Zabawy andrzejkowe. Scenariusz zajęć świetlicowych

Scenariusz zajęć świetlicowych: „Zabawy andrzejkowe”.

Temat zajęć: Zabawy andrzejkowe

Cele:
• zapoznanie uczniów z tradycjami andrzejkowymi
• integracja grupy poprzez tworzenie warunków do wspólnej zabawy
• wdrażanie do kulturalnego zachowania się

Cele operacyjne
Dziecko:
• zna zwyczaje i tradycje andrzejkowe
• poznaje wróżby i przysłowia andrzejkowe
• potrafi wysłuchać odczytywany tekst i dokonać jego krótkiej analizy
• układa wyrazy z rozsypanki wyrazowej
• aktywnie uczestniczy w zajęciach
• potrafi bawić się i współpracować z rówieśnikami

Metody pracy:
• słowna
• praktycznego działania
• aktywizująca
• zabawy tematyczne
Formy pracy:
• indywidualna
• zbiorowa
• grupowa

Środki dydaktyczne:
• Gawęda o ludowych tradycjach wróżb i przepowiedniach andrzejkowych
• przysłowia - rozsypanka wyrazowa
• serca z imionami chłopców i dziewcząt
• czapka, buty, kolorowy blok, koperty, klej, tablica korkowa
• cukierki, karteczki z nazwami zawodów, karteczki z nazwami kolorów
• koło podróży, kostki do gry

Czas trwania zajęć: 60 minut
Grupa wiekowa: klasy I - III

Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjno – porządkowe.
2. Powitanie dzieci.
Witam wszystkich, którzy mają dziś dobry humor; wierzą we wróżby andrzejkowe – na widok kominiarza łapią się za guzik; nie wierzą we wróżby, ale przyszli tu aby się dobrze bawić (jeżeli dziecko czuje się powitane wstaje i kłania się).
3. Zapoznanie z tematem i celami zajęć.
4. Głośne czytanie Gawędy o źródłach ludowej tradycji wróżb i przepowiedni.

Nauczyciel pyta: „Czy wiecie jakie święto dziś obchodzimy?”.
Po uzyskaniu odpowiedzi nauczyciel opowiada krótką historię andrzejkowych tradycji.

Gawęda o źródłach ludowej tradycji wróżb i przepowiedniach

W dawnych czasach, pod koniec każdego roku, kiedy dni stawały się krótsze a wieczory dłuższe, młodzież po pracy i nauce zbierała się w jednym domu, aby wspólnie śpiewać i bawić się. Jedne z ważniejszych spotkań odbywały się w wieczory poprzedzające imieniny Katarzyny i Andrzeja. Był to okres wróżb. Chłopcy wróżyli sobie 24 listopada w katarzynki a dziewczęta 29 w wigilie imienin Andrzeja. Z czasem katarynkowe wróżby zaniknęły a tradycja andrzejek pozostała do dziś. Najciekawiej było na wsi. Młode dziewczyny zaglądały w głąb studni wypowiadały głośno swoje życzenie. Jeśli echo odpowiedziało, to życzenie wkrótce miało się spełnić. Inną wróżbą było odliczanie sztachet w płocie. Wygląd dziesiątej sztachety przepowiadał, jaki będzie ukochany – gruby, chudy, krzywy czy stary. Bywało i tak, że młode panny częstowały psa najlepszymi kąskami. Której panny poczęstunek pies pochwycił w pierwszej kolejności, tej spełniały się marzenia. Spośród wielu andrzejkowych wróżb do naszych czasów przetrwały dwie najważniejsze. Pierwsza to przestawianie butów – dziewczyna, której but pierwszy przekroczy próg najwcześniej wyjdzie za mąż. Druga to lanie wosku przez dziurkę od klucza. Dzisiaj nie traktujemy andrzejkowych wróżb tak poważnie, jak kiedyś. Wróżenie w andrzejkowy wieczór to przede wszystkim dobra zabawa i właśnie do takiej wspólnej zabawy dzisiaj was zapraszam.
5. Układanie przysłów z rozsypanki wyrazowej – praca w grupach.
Prowadzący dzieli uczestników na grupy. Dzieci losują przysłowia w kopertach. Wspólnie układają z nich hasło i naklejają je na kartki z bloku technicznego. Następie każda grupa odczytuje swoje hasło.

Święty Andrzej wróży szczęście i szybkie zamęście.
Andrzejki to czas magicznych wróżb.
Której but na progu stanie, pierwsza panna na wydanie.
Święty Andrzej ci ukarze, co ci los przyniesie w darze.
Śnieg na Andrzeja, dla zboża zła nadzieja.
Gdy w Andrzeja deszcz lub słota, w grudniu drogi bez błota.
Jeżeli na świętego Andrzeja wiatr i mgła, to od Bożego Narodzenia będzie zima zła.

6. Zaproszenie dzieci do wróżb.

Losowanie kolorów

Uczestnicy siedzą w kręgu i losują karteczki w sześciu kolorach. Następnie wstają te osoby, które wylosowały dany kolor, a prowadząca odczytuje przestrogi na przyszłość, o jakich mówią wylosowane kolory:
Czerwony – Oj, te zgubne słodkości! Jesz za dużo słodyczy, musisz je ograniczyć, bo w przyszłości będziesz częstym gościem u dentysty; no i oczywiście brzuszek ci urośnie.
Zielony – spełnią się twoje marzenia
Żółty – zadbaj o swoje zdrowie, cieplej się ubieraj; idzie zima, więc pamiętaj, by kupić szalik i czapkę.
Fioletowy – czeka cię miła niespodzianka
Niebieski – pilnuj swoich skarbów, bo możesz coś cennego zgubić; nie bądź taki roztargniony.
Biały – pijesz za mało mleka, masz słabe kości; jedz więcej nabiału, a nie tylko chrupki i chipsy.
Czarny – często się kłócisz; bądź miły dla koleżanek i kolegów; unikaj nieporozumień, a wszystko będzie wokół ciebie bardziej kolorowe.

Wychodzenie butów za próg
Uczestnicy zabawy zdejmują but z lewej nogi. Dziewczynki ustawiają buty w jednym rzędzie, a chłopcy w drugim. Buty ustawiamy jeden za drugim do samych drzwi. Osoba, której but pierwszy przekroczy próg świetlicy, ta osoba pierwsza zmieni stan cywilny.

Serce przyjaźni
Na tablicy przypięte są dwa serca – jedno z imionami męskimi, drugie z imionami żeńskimi. Dziewczynki stają przed tablicą z zamkniętymi oczami i celują w serce z imionami męskimi, a chłopcy z imionami żeńskimi. Uczestnicy poznają imię swojej przyszłej sympatii.

Czarodziejska czapka - kim będę w przyszłości?
Dzieci losują cukierki, do których przyczepione są karteczki z nazwami zawodów, które będą w przyszłości wykonywać.

Koło podróży
Na kole znajdują się nazwy państw i miast. Dzieci rzucają kostkami do gry; liczba oczek, która wypadnie wskaże miejsce, do którego dziecko pojedzie w najbliższe wakacje.

Podsumowanie zajęć
Na koniec zajęć wszyscy uczestnicy tworzą krąg. Nauczyciel mówi „Iskierkę przyjaźni puszczam w krąg, niech wróci do mych rąk” i delikatnie ściska dłoń osoby stojącej po lewej stronie. Kolejne osoby przekazują sobie iskierkę (uścisk) w milczeniu, do momentu, gdy wróci ona do prowadzącego.
Dokończenie przez dzieci zdania „Dziś bawiłam/ bawiłem się...”.