INDYWIDUALNY PROGRAM REWALIDACJI
II etap edukacji
Diagnoza: niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim
Cele ogólne:
- stymulowanie rozwoju poznawczego.
Cele szczegółowe:
- usprawnianie koncentracji uwagi;
- usprawnianie percepcji wzrokowej i słuchowej w tym pamięci;
- stymulowanie myślenia;
- rozwijanie funkcji słuchowo-językowych;
- rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej;
- rozwijanie sprawności grafomotorycznej.
Formy: indywidualna jednolita
Metody: słowne, poglądowe, ćwiczenia praktyczne, terapia zabawą, techniki relaksacyjne, elementy kinezjologii edukacyjnej Dennisona, sylabowe, 18 struktur wyrazowych , wertykalna (pionowe rozpisywanie i odczytywanie wyrazów), proleksja (metoda Obera) – metoda zdań łańcuchowych – poprawne wyodrębnianie zdań z tekstu zapisanego bez znaków interpunkcyjnych, Metoda ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne, metoda Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej.
Środki dydaktyczne:
-materiał obrazkowy, historyjki obrazkowe, obrazki tematyczne;
- alfabet ruchomy, klocki z literami;
- puzzle, koraliki do nawlekania, litery do przewlekania, loteryjki, domina sylabowe, suwaki sylabowe, windy sylabowe, pociągi sylabowe, rozsypanki;
- gry i programy edukacyjne: „Klik uczy czytać”, „Klik uczy liczyć”, „Klik uczy ortografii”, „Porusz umysł”;
- wierszyki, rymowanki,
- zestawy różnych układanek obrazkowych, wyrazowych, zdaniowych;
- narzędzia pisarskie, przybory do rysowania, malowania;
- mozaiki geometryczne, klocki Dienesa, patyczki, liczydła;
- gry stolikowe, planszowe.
TREŚCI SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU – CZYNNOŚCI REWALIDACYJNE:
1.Ćwiczenia usprawniające koncentrację uwagi:
-Czytanie prostych opowiadań, wyodrębnianie osób i przedmiotów występujących
w utworze.
- Dobieranie właściwych i niewłaściwych obrazków do historyjek.
- Porządkowanie historyjek obrazkowych.
- Działanie według instrukcji nauczyciela.
- Lokalizowanie źródła głosu.
- Określanie położenia przedmiotów.
- Odwzorowywanie rysunku z pamięci odroczonej.
- Reagowanie na dany sygnał.
- Rozpoznawanie w krótkim czasie eksponowanych przedmiotów i przedmiotów na obrazkach.
- Zabawy muzyczno-ruchowe.
- Skupianie uwagi na ruchomym i nieruchomym wzorze.
- Zauważanie brakujących elementów, jednakowych ilustracji, liter, cyfr, wyrazów, zdań.
2.Ćwiczenia usprawniające percepcję wzrokową:
a)ćwiczenia na materiale obrazkowym:
- układanie historyjek obrazkowych;
- układanie z powtarzających się elementów mozaiki;
- zabawy graficzne;
- wyszukiwanie: różnic między obrazkami pozornie identycznymi; par identycznych obrazków; podobnych kształtów; szczegółów na obrazkach; ukrytych przedmiotów na obrazkach.
b)ćwiczenia na materiale geometrycznym:
- odnajdowanie jednakowych kształtów;
- różnicowanie przecinających się figur;
- rysowanie: eksponowanych wzorów, kompozycji geometrycznych według wzoru i własnego pomysłu;
- dostrzeganie istotnych cech figur geometrycznych;
- składanie według wzoru; dużych figur geometrycznych z mniejszych; pociętych figur z papieru; puzzle;
- wyodrębnianie figury z tła;
- zapełnianie konturów większych figur mniejszymi;
c)ćwiczenia na materiale literowym:
- dobieranie: odpowiednich zdań do historyjki obrazkowej;
- dopasowywanie wyrazu do schematu okienkowego;
- dopisywanie brakujących elementów liter;
- odpoznawanie wyrazów uprzednio demonstrowanych;
- rozwiązywanie zagadek, szarad, rebusów, łamigłówek;
- składanie: pociętych liter, sylab, wyrazów za pomocą suwaków;
- układanie: domina w taki sposób, aby sąsiadujące litery były identyczne; domina w taki sposób, aby ostatnia litera pierwszego wyrazu była identyczna jak pierwsza wyrazu następnego; różnych rodzajów zdań pojedynczych, rozwiniętych, z rozsypanek wyrazowych; wyrazów z wykreślanki literowej; wyrazów z plątaninki literowej.
d)ćwiczenia pamięci wzrokowej:
- Zabawa „Czego brakuje?”.
- Zabawa „Powiedz, co się zmieniło?”.
- Kolorowanie obrazka według zapamiętanej barwnej instrukcji.
- Odtwarzanie z pamięci graficznego obrazu wyrazów, pozycji ciała, układu figur geometrycznych.
- Sekwencji obrazów, przedmiotów.
- Odwzorowywanie graficzne szlaczków, ornamentów, prostych kompozycji.
- Pisanie zdań z pamięci (samodzielne sprawdzenie i poprawa błędnego zapisu).
- Porównywanie dwóch obrazków o tej samej treści.
- Składanie obrazków z części.
- Memory.
- Zapamiętywanie wykonywanych czynności, kolejności prezentowanych
na obrazkach osób, przedmiotów, roślin, rzeczy, miejsc, w których ukryte zostały przedmioty,
- Układu przedmiotów, ich wzajemnego położenia, liczby, kształtów.
3.Ćwiczenia usprawniające percepcję słuchową:
a)ćwiczenia usprawniające wrażliwość słuchową:
- Wystukiwanie rytmu na podstawie układu klocków lub innych znaków.
- Ćwiczenia w poprawnym wymawianiu głosek i wiązaniu ich z odpowiednimi literami.
- Kierowanie uwagi słuchowej na bodźce dźwiękowe (pokaż na rysunku zwierzę, które się teraz odezwało / poszukaj, gdzie jest schowany budzik / poruszaj się w rytm muzyki).
- Nazywanie barw głosu.
- Rozpoznawanie dźwięków otoczenia.
- Rozpoznawanie kolejności brzmienia wysłuchanych instrumentów.
- Różnicowanie głosek w wyrazach.
- Różnicowanie głosek brzmiących podobnie.
- Różnicowanie zabarwienia uczuciowego wypowiadanych zdań, wyrazów, głosek.
- Różnicowanie linii intonacyjnej zdania.
- Różnicowanie takich samych sylab wśród szeregu różnych lub o podobnym brzmieniu.
- Wyczuwanie tempa mowy.
- Wymyślanie rymujących się wyrazów.
- Naśladowanie zmian w szybkości i głośności dźwięków.
- Reagowanie ruchem na zmiany melodii i wysokości dźwięków.
- Wyklaskiwanie prostego rytmu do słuchanej melodii.
- Ustawianie klocków zgodnie z usłyszanymi uderzeniami; zapisywanie usłyszanej struktury za pomocą symboli; rysowanie kresek, szlaczków, ornamentów w rytm uderzeń.
b)ćwiczenia usprawniające analizę słuchową:
- Analiza: słyszanych sylab, głoskowa wyrazów (skojarzenie głoski ze znakiem graficznym).
- Dzielenie zdań na wyrazy, podawanie liczby wyrazów w zdaniu.
- Określanie głosek w nagłosie, wygłosie i w środku wyrazów.
- Czytanie wierszy i podkreślanie rymów.
- Dobieranie rymujących się nazw obrazków.
- Liczenie głosek i sylab w wyrazach.
- Modelowanie wyrazu za pomocą liter.
- Określanie długości wyrazu na podstawie liczby sylab.
- Podawanie wyrazu rozpoczynającego się podaną głoską lub sylabą.
- Rozpoznawanie: określonej głoski w nagłosie, śródgłosie i wygłosie wyrazu; początku, końca oraz następstwa kolejnych wyrazów; określonej sylaby w wyrazie; obrazków na podstawie pierwszych głosek ich nazw.
- Słuchowe różnicowanie głosek o podobnym brzmieniu;
- Śpiewanie wyrazów i piosenek sylabami;
- Rozwiązywanie rebusów;
- Zaznaczanie sylab w wyrazach falbankami.
- Czytanie sylab ukazywanych w krótkich ekspozycjach.
- Uzupełnianie początkowych i końcowych sylab wyrazach.
- Wskazywanie miejsca głoski w schemacie, usuwanie głoski.
- Wykrywanie różnic i podobieństw między wyrazami (pierwsza i ostatnia głoska, liczba głosek, sylab).
-Wyodrębnianie określonej głoski w nazwach przedmiotów, głosek w nagłosie i wygłosie, samogłoski na początku wyrazu, zdań z krótkich wypowiedzi.
- Rozróżnianie zdań długich i krótkich na podstawie liczby wyrazów w zdaniu.
- Zestawianie obrazka ze schematem budowy dźwiękowej wyrazu.
- Wyodrębnianie wyrazu ukrytego w innym wyrazie.
c)ćwiczenia usprawniające syntezę słuchową:
- Synteza: usłyszanych głosek; wyrazów złożonych z 3-5/ 4-8 głosek; wyrazów trzy- i czterosylabowych w mowie głośnej i cichej.
- Układanie: zdań i wyodrębnianie w nich wyrazów; krótkich zdań; prostych wyrazów z klocków literowych.
- Czytanie wyrazów sylabami, później całościowo.
- Kończenie zaczętego wyrazu.
- Przekształcanie wyrazów przez przestawianie liter.
- Pisanie sylab, wyrazów.
- Składanie sylab z głosek, wyrazów z sylab.
- Układanie wyrazów/zdań z rozsypanki.
d)ćwiczenia pamięci słuchowej:
- Dobieranie obrazków, których nazwy posiadają w środku określoną głoskę.
- Opowiadanie treści usłyszanych bajek, opowiadań.
- Analiza wyrazowa usłyszanego zdania.
- Analiza sylabowa usłyszanego wyrazu.
- Zapamiętywanie: krótkich rymowanek i wierszyków; cztero-, pięciowierszowych wyliczanek; zawartych w piosence nazw i odgłosów zwierząt; kolejnych słów w zdaniu; liczby wyrazów w zdaniu; liczby sylab w wyrazie.
- Powtarzanie: prezentowanych struktur rytmicznych; sekwencji dźwięków; ciągów słownych i zdań; wierszyków, piosenek, rymowanek.
- Reagowanie na określone dźwięki.
- Rozpoznawanie znanych piosenek po melodii i rytmie.
- Rozwiązywanie zagadek zadawanych ustnie.
4. Ćwiczenia stymulujące myślenie:
a)stymulowanie myślenia arytmetycznego:
- Rozkład liczby na składniki.
- Posługiwanie się liczebnikami głównymi i porządkowymi.
- Dodawanie i odejmowanie liczb: bez przekroczenia i z przekroczeniem progu dziesiątkowego; w pamięci; na liczmanach, liczydle, palcach, kalkulatorze.
- Doliczanie i odliczanie w zakresie dostępnym dziecku.
- Gry wymagające umiejętności dodawania i odejmowania.
- Zapisywanie czynności matematycznych.
- Rozwiązywanie prostych zadań tekstowych.
- Mnożenie i dzielenie liczb na konkretach, kalkulatorze i pamięciowo.
b)stymulowanie myślenia konkretno-obrazowego:
- Łączenie konkretnych działań z informacją przedstawioną za pomocą ilustracji.
- Układanie konkretów zgodnie z działaniem matematycznym.
- Wykonywanie działań z wykorzystaniem przedmiotów.
- Odtwarzanie działań na modelach.
- Kształtowanie umiejętności opisywania prezentowanego przedmiotu, następnie z pamięci.
- Określanie cech przedmiotów.
c)stymulowanie myślenia przyczynowo-skutkowego:
- Układanie historyjek obrazkowych i opowiadanie ich treści;
- Zabawa „Co najpierw? Co potem?”.
- Zabawa „Co z czego powstaje?”.
- Wskazywanie przyczyny i skutków różnych wydarzeń.
- Analizowanie zmian zachodzących w przyrodzie.
5. Ćwiczenia rozwijające funkcje słuchowo-językowe:
- Porównywanie długości słów.
- Dobieranie rymujących nazw na podstawie obrazków.
- Tworzenie rymów w zdaniu.
- Tworzenie rymów do słów w izolacji.
- Dobieranie nazw obrazków zaczynających się tą samą głoską.
- Zgadywanie słów podzielonych na sylaby.
- Wydzielanie głosek na początku i na końcu słów – tworzenie łańcuchów.
- Słuchanie i rozwiązywanie zagadek.
- Zabawa: „Jakie słowo było powiedziane dwa razy?”.
- Wyodrębnianie zdań w wypowiedziach innych osób lub tekście piosenki.
- Układanie zdań z podanych słów.
- Wyszukiwanie w otoczeniu przedmiotów o nazwie na zadaną sylabę lub głoskę.
- Opuszczanie głosek na początku słowa (np. chusta – usta) i w środku lub na końcu słowa.
6. Ćwiczenia rozwijające koordynację wzrokowo-ruchową:
- Chodzenie po moście narysowanym na podłodze.
- Haftowanie.
- Przewlekanie sznurków przez otworki.
- Kolorowanie według instrukcji.
- Kreślenie: linii poziomych, pionowych, falistych, według wzoru; długich, płynnych linii (całą ręką, ramieniem).
- Lepienie z plasteliny różnych figur.
- Łączenie kropek i kolorowanie wnętrza konturu.
- Malowanie farbami motywów ornamentalnych, wzorów serwetek, talerzyków.
- Montowanie konstrukcji z gotowych elementów, klocków, krążków, koralików, patyczków.
- Obrysowywanie szablonów.
- Odtwarzanie układów przestrzennych.
- Rysowanie: drugiej części figury; według wzoru, według instrukcji słownej,
z piosenką; znaków graficznych po zakropkowanych wzorach; prostych i krzywych linii pomiędzy coraz bardziej zwężającymi się granicami; linii w polach i bez ograniczenia pola; po liniach; linii równoległej do podanego wzoru; labiryntów.
- Łapanie, toczenie dużej piłki lub balonu.
- Poprawianie linii kolorowym pisakiem bez odrywania ręki.
- Przetwarzanie obrazu ruchowego na graficzny.
- Rzucanie do kosza lub tarczy piłeczkami, kulami z papieru.
- Utrwalanie znajomości symboli graficznych, obrazów, przedmiotów.
- Wpisywanie wyrazów do krzyżówki.
- Wycinanie: po śladzie; wycinanie według własnego pomysłu i naklejanie.
- Wydzieranie.
- Wypełnianie: dużych wzorów kolorem; prostych kształtów ograniczonych konturem.
- Zabawy woreczkami z piaskiem.
- Dyktanda graficzne.
7. Ćwiczenia rozwijające sprawność grafomotoryczną.
- Układanie puzzli
- Przypinanie klamerek.
- Nawlekanie koralików.
- Nawijanie sznurka.
- Przewlekanie sznurowadeł.
- Zabawy plasteliną, ciastoliną, modeliną.
- Malowanie farbami.
- Rysowanie różnorodnymi przyborami plastycznymi (kredką, węglem, ołówkiem).
- Rysowanie szlaczków.
- Rysowanie po śladach.
- Łączenie kropek.
- Obrysowywanie przedmiotów.
- Odwzorowywanie rysunków zgodnie ze wzorem.
- Kolorowanie rysunków.
- Dyktanda graficzne.
- Wydzieranki z papieru.
- Wycinanie nożyczkami.
- Orgiami.
Przedstawiony program zajęć rewalidacyjnych będzie modyfikowany
i uzupełniany w zależności od sytuacji i potrzeb, z równoczesnym uwzględnieniem postępów czynionych przez dziecko. Ćwiczenia umieszczone w powyższym programie są przykładowymi ćwiczeniami i mogą być w zależności od potrzeb zamieniane, wzbogacane lub pomijane. W przypadku wcześniejszego opanowania przez dziecko danych umiejętności, możliwie będzie wprowadzenie w procesie rewalidacyjnym nowych zadań.
Opracowała .............................
Rodzic uczennicy został poinformowany o założeniach programu, zaakceptował opracowany program.
Podpis rodzica .........................