Sytuacja demograficzna w Polsce a wspólczynnik dzietności

Problematyka uprawnień rodzicielskich w polskim prawie pracy związana jest w szczególności ze zjawiskiem dzietności w kraju. Przez ten termin rozumiemy liczbę dzieci przypadających na jedną kobietę w wieku rozrodczym (przyjmuje się, że ten wiek waha się u kobiet pomiędzy piętnastym a czterdziestym dziewiątym rokiem życia) .
Kwestia dzietności w państwie jest bardzo istotna, gdyż ma ona znaczący wpływ na jego sytuację zarówno w aspekcie społecznym, gospodarczym, jak i ekonomicznym oraz dotyczy nie tylko osób zakładających rodzin i wychowujących dzieci, ale również pozostałych obywateli, na różnych etapach ich
życia.
Po zakończeniu II wojny światowej, w Polsce można było zaobserwować zjawisko wyżu demograficznego, określanego jako „wyż kompensacyjny”. Przez ten termin rozumiemy kompensację strat wojennych, która jest naturalnym zjawiskiem
demograficznym typowym dla krajów, w których zakończyła się wojna bądź inna klęska, która pochłonęła znaczną liczbę ofiar. Na początku lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia, w Polsce przyszło na świat znacznie mniej dzieci niż w ciągu
poprzedniej dekady, ponieważ w wieku prokreacyjnym znaleźli się młodzi ludzie,
którzy urodzili się w czasie wojny, a jak wiadomo, nie było ich zbyt wielu. Następnie w latach siedemdziesiątych i na początku lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku, można
było zaobserwować zjawisko echa wyżu demograficznego, gdyż Polacy urodzeni po II wojnie zaczęli zakładać własne rodziny. W roku 1983 odnotowano najwyższy współczynnik dzietności w Polsce po okresie powojennym, wynoszący 2,416.
Natomiast w kolejnej dekadzie można było zaobserwować, iż liczba urodzeń była już znacznie mniejsza.
Na początku nowego tysiąclecia, współczynnik dzietności wynosił około 1,2 i stale się obniżał, aż do roku 2007, w którym zaobserwowano niewielki wzrost liczby urodzeń
(w roku 2009 współczynnik podniósł się do 1,4), jednak obecnie ponownie spada.
Wielu analityków i demografów jest zdania, iż do roku 2030 współczynnik dzietności w Polsce zmniejszy się tak bardzo, iż będziemy mieli do czynienia z bardzo negatywnym
zjawiskiem, określonym mianem „katastrofy demograficznej”. Dane z raportu GUS wskazują, że podczas gdy w 2004 roku w naszym kraju przyszło na świat 356 tysięcy dzieci, w roku 2030 urodzi się już tylko 232 tysiące młodych Polaków.
Zjawisko to będzie stale się pogłębiać, skutkiem czego zaobserwujemy ujemny przyrost naturalny, co z pewnością będzie miało negatywny wpływ na gospodarkę całego kraju.
Przyczyn zmniejszenia się liczby urodzeń zarówno w Polsce, jak i w Europie jest wiele. Kobiety w coraz późniejszym wieku decydują się na urodzenie pierwszego dziecka. W Polsce średnia wieku młodych matek wynosi niecałe dwadzieścia dziewięć lat, podczas gdy w większości krajów Europy, kobiety rodzą swoje pierwsze dziecko jeszcze później, bowiem po skończeniu trzydziestego roku życia. Poza tym nie tylko
kobiety, ale i mężczyźni w coraz później decydują się na założenie rodziny; zauważalne jest również, że liczba zawieranych małżeństw znacznie obniżyła się w ostatnich latach, natomiast wzrosła liczba rozwodów. Warto także zaznaczyć, że kobiety częściej odkładają decyzję o urodzeniu dziecka, ponieważ dążą do osiągnięcia stabilizacji
finansowej, dzięki której mogłyby w przyszłości zapewnić godne warunki życia zarówno sobie, jak i swoim rodzinom. Wiąże się to z sytuacją ekonomiczną w danym państwie oraz z polityką prorodzinną, której przejawy w niektórych krajach są w znacznie większym stopniu zauważalne niż w pozostałych.

Bibliografia:
1 . Miquel Porta, A Dictionary of Epimology, Oxford University Press 2008,
www.oxfordreference.com. (16.04.2015)
2 . Małgorzata Waligórska, Zofia Kostrzewa, Maciej Potyra, Longina Rutkowska „Prognoza
ludności na lata 2014- 2050” Główny Urząd Statystyczny, Departament Badań Demograficznych i Rynku
Pracy, Warszawa 2014, s.35, www.stat.gov.pl (20.03.2015)
3 . www.stat.gov.pl (20.03.2015)
4 . Katarzyna Kocot- Górecka „Zmiany demograficzne w Polsce po 1989 r. i ich konsekwencje”
w: Niska dzietność w Polsce w kontekście percepcji Polaków. Diagnoza społeczna 2013- raport
tematyczny, red. I.Kotowska, Warszawa 2014, s.11, www.diagnoza.com (18.04.2015)
5 . www.grape.uw.edu.pl (15.05.2015)