Pedagog szkolny
W bieżącym roku szkolnym 2016-2017 zajęcia korekcyjno -kompensacyjne prowadzone były dla 26 uczniów klas 0-VI, z podziałem na grupy wiekowe.
Zajęcia w klasach I-III prowadziłam w oparciu o program własny zajęć korekcyjno- kompensacyjnych dla I etapu kształcenia w Szkole Podstawowej, który na bieżąco dostosowałam do wymagań i indywidualnych potrzeb uczniów. Dużą pomocą w pracy na zajęciach korekcyjno - kompensacyjnych były gry edukacyjne, loteryjki sylabowe, suwaki terapeutyczne, które zostały zakupione w ramach realizowanych w latach wcześniejszych projektów unijnych, jak również pomoce dydaktyczne stworzone przeze mnie samą. Zajęcia odbywały się w wymiarze 60 minut w tygodniu, dla każdej z grup, na zasadzie stopniowania trudności. Podczas każdych zajęć usprawniane były przynajmniej dwie sfery psychofizyczne, by nie stworzyć sytuacji zmęczenia i znudzenia u dziecka.
Celem prowadzonych przeze mnie zajęć w lasach I-VI było usprawnianie mowy dzieci i zapobieganie trudnościom w nauce związanym z czytaniem, pisaniem, liczeniem i wypowiadaniem się oraz pomaganie w przełamywaniu niechęci i rezygnacji przy napotykaniu trudności podczas uczenia się. Na zajęciach kładłam nacisk na doskonalenie umiejętności czytania i pisania poznanych liter oraz swobodnego wypowiadania się, doskonalone były wiadomości gramatyczno-ortograficzne. We wszystkich grupach wiekowych, ćwiczono percepcję wzrokową, słuchową, ruchową, sprawność ruchową, orientację przestrzenną, koordynację słuchowo – ruchową i wzrokowo – ruchową, sprawność manualną i motoryczną (motorykę małą i dużą). Bardzo ważne było również ćwiczenie analizy i syntezy (wzrokowej, słuchowej oraz słuchu fonematycznego), ćwiczenie pamięci mechanicznej i logicznej. Na zajęciach realizowałam ćwiczenia rozwijające procesy myślenia np. wykrywanie różnic i podobieństw, uogólnianie, ćwiczenia dydaktyczne wzbogacające ogólny poziom wiadomości, jak również ćwiczenia usprawniające tempo i technikę czytania oraz pisania. Stosowałam też relaksację, Duży nacisk kładłam na prawidłową komunikację. Prowadziłam ćwiczenia wydłużające koncentrację uwagi. W trakcie zajęć stosowałam liczne gry i układanki. Poprzez zabawę uczniowie przyswajali zasady ortograficzne, usprawniali pamięć wzrokową oraz spostrzegawczość. Dzięki słuchaniu cichej muzyki, grom planszowym, układaniu klocków uczyli się jak można się relaksować, ćwiczyć koncentrację uwagi oraz uspokajać.
Zrealizowane zajęcia umożliwiły rozwój zaburzonych funkcji. Doskonaliły tempo uczenia się wzrokowo -ruchowego i ogólną spostrzegawczość. Uczniowie mieli okazję wzbogacić zasób słownictwa i informacji z wiedzy ogólnej. Realizowane podczas zajęć ćwiczenia związane z wolnym tempem pracy i ćwiczenia dotyczące pisania pozwoliły uczniom na poprawę tempa pracy, poprawę poziomu graficznego pisma, przestrzegania liniatury oraz dokładniejsze odtwarzanie kształtu liter.
W przeważającej części zajęcia opierały się na aktywności uczniów z wykorzystaniem różnych form pracy: zabawy, pracy z tekstem, swobodnej twórczości. Zwiększona podczas zajęć liczba elementów zabawy, pozwoliła na większe zainteresowanie uczniów zajęciami i lepsze przyswajanie wiedzy i eliminowanie deficytów. W większości uczniowie (80% uczniów) dość systematycznie brali udział w zajęciach, a podczas zajęć uczniowie chętnie się wypowiadali na temat przedstawionego obrazka, historyjki obrazkowej, treści czytanego czy też wysłuchanego tekstu. Prowadzone ćwiczenie powodowało ubogacanie słownictwa i rozbudzało chęć wypowiadania się. Wszystkie ćwiczenia rozwijające spostrzeganie i koncentrację cieszyły się ogromnym zainteresowaniem i dały widoczne efekty. Uczniowie usprawnili percepcję słuchową i wzrokową. Uczniowie klas I-III chętniej czytają, bez lęku i obaw próbują czytać nowe teksty. Dzieci klas O-III bardzo lubiły także ćwiczenia typu „Labirynty”. Poszukiwanie drogi przez labirynt wspierało rozwój wyobraźni przestrzennej, kształciło logiczne myślenie, ćwiczyły spostrzegawczość, a także inteligencję.
W obu grupach oddziałów przedszkolnych (OA i OB.) bardzo duży nacisk kładłam na ćwiczenia grafomotoryczne, ćwiczenia rozwijające percepcję wzrokową i spostrzeganie. Pamięć i uwagę, jak również orientację przestrzenną, prawidłową komunikację, koordynację słuchowo – ruchową i wzrokowo – ruchową. Podczas zajęć dzieci wykonywały bardzo dużo tego typu ćwiczeń. Ćwiczenia grafomotoryczne służyły przede wszystkim ćwiczeniu ręki piszącej, rozluźnianiu napięcia mięśniowego dłoni, kształceniu zdolności manualnych oraz kształtowaniu ładnego charakteru pisma. Szlaczki, zygzaki, kształty, esy-floresy to jedna z ulubionych przez dzieci form nauki połączonej z zabawą. Jeśli chodzi o ten zakres ćwiczeń dużą poprawę widać u ..., ..., ... oraz ... Bardzo ciekawą dla dzieci i atrakcyjną techniką pracy na zajęciach okazała się mandala. Technika mandali: kształciła motorykę dłoni, rozwijała zdolności manualne, kształty figur geometrycznych (mandale matematyczne), kształciła pamięć wzrokową, łączyła w sobie funkcje relaksacyjne i poznawcze. Wojciech i Tomasz mają poważne problemy z koncentracja uwagi i doprowadzaniem rozpoczętej pracy do końca. Podczas pracy techniką mandali uspokajali się i wyciszali. Technika ta ułatwiała dzieciom koncentrację, prowadziła do wytrwałości i konsekwencji w działaniu. Podopieczni ćwiczyli w ten sposób motorykę dłoni, uczyli się, jak dobierać kolory i kształty, jak również ćwiczyli wydłużenie koncentracji uwagi.
Zauważalne postępy, oczywiście na miarę swoich możliwości intelektualnych, poczyniła także ... dziewczynka z pomocą nauczyciela potrafi podzielić na sylaby krótkie i proste wyrazy, nazywa głoski. Sprawniej koloruje, jest w stanie dłużej skupić uwagę na wykonywanym zadaniu. Usprawniła również percepcję wzrokową i spostrzeganie. Popełnia małe błędy jeśli chodzi o orientacje przestrzenną. Dość dobrze radzi sobie z grupowaniem i klasyfikowaniem. Obecnie z drobnymi podpowiedziami liczy do 15, porządkuje elementy w zbiorze. Doskonalenia nadal wymaga, mimo zauważalnego postępu sfera grafomotoryczna oraz analiza i synteza wzrokowo- słuchowa.
U uczniów klasy I duże postępy widoczne są u ... . Chłopiec doskonale radzi sobie z grupowaniem i klasyfikowaniem, liczeniem obiektów i odróżnianiem błędnego liczenia od poprawnego. Liczy bez pomocy do 100. Sprawnie wyszukuje różnice w obrazkach, uzupełnia rytmy, zapamiętuje dość dużo szczegółów przedstawionych na obrazkach. Nie ma też większego problemu z układaniem historyjek obrazkowych. Popełnia błędy podczas określania kierunków przestrzennych, doskonalenia wymaga także grafomotoryka oraz ćwiczenia prawidłowej koncentracji i tempa pracy. ... wykonuje ćwiczenia bardzo szybko, nie zawsze zwracając uwagę na dokładność . Największy problem pojawia się z prawidłowym pisaniem i nazywaniem poznanych liter, Chłopiec niechętnie czyta.
... - W czasie zajęć realizowano ćwiczenia manualne, zestawy ćwiczeń usprawniające spostrzeganie wzrokowe i orientację przestrzenną. Usprawniono analizę i syntezę słuchową, percepcję wzrokową. W trakcie prowadzonych zajęć korekcyjno – kompensacyjnych dziewczynka lepiej radzi sobie z zadaniami wymagającymi od niej wytężonego wysiłku umysłowego, potrafi odpowiednio utrzymać poziom uwagi na zadaniu. Stara się dokładniej wykonywać szlaczki. Prawidłowo uzupełnia rymy. Prawidłowo odwzorowuje poznane litery. Popełnia drobne błędy podczas określania kierunków przestrzennych. ... bardzo chętnie uczestniczyła w ćwiczeniach wymagających od niej ruchu, jednak nadal wymaga usprawniania motoryki dużej, ze względu na małą sprawność ruchową. ... doskonale radzi sobie z udzielaniem odpowiedzi do przeczytanego tekstu.
... poprawiła swoją ogólną sprawność ruchową, uzyskała dosyć dobrą sprawność manualną, stała się w znacznym stopniu samodzielna w wykonywaniu różnych czynności. ... stara się uważnie słuchać poleceń nauczycielki, choć trudno jej czasami skupić uwagę i wtedy jej odpowiedź na zadane pytanie bywa pochopna i pobieżna. Popełnia błędy w różnicowaniu kształtu figur geometrycznych. Zdarzają się drobne pomyłki w rozpoznawaniu liter o podobnym kształcie /p-b, d-b, m-w, n-u/ ( podczas uzupełniania mendali lub segregowaniu). Potrafi klasyfikować przedmioty według ich przeznaczenia, wielkości, kształtu czy koloru. Wcześniej stroniła od układania puzzli, łamigłówek czy układanek geometrycznych, teraz ten rodzaj ćwiczeń podejmuje bardzo chętnie. Bardzo ładnie dodaje i odejmują na konkretach od 0 do 10, dość sprawnie określa większość, mniejszość, równość zbiorów. Usprawniła analizator słuchowy w zakresie percepcji słuchowej dźwięków, w zakresie analiz i syntezy sylabowo-fonemowej. Błędy popełnia natomiast podczas określania kierunków przestrzennych, stosunków czasowych i ilościowe w praktycznym działaniu.
... osiągnęła największe postępy. Zajęcia wpłynęły na rozwój sprawności manualnej uczennicy. Staranniej koloruje, sprawnie nawleka koraliki, lepi z plasteliny proste kształty, buduje piramidę z klocków. Rysuje i pisze proste wzory i litery po śladzie. Usprawniła również spostrzeganie. Potrafi wskazać różnice w podobnych obrazkach, dobiera w pary jednakowe obrazki, układa obrazek z części i nazywa figury geometryczne. Dzięki ćwiczeniom usprawniającym percepcję słuchową rozpoznaje i różnicuje odgłosy przyrody oraz dźwięki najbliższego otoczenia. Opanowała technikę czytania, doskonale radzi sobie także z czytaniem ze zrozumieniem.
U ... oraz ... widocznie poprawiło się myślenie logiczne, analiza i synteza słuchowa, umiejętność wypowiadania się pełnym zdaniem. Sprawnie radzą sobie w wyszukiwaniem różnic w obrazkach, uzupełnianiu rymów. Prawidłowo określają kierunki przestrzenne. Dość sprawnie liczą. Doskonalenia wymaga motoryka mała, koncentracja uwagi. ... doskonale radzi sobie także z układaniem historyjek obrazkowych oraz układaniem obrazka z części. Uczniowie nadal mają poważne problemy z koncentracja uwagi oraz estetyka wykonywanych prac.
Grupa uczniów klas II-III ( ..., ..., ...) z którą pracowałam, przejawiała szczególne trudności w nauce czytania i pisania. Dlatego też stosunkowo dużo czasu poświęciliśmy na ćwiczenia graficzne takie jak: kreślenie linii poziomych /zachowanie prawidłowego kierunku/, pionowych, "po śladzie", samodzielne kreślenie linii kolistych, falistych i zamkniętych / koła, owale, prostokąty/, łączenie liniami zaznaczonych punktów, kropkowanie pól kwadratów /zaczynając poziomo od lewej do prawej/, pisanie pojedynczych elementów graficznych i literopodobnych, rysowanie szlaczków wg przedstawionych wzorów, tworzenie samodzielnych kompozycji itp. Prowadziłam ponadto ćwiczenia usprawniające koordynację wzrokowo-ruchową na materiale literowym. Uczniowie dobierali pary jednakowych liter /wielkich do małych, drukowanych do pisanych/, układali również wyrazy tak, aby każdy następny różnił się od poprzedniego tylko jedną literą, tworzyli wyrazy z sylab przy pomocy tzw. zegara sylabowego, uzupełniali brakujące litery i sylaby w wyrazach, jak również luki w zdaniach. Nadto uczniowie układali zdania pojedyncze i rozwinięte z "rozsypanki" wyrazowej, dobierali zdania do obrazka, tworzyli krótkie teksty, w którym zawarte były dwa lub trzy zdania z w/w "rozsypanki" jako odtworzenie tekstu słyszanego, następnie odczytywali ułożony tekst itp.
... - dziewczynka poczyniła postępy w czytaniu, jednak nadal czyta bardzo nieuważnie, nie zwracając uwagi na interpunkcję. Skupia się zbyt mocno na technice czytania, co utrudnia jej rozumienie czytanych treści. Ćwiczenia grafomotoryczne wykonuje zazwyczaj szybko i niedokładnie, nie dba o kształt i estetykę pisma. Litery są niekształtne często nie mieszczą się w linijkach. Odpowiadając na pytani dotyczące tekstu, odpowiedzi są często nie na temat. Duży kłopot sprawia ... dodawanie i odejmowanie w zakresie 100, popełnia błędy również licząc na konkretach. Ma kłopoty z zapisaniem liczb, często nie kojarzy jak dana liczba wygląda. Dziewczynka najlepiej radzi sobie w wyróżnianiu dzięków z otoczenia
oraz z wymyślaniem zakończenia wysłuchanej bajki.
... -u dziewczynki doskonalenia wymaga technika czytania. Na ogół radzi sobie z rozumieniem samodzielnie przeczytanych krótkich zdań, ale ma duże trudności z udzieleniem pisemnej odpowiedzi na pytania do tekstu, odpowiedź jest chaotyczna . Najlepiej radzi sobie z wyszukiwaniem ukrytych wyrazów w wyrazie dłuższym. W rozwiązywaniu krótkich zadań tekstowych. ... ma także problem z przestrzeganiem poprawności ortograficznej i językowej w pisaniu. Dziewczynka poprawiła technikę dodawania w zakresie 100
... – uczeń opuszcza dużo zajęć przez co ma znaczne braki w wiadomościach. Nie opanował znajomości wszystkich liter, często je zniekształca, nie zna w ogóle dwuznaków i zmiękczeń. U chłopca uwidoczniły się problemy z pamięcią. Pisząc krótkie zdania z pamięci zapamiętuje tylko początkowe 1 – 2 wyrazy. Słabo doskonali technikę czytania, czyta w wolnym tempie. Samodzielnie odczytuje krótkie i proste wyrazy i dłuższe, które utrwalił pamięciowo, gdyż często się powtarzają. Dodaje i odejmuje w oparciu o konkrety, ale często popełnia błędy w obliczeniach. Słabo rozumie sens zadań tekstowych.
Metody pracy na zajęciach zostały dostosowane do konkretnych potrzeb uczniów. Wykonywaliśmy bardzo dużo ćwiczeń rozwijających spostrzeganie, pamięć oraz koncentrację. U całej trójki uczniów wskazane jest kontynuowanie zajęć korekcyjno-kompensacyjnych w roku następnym, ze względu na zbyt małe postępy w usprawnianych sferach.
... to uczennica przejawiający specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu , ponadto z uwagi na stwierdzoną u uczennicy dysleksję podczas zajęć doskonaliłam sferę graficzna pisma uczennicy oraz koncentrację uwagi, usprawniano analizator słuchowy, koordynację wzrokowo-słuchowo-ruchową, ćwiczono pamięć fonologiczną, zdolności dokonywania analizy i syntezy słuchowej, z zapamiętywaniem sekwencji.
Podczas zajęć z ... korzystałam z licznych zgromadzonych pomocy Są to min.:
• „Dyktanda graficzne” Zofii Hendzel usprawniające percepcję wzrokową, ruchy rąk i koordynację wzrokowo – ruchową, orientację przestrzenną, pamięć słuchową
• „Skoncentruj się” Anny Jurek – ćwiczące koncentrację uwagi
• „Ortografki” Anny Tońskiej – Szyfelbein utrwalające umiejętności ortograficzne,
• „Dyslektyczne ucho” Elżbiety Szymankiewicz – rozwijające i stymulujące rozwój percepcji słuchowej,
•„Chodzą słuchy ”Anna TońskaSzybelfein
• „Czytam, rozumiem, wiem” Danuta Gmosińska
• Program komputerowy „ Dyslektyk” i „ Porusz Umysł”
Uczennica chętnie i systematycznie uczęszczała na zajęcia, dłuższe nieobecności były spowodowane jej chorobą. Praca na zajęciach przebiegała sprawnie. Na zajęciach realizowano ćwiczenia rozwijające procesy myślenia np. wykrywanie różnic i podobieństw, uogólnianie, ćwiczenia dydaktyczne wzbogacające ogólny poziom wiadomości, jak również ćwiczenia usprawniające tempo i technikę czytania oraz pisania. Stosowana była też relaksacja, samoakceptacja, prawidłowa komunikacja i bardzo ważne zajęcia wydłużające koncentrację uwagi. ... doskonale radzi sobie z czytaniem oraz czytaniem ze zrozumieniem, bez problemu potrafi wyszukać potrzebne informacje w przeczytanym tekście
Uczennica wykonywała szereg ćwiczeń wpływających na poprawę pamięci i spostrzegawczości oraz doskonalące koncentrację uwagi. Pracowała nad podniesieniem poziomu graficznego swojego pisma. Podczas zajęć usprawniała technikę czytania oraz kształtowała umiejętności poprawnego pisania pod względem ortograficznym, gramatycznym, interpunkcyjnym. Doskonaliła umiejętności redagowania tekstów.