Marcowe kaprysy. Scenariusz zajęć dydaktyczno-wychowawczych według koncepcji F. Froebla z wykorzystaniem elementów pedagogiki planu daltońskiego

Temat: „Marcowe kaprysy" - tworzenie sytuacji edukacyjnych sprzyjających rozwojowi mowy i myślenia.
Cele:
poznawczy:
- zapoznanie z opowiadaniem L. Krzemienieckiej „O marcu, pannie Juliannie i o ptaszku”.
kształcący:
- rozwijanie kompetencji językowej i komunikatywnej u dzieci, - kształtowanie czynności intelektualnych: pamięci, spostrzegawczości, koncentracji uwagi, - doskonalenie procesów analizy i syntezy słuchowej, - kształtowanie umiejętności czytania wyrazów o prostej budowie fonetycznej, - utrwalenie poznanych liter, - utrwalenie poznanych cyfr, - rozwijanie umiejętności liczenia, - rozwijanie orientacji w schemacie własnego ciała, - rozwijanie umiejętności wokalnych dzieci, - utrwalenie wiadomości dotyczących zmian zachodzących w przyrodzie wiosną. wychowawczy: - kształtowanie umiejętności współpracy i zgodnego współdziałania w grupie rówieśniczej, - kształtowanie umiejętności cierpliwego oczekiwania na swoją kolej podczas udzielania odpowiedzi.
Metody:
- pedagogika planu daltońskiego, F. Froebla, pedagogika zabawy,
- podająca: rozmowa, objaśnienie, instrukcja, opowiadanie, wiersz, - poszukująca: zabawa dydaktyczna, - praktyczne: zadań stawianych do wykonania - aktywność dzieci w grupach zabawowo - zadaniowych (kącik darów, twórczy, gospodarczy, badawczy), - ekspresyjne: ekspresja ruchowa przy linii melodycznej, zabawa ruchowa.
Formy pracy:
- indywidualna,
- zespołowa,
- zbiorowa.

Pomoce dydaktyczne: nagrania piosenek: „Podaj rękę koledze...” (podkład muzyczny), „Żartowniś marzec”, „Deszczowa piosenka”, ilustracje pór roku, 4 koperty z sylwetami stanów pogody, szablon krzyżówki, zagadki, litery do układania wyrazów – rozwiązania zagadek, obrazki do zagadek, karteczki z cyframi, tekst opowiadania „O marcu, pannie Juliannie i o ptaszku” - opowiadanie L. Krzemienieckiej, kukiełki wykonane z daru 1, 1.2 do inscenizacji opowiadania, 1 duży garnek, wiersz „Kucharz Marzec”, sygnalizator, zegar daltoński, tablica współpracy, tablica planu dnia.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

ZAJĘCIA KIEROWANE: „SPOTKANIE W KOLE”

Przed rozpoczęciem zajęć dzieci zaznaczają na tablicy planu dnia odpowiednią aktywność – „Siadamy w kole” (Spotkanie w kole).

1. „Podaj rękę koledze...” – powitanie piosenką.

Nauczycielka prosi, aby dzieci dobrały się w pary (według podziału dokonanego w ramach realizacji założeń koncepcji planu daltońskiego - tablica współpracy).

Dzieci w parach wykonują ilustrację ruchową piosenki.

2. „Wiosna, lato....” - wyliczanka z piłeczką z Daru nr 1.
Dzieci siedzą na krzesłach w kręgu. Nauczycielka ma przed sobą cztery ilustracje przedstawiające pory roku: wiosna, lato, jesień, zima i recytuje wyliczankę: - „Wiosna, lato, jesień, zima – powiedz, jeśli ta pora roku się kończy, to jaka następna się zaczyna?” (nauczycielka wskazuje wybrany rysunek). Wybrane dziecko podaje nazwę kończącej się pory roku i nazwę pory następującej po niej.
Wyjaśnienie pojęcia „Przedwiośnie” przez nauczycielkę – przedwiośnie jest to pora roku, która występuje między zimą a wiosną.
Analiza słuchowa wyrazu „przedwiośnie” (podział wyrazu na sylaby, policzenie sylab, wyodrębnianie pierwszej głoski w słowie, wypowiadanie innych słów rozpoczynających się na głoskę „p”).

3. „Pogodowa krzyżówka” - hasła krzyżówki stanowią rozwiązania zagadek słownych - litery znajdujące się w czerwonych polach czytane pionowo, utworzą hasło – POGODA
Po odgadnięciu zagadki wybrane dziecko podnosi obrazek będący jej rozwiązaniem, dzieli nazwę na głoski, a następnie układa z rozsypanki literowej wyraz w odpowiednim miejscu w krzyżówce.
• Kijek i daszek,
(daszek się składa),
noszę ze sobą,
kiedy deszcz pada. PARASOL
• Tak cichutko chodzi,
że go nikt nie słyszy.
I dlatego bardzo,
boją się go myszy. KOT
• Choć ma dwoje uszu,
to nie słyszy wcale,
mama w nim obiadki
gotuje wspaniałe. GARNEK
• Lata nad łąką piękny jak kwiat,
swoim kolorem zachwyca,
i zapomina w mig cały świat,
że wcześniej była to gąsienica. MOTYL
• Ma ściany, podłogi,
okna i drzwi,
a w nim mieszkasz ty. DOM
• Może być mała albo duża,
czasami szklane oczka zmrużą.
Zawsze jest mile uśmiechnięta,
dlatego lubią ją dziewczęta. LALKA

4. Rozmowa na temat co rozumiemy pod pojęciem pogoda? - Czy zastanawialiście się, co to jest pogoda?
- Jaką pogodę najbardziej lubicie i dlaczego?
- Czy ważne jest to, aby wiedzieć wcześniej, jaka będzie pogoda?
- Komu potrzebne są takie wiadomości i gdzie można je usłyszeć?
- Czy wiecie, jak można przedstawić na obrazku: burzę, wiatr, deszcz, śnieg, słońce, zachmurzenie? (swobodne wypowiedzi dzieci)
Nauczyciel demonstruje kartony z symbolami pogody: deszcz, śnieg, słońce, wiatr, zachmurzenie itp.
5. O marcu, pannie Juliannie i o ptaszku” - opowiadanie L. Krzemienieckiej w formie teatrzyku stolikowego (załącznik nr 1).
Rozmowa na temat wiersza ukierunkowana pytaniami nauczyciela.
- Kto wystąpił w opowiadaniu?
- Jaką przygodę miała panna Julianna?
- Jaka pogoda była tego dnia, gdy panna Julianna wybrała się na spacer?
- Jak panna Julianna radziła sobie ze zmienną pogodą?
- Jak należy ubierać się, gdy panuje taka właśnie pogoda?
- Czy znacie przysłowia związane z marcową pogodą?

Przypomnienie przysłów związanych z marcem.
„W marcu jak w garncu”, „W marcu kłopot jest nie lada, to słonko świeci to deszcz pada”, „Marcowa pogoda, raz słonko, raz woda”
Wyjaśnienie znaczenia przysłów - pogoda marcowa jest kapryśna, w ciągu dnia może padać śnieg, świecić słońce, wiać wiatr...
6. „Krople deszczu” – zabawa dydaktyczno-ruchowa przy muzyce z wykorzystaniem niebieskich piłeczek (dar 1).
Dziecko pełniące funkcję „Pomocnika nauczyciela” rozdaje dzieciom piłeczki - dar 1
Rozdanie piłeczek przy słowach rymowanki:
„Niebieskie piłeczki w pudełeczku mam, zaraz zobaczymy komu je dam. Piłeczki w kropelki się zamieniają i do wspólnej zabawy zapraszają” (A. Kosmala)
Dzieci ustawiają się w „rozsypce”, każde trzyma w ręce kropelkę – piłkę. Gdy muzyka gra, dzieci swobodnie biegają po sali. Kiedy muzyka cichnie nauczyciel podaje informację, gdzie spadają kropelki (np. na głowę, na lewą stopę, na plecy, na nos, na prawą dłoń itd.). Dzieci kładą piłeczki na wymienione miejsca.
Zebranie piłeczek przy słowach rymowanki:
„Niebieskie piłeczki senne się już stają i do pudełeczka cichutko wracają” (A. Kosmala)
Dziecko pełniące funkcję „Pomocnika nauczyciela” zbiera od dzieci piłeczki – dar 1
7. „W marcu jak w garncu” – zabawa dydaktyczna z symbolami pogody.
Nauczycielka prosi dzieci o dobranie się w zespoły według podziału dokonanego w ramach realizacji założeń koncepcji planu daltońskiego – tablica współpracy.
Zaznaczenie na sygnalizatorze formy pracy (kolor zielony) – pracujemy w zespołach.
Dziecko pełniące funkcję „Pomocnika nauczyciela” rozkłada koperty na dywanie. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania zadania.
Dzieci siadają w czterech zespołach. Nauczycielka prosi dzieci o wyjęcie obrazków z kopert i ułożenie ich w szeregu.
N. podaje kolejne polecenia:
- Proszę, policzcie, ile macie wszystkich obrazków.
- Który zespół ma najwięcej obrazków, a który ma najmniej.
- O ile macie więcej obrazków.
- Proszę, wybierzcie spośród obrazków te, które przedstawiają symbole pogody. Pozostałe obrazki włóżcie z powrotem do koperty.
- Proszę, posegregujcie obrazki według rodzaju, policzcie obrazki i pod każdą grupą obrazków połóżcie kartonik z odpowiednią cyfrą.

Dzieci porównują liczebność zbiorów, określają o ile mają więcej, o ile mają mniej obrazków danego rodzaju, których mają tyle samo.

Liderzy grup czuwają nad poprawnością wykonywanego zadania.

Ugotujmy teraz marcową zupę recytując wierszyk:
W czasie recytowania wierszyka dzieci – liderzy grup wkładają do dużego garnka obrazki - symbole pogody.
Recytacja wiersza „Kucharz - marzec"
Pośród lasu kucharz marzec miesza łyżką w wielkim garze.
Robi w nim wiosenną zupę. Smaczną? Zaraz się okaże. Dał do środka wichry, grzmoty i słoneczka promyk złoty.
Szczyptę śniegu, cztery deszcze.
Już zjedzone? Kto chce jeszcze?"
Dziecko pełniące funkcję „Pomocnika nauczyciela” zbiera koperty od dzieci.
8. „Żartowniś marzec” - piosenka z elementami improwizacji ruchowej. Jedno dziecko przebrane za kucharza „gotuje marcową zupę”.
AKTYWNOŚĆ DZIECI W GRUPACH ZABAWOWO - ZADANIOWYCH:
Nauczycielka prosi dzieci o dobranie się w zespoły (według podziału dokonanego w ramach realizacji założeń koncepcji planu daltońskiego).
Nauczycielka zaznacza na zegarze daltońskim czas wykonania zadania – 15 minut, prosi odpowiedzialną osobę o kontrolowanie czasu.

KĄCIK DARÓW:
„Dyktando graficzne – odkoduj obrazek” - układanie wg podanego kodu obrazka na siatkach geometrycznych z wykorzystaniem daru 7.
Cel: doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej, aktywizacja procesów myślowych, rozwijanie umiejętności logicznego myślenia, kształtowanie umiejętności samokontroli.
Pomoce: siatki geometryczne, instrukcje obrazkowe, karty kontrolne, dar 7.

KĄCIK GOSPODARCZY:
„Owocowy deser” - przygotowanie zdrowego deseru: owoce z jogurtem waniliowym według instrukcji czynnościowej.
Cel: wspieranie samodzielności dzieci, wdrażanie do przestrzegania zasad kulturalnego zachowania się przy stole, rozwijanie zachowań prozdrowotnych.

Pomoce: pucharki na deser owocowy, owoce (kiwi, winogron, mandarynka, banan), jogurt waniliowy, płatki migdałowe, talerze, plastikowe sztućce, deseczki.

KĄCIK BADAWCZY:
„Kolorowy deszcz” – zabawy badawcze z pianką do golenia.
Obserwowanie płynów przenikających przez piankę: tusz, barwnik spożywczy, woda zabarwiona bibułą. Wyciągnięcie wniosków, która z substancji przeniknie szybciej, a która wolniej (to co jest cięższe i gęstsze przenika szybciej).
Cel: poznanie właściwości różnych substancji, kształtowanie postawy badawczej, kształtowanie umiejętności odczytywania instrukcji, ćwiczenie koncentracji uwagi, tworzenie warunków do współpracy z rówieśnikami.

Pomoce: słoik, woda, pianka do golenia, barwniki spożywcze, tusz, woda zabarwiona bibułą pipeta lub strzykawka.

KĄCIK TWÓRCZY:
„Co może powstać z kropli ?” – collage.
Cel: rozwijanie inwencji twórczej i fantazji, kształtowanie wrażliwości estetycznej.
Pomoce: kartki z wcześniej przygotowaną plamą powstałą poprzez rozdmuchiwanie niewielkiej ilości tuszu, pastele, ruchome oczka, pomponiki, cekiny, klej, papier kolorowy, nożyczki.
Po wykonaniu zadania dzieci sprawdzają poprawność jego wykonania w oparciu o kartę kontroli oraz porządkują miejsce pracy.

Ewaluacja
Jeżeli zajęcia podobały się dzieciom ustawiają się za ilustracją ze słońcem, jeśli nie – to ustawiają się za ciemną chmurą.

Scenariusz zajęć oraz pomoce dydaktyczne zostały opracowane wspólnie z koordynatorem realizacji koncepcji planu daltońskiego w Przedszkolu nr 54 nauczycielką Anną Kosmalą.
Załącznik nr 1
„O marcu, pannie Juliannie i o ptaszku” L. Krzemieniecka - opowiadanie

Zbudził raz marzec pannę Juliannę.
- Spójrz, jak słoneczko błyszczy poranne! Idźże czym prędzej na spacer miły, już wszystkie panny to uczyniły.

Pyta Julianna tuż przed okienkiem.
- A jaką marcu, wziąć mam sukienkę?
- Weź tę leciutką, tę w kwiatki zwiewną, pogoda ładna będzie na pewno. I kapelusik ten z różyczkami. I pantofelki – te z dziureczkami.

Biegnie Julisia wesoła taka, zdejmuje lekką suknię z wieszaka. Bierze kapelusz pełen różyczek. Frr... już wybiegła. Mknie przez uliczkę i myśli sobie: „Pójdę w aleje, już się tam wiosna na drzewach śmieje”.

Lecz psotnik marzec pannę dogania, chmurami szybko niebo zasłania, zerwał się wiatr i deszcz chlusnął z cebra. Panna Julianna narobi krzyku:
- Ej psotny marcu, psotny deszczyku! – Mój kapelusik, on nie na deszcze!
I frr... pobiegła przebrać się jeszcze. Wzięła parasol, czapkę na słoty.
- Na nic mi teraz marcowe psoty!

Lecz marzec psotnik pannę dogania. Szepnął coś słonku, bo się wyłania i tak przygrzewa, i tak przypieka. Z panny pot spływa, panna narzeka:
- Ej, nie na słońce grube ubiory. Ależ ten marzec do psoty skory!
Miesza jak w garncu słońce i deszcze. Pójdę się chyba przebrać raz jeszcze.

Znów się przebrała, biegnie z podwórka. Ujrzał ją ptaszek, ten w szarych piórkach, i ćwierknął głośno:
- Dziwię się pannie, że piórka zmienia tak nieustannie. Ja, kiedy deszczyk mam na ogonku, wysycham sobie w marcowym słonku."