Aktywne słuchanie. Scenariusz godziny do dyspozycji wychowawcy w klasie VI

Scenariusz godziny do dyspozycji wychowawcy w klasie VI szkoły podstawowej.

Temat: Aktywne słuchanie.
Cele lekcji:
Uczeń:
- rozwija i ćwiczy umiejętność aktywnego słuchania,
- aktywnie słucha, co mają do powiedzenia inni,
- potrafi skoncentrować się,
- rozwija umiejętność parafrazowania,
- rozumie, na czym polega komunikacja niewerbalna
Metody: oparte na dydaktycznym działaniu, aktywizujące.
Środki dydaktyczne: materiały biurowe, duże arkusze z narysowanym labiryntem.
Formy pracy: praca w grupach, praca w parach.
Czas trwania zajęć: 45 minut

Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel wyjaśnia cel zajęć i dzieli klasę na 4-5 osobowe zespoły. Każda grupa otrzymuje arkusz z narysowanym labiryntem. Zadanie polega na tym, że jeden z członków zespołu ma opaskę na oczach i na podstawie instrukcji kolegi kreśli drogę wyjścia z labiryntu.
2. Uczniowie dobierają się w pary. Zabawa w ciuciubabkę polega na tym, że jeden z uczniów ma założona na oczy opaskę, za drugi ma za zadanie prowadzić kolegę ( „słownie”) po określonej trasie, np. w kąt sali, do biurka, itp., czuwając też nad bezpieczeństwem. Po przejściu określonej trasy uczniowie zmieniają się rolami.
3. Wypowiedzi uczestników na temat: Czy łatwo było udzielać instrukcji, czy instrukcje udzielane przez kolegów były jasne, czytelne?
4. Nauczyciel podaje podstawowe wiadomości o aktywnym słuchaniu.
Cechy aktywnego słuchania:
- zwrócić się w stronę mówiącego,
- utrzymywać kontakt wzrokowy,
- nie rozpraszać rozmówcy,
- unikać atmosfery przesłuchania przez ciągłe zadawanie pytań,
- odzwierciedlanie, czyli mówienie komuś, jakie – naszym zdaniem – są jego odczucia, np. wygląda na to, że jesteś niezadowolony,
- parafrazowanie, czyli ujęcie innymi słowy tego, co ktoś chce nam powiedzieć, np. „o ile dobrze cię zrozumiałem”, „sądzisz, że...”,
- skoncentrowanie się na sprawie najważniejszej, np. „która z tych spraw jest dla ciebie najważniejsza”.
5. Kolejne zadanie polega na opisaniu przez wybranego ucznia jakiegoś przedmiotu codziennego użytku. Pozostali odgadują, co to jest.
6. Następne zadanie uczniowie wykonują w grupach trzyosobowych. Jedna osoba opisuje zdarzenie, np. najciekawsze wakacje, druga aktywnie słucha. Po kilku minutach słuchający relacjonuje mówiącemu to, co usłyszał. Później następuje zmiana ról. Trzecia osoba obserwuje i robi notatki z zachowania się rozmówców ( komunikacja niewerbalna).
7. Podsumowanie zajęć.
Czy trudno było być dobrym słuchaczem?
Jak można poprawić umiejętność słuchania?
Jaki był przekaz niewerbalny?

Literatura:
Eicher J., Sztuka komunikowania się, Łódź 1995
Hamlin S., Jak mówić, żeby nas słuchali, Warszawa 1996