzieci,
- użyteczność – czego nauczyły się dzieci podczas zajęć,
- strategia – czy stosowane metody są skuteczne,

Zostaną zastosowane różnorodne formy ewaluacyjne:
- obserwacje
- anonimowe ankiety dla rodziców (załącznik nr 1 do programu)
- analiza wytworów dziecięcych
- analiza zaangażowania rodziców i dzieci w akcję „Wędrująca Książka”
- wystawę wytworów prac dziecięcych
- konkurs plastyczny pt. „Moja ulubiona postać z bajki”

9. ZAKOŃCZENIE

„Witamina dla umysłu i duszy dziecka” – tak określiła czytanie Irena Koźmińska- propagatorka i inicjatorka akcji „Cała Polska czyta dzieciom”. Warto zaaplikować tę witaminę jak najwcześniej, można też nadrobić jej braki już dziś, od zaraz.
• Nigdy nie jest za późno, aby wziąć dziecko na kolana, sięgnąć
po lekturę i czytać.
• Nigdy nie jest za późno, aby zaprowadzić je do biblioteki.
• Nigdy nie jest za późno, aby kupić ciekawą książkę.