Skąd się biorą motyle? Scenariusz zajęć dydaktyczno-wychowawczych według koncepcji F. Froebla z wykorzystaniem elementów pedagogiki planu daltońskiego

Temat: „Skąd się biorą motyle?” - aranżowanie różnorodnych sytuacji edukacyjnych sprzyjających rozwijaniu procesów poznawczych u dzieci.

Cele:
poznawcze:
- zapoznanie z cyklem rozwoju motyla,
kształcące:
- stwarzanie sytuacji sprzyjających aktywizowaniu mowy i myślenia
- bogacenie słownika czynnego,
- kształtowanie czynności intelektualnych: pamięci, spostrzegawczości, koncentracji uwagi,
- doskonalenie procesów analizy i syntezy słuchowej,
- kształtowanie umiejętności czytania wyrazów o prostej budowie fonetycznej,
- utrwalenie poznanych liter, cyfr,
- rozwijanie umiejętności liczenia,
- rozwijanie umiejętności klasyfikowania zwierząt pod względem sposobu poruszania się,
- rozwijanie ekspresji ruchowej,
- kształcenie słuchu muzycznego, poczucia rytmu i estetyki ruchu. wychowawcze: - kształtowanie umiejętności współpracy i zgodnego współdziałania w grupie rówieśniczej, - kształtowanie poczucia odpowiedzialności za powierzone zadanie, - kształtowanie umiejętności samokontroli.
Metody:
- pedagogika planu daltońskiego, F. Froebla, pedagogika zabawy,
- podająca: rozmowa, objaśnienie, instrukcja, opowiadanie, - poszukująca: zabawa dydaktyczna, - praktyczne: zadań stawianych do wykonania - aktywność dzieci w grupach zabawowo - zadaniowych (kącik: darów, twórczy, gospodarczy, badawczy), - ekspresyjne: ekspresja ruchowa przy linii melodycznej.
Formy pracy: indywidualna, zespołowa, zbiorowa.

Pomoce dydaktyczne: nagrania piosenek: „Podaj rękę koledze...” (podkład muzyczny); sylweta gąsienicy składająca się z 6 części oznaczonymi cyframi od 1 do 6 , na odwrocie każdej części znajduje się obrazek przedstawiający: motor, parasol, kot, buty, balon, ser oznaczony cyframi; kartoniki z literami, podpisy do obrazków, „Nikt mnie więcej nie zobaczy” - opowiadanie W. Kozłowskiego, „Cykl życia motyla” – historyjka obrazkowa, obrazki różnych motyli i gąsienic, „Danza dellOre - Ponchielli”, „Polka Arlesienne’- płyta CD, kolorowe wstążki do tańca, „Co skacze, lata, pełza, chodzi”- obrazki do zabawy dydaktycznej, kartoniki z cyframi, napisy: skacze, lata, pełza, chodzi; karty kontroli wykonanego zadania.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:
Zajęcia kierowane: „Spotkanie w kole”

Przed rozpoczęciem zajęć dzieci zaznaczają na tablicy planu dnia odpowiednią aktywność – „Siadamy w kole” (Spotkanie w kole).

1. „Podaj rękę koledze...” – zabawa integracyjna.

N. prosi, aby dzieci dobrały się w pary (według podziału dokonanego w ramach realizacji założeń koncepcji planu daltońskiego - tablica współpracy).

Dzieci w parach wykonują ilustrację ruchową piosenki.

2. „Kolorowa gąsienica” – uporządkuj i odczytaj” – zabawa dydaktyczna.

Na dywanie znajduje się sylweta gąsienicy składająca się z 6 segmentów oznaczonymi cyframi od 1 do 6. Nauczycielka prosi chętne dzieci o uporządkowanie segmentów w kolejności rosnącej: od najmniejszej do największej cyfry. Na odwrocie znajdują się obrazki przedstawiające: motor, parasol, kot, buty, balon, ser oznaczone cyframi. Dzieci dzielą nazwy obrazków na głoski następnie wyodrębniają w nazwach obrazków głoski odpowiadające podanym cyfrom. Odnajdują wśród rozsypanki literowej odpowiadające danym głoskom litery, a następnie odczytują jakie słowo powstanie po ich połączeniu: MOTYLE.

Nauczycielka oraz dziecko pełniące funkcję „Pomocnika nauczyciela” rozkładają potrzebne materiały: części gąsienicy, kartoniki z literami.

3. Wprowadzenie dzieci w temat zajęć.

Świat motyli jest niezwykły. Dziś odkryjemy kilka tajemnic tych pięknych owadów. Niektóre motyle fruwają tylko nocą. Takie motyle to ćmy. Latanie w ciemnościach nie jest łatwe, dlatego ćmy korzystają ze światła księżyca i gwiazd, by odnaleźć drogę. Często też lecą do światła w żarówce i gromadzą się wokół lamp.

4. „Nikt mnie więcej nie zobaczy” - teatrzyk stolikowy w oparciu o opowiadanie W. Kozłowskiego z wykorzystaniem darów Froebla (załącznik nr 1).
Rozmowa na temat opowiadania ukierunkowana pytaniami nauczyciela.
- Kogo gąsienica spotkała na łące?
- Co powiedziała dziewczynka, kiedy ją zobaczyła?
- Czy gąsienica też uważała, że jest brzydka?
- Co postanowiła gąsienica? - W jaki sposób to zrobiła?
- Co wydarzyło się potem?
- Kogo zobaczyła, kiedy wypadła z kokonu?
- Czy gąsienica wiedziała o tym, że nastąpiła przemiana?
- Jak zakończyła się ta opowieść?
5. „Cykl życia motyla” – historyjka obrazkowa. Wykorzystanie informacji zawartych w opowiadaniu w celu uporządkowania ilustracji. Oglądanie różnych gatunków motyli. Omówienie budowy motyla. Zwrócenie uwagi na symetrię w budowie ciała. Dobieranie podpisów do obrazków: jaja, gąsienica, kokon, motyl.

Nauczycielka oraz dziecko pełniące funkcję „Pomocnika nauczyciela” rozkładają potrzebne materiały ilustracje historyjki, ilustracje motyli i gąsienic.

- Jak wyglądają gąsienice? - Jak zachowują się gąsienice motyli? - Czym żywią się gąsienice ? - Jakie części roślin zjadają? - Jak wygląda motyl? - Ile ma par skrzydeł? - Jak wyglądają skrzydła motyli, są takie same po lewej i prawej stronie, czy się różnią? - Ile ma par odnóży? - Do czego motylowi służy ssawka? - Dlaczego motyl jest kolorowy?
6. Gdybym był (a) motylem to.....” – zabawa słowna. Rozwijanie kreatywności i twórczego myślenia. Dzieci kończą zdanie według własnego pomysłu.

7. „Taniec motyli”- improwizacja ruchowa do muzyki klasycznej „Danza dellOre - Ponchielli” z wykorzystaniem kolorowych wstążek.

Nauczycielka oraz dziecko pełniące funkcję „Pomocnika nauczyciela” rozdają dzieciom kolorowe wstążki.

8. „Co skacze, lata, pełza, chodzi” – zabawa dydaktyczna, praca w zespołach

Nauczycielka prosi dzieci o dobranie się w zespoły według podziału dokonanego w ramach realizacji założeń koncepcji planu daltońskiego – tablica współpracy.
Zaznaczenie na sygnalizatorze formy pracy (kolor zielony) – pracujemy w zespołach.
Dziecko pełniące funkcję „Pomocnika nauczyciela” rozkłada koperty na dywanie.
Dzieci siadają w czterech zespołach. Nauczycielka prosi dzieci o wyjęcie obrazków z kopert, przeczytanie znajdujących się napisów i posegregowanie zwierząt pod względem sposobu poruszania się. Następnie wyszukanie i położenie pod obrazkami cyfry odpowiadającej ilości zwierząt w każdej grupie.

Liderzy grup czuwają nad poprawnością wykonywanego zadania. Sprawdzają poprawność wykonania zadania z kartą kontrolną.

- Wymieńcie jakie zwierzęta skaczą, ile jest tych zwierząt.
- Wymieńcie jakie zwierzęta latają, ile jest tych zwierząt.
- Wymieńcie jakie zwierzęta pełzają, ile jest tych zwierząt.
- Wymieńcie jakie zwierzęta chodzą, ile jest tych zwierząt.
- Jakich zwierząt jest najwięcej, a jakich jest najmniej.

Nauczycielka wyznacza na zegarze daltońskim czas wykonania pracy (5 minut) i prosi odpowiedzialną osobę o pilnowanie czasu.
9. „Taniec chrząszczy”- improwizacja ruchowa do muzyki klasycznej „Polka Arlesienne”.

AKTYWNOŚĆ DZIECI W GRUPACH ZABAWOWO - ZADANIOWYCH:

Nauczycielka prosi dzieci o dobranie się w zespoły według podziału dokonanego w ramach realizacji założeń koncepcji planu daltońskiego – tablica współpracy.
Nauczycielka wyznacza na zegarze daltońskim czas wykonania pracy (15 minut)

KĄCIK DARÓW : „Kolorowe motyle” – układanie obrazków indywidualnie z darów freblowskich 7,8,9,10. Cele: doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej, rozwijanie wyobraźni twórczej
Pomoce dary froeblowskie 7, 8 ,9, 10, siatki geometryczne.

KĄCIK GOSPODARCZY: „Motylek na talerzu” – komponowanie deseru owocowego według inwencji własnej z zachowaniem symetrii.
Cele: kształtowanie nawyków zdrowego odżywiania się. Rozwijanie wyobraźni twórczej. Pomoce: owoce, deski do krojenia, plastikowe nożyki, talerzyki, fartuszki, chusteczki na głowę.

KĄCIK BADAWCZY: „Kolory motyli” – zabawa badawcza z użyciem cukierków rozpuszczających się w wodzie. Wykonanie eksperymentu w oparciu o instrukcję czynnościową.
Cele: kształtowanie postawy badawczej, kształtowanie umiejętności odczytywania instrukcji obrazkowej, ćwiczenie koncentracji uwagi, tworzenie warunków do współpracy z rówieśnikami.
Pomoce: talerze, cukierki Skittles, woda, kartka z bloku technicznego z wyciętym szablonem motyla, instrukcje czynnościowe.
Po wykonaniu zadania dzieci sprawdzają poprawność jego wykonania w oparciu o kartę kontroli oraz porządkują miejsce pracy.

KĄCIK TWÓRCZY: „Idzie, idzie gąsienica” – praca plastyczno – techniczna w oparciu o instrukcję czynnościowa. Cele wzbogacenie wiedzy dzieci na temat świata roślin poprzez działalność plastyczną, rozwijanie sprawności manualnej i ekspresji plastycznej, wzbogacenie doświadczeń plastycznych dzieci, dbanie o estetykę wykonania pracy. Pomoce: kolorowe pomponiki, druciki kreatywne, klej, nożyczki, zielony karton, ruchome oczka, instrukcje czynnościowe.
Po wykonaniu zadania dzieci sprawdzają poprawność jego wykonania w oparciu o kartę kontroli oraz porządkują miejsce pracy.

Załącznik nr 1

„Nikt mnie więcej nie zobaczy” opowiadania - W. Kozłowskiego.

Gąsienica uważa się za bardzo piękną i nie ominęła ani jednej kropli rosy, żeby się w niej nie przejrzeć.
- Ach, co to za uroda! – szeptała, oglądając ze wszystkich stron swój pospolity pyszczek i wyginając grzbiet, żeby popatrzeć na dwa złociste prążki.
- Szkoda, że nikt nie zwraca na mnie uwagi!
Aż raz zdarzyło się, że po łące chodziła dziewczynka i zbierała kwiaty. Gąsienica czym prędzej wypełzła na największy kwiatek.
Dziewczynka spostrzegła ją i powiedziała:
- Co to za brzydactwo!
- Ach tak! – syknęła obrażona gąsienica.
- Wobec tego nikt, nigdy, nigdzie, za nic na świecie, w żadnym wypadku i w żadnych okolicznościach więcej mnie nie zobaczy! Daję na to słowo honoru, uczciwej gąsienicy! Skoro się dało słowo honoru – należy go dotrzymać, zwłaszcza kiedy się jest gąsienicą. I gąsienica wpełzła na drzewo. Z pnia na sęczek, sęka na gałąź, z gałęzi na gałązkę. Wyciągnęła z pyszczka jedwabną niteczkę i zaczęła się nią owijać. Snuje się niteczka, owija gąsienicę raz, drugi, trzeci, dziesiąty, setny... i wreszcie gąsienica zniknęła w miękkim jedwabnym kokonie.
- Och, jaka jestem zmęczona! – westchnęła – ale owinęłam się znakomicie. W kokonie było ciepło... i nudno. Gąsienica ziewnęła raz, potem drugi i zasnęła. Mijał dzień za dniem. Letni wietrzyk kołysał gałązką, szeleściły cicho liście, a obrażona gąsienica spała i spała.
Obudziła się wreszcie – widocznie słońce musiało mocno dogrzewać, bo w końcu upał był nieznośny.
- Muszę przewietrzyć trochę mój domek! – postanowiła i wyskrobała małe okienko w kokonie.
- Ach, jak pięknie pachną kwiaty, gąsienica wychyliła się nieco – nikt mnie tu wśród listków nie zauważy, co mam sobie żałować powietrza – pomyślała.
Wychyliła się jeszcze troszeczkę, znowu troszeczkę i... wypadła ze swojej kryjówki! Ale zamiast spaść z drzewa na ziemię uniosła się do góry.
I nagle na tej samej łące zobaczyła tę samą dziewczynkę – co za wstyd – pomyślała – że jestem brzydka, to nie moja wina, gorzej że teraz wszyscy będą mnie nazywać kłamczuchą. Dałam słowo honoru, że nikt mnie więcej nie zobaczy i słowa nie dotrzymałam.
Hańba! - Zrozpaczona upadła na trawę. A wtedy nadbiegła dziewczynka i zawołała:
- Ach, jaki piękny!
- Czyżby to o mnie mowa? – szepnęła zdziwiona gąsienica – zdaje się, że o mnie. I wierz tu ludziom! Dziś mówią tak a jutro zupełnie inaczej. Na wszelki wypadek przejrzała się jednak w kropli rosy.
- Cóż to takiego? W lusterku ktoś nieznajomy z długimi, bardzo długimi wąsami.
Wygięła grzbiet. Na grzbiecie są dwa piękne, kolorowe skrzydła!
- Patrzcie, patrzcie stał się cud – jestem motylem!
I kolorowy motylek poszybował wysoko nad łąką, bo przecież on nie dawał motylkowego słowa honoru, że nikt go nie ujrzy.