Program zajęć koła matematycznego dla uczniów klasy VI

KÓŁKO Z PLUSEM

I. WSTĘP
Wieloletnie doświadczenie, jakie zdobyłam ucząc matematyki oraz prowadząc kółko matematyczne skłoniło mnie do opracowania własnego programu pracy pozalekcyjnej ucznia.
Program stworzony został dla uczniów klasy szóstej (może być też wykorzystywany
w klasie piątej), aby rozbudzić w nich zainteresowanie matematyką i rozwijać uzdolnienia oraz pomagać w nadrabianiu zaległości. Ma on za zadanie kształtować umiejętności określone w standardach: czytanie, pisanie, rozumowanie, wykorzystanie wiedzy w praktyce i korzystanie z informacji, aby lepiej przygotować ich do sprawdzianu po szkole podstawowej.
Program oferuje uczniom inne sposoby zdobywania i utrwalania wiedzy niż te, które są zazwyczaj stosowane na lekcjach. Większy nacisk postawiony jest na aktywizowanie uczniów oraz stwarzanie im takich sytuacji dydaktycznych, aby mogli samodzielnie pokonywać trudności i odczuwać satysfakcję z osiągniętego sukcesu.
Wykorzystać można go nie tylko podczas pracy z uczniami zdolnymi, ale także
z dziećmi, które mają pewne trudności w nauce, aby zmotywować je do większego wysiłku intelektualnego.
Na zajęciach kółka realizowana jest praca z uczniem słabszym, poprzez indywidualne podejście do niego, odpowiednie dostosowanie poziomu trudności zadań, zachęcanie
i motywowanie, oraz pochwały za osiągnięcia na miarę możliwości ucznia.
Mam nadzieję, że aktywny udział moich uczniów w dodatkowych zajęciach pomoże im bardziej uwierzyć we własne siły i umiejętności, a tym samym uodpornić się na stres, który niejednemu uczniowi towarzyszy na egzaminach.
Program uwzględnia treści obowiązujące w podstawie programowej, nie tylko
w zakresie podstawowym, ale też w zakresie rozszerzającym i dopełniającym oraz wykraczające, przydatne w III etapie edukacyjnym. Program uwzględnia także treści
i zagadnienia proponowane przez kuratorium - organizatora konkursu interdyscyplinarnego dla uczniów szkoły podstawowej.
Zajęcia koła, które prowadzę społecznie, odbywają się raz w tygodniu przez cały rok szkolny.

II. CELE
Cele ogólne:
o pogłębianie oraz ukierunkowanie zainteresowań i uzdolnień matematycznych ucznia;
o uświadamianie, że problemy matematyczne należy analizować uważnie i logicznie;
o rozwijanie wyobraźni przestrzennej;
o wdrażanie do systematycznego, celowego działania oraz dobrej organizacji pracy;
o aktywizowanie ucznia, zachęcanie do przejawiania inicjatywy i realizowania własnych pomysłów;
o przyzwyczajanie do wytrwałości, do pokonywania trudności;
o kształtowanie postawy poszukiwawczej i odkrywczej;
o przygotowanie ucznia do sprawdzianu szóstoklasisty i różnorodnych konkursów.

Cele operacyjne – uczeń potrafi:
o czytać ze zrozumieniem tekst matematyczny;
o analizować uważnie i logicznie treść zadań oraz poszukiwać różnych rozwiązań;
o korzystać z różnych źródeł informacji;
o przetwarzać dane z tekstu źródłowego i przedstawiać je w postaci graficznej;
o szacować wyniki i oceniać sensowność otrzymanych wyników, korygować błędy ;
o wykorzystywać poznaną wiedzę w sytuacjach praktycznych;
o prezentować rozwiązania zadań i problemów używając języka matematycznego,
w sposób zrozumiały i czytelny;
o stosować różne metody rozwiązywania zadań otwartych i zamkniętych;
o współpracować w grupie;
o korzystać z programów komputerowych.

III. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
Powyższe cele zostaną osiągnięte przez:

1. Stosowanie różnorodnych metod, głównie jednak metod aktywizujących:
metody problemowe:
- rozwiązanie problemu w oparciu o tekst matematyczny,
- aktywizujące: gry dydaktyczne (puzzle , domino, krzyżówka , karty , gry planszowe, komputerowe gry dydaktyczne), metoda projektów, burza mózgów, metaplan.
metody podające:
- elementy wykładu (opowiadanie, opis, objaśnienie),
- objaśnienie nowego materiału za pomocą pytań z wykorzystaniem wiedzy ucznia,
metody praktyczne:
- rozwiązywanie ćwiczeń utrwalających,
- metody programowane – z użyciem komputerowych programów dydaktycznych.

2. Stosowanie różnych form pracy:
- indywidualna,
- grupowa,
- zbiorowa.

3. Stosowanie różnorodnych i atrakcyjnych środków dydaktycznych:
• zbiory zadań dla uczniów zainteresowanych matematyką,
• arkusze egzaminacyjne OKE w Krakowie i in.
• arkusze z zadaniami konkursowymi
• modele figur przestrzennych,
• programy komputerowe,
• prezentacje multimedialne,
• gry matematyczne, które pobudzają aktywność umysłową i uczą logicznego myślenia,
• ciekawostki matematyczne ze stron internetowych,
• książki z prywatnej biblioteki nauczyciela.

4. Udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych.

IV. PROGRAM ZAJĘĆ KÓŁKA

Liczby na co dzień
1. Kalendarz i czas:
- oś czasu (lata p.n.e., lata przestępne),
- porządkowanie wydarzeń w kolejności
chronologicznej
- obliczenia dotyczące upływu czasu między wydarzeniami (zegarowe i kalendarzowe)
2. Jednostki długości, masy, monetarne:
- zamiana i przeliczanie jednostek.
3. Skala na planach i mapach:
- przeliczanie ze skali na mapie lub planie odpowiednich rzeczywistych odległości i na odwrót,
- stosowanie podziałki liniowej.
4. Kalkulator:
- rozwiązywanie zadań z zastosowaniem kalkulatora (procenty, potęgi, pierwiastki, rozwinięcia dziesiętne),
- znajdowanie reguł i zależności między liczbami, za pomocą kalkulatora,
- zastosowanie pamięci kalkulatora.
5. Odczytywanie informacji:
- odczytywanie i analizowanie danych z tekstu źródłowego,
tabel, wykresów, planów, map, diagramów procentowych,
- przedstawianie danych w postaci diagramów, wykresów,
- obniżki i podwyżki.
6. Usługi pocztowe i bankowe:
- analizowanie ofert,
- kredyty i lokaty bankowe.
7. Prędkość, droga, czas:
- obliczanie drogi, prędkości i czasu,
- przeliczanie jednostek prędkości.
8. Figury płaskie i przestrzenne;
- obliczanie pól powierzchni wielokątów,
- obliczanie pól powierzchni i objętości figur przestrzennych,
- rysowanie siatek i klejenie modeli graniastosłupów
i ostrosłupów.

Ciekawostki
i łamigłówki matematyczne
1. Sławni matematycy:
- samodzielne wyszukiwanie informacji w różnych źródłach na temat najsłynniejszych matematyków.
2. Ciekawe liczby:
- wyszukiwanie informacji o liczbach i ich prezentacja
(liczby pierwsze i złożone, karzełki i olbrzymy, trójkątne i kwadratowe, palindromiczne itp.).
3. Podzielność liczb:
- rozwiązywanie zadań z zastosowaniem cech podzielności,
- obliczanie NWD i NWW
4. Rozwiązywanie zadań różnych typów na „rozruszanie głowy”:
- szukanie reguł,
- szyfrogramy i kryptarytmy,
- kwadraty magiczne,
- łamigłówki z zapałkami,
- układanie i rozwiązywanie rebusów matematycznych,
- układanie i rozwiązywanie krzyżówek matematycznych,
- zagadki matematyczne.
5. Układanki tangramowe, origami.

Przygotowanie do różnych konkursów matematycznych
i matematyczno-przyrodniczych
1. Rozwiązywanie zadań z konkursów interdyscyplinarnych organizowanych przez kuratorium oraz różne szkoły z lat poprzednich.
2. Rozwiązywanie zadań z konkursów „Kangur matematyczny” i „Alfik matematyczny”.
3. Rozwiązywanie zadań wyszukanych w Internecie.

Trening przed sprawdzianem szóstoklasisty
1. Rozwiązywanie zadań z arkuszy egzaminacyjnych
i próbnych z lat poprzednich.
2. Rozwiązywanie zadań ze zbiorów zadań
np. Kalendarz szóstoklasisty.
3. Rozwiązywanie zadań wyszukanych w Internecie (GWO, OKE w Krakowie i in.)

V. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW
Uczeń po zrealizowaniu programu nabędzie:

- umiejętności określonych standardami wymagań,
- świadomości konieczności planowania działań,
- umiejętności stosowania języka matematycznego,
- nawyk systematycznej pracy,
- znajomość różnych metod rozwiązywania zadań otwartych i zamkniętych.
A także:
- napisze sprawdzian adekwatnie do swojej wiedzy i umiejętności,
- w konkursach osiągnie sukcesy na miarę własnych możliwości.

VI. OCENIANIE UCZNIÓW
Ponieważ udział w zajęciach kółka jest dobrowolny, postępy osiągane przez uczniów nie podlegają ocenie szkolnej. Ocena ma charakter pochwały ustnej, co wpływa motywująco na pracę uczniów.

VII. EWALUACJA
Najlepszym miernikiem przy ocenie programu będzie uczestnictwo, zainteresowanie i zadowolenie dzieci oraz ich postępy zauważone na lekcjach matematyki.
Niewątpliwie także osiąganie sukcesów przez możliwie największą liczbę osób z klasy w organizowanych konkursach szkolnych i pozaszkolnych oraz osiągnięcie jak najlepszych wyników na sprawdzianie klas szóstych będzie świadczyło o potrzebie prowadzenia tych zajęć.
Pod koniec roku szkolnego będzie przeprowadzona ankieta, która pozwoli ocenić pracę na zajęciach i wyciągnąć wnioski na przyszłość w celu ewentualnej modyfikacji programu.