Terapia ręki w arteterapii

TERAPIA RĘKI W ARTETERAPII
ORGANIZACJA ZAJĘĆ
Zajęcia będą się odbywały z jeden raz w tygodniu. Będą w nich uczestniczyły 6 –latki, dzieci ze specjalnej szkoły podstawowej. Grupa będzie liczyła 4 dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Na zajęciach skupiamy się na pracy całej ręki od obręczy barkowej, łokcia i nadgarstka, aż po ruchy precyzyjne palców. Ćwiczenia oprócz usprawniania ręki dziecka będą uwalniały emocje. Zajęcia będą realizowane poprzez: muzykoterapię, choreoterapię, biblioterapię, sztuki plastyczne. Formy i metody pracy będą dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości dzieci. Podczas terapii będą stosowane różnorodne środki i narzędzia oddziaływań: woda, masa solna, plastelina, farby, karton itp. W celu osiągnięcia założonych efektów zajęcia będą prowadzone w sposób systematyczny i ciągły.
Charakterystyka grupy :
Problemy dzieci uczestniczących w zajęciach:
1. zaburzenia emocjonalne,
2. zachowania agresywne,
3. trudności funkcjonowania w grupie rówieśniczej,
4. trudności w opanowaniu umiejętności samoobsługowych, manualnych, posługiwaniu się prostymi narzędziami,
5. zaburzona koordynacja ruchowa i koordynacja wzrokowo – ruchowa,
6. nieprawidłowe napięcie posturalne,
7. problemy grafomotoryczne, w tym trudności w pisaniu,
8. problemy z koncentracją uwagi.
Cele zajęć:
- uczenie się współdziałania w relacjach z innymi
- rozładowanie negatywnych napięć, emocji i agresji
- rozbudzanie wiary we własne siły i możliwości
- kształtowanie umiejętności planowania ruchu, równowagi
- wspomaganie rozwoju sprawności manualnej i graficznej
- usprawnianie orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni
- kształtowanie i rozwijanie koordynacji wzrokowo – słuchowo - ruchowej
- rozwijanie koncentracji uwagi, pamięci i spostrzegawczości
- wyciszenie umysłu
- budowanie atmosfery współpracy w zespole
- pobudzenie wyobraźni uczniów
- dostarczenie pozytywnych przeżyć dzieciom
- wzbudzenie zaciekawienia uczniów muzyką klasyczna, relaksacyjną
- uwrażliwianie dzieci na piękno przyrody.

Zajęcia prowadzone są według następującego schematu:
I. Część wprowadzająca
1. Powitanie wg. metody „Porannego kręgu”.
II. Część właściwa
1. Stymulacja proprioceptywna.
2. Ćwiczenia rozmachowe.
3. Ćwiczenia manualne.
4. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych.
III. Część końcowa
1. Relaks – trening relaksacyjny Schultza w opracowaniu Anny Polonder.
Relaksacja prowadzona jest w pozycji leżącej. Nauczyciel opowiada dzieciom bajeczkę – instrukcję:
Mały, maleńki puszysty Miś, z miękkimi włoskami i czarnym noskiem, mieszkał z mamusią i tatusiem, i jeszcze mniejszym od siebie braciszkiem w wielkim, ciemnym lesie. Wszyscy pracowali całe lato nad przygotowaniem domku na zimę i nad zgromadzeniem zapasów jedzenia. Bo jak śnieg spadnie, to żadnego owocu, listka, a nawet korzonka do zjedzenia już się nie znajdzie. Dziś nasz mały Miś napracował się bardzo. Ze zmęczenia aż bolą go rączki i nóżki. A tu mamusia wyszła i Miś nie może się jeszcze położyć i odpocząć, bo musi pilnować swojego młodszego braciszka. Robi się już ciemno, a mamusi jeszcze nie ma.
Miś niecierpliwi się i niepokoi. Co się stało?! Ale oto mamusia wraca! Jak dobrze! Teraz może odpocząć. Mały Miś układa się na posłaniu z pachnącego sianka. Pod głowę kładzie poduszeczkę z miękkiego mchu. Teraz Miś wyciąga się na posłaniu. Zamyka oczy. Rączki kładzie swobodnie i wygodnie wzdłuż ciała. Nóżki są wyprostowane, leżą swobodnie. Jak dobrze i spokojnie jest Misiowi. Miś czuje, że jego rączka staje się ciężka, o! jaka ciężka! Jakby była z kamienia. Miś nie może jej podnieść. Rączka leży bezwładnie i jest taka ciężka, jakby w ziemię chciała się zapaść. Teraz druga rączka staje się ciężka, o! jaka ciężka! Jakby była z kamienia. Miś nie może jej podnieść. Rączka leży bezwładnie i jest taka ciężka, jakby w ziemię chciała się zapaść. A teraz Miś czuje, że jego nóżka staje się ciężka, jakby zmieniła się w bryłę z kamienia. Nóżka jest taka ciężka, że zapaść się chce w ziemię. I druga nóżka robi się teraz ciężka i chce zamienić się w bryłę z kamienia. Druga nóżka jest już taka ciężka, że Miś nie może unieść jej do góry. Obie rączki i nóżki są ciężkie i bezwładne, ale Misiowi jest dobrze. Miś jest spokojny, odpoczywa i słucha jak wiatr szeleści liśćmi. Ale oto Miś spostrzega, że jego rączka zrobiła się ciepła. Jest taka ciepła, jakby na nią słoneczko świeciło i ogrzewało swoimi promieniami. Obie raczki są cieplutkie. Jest im przyjemnie. Promienie słoneczka przesuwają się na nóżki. Najpierw jedna nóżka robi się rozkosznie ciepła, teraz druga nóżka jest cieplutka. Miś jest rozleniwiony, nic mu się nie chce robić. Jest mu dobrze, przyjemnie, spokojnie. O, żeby tak dłużej leżeć i słuchać tylko tej ciszy i wiatru, co szeleści listkami! Miś leży spokojnie, jest mu dobrze, nóżki i rączki są ciężkie i ciepłe. Jest dobrze, przyjemnie, spokojnie. Chwila przerwy, minuta lub dłużej w zależności od zachowania się dzieci. A teraz znowu trzeba stać się dzieckiem. Zginamy rączki i wyprostowujemy je – raz, dwa, trzy, głęboko oddychamy – raz, dwa, trzy. Teraz otwieramy oczka. I już każde z nas jest znowu tylko dzieckiem. Miś został w lesie, ale my teraz tak jak Miś czujemy się bardzo dobrze, jesteśmy wypoczęci i radośni.

2. Pożegnanie – zgaszenie lampki zapachowej.

SCENARIUSZ NR 1
„Na dobry początek”
Środki dydaktyczne:
żółte dekoracje sali, lampka zapachowa (lawendowa), olejek lawendowy, pacynka „Jaś”, emblematy pogody, kolorowe liście, koszyk, suszarka do włosów, piłka rehabilitacyjna, gazety, arkusze pakowego papieru, farby (wyciśnięte na podstawkach), wałki akrylowe, kubeczki z wodą, magnetofon, płyta z muzyką relaksacyjną, materace, folia z pęcherzykami powietrza.
Przebieg zajęć:
I. Część wstępna - Powitanie
1. Zapalenie lampki zapachowej i obejście z nią kręgu dzieci.
2. Powitanie piosenką na melodię „Panie Janie”:
Witaj...(imię dziecka), witaj...(imię dziecka)
Jak się masz, jak się masz,
Wszyscy cię witamy, wszyscy cię kochamy,
Bądź wśród nas, bądź wśród nas.
3. Krótkie opowiadanie o aktualnej porze roku z wykorzystaniem pacynki „ Jasia” i emblematów pogody (nauczycielka w roli narratora, dzieci w roli animatorów):
Był piękny jesienny dzień. Świeciło słońce (wybrane dziecko podnosi do góry emblemat słońca). Mały Jaś (nauczycielka porusza pacynką) wziął koszyk i poszedł do parku po kolorowe liście. Patrzy Jaś, patrzy, ale na ziemi nie widać ani jednego listka. Zagląda pod drzewa, pod krzewy - nigdzie ani śladu. Spojrzał Jaś w górę na drzewa, a tam wysoko na gałązkach pełno kolorowych liści. Ale jak je zerwać, kiedy Jaś taki mały, a drzewa takie wysokie. Już miał wracać do domu, gdy nagle słońce schowało się za chmury i zaczął wiać wiatr. Najpierw słabo, a potem coraz mocniej (dzieci unoszą do góry odpowiednie emblematy pogody). Wtedy z drzew posypały się na ziemię kolorowe liście (nauczycielka rozsypuje listki na podłogę). Jaś zaczął je zbierać do koszyka. Czeka go ciężka praca. A może wy, dzieci pomożecie Jasiowi? (nauczycielka zachęca dzieci do zbierania liści). Dzieci zbierają liście do koszyka.
4. Spotkanie z żywiołem – powietrze. Nauczyciel za pomocą suszarki do włosów imituje podmuch wiatru. Dmuchając powietrzem ciepłym i zimnym na twarze i ręce dzieci.
5. Aromaterapia – wąchanie olejku lawendowego

II. Część właściwa
1. Stymulacja proprioceptywna – „Naleśnik” – zawijanie dziecka w folię z pęcherzykami, (głowa na zewnątrz), następnie dociskanie pleców, pośladków, rąk, nóg z góry na dół piłką rehabilitacyjną.
2. Ćwiczenia rozmachowe - zamalowywanie farbami za pomocą wałków akrylowych dużej, przyczepionej do ściany płaszczyzny pakowego papieru, który będzie stanowił tło, wykorzystane przez dzieci na następnych zajęciach.
3. Ćwiczenia manualne - zgniatanie, zwijanie pasków z gazety.
4. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych - obrysowywanie sylwetki leżącego kolegi na szarym papierze. Wycinanie konturu postaci i przyklejenie na zamalowaną wcześniej płaszczyznę.

III. Część końcowa
1. Relaks –trening relaksacyjny Schultza w opracowaniu Anny Polonder.
2. Pożegnanie - zgaszenie lampki zapachowej.

SCENARIUSZ NR 2
„Pani Jesień”
Środki dydaktyczne:
żółte dekoracje sali, lampka zapachowa (lawendowa), olejek lawendowy, suszarka do włosów, wiersz „O jesieni” Anny Wareckiej, piłka rehabilitacyjna, arkusze pakowego papieru, farby plakatowe, kolorowa włóczka, różnokolorowe wstążki, magnetofon, płyta z muzyką relaksacyjną, nożyczki, klej.
I. Część wstępna - Powitanie
1. Zapalenie lampki zapachowej i obejście z nią kręgu dzieci.
2. Powitanie piosenką na melodię „Panie Janie”:
Witaj...(imię dziecka), witaj...(imię dziecka)
Jak się masz, jak się masz,
Wszyscy cię witamy, wszyscy cię kochamy,
Bądź wśród nas, bądź wśród nas.

3. Wiersz „O jesieni” Anny Wareckiej
Jesienią, jesienią
lecą liście na ziemię,
lecą jabłka czerwone,
liście żółtozielone.
Jesienią, jesienią
lecą z drzewa na ziemię
wielkie, twarde kasztany,
w liściach leżą schowane.
Jesień chodzi po lesie,
zbiera grzyby brązowe,
wiatr koszyki jej niesie
i orzechy w nie chowa
4. Spotkanie z żywiołem – powietrze. Nauczyciel za pomocą suszarki do włosów imituje podmuch wiatru. Dmuchając powietrzem ciepłym i zimnym na twarze i ręce dzieci.

II. Część właściwa
1. Stymulacja proprioceptywna – uciskanie dzieci piłką rehabilitacyjną
2. Ćwiczenia rozmachowe – orły na podłodze. Dzieci w dłoniach trzymają różnokolorowe wstążki i podczas ruchów imitują skrzydła ptaka.
3. Ćwiczenia manualne – „Suknia Pani Jesień” - malowanie palcami sukni Pani Jesień na papierze pakowym przygotowanym na poprzednich zajęciach.
4. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych – tworzenie i naklejanie włosów Pani Jesień z kolorowej włóczki.

IV. Część końcowa
1. Relaks –trening relaksacyjny Schultza w opracowaniu Anny Polonder.
2. Pożegnanie – zgaszenie lampki zapachowej.

SCENARIUSZ NR 3
„Dary jesieni”
Środki dydaktyczne:
żółte dekoracje sali, lampka zapachowa (lawendowa), olejek lawendowy, suszarka do włosów, wiersz o jesieni, piłka rehabilitacyjna, arkusze pakowego papieru, koc, balonik, ciastolina, farby plakatowe, magnetofon, płyta z muzyką relaksacyjną, makaron.
I. Część wstępna - Powitanie
1. Zapalenie lampki zapachowej i obejście z nią kręgu dzieci.
2. Powitanie piosenką na melodię „Panie Janie”:
Witaj...(imię dziecka), witaj...(imię dziecka)
Jak się masz, jak się masz,
Wszyscy cię witamy, wszyscy cię kochamy,
Bądź wśród nas, bądź wśród nas.

3. Wiersz o jesieni
Kolorowa ze mnie Pani,
tutaj kosze mam z darami.
Jabłka, gruszki i śliweczki,
to są z sadu cukiereczki.

Tu w koszyku mam ziemniaki,
por, marchewkę i buraki.
Ogród nam je wszystkie dał,
bo podzielić sie dziś chciał.

Tu kasztany i żołędzie,
z których potem ludzik będzie.
Mam też liście kolorowe,
jarzębinę, grzybki zdrowe.

I zgadnijcie teraz sami,
jaka ze mnie dzisiaj Pani?
Bo mój miesiąc to jest wrzesień,
a ja jestem Pani Jesień.
4. Spotkanie z żywiołem – powietrze. Nauczyciel za pomocą suszarki do włosów imituje podmuch wiatru. Dmuchając powietrzem ciepłym i zimnym na twarze i ręce dzieci.

II. Część właściwa
1. Stymulacja proprioceptywna – „Naleśnik”. Zawijanie dziecka w koc (głowa na zewnątrz), następnie dociskanie pleców, pośladków, rąk, nóg z góry na dół piłką rehabilitacyjną z wypustkami.
2. Ćwiczenia rozmachowe – zamalowywanie palcami za pomocą farb dużych płaszczyzn papieru pakowego ruchami poziomymi i pionowymi z zachowaniem kierunku od strony lewej do prawej i z góry na dół. Dziecko maluje wszystkimi palcami i całymi dłońmi. Jego zadaniem jest namalowanie obrazu na dużym arkuszu papieru, pozostawiając uczestnikowi terapii zupełna swobodę i inicjatywę malowania.
3. Ćwiczenia manualne – .każdy otrzymuje gumowy balonik i ciastolinę. Uczeń ma za zadanie włożyć ciastolinę do środka balonika, formując kulki - kasztany. Gdy ciastolina jest już w środku, należy zawiązać balonik tak, by nie było w środku powietrza, by całe wnętrze balonika wypełniała ciastolina. Każde dziecko może z całej siły gnieść „kasztany”.
4. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych – nawlekanie makaronu na sznurek – korali dla Pani Jesieni.
III. Część końcowa
1. Relaks –trening relaksacyjny Schultza w opracowaniu Anny Polonder.
2. Pożegnanie - zgaszenie lampki zapachowej.

SCENARIUSZ NR 4
„Kolorowa Jesień”
Środki dydaktyczne:
żółte dekoracje sali, lampka zapachowa (lawendowa), olejek lawendowy, suszarka do włosów, wiersz „Liście” T. Dronia, piłka rehabilitacyjna, brystol, koc, balonik, liście, farby plakatowe, folia aluminiowa, chusty, różnokolorowe wstążki, magnetofon, płyta z muzyką relaksacyjną i poważną.
I. Część wstępna - Powitanie
1. Zapalenie lampki zapachowej i obejście z nią kręgu dzieci.
2. Powitanie piosenką na melodię „Panie Janie”:
Witaj...(imię dziecka), witaj...(imię dziecka)
Jak się masz, jak się masz,
Wszyscy cię witamy, wszyscy cię kochamy,
Bądź wśród nas, bądź wśród nas.
3. Wiersz o jesieni „Liście” T. Droń
Czerwone, złote, brązowe,.
liście jak z bajki kolorowe,
płyną na wietrze jesiennym,
a za oknem świat taki senny.

Ptaki w dalekie lecą kraje,
jabłoń owoce swoje nam daje.
Deszcz kropelkami na ziemię kapie,
pola już puste, spichrze bogate.

II. Część właściwa
1. Stymulacja proprioceptywna – „Naleśnik”. Zawijanie dziecka w koc (głowa na zewnątrz), następnie dociskanie pleców, pośladków, rąk, nóg z góry na dół piłką rehabilitacyjną z wypustkami.
2. Ćwiczenia rozmachowe – improwizacja szumu wiatru z podkładem muzyki poważnej. Taniec z chustami i wstążkami w ręku.
3. Ćwiczenia manualne – tworzenie kompozycji na dużym formacie kolorowego brystolu, malowanie uzbieranych liści i odbijanie na papier.
4. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych - ugniatanie srebrnych kulek z folii aluminiowej, jako deszczu i naklejanie na duży format kompozycji.

III. Część końcowa
1. Relaks –trening relaksacyjny Schultza w opracowaniu Anny Polonder.
2. Pożegnanie - zgaszenie lampki zapachowej.

SCENARIUSZ NR 5
„Jeżyk”
Środki dydaktyczne:
żółte dekoracje sali, lampka zapachowa (lawendowa), olejek lawendowy, suszarka do włosów, wiersz „Kolczasty jeżyk” D. Gellner, piłka rehabilitacyjna, papier pakowy, farby plakatowe, magnetofon, płyta z muzyką relaksacyjną , mąka, woda, sól, przyprawy: goździki, pieprz, wykałaczki, makaron.
I. Część wstępna - Powitanie
1. Zapalenie lampki zapachowej i obejście z nią kręgu dzieci.
2. Powitanie piosenką na melodię „Panie Janie”:
Witaj...(imię dziecka), witaj...(imię dziecka)
Jak się masz, jak się masz,
Wszyscy cię witamy, wszyscy cię kochamy,
Bądź wśród nas, bądź wśród nas.
3. Wiersz „ Kolczasty jeżyk” Dorota Gellner
To jest jeżyk.
Mały jeżyk.
Jeżyk z kolców ma kołnierzyk.
Z kolców płaszczyk, z kolców szalik, tylko nosek jak koralik
II. Część właściwa
1. Stymulacja proprioceptywna – dociskanie i wałkowanie dziecka dużą piłką rehabilitacyjną z wypustkami tzw. „Jeżykiem”.
2. Ćwiczenia rozmachowe - zamalowywanie dużych płaszczyzn papieru pakowego zieloną farbą za pomocą wałków, tworzenie „trawy” z linii pionowych i ukośnych.
3. Ćwiczenia manualne – wyrabianie masy solnej.
4. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych – modelowanie i lepienie „jeżyka” z masy solnej, noska z goździka, oczu z ziarenek pieprzu, igiełek z wykałaczek lub makaronu. Ustawienie gotowych jeżyków na namalowanej wcześniej „trawie”.

III. Część końcowa
1. Relaks –trening relaksacyjny Schultza w opracowaniu Anny Polonder.
2. Pożegnanie - zgaszenie lampki zapachowej.

SCENARIUSZ NR 6
„Leśne ludziki i ptaki - cudaki są wśród nas”
Środki dydaktyczne:
żółte dekoracje sali, lampka zapachowa (lawendowa), olejek lawendowy, suszarka do włosów, wiersz „Co zrobię z kasztanami” H. Zdzitowiecka, bandaż, magnetofon, płyta z muzyką relaksacyjną, dzika róża, orzechy, jarzębina, kasztany, żołędzie, szyszki, patyczki, piórka, plastelina, modelina.
I. Część wstępna - Powitanie
1. Zapalenie lampki zapachowej i obejście z nią kręgu dzieci.
2. Powitanie piosenką na melodię „Panie Janie”:
Witaj...(imię dziecka), witaj...(imię dziecka)
Jak się masz, jak się masz,
Wszyscy cię witamy, wszyscy cię kochamy,
Bądź wśród nas, bądź wśród nas.

3. Wiersz „Co zrobię z kasztanami?” Hanna Zdzitowiecka
Z tych trzech będą grzybki.
Ładnie je wygładzę,
w kępkę mchu zieloną,
Jak w lesie posadzę.

Nad czwartym kasztankiem
Potrudzę się chwilę
I zrobię dla mamy
Koszyczek do szpilek

Piątemu dam rączki
I nóżki z patyka.
Będę miał zgrabnego
Kasztanka – ludzika.

II. Część właściwa
1. Stymulacja proprioceptywna – zawijanie dzieci bandażem elastycznym. Zabawa w mumię. Można zawijać pojedyncze części ciała ręce, nogi, dziecko usiłuje się samo rozwiązać
2. Ćwiczenia rozmachowe – naśladowanie zwierząt, np. dziób bociana, lot ptaka.
3. Ćwiczenia manualne – montowanie i wykonanie konstrukcji – ludzików, zwierząt i ptaków z kasztanów, żołędzi, orzechów, szyszek.
4. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych – wykończanie konstrukcji materiałem przyrodniczym tj. - dzika róża, jarzębina, patyczki, piórka.

III. Część końcowa
1. Relaks –trening relaksacyjny Schultza w opracowaniu Anny Polonder.
2. Pożegnanie - zgaszenie lampki zapachowej.

Scenariusz nr 7
„Jesienny krajobraz”
Środki dydaktyczne:
żółte dekoracje sali, lampka zapachowa (lawendowa), olejek lawendowy, suszarka do włosów, wiersz „Barwy jesieni”, folia z pęcherzykami, magnetofon, płyta z muzyką relaksacyjną, plastelina, gąbki, farba, piłka rehabilitacyjna
I. Część wstępna - Powitanie
1. Zapalenie lampki zapachowej i obejście z nią kręgu dzieci
2. Powitanie piosenką na melodię „Panie Janie”:
Witaj...(imię dziecka), witaj...(imię dziecka)
Jak się masz, jak się masz,
Wszyscy cię witamy, wszyscy cię kochamy,
Bądź wśród nas, bądź wśród nas.

3. Wiersz „Barwy jesieni”
Szumią drzewa, szumi las,
przyszłą jesień, bo już czas.
Liście kolor swój zmieniają
I krajobraz ubarwiają.
Idąc przez las, parkiem czy alejką,
Czujemy, że jesień jest wszędzie.
Różnobarwna – żółta, zielona, brązowa i pomarańczowa,
Jedyna w swym rodzaju piękna i kolorowa.

II. Część właściwa
1. Stymulacja proprioceptywna – zawijanie dzieci folią z pęcherzykami. Uciskanie i wałkowanie ciała dziecka piłką rehabilitacyjną.
2. Ćwiczenia rozmachowe – przekładanie piłki przód – tył, góra – dół.
3. Ćwiczenia manualne - malowanie gąbeczkami pejzażu ( sad, park. las).
4. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych - wyklejanie z plasteliny dodatkowych elementów – owoce, kasztany, jarzębina itp

III. Część końcowa
1. Relaks –trening relaksacyjny Schultza w opracowaniu Anny Polonder.
2. Pożegnanie - zgaszenie lampki zapachowej.

Scenariusz nr 8
„W jesiennym sadzie”
małe formy rzeźbiarskie wykonane w masie solnej
Środki dydaktyczne:
żółte dekoracje sali, lampka zapachowa (lawendowa), olejek lawendowy, suszarka do włosów, wiersz „Jesienią”M. Konopnickiej, magnetofon, płyta z muzyką relaksacyjną, woda, mąka, sól.
I. Część wstępna - Powitanie
1. Zapalenie lampki zapachowej i obejście z nią kręgu dzieci
2. Powitanie piosenką na melodię „Panie Janie”:
Witaj...(imię dziecka), witaj...(imię dziecka)
Jak się masz, jak się masz,
Wszyscy cię witamy, wszyscy cię kochamy,
Bądź wśród nas, bądź wśród nas.

3. Wiersz „Jesienią” M. Konopnickiej
Jesienią , jesienią
Sady się rumienią:
Czerwone jabłuszka
Pomiędzy zielenią.
Czerwone jabłuszka złociste gruszeczki świecą się jak gwiazdy
Pomiędzy listeczki
Pojdę ja się, pójdę
Pokłonić jabłoni
Może mi jabłuszko
W czapeczkę uroni!
- Pójdę ja do gruszy,
Nastawię fartuszka,
Może w niego spadnie
Jaka śliczna gruszka!
Jesienią, jesienią
Sady się rumienią;
Czerwone jabłuszka
Pomiędzy zielenią.
II. Część właściwa
1. Stymulacja proprioceptywna – turlanie się po podłodze z nogami wyprostowanymi i rękami ułożonymi wzdłuż ciała.
2. Ćwiczenia rozmachowe – zabawy tasiemkami ruchu – ruchy okrężne obręczy barkowej, wymachy imitacja wiatru
3. Ćwiczenia manualne - samodzielne przygotowanie masy solnej.
4. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych - tworzenie kompozycji przestrzennych – owoców z sadu z masy solnej.

III. Część końcowa
1. Relaks –trening relaksacyjny Schultza w opracowaniu Anny Polonder.
2. Pożegnanie - zgaszenie lampki zapachowej.

Scenariusz nr 9
„Tańczące parasole”
Środki dydaktyczne:
żółte dekoracje sali, lampka zapachowa (lawendowa), olejek lawendowy, suszarka do włosów, wiersz „Człowiek ze złotym parasolem” D. Wawiłow, magnetofon, płyta z muzyką kredki świecowe, pastele,papieru.
I. Część wstępna - Powitanie
1. Zapalenie lampki zapachowej i obejście z nią kręgu dzieci
2. Powitanie piosenką na melodię „Panie Janie”:
Witaj...(imię dziecka), witaj...(imię dziecka)
Jak się masz, jak się masz,
Wszyscy cię witamy, wszyscy cię kochamy,
Bądź wśród nas, bądź wśród nas.
3. „ Człowiek ze złotym parasolem” D. Wawiłow

Żółtą drogą zielonym polem
Pewien człowiek szedł z parasolem
I uśmiechał sie mimo sloty bo parasol był cały złoty
Coś tam śpiewał, bzykał jak mucha
Śmieszne bajki plótł mu do ucha
I ten deszcz tak padał i padał
A parasol gadał i gadał
A ten człowiek mu odpowiadał
I okropnie byli weseli chodź sie wcale nie rozumieli
Bo ten człowiek gadał po – polsku
A parasol po – parasolsku.

II. Część właściwa
1. Stymulacja proprioceptywna – turlanie się po podłodze z nogami wyprostowanymi i rękami ułożonymi wzdłuż ciała.
2. Ćwiczenia rozmachowe - Dzieci powtarzają gesty nauczycielki
- pada deszcz ( ruch rąk i palców z góry na dół, oburącz )
- wieje wiatr ( jednoczesny ruch ramion i rąk na prawo i lewo )
- błyskawica ( klaśnięcie w dłonie )
- grzmot ( tupnięcie nogą )
- tęcza ( jednoczesne rozłożenie rąk i ramion od środka na boki )

3. Ćwiczenia manualne – przy pomocy kredek świecowych lub pasteli dzieci w rytm muzyki stawiają kreski rysując kolorowe parasole i zamalowują je. Następnie dzieci wydzierają z zamalowanej kartki górną część parasola i naklejają ją na drugą wcześniej przygotowaną kartkę całą w deszczu. Na końcu dorysowują laseczkę i dzieci mają piękny, kolorowy parasol.
4. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych –wydzieranie kolorowych kółek i naklejanie na parasole.

III. Część końcowa
1. Relaks –trening relaksacyjny Schultza w opracowaniu Anny Polonder.
2. Pożegnanie - zgaszenie lampki zapachowej.

Scenariusz nr 10
„Deszcz i wiatr wkoło gra”
Środki dydaktyczne:żółte dekoracje sali, lampka zapachowa (lawendowa), olejek lawendowy, suszarka do włosów, wiersz „Jesienny wiatr” H. Ożogowska, magnetofon, płyta z muzyką kredki świecowe, pastele,papieru.
I. Część wstępna - Powitanie
1. Zapalenie lampki zapachowej i obejście z nią kręgu dzieci
2. Powitanie piosenką na melodię „Panie Janie”:
Witaj...(imię dziecka), witaj...(imię dziecka)
Jak się masz, jak się masz,
Wszyscy cię witamy, wszyscy cię kochamy,
Bądź wśród nas, bądź wśród nas.
3. „Jesienny wiatr” H. Ożogowska
Wiatr jesienią ma robotę
w nocy i za dnia.
Ciągle strąca liście złote
i przed siebie gna.
I nasiona drzew bez liku
nosi tu i tam.
Kiedy spoczniesz już, wietrzyku?
Powiedz, powiedz nam!
Po zielonym wielkim lesie
wiatr piosenki dzieci niesie.
Aż się dziwią stare drzewa
Kto was tak nauczył śpiewać?

II. Część właściwa
1. Stymulacja proprioceptywna – turlanie się po podłodze z nogami wyprostowanymi i rękami ułożonymi wzdłuż ciała.
2. Ćwiczenia manualne – dzieci na papierze rysują:
W piękny słoneczny dzień – dzieci rysują promyki słońca przy muzyce Against the wind – tradycyjna muzyka celtycka;
Dzieci ze szkoły wybrały się na spacer do parku – rysujemy kropki – muzyka do marszu – J. Strauss „ Marsz Radeckiego”;
W parku rośnie bardzo dużo drzew: dęby, kasztanowce, klony, graby – rysujemy kreski przy muzyce Polonez – W. Kilar, muzyka z filmu „Pan Tadeusz”;
Jesienny wiatr lekko porusza gałązkami drzew – rysujemy fale przy muzyce Ennio Morricone - Chi Mai;
Z drzew spadają na ziemię kasztany i żołędzie – rysujemy owale przy muzyce Walc – W. Kilar, muzyka z filmu „Trędowata”;
Nagle zaczął wiać silny wiatr i padać deszcz – rysujemy kreski, fale i spirale przy muzyce Antonio Vivaldi, "Spring" Concerto from the Four Seasons
Dzieci szybko pobiegły do szkoły – rysujemy leniwe ósemki przy muzyce Phil Cunningham - Miss Rowan Davies
3. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych –ćwiczenia sprawnych ruchów palców i rozluźniające napięcie mięśniowe: naśladowanie gry na pianinie, odtwarzanie rytmu deszczu przy muzyce.

III. Część końcowa
1. Relaks –trening relaksacyjny Schultza w opracowaniu Anny Polonder.
2. Pożegnanie - zgaszenie lampki zapachowej.