Audycje muzyczne - program nauczania

Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia w Łomży
Anna Sokołowska
PROGRAM NAUCZANIA przedmiotu Audycje muzyczne
dla klas IV- VI cyklu sześcioletniego
II- IV cyklu czteroletniego PSM I stopnia w Łomży

Łomża 2005
zmodyfikowano dn.27.01.2012
zmodyfikowano dn.14.02.2017

Spis treści

Wstęp........................................ 3

Efekty kształcenia po zakończeniu nauki w szkole muzycznej I stopnia ............ 3

Cele kształcenia-wymagania ogólne........................................ 3

Cele kształcenia-wymagania szczegółowe........................................ 4

Materiał nauczania ........................................ 5

Formy sprawdzania osiągnięć ucznia ........................................11
Opis osiągnięć ucznia na zakończenie etapu edukacyjnego ......................... 12
Komentarz do realizacji programu nauczania ........................................13

WSTĘP

Niniejszy program powstał w oparciu o potrzeby nauczycieli sekcji przedmiotów ogólnomuzycznych
PSM I stopnia w Łomży. Przedstawione w nim Efekty kształcenia po zakończeniu nauki w szkole muzycznej
I stopnia; Cele kształcenia-wymagania ogólne oraz Cele kształcenia-wymagania szczegółowe opierają się
na rozporządzeniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dn.15.12.2016r (Dz. U. 2016 poz. 2248)
w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego w publicznych szkołach artystycznych

Efekty kształcenia po zakończeniu nauki w szkole muzycznej I stopnia :
Uczeń:
1) szanuje dziedzictwo kulturowe swojego i innych narodów;
2) przestrzega zasad kultury, etyki i prawa autorskiego;
3) posiada wiedzę niezbędną do rozwijania gry na instrumencie i do świadomego uczestnictwa w życiu muzycznym;
4) zna i stosuje zasady dotyczące występów publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem zachowania i stroju;
5) wykazuje wrażliwość artystyczną w kreatywnym realizowaniu zadań;
6) rozwija pasję muzyczną przez podejmowanie inicjatyw artystycznych;
7) publicznie prezentuje swoje dokonania;
8) podczas gry na instrumencie prawidłowo operuje aparatem gry;
9) czyta nuty ze zrozumieniem, potrafi wykonać a vista proste utwory muzyczne;
10) wykorzystuje wiedzę ogólnomuzyczną oraz umiejętności niezbędne do zrozumienia
i wykonywania utworów;
11) świadomie wykorzystuje słuch muzyczny w działaniach praktycznych;
12) realizuje wskazówki wykonawcze ze zrozumieniem;
13) ocenia jakość wykonywanych zadań;
14) pracuje w zespole pod nadzorem osoby odpowiedzialnej za realizację projektu oraz bierze
współodpowiedzialność za efekt tej pracy;
15) integruje się i współpracuje z członkami zespołu;
16) buduje relacje oparte na zaufaniu;
17) wykazuje się w działaniu aktywną postawą;
18) organizuje swoją indywidualną pracę;
19) systematycznie rozwija swoje umiejętności;
20) wykorzystuje technologię informacyjną i komunikacyjną;
21) przewiduje skutki podejmowanych działań;
22) jest przygotowany do kontynuowania nauki;
23) potrafi skutecznie radzić sobie ze stresem, w szczególności z tremą.

Cele kształcenia-wymagania ogólne:

1.Zdobywanie wiedzy z zakresu budowy dzieła muzycznego, obsady wykonawczej, polskich tańców narodowych, twórczości wybranych kompozytorów i epok
Uczeń:
1) posługuje się pojęciami muzycznymi;
2) potrafi opisać dzieło, posługując się terminologią muzyczną.
2. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru muzyki
Uczeń rozpoznaje zagadnienia w słuchanych przykładach z literatury muzycznej, zwraca uwagę na różnorodność środków wyrazu.
3. Kształcenie umiejętności analizy utworów muzycznych
Uczeń opisuje dzieło, posługując się terminologią muzyczną na podstawie zapisu nutowego.
4. Rozwijanie kreatywności
Uczeń rozwija wyobraźnię i wrażliwość muzyczną, aktywnie słucha muzyki.
5. Rozbudzanie zainteresowania literaturą muzyczną
Uczeń świadomie słucha muzyki, uczestniczy w wydarzeniach muzycznych.

Cele kształcenia-wymagania szczegółowe:

1. Zdobywanie wiedzy z zakresu budowy dzieła muzycznego, obsady wykonawczej,
polskich tańców narodowych, twórczości wybranych kompozytorów i epok
Uczeń:
1) stosuje podstawowe pojęcia z zakresu:
a) elementów dzieła muzycznego (rytmiki, melodyki, harmoniki, artykulacji, agogiki, dynamiki, kolorystyki),
b) budowy utworu (w oparciu o budowę okresową i ewolucyjną),
c) faktury utworu (monofonia, polifonia, homofonia),
d) gatunków i form muzycznych (kanon, inwencja, fuga, forma okresowa dwu i trzyczęściowa, rondo,
temat z wariacjami, forma sonatowa, formy cykliczne: suita, sonata, symfonia, koncert solowy, opera),
e) obsady wykonawczej wokalnej i instrumentalnej (solista, zespół kameralny, orkiestra, chór),
f) budowy instrumentów muzycznych i rodzajów głosu ludzkiego;

2) wymienia cechy polskich tańców narodowych oraz cechy polskiej muzyki ludowej, posługuje się pojęciem
stylizacji muzyki ludowej;

3) wymienia i ogólnie charakteryzuje:
a) epoki (średniowiecze, renesans, barok, klasycyzm, romantyzm, muzykę XX i XXI wieku),
b) twórczość wybranych kompozytorów (w szczególności: J. S. Bacha, W. A. Mozarta, F. Chopina,
K.Szymanowskiego, W. Lutosławskiego),
c) zawody związane z muzyką, w tym: wykonawca – instrumentalista i wokalista, kompozytor, dyrygent,
lutnik, reżyser dźwięku,
d) najważniejsze wydarzenia muzyczne (np. festiwale, konkursy);

4) potrafi korzystać ze wskazanych tradycyjnych i multimedialnych zbiorów literatury muzycznej,
oprogramowania komputerowego wspomagającego naukę i rozwój kompetencji muzycznych

2. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru muzyki
Uczeń:
1) rozpoznaje w słuchanych przykładach muzycznych:
a) elementy dzieła muzycznego (rytmikę, melodykę, harmonikę, artykulację, agogikę, dynamikę, kolorystykę),
b) budowę utworu (okresową i ewolucyjną),
c) fakturę utworu muzycznego (monofonię, polifonię, homofonię),
d) formy muzyczne (kanon, formę okresową dwu- i trzyczęściową, rondo, temat z wariacjami),
e) obsadę wykonawczą wokalną i instrumentalną (solista, zespół kameralny, orkiestra, chór),
f) brzmienie instrumentów muzycznych i rodzaje głosu ludzkiego;
2) określa na przykładach muzycznych cechy polskich tańców narodowych.

3. Kształcenie umiejętności analizy utworów muzycznych
Uczeń:
1) zauważa w zapisie nutowym:
a) elementy dzieła muzycznego (rytmikę, melodykę, harmonikę, artykulację, agogikę, dynamikę, kolorystkę),
b) budowę utworu (okresową i ewolucyjną),
c) fakturę utworu muzycznego (monofonię, polifonię, homofonię),
d) formy muzyczne (kanon, formę okresową dwu- i trzyczęściową, rondo, temat z wariacjami),
e) polskie tańce narodowe;
2) odczytuje z partytury obsadę wykonawczą.

4. Rozwijanie kreatywności
Uczeń:
1) komponuje miniatury muzyczne z wykorzystaniem cech polskich tańców narodowych oraz wybranych
form muzycznych;
2) stosuje proste formy ruchu podczas słuchania utworu muzycznego.
5. Rozbudzanie zainteresowania literaturą muzyczną
Uczeń:
1) zapoznaje się z różnorodną literaturą muzyczną;
2) kształtuje umiejętność świadomego odbioru muzyki i jej wartościowania;
3) wyraża własne opinie dotyczące słuchanych utworów;
4) bierze udział w koncertach i festiwalach.

MATERIAŁ NAUCZANIA

KLASA IV/6 i II/4 PSM I stopnia
Semestr I

1. Jak powstaje dźwięk? Źródło dźwięku w różnych instrumentach. Zawody związane z muzyką: kompozytor, dyrygent, lutnik, wykonawca instrumentalista i wokalista, reżyser dźwięku.
Ważne wydarzenie muzyczne (festiwale, konkursy)

2. Elementy dzieła muzycznego.
Imitacje dźwięków przyrody w muzyce – muzyka ilustracyjna

C. Saint Saens – Antylopy, Osobistości z długimi uszami, Kury i koguty, Akwarium,Kukułka z cyklu Karnawał zwierząt
L. van Beethoven – Burza
N.Rimski-Korsakow – Lot trzmiela

3. Melodyka i jej rodzaje: kantylenowa, figuracyjna, ornamentalna.
Próba skomponowania własnej melodii.

C. Saint Saens Łabędź, Kangury
J.Ph.Rameau- Gigue
F. Chopin Preludium A-dur op.28 nr 7,
J.S.Bach Preludium c-moll (DWK I)
F. Chopin Koncert fortepianowy f-moll op.21 cz2 .Larghetto

4. Rytmika i jej rodzaje –okresowa, motoryczna, taneczna, stała, zmienna.
Budowa okresowa i budowa ewolucyjna utworów muzycznych. Forma okresowa AB i ABA.

Mazurek Dąbrowskiego
W.A.Mozart- Sonata A dur KV 331 cz.1 -Temat
F.Chopin Etiuda f moll op25 nr 4
N.Rimski-Korsakow – Lot trzmiela
E.Grieg- Arietta
R.Schumann- Marzenie
F. Chopin Sonata b-moll op. 35 cz.3 Marsz żałobny
A.Chaczaturian Walc z baletu „Maskarada”
F.Chopin – Preludium c-moll op.28 nr20
J.S.Bach- Preludium c-moll (DWK I)

5. Agogika – tempa: wolne, szybkie, umiarkowane, zmiany tempa – nazwy w j. włoskim

P.Czajkowski- Trepak
G.Bizet- Aragonaise
A.Chaczaturian – Taniec z szablami
G.Rossini- Uwertura do opery Cyrulik sewilski
J.Strauss- Walc Nad pięknym modrym Dunajem
6. Dynamikai jej rodzaje : rosnąca i malejąca, kontrastowa , płaszczyznowa
L.C.Daquin Kukułka
E.Grieg Wgrocie króla gór, Poranek
S.Prokofiew- Montecchi i Capuletti
M.Musorgski-Gnom
G.Bizet Habanera z suity z opry Carmen
-I.Strawiński- Balet „Ognisty ptak” (zawody związane z muzyką: tancerz, choreograf)

7. Artykulacja i jej rodzaje: legato, staccato, portato, pizzicato, flażolet, tremolo,con sordino, arpeggio. Terminologia muzyczna w utworach granych przez uczniów.

B.Bartok- III taniec rumuński [w opracowaniu na skrzypce i fortepian]
P.Czajkowski- Scena z suity baletowej Jezioro łabędzie (temat Odetty)
E.Grieg- Taniec Anitry z suity Peer Gynt
L.Delibes Polka Pizzicato z baletu Sylvia
G.Gershwin- Błękitna rapsodia

8. Aparat wykonawczy: instrumenty strunowe smyczkowe. Zespoły kameralne.
C. Saint Saens- Słoń
W.A.Mozart Symfonia Es- dur Koncertująca KV 364 cz.1
D.Szostakowicz II Kwartet smyczkowy A dur cz.4
P.Czajkowski Wariacje na temat rococo
P.Sarasate Zapateado
H.Berlioz- Symfonia Harold w Italii cz.4
G.Bacewicz-IVKwartet smyczkowy, I Kwintet fortepianowy.
9. Aparat wykonawczy - instrumenty strunowe szarpane
I.Albeniz- Asturias z Suity hiszpańskiej
J.Rodrigo- Fantazja dla szlachcica lub Sonata hiszpańska cz.3
W.Lutosławski Melodie ludowe Hej od Krakowa (w opracowaniu na gitarę)
W.A.Mozart- Koncert C-dur na flet i harfę KV 299 cz.2
J.Ph.Rameau Kura
C.Debussy- Taniec obrzędowy

10. Aparat wykonawczy- instrumenty strunowe uderzane
J.S. Bach Preludium C-dur DWK I
Melodia ludowa z rzeszowskiego w opr. na cymbały
J.Ph.Rameau- Suita e-moll cz.5 gigue
J.Ibert- Mały biały osiołek
F.Chopin Polonez As- dur op.53

11. Aparat wykonawczy instrumenty dęte drewniane.
W.A.Mozart – Koncert klarnetowy A-dur KV 622 cz.2
A. Vivaldi Koncert d-moll na obój cz.2 RV 454, Koncert e-moll na fagot cz.1 RV484
M.Musorgski (M.Ravel) - Stary zamek
H.Berlioz- Symfonia fantastyczna-cz.3. Scena na wsi
G.Bizet Dragoni z Alkalii z suity Carmen
J.Rodrigo- Concierto Aranjuez cz.2
F.Schubert Symfonia h-moll „Niedokończona” cz.2
D.Szostakowicz VII Symfonia C-dur „Leningradzka” cz.1
G.Ph.Telemann Sonata triowa a-moll cz.2
W.Lutosławski –Mała suita cz.3 Piosenka

12. Aparat wykonawczy- instrumenty dęte blaszane.
M.Musorgski (M.Ravel) - Katakumby,Bydło
I.Strawiński- Suita z baletu Pulcinella cz.7 Vivo
W.A.Mozart Koncert Es –dur na róg KV 417 cz.1
G.Ph. Telemann Koncert D-dur na trąbkę cz. 4
G.Ph. Telemann Koncert podwójny na dwa rogi i orkiestrę cz. 4

Semestr II
13. Aparat wykonawczy- instrumenty dęte miechowe: organy, akordeon. Faktura monofoniczna, polifoniczna, homofoniczna.

J.S. Bach - Toccata i fuga d-moll; Chorał organowy- „Wachet auf”; Pedal exercitum
L.Boelmann- Modlitwa
F. Couperin Msza organowa
A.Piazzolla- Libertango

14. Aparat wykonawczy-Instrumenty perkusyjne o określonej i o nieokreślonej wysokości dźwięku
C. Saint Saens Skamieliny
M. Weinberg- Mazurek
P.Czajkowski Taniec wróżki cukrowej
E.Grieg- Taniec arabski
R.Szczedrin (G.Bizet) Suita Carmen (fragmenty)

15. Aparat wykonawczy: orkiestra symfoniczna. Forma : Temat z wariacjami.
R.Wagner- Cwał walkirii
G.Rossini- Uwertura do opery „Wilhelm Tell”
- B.Britten – Wariacje na temat Purcella

16. Aparat wykonawczy : głosy solowe i głosy w chórze mieszanym. Różnice między oratorium i operą
J.S. Bach Pasja wg św. Mateusza (fragmenty)
G.Verdi- opera Trubadur
G.F.Haendel- Oratorium „Mesjasz” (fragmenty)
W.A. Mozart Aria królowej Nocy z opery Czarodziejski flet

17. Narodowe tańce polskie: polonez, krakowiak, kujawiak, mazur, oberek .
Mazurek- taniec stylizowany w muzyce artystycznej.
Forma okresowa dwu i trzyczęściowa. Forma ronda

W.Kilar- Polonez z filmu Pan Tadeusz
K.Szymanowski Krakowiak
F.Chopin- Rondo a la krakowiak
I.J.Paderewski- Krakowiak fantastyczny
L.Różycki Krakowiak z baletu Pan Twardowski
S. Moniuszko Polonez, Mazur z opery Halka
R. Twardowski- Oberek
J. Stefani Suita z opery Krakowiacy i górale (polonez, krakowiak, oberek)
G.Bacewicz Oberek, Taniec mazowiecki.
H.Wieniawski-Obertas
H.Wieniawski- Kujawiak
K.Namysłowski- Tańce (wybór)
F.Chopin –Mazurki (wybór)

18. Charakterystyka życia i twórczości kompozytorów polskich S.Moniuszko

Pieśni- Prząśniczka, Stary Kapral, Niepewność, Przyczyna
Opera Halka: Polonez „Niechaj żyje para młoda”, Aria Halki- Gdybym rannym słonkiem; Aria Jontka Szumią jodły na gór szczycie, Chór „Ojcze z niebios”, Recytatyw i aria Halki „Ha, dzieciątko nam umiera” „O mój maleńki”
Opera Straszny Dwór: Polonezowa aria Miecznika „Kto z mych dziewek”, Aria Skułoby „Ten zegar stary”, Aria z kurantem „Cisza dokoła”, Mazur

19. Charakterystyka życia i twórczości kompozytorów polskich: M.Karłowicz
Poemat symfoniczny „Anna i Stanisław Oświecimowie”,
Koncert skrzypcowy A-dur cz.1
Pieśń Nie płacz nade mną

20. Charakterystyka życia i twórczości wybitnych kompozytorów polskich: G.Bacewicz
Taniec mazowiecki; Kołysanka na skrzypce i fortepian
IV Kwartet smyczkowy cz.1,3; I Kwintet fortepianowy cz.3,4
Oberek nr2
10 Etiudy fortepianowych (wybór)
Pensieri notturni
Divertimento na orkiestrę smyczkową cz.3

KLASA V/6 i III/4 PSM I stopnia
Semestr I

1. Polscy kompozytorzy muzyki XX wieku. Karol Szymanowski - życie i twórczość
Pieśni muezina szalonego, nr1
Mity- Źródło Aretuzy
Pieśni kurpiowskie- Bzicam kunia; Uwoz mamo
Balet Harnasie (fragment)
2. Polscy kompozytorzy muzyki XX wieku. W. Lutosławski - życie i twórczość
Aleatoryzm kontrolowany, Harmonika atonalna i harmonika funkcyjna.
Mała suita; Melodie ludowe na fortepian
Muzyka żałobna pamięci B.Bartoka
Kwartet smyczkowy, II Symfonia
Koncert podwójny na obój i harfę cz.2 Dolente
Pieśni: Wiatr, Dziwaczek, Nie oczekuję dziś nikogo

3. Polscy kompozytorzy muzyki XX wieku. W. Kilar - życie i twórczość:
-muzyka filmowa
-Krzesany- poemat symfoniczny
4. Polscy kompozytorzy muzyki XX wieku. K. Penderecki- życie i twórczość
-Ofiarom Hiroszimy. Tren
-Requiem polskie- Libera me Domine
VII Bram Jerozolimy (fragment)
5. Polscy kompozytorzy muzyki XX wieku. H. M. Górecki- życie i twórczość
-Koncert klawesynowy cz.II
-Symfonia Pieśni żałosnych cz.III
-Trzy utwory w dawnym stylu; Totus tuus

6. Periodyzacja historii muzyki. Muzyka w starożytnej Grecji (muzy greckie, instrumenty związane z kultem bogów, notacja literowa)

7. Muzyka średniowiecza, chorał gregoriański i jego zapis, części stałe mszy, organum, motet, pieśń, dawne notacje. Harmonika modalna.

-Chorał gregoriański Kyrie z VIII mszy De angelis
-Hymn- Ut qeant laxis
-Perotinus organum 4 gł Sederunt principes
-Anonim- motet 3 głosowy Et gaudebit
-Anonim-Bogurodzica
-Gaude Mater Polonia (Wincenty z Kielczy-autor tekstu)
-Breve regnum -anonimowy hymn żaków krakowskich
-Mikołaj z Radomia -Historiographi aciem mentis , Gloria II

8. Muzyka renesansu, gatunki muzyki religijnej i świeckiej.
Tańce - pavana, galiarda. Dawne instrumenty- viola da gamba.
Muzyka polskiego renesansu

Josquin des Pres - motet Ave Maria
Orlando di Lasso -pieśń Echo
Orlando di Lasso -pieśń Matona mia cara
Orlando di Lasso -motet In hora ultima
Giovanni Pierluigi da Palestrina Missa papae Marcelli – Credo; motet Tota pulchra
Wacław z Szamotuł -Alleluja chwalcie Pana; pieśń o Narodzeniu Pańskim
Wacław z Szamotuł -Modlitwa gdy dziatki spać idą.
Mikołaj Gomółka- Melodie na Psałterz polski: Psalm 29 Nieście chwałę mocarze,Psalm 137 Siedząc po niskich brzegach babilońskiej wody,Psalm 47 Kleszczmy rękoma
Tańce z Tabulatury Jana z Lublina: Rex , Szewczyk , Hajducki

9. Muzyka baroku – cykliczne gatunki wokalno- instrumentalne i instrumentalne (opera, oratorium, kantata, sonata suita, koncert). Tańce – menuet , gawot.

10. G.F. Haendel – życie i twórczość.
Koncert organowy F-dur cz.1
Muzyka na wodzie, Muzyka ogni sztucznych (fragmenty),
Oratorium Mesjasz (fragment chóralny „Alleluja”)
I Hymn koronacyjny „Zadok the priest” (fragmenty)

11. A.Vivaldi- życie i twórczość
cykl koncertów na skrzypce solo Cztery pory roku,
Concerto grosso d- moll op.3 nr11 cz1
Koncerty solowe (wybór)
Aria Constanzy „Agitata da due venti” z opery Griselda

Semestr II

12. J.S. Bach – życie i twórczość . Kanon, Inwencja,fuga.
muzyka wok. – instr.: Pasja wg Mateusza ,Wielka msza h-moll (fragmenty), Kantata O kawie,
muzyka organowa – Toccata i fuga d-moll, Passacaglia c-moll, chorał organowy „Bleib bei uns”
Aria z III Suity orkiestrowej D-dur, Badinerie z II Suity orkiestrowej h-moll,V Koncert brandenburski D-dur cz.1, IV Koncert brandenburski G-dur cz.2
Koncert d-moll na dwoje skrzypiec cz.2
Wariacje Goldbergowskie, Inwencje 2-głosowe, Fuga c-moll DWK I

13. Muzyka klasycyzmu. Forma sonatowa, Temat z wariacjami. Różnice między dojrzałą symfonią klasyczną a koncertem.
J. Haydn – życie i twórczość .
Kwartet smyczkowy D-dur „Skowronek” op.64 nr5 cz.3 Menuet
Kwartet smyczkowy D-dur „Żabi” op.50 nr 6cz.4
Kwaret smyczkowy C-dur „Ptasi” op.33 nr3 cz.4
Kwartet smyczkowy C-dur „Cesarski” op.76 nr 3cz.2
72 Symfonia D-dur „Polowanie” cz.4
83 Symfonia g-moll „Kura” cz.1
82 Symfonia C-dur „Niedźwiedź” cz.4
94 Symfonia G-dur „Niespodzianka” cz.2,3
101 Symfonia D-dur „Zegarowa” cz.2
Koncert Es-dur na trąbkę cz.1
Oratorium „Pory roku”–Aria Szymona „Już rolnik wesół cieszy się”

14. W.A. Mozart - życie i twórczość
Opera Don Giovanni (fragmenty)
Opera Czarodziejski flet (fragmenty)
Serenada Eine kleine Nachtmusik KV 525 cz. I, IV
Symfonia g-moll KV550 cz.1
Symfonia C-dur „Jowiszowa” KV 551 cz.1
Msza c-moll KV427 Gloria (fragment)
Requiem d-moll (Introit, Kyrie, Lacrimosa )
Koncert klarnetowy A-dur cz. 1, Koncerty solowe – (wybór)
Amadeus - film biograficzny (rez. M. Forman- wybrane fragmenty)

15. L. van Beethoven – życie i twórczość
III Symfonia Es-dur „Eroica“ cz.I; -V Symfonia c-moll cz.I
VI Symfonia F-dur cz.IV,V; -IX Symfonia d-moll cz.IV
Sonata F-dur „Wiosenna” na skrzypce i fortepian cz. I
Sonata cis-moll „Księżycowa” cz.1,3; Sonata c-moll „Patetyczna” cz.1,2
V Koncert fortepianowy Es-dur cz. I
Wieczna miłość - film biograficzny (rez.B. Rose) wybrane fragmenty

KLASA VI/6 i IV/4 PSM I stopnia
Semestr I

1. Romantyzm w muzyce – tło epoki
2. F. Schubert -życie i twórczość
Pieśni: “Małgorzata przy kołowrotku” ,“Ave Maria”, „Król Elfów”,
Z cyklu „Piękna młynarka”: „Moja” „Ukochany kolor”
Kwintet fortepianowy “Pstrąg” cz. 4 ;
Marsz wojskowy D-dur, Galop,
Kwartet smyczkowy „Śmierć i dziewczyna” cz.2
Symfonia h-moll “Niedokończona” cz. 1

3. R. Schumann – życie i twórczość.
Sceny dziecięce: Marzenie, Strachy, Zabawa w czarnego luda, O dalekiej krainie
Karnawał: Clarina, Estrella, Chopin, Florestan, Euzebiusz
Koncert wiolonczelowy a moll op. 129 cz.3
Koncert fortepianowy a-moll op 54 cz. I
III Symfonia Es-dur „Reńska” cz.4

4. F. Mendelssohn – Bartholdy – życie i twórczość.
Suita „Sen nocy letniej” (Uwertura, Scherzo, Nokturn, Marsz weselny)
Pieśni bez słów- „Prządka”
Koncert skrzypcowy e-moll op 64 cz. 1
IV Symfonia A-dur „Włoska” cz.4 Saltarello

5. Życie i twórczość P. Czajkowskiego. Tańce obce-walc
- Balet „Jezioro łabędzie”; Balet „Dziadek do orzechów”;
IV Syfonia f-moll ,V Symfonia e-moll;VI Symfonia h-moll, Koncert fortepianowy b-moll

6. N. Paganini -życie i twórczość

24 kaprysy na skrzypce solo, nr1,3,5,7, 24
Koncert skrzypcowy h-moll op 7 cz.3 La campanella ,
Moto perpetuo
K. Lipiński - Koncert skrzypcowy D-dur „Wojskowy” cz.3

7. H. Wieniawski - życie i twórczość. Tańce obce- tarantella
Scherzo- tarantella
Legenda
I Koncert skrzypcowy fis-moll cz. 1
Etiudy kaprysy op.18 nr 4 a moll
Kujawiak, Obertas, Dudziarz
Polonez koncertowy D-dur

Semestr II

8. F. Chopin – życie i twórczość
Mazurek a moll op.17 nr 4
Polonez As- dur op.53, Polonez A- dur op.40 nr 1
Koncert fortepianowy e-moll op.11 cz. 1,3
Koncert fortepianowy f-moll op.21 cz.2
Etiuda c-moll op.10 nr12, h- moll op.25 nr 10, a- moll op.25 nr 11
Pieśni Życzenie, Precz z moich oczu
Preludium e moll op.28 nr 4 , Des- dur nr 15, d-moll nr24
Scherzo h-moll op.20
Nokturn b –moll op.9 nr 1
Walc Des-dur op.64 nr 1
Sonata b-moll op.35 cz.3 Marsz żałobny

9. Życie i twórczość F. Liszta, Taniec śmierci w twórczości F.Liszta i C.Saint Saensa
F. Liszt- Marzenie miłosne, II Rapsodia węgierska, I koncert fortepianowy Es-dur cz.1,
F.Liszt- Fantazja i fuga na temat B-A-C-H
C.Saint- Saens- Danse macabre
F.Liszt- Totentanz

10. Wybitne dzieła operowe i ich twórcy
G. Verdi fragment oper : Rigoletto, Traviata, Nabucco, Aida
G. Bizet opera „Carmen”

11. Szkoła rosyjska - A.Borodin , M.Rimski-Korsakow, M. Musorgski,
Tańce obce – czardasz, bolero, trepak, hopak.

A.Borodin- Tańce połowieckie z opery „Kniaź Igor”
M.Rimski-Korsakow- Rapsodia hiszpańska, Suita Szeherezada cz.1,3;
Lot trzmiela z opery „Bajka o carze Sałtanie”
M.Musorgski- „Noc na Łysej górze”, Hopak z opery Jarmark soroczyński;
Obrazki z wystawy (ork.M.Ravel)
P.Czajkowski-Trepak z baletu „Dziadek do orzechów”

12. Szkoła czeska- B. Smetana i A.Dvorak .Tańce obce- polka, furiant

B.Smetana- Polka z opery „Sprzedana narzeczona”; Wełtawa z cyklu „Moja ojczyzna”
A.Dvorak- IX Symfonia e-moll „Z Nowego świata” ;
Poemat symfoniczny „Południca”; Humoreska Ges-dur,
Kwartet smyczkowy F-dur „Amerykański”; Koncert wiolonczelowy h-moll cz.1

Formy sprawdzania osiągnięć ucznia

- Odpowiedź ustna – może obejmować 1-2 tematy lekcyjne.
- Kartkówki trwające ok. 15 minut obejmują 1-2 tematy lekcyjne lub analizę elementów
dzieła muzycznego wysłuchanych utworów lub znajomość literatury muzycznej.
- Sprawdziany, które obejmują szerszy zakres materiału i sprawdzają konkretny zakres wiedzy
i umiejętności ucznia, mogą być ujęte w formę krótkich pytań zamkniętych, krótkich pytań
otwartych, testu wyboru.
- Prace domowe – wypowiedź pisemna na zadany temat.
- Udział w koncertach Filharmonii łomżyńskiej (lub innych koncertach muzyki klasycznej)
i samodzielne napisanie recenzji dotyczącej wysłuchanego koncertu
- Udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych

Opis osiągnięć ucznia na zakończenie etapu edukacyjnego
Uczeń kończący klasę IV/6 i II/4 powinien umieć/potrafić:

Określić źródło dźwięku w instrumentach strunowych, dętych, perkusyjnych
Wymienić elementy dzieła muzycznego.
Podać cechy muzyki ilustracyjnej i autonomicznej.
Scharakteryzować rodzaje melodyki, rytmiki, artykulacji, dynamiki; agogiki
oraz rozpoznawać je utworach słuchanych na lekcji
Określić z jakich elementów składa się okres muzyczny
Wymienić nazwy w j.włoskim dotyczące tempa i jego zmian;
Wytłumaczyć nazwy w j.włoskim w granych obecnie utworach.
Dokonać podziału instrumentów strunowych na podgrupy, wymienić instrumenty strunowe smyczkowe, szarpane, uderzane.
Wymienić instrumenty wchodzące w skład kwartetu smyczkowego, kwintetu fortepianowego.
Wymienić instrumenty dęte drewniane i dęte blaszane i wskazać między nimi różnice.
Wymienić instrumenty perkusyjne o określonej i o nieokreślonej wysokości dźwięku.
Sklasyfikować rodzaje głosów ludzkich od najniższego do najwyższego , wymienić głosy występujące
w chórze mieszanym
Określić różnicę między fakturą polifoniczną a homofoniczną i monofoniczną
Podać różnice między oratorium a operą
Wymienić i scharakteryzować narodowe tańce polskie.
Rozpoznać stylizację danego tańca w utworze muzycznym
Rozróżnić barwę :
- instrumentów muzycznych (skrzypce, altówka, wiolonczela, kontrabas; gitara, harfa; klawesyn,
fortepian, flet, obój, klarnet, fagot; saksofon, trąbka, waltornia; organy, akordeon,
kotły, ksylofon, dzwony rurowe, czelesta, trójkąt, tamburyn)
- głosów ludzkich
- zespołów wykonawczych (duet, trio,tercet, kwartet) orkiestry smyczkowej, orkiestry symfonicznej
Rozpoznać przykładowe utwory muzyczne wskazane przez nauczyciela

Uczeń kończący klasę V/6 i III/4 powinien umieć/potrafić:

Podać ogólną periodyzację historii muzyki
Scharakteryzować muzykę średniowiecza , renesansu, baroku, klasycyzmu, Wymienić czołowych polskich kompozytorów muzyki XX wieku, etapy twórczości i przykładowe utwory (w szczególności K.Szymanowskiego,W.Lutosławskiego)
Wytłumaczyć pojęcia: a cappella, aleatoryzm, harmonika atonalna i funkcyjna, środki techniki sonorystyczna, minimalizm
Wymienić nowe gatunki muzyczne powstałe w baroku i w klasycyzmie
Dokonać podziału gatunków muzycznych ze względu na obsadę wykonawczą
(formy instrumentalne i wokalno-instrumentalne)
Wymienić i scharakteryzować formy cykliczne:suita, sonata, symfonia, koncert.
Określić budowę koncertu klasycznego i symfonii
Wymienić trzech czołowych kompozytorów epoki baroku i klasycyzmu (narodowość kompozytora, najwybitniejsze dzieła, które tworzył, w szczególności J.S.Bacha,W.A.Mozarta)
Rozróżnić barwę - orkiestry barokowej, orkiestry symfonicznej, orkiestry smyczkowej, kwartetu smyczkowego.
Rozpoznać rodzaj obsady wykonawczej w wysłuchanym utworze i fakturę (polifonia, homofonia, monofonia)
Rozpoznać przykładowe utwory muzyczne wskazane przez nauczyciela
Uczeń kończący klasę VI/6 i IV/4 powinien umieć/potrafić:

Znać podstawowe fakty z życia i twórczości wybitnych kompozytorów epoki romantyzmu (w szczególności F.Chopina)
Podać przykład stylizacji tańców w twórczości kompozytorów poznanych na lekcjach
Określić zmiany charakteru utwory muzycznego (np. pogodny, żartobliwy, żywiołowy, taneczny, spokojny, rozmarzony, uroczysty, poważny, żałobny, dramatyczny itp.)
Określić formę danego utworu : AB, ABA, rondo, kanon, temat z wariacjami, i rozpoznać rodzaj obsady wykonawczej
Rozpoznać przykładowe utwory muzyczne wskazane przez nauczyciela

Komentarz do realizacji programu nauczania

Audycje Muzyczne odbywają się raz w tygodniu w klasach II – IV cyklu czteroletniego
i klasach IV –VI cyklu sześcioletniego PSM I stopnia.
Sala lekcyjna powinna być wyposażona w tablicę i odpowiedni sprzęt audiowizualny,
na którym odtwarzane są dzieła ujęte w programie nauczania i według potrzeb uznanych przez nauczyciela.
Literatura muzyczna umieszczona w materiale nauczania ma charakter pomocniczy, dobór literatury muzycznej, wykorzystywany podczas lekcji może obejmować inny zestaw utworów.
Na zakończenie etapu edukacyjnego, w klasie VI/6 i IV/4 przeprowadzany jest sprawdzian końcowy obejmujący materiał trzech lat nauki, obowiązkowy jest także kanon literatury muzycznej.

Dobór metod pracy w trakcie lekcji leży w gestii nauczyciela, przy czym należy większy nacisk położyć na metody aktywizujące uczniów.
Metody pracy:
- pogadanka, opowiadanie, praca z tekstem podręcznika
-dyskusja, burza mózgów, metoda tekstu przewodniego, drama, projekt, mapa mentalna,
portfolio, jigsaw-puzzle, drzewko decyzyjne, ranking diamentowy, wycieczka,
uczestnictwo w koncertach filharmonicznych.

Kanon literatury muzycznej na zakończenie etapu edukacyjnego z Audycji muzycznych
w klasie VI/6 i IV/4 PSM I stopnia.

J.S.Bach-Aria z III Suity orkiestrowej D-dur
J.S.Bach-Toccata i fuga d-moll BWV 565
L.van Beethoven- V symfonia c-moll cz.1
L.van Beethoven- VI symfonia F-dur cz.4 Burza
L.van Beethoven- IX symfonia d-moll cz.4
F.Chopin-Etiuda c-moll op.10 nr 12 Rewolucyjna
F.Chopin-Polonez A-dur op.40 nr 1
F.Chopin-Koncert fortepianowy e-moll op.11 cz.1
P.Czajkowski- Walc kwiatów z baletu Dziadek do orzechów
P.Czajkowski-Taniec wróżki cukrowej z baletu Dziadek do orzechów
P.Czajkowski-Marsz z baletu Dziadek do orzechów
P.Czajkowski- Scena z baletu Jezioro łabędzie
P.Czajkowski- Taniec łabędzi z baletu Jezioro łabędzie
E.Grieg-W grocie króla gór z suity Peer GyntA.Vivaldi-Concerto grosso d-moll cz.1
G.F.Haendel-Alleluja z oratorium Mesjasz
J.Haydn-94 Symfonia Niespodziankak cz.2
F.Mendelssohn-Koncert skrzypcowy e-moll cz.1A.Vivaldi-Cztery pory roku-”Zima” cz.1
S.Moniuszko-Mazur z opery Straszny dwór
S.Moniuszko-Aria Stefana z opery Straszny dwór
W.A.Mozart- Serenada G-dur „Eine kleine Nachtmusik” cz.1
W.A.Mozart- Symfonia g-moll KV 550 cz.1
W.A.Mozart- Requiem d-moll-Lacrimosa
W.A.Mozart- Marsz turecki z sonaty A-dur KV 331 cz.3
M.Musorgski-Promenada z cyklu Obrazki z wystawy
M.Ravel-Bolero
M.Rimski-Korsakow -Lot trzmiela
C.Saint-Saens- Łabędź z cyklu Karnawał zwierząt
F.Schubert-VIII Symfonia h-moll Niedokończona cz.1
R.Schumann -Marzenie
F.Schubert-Kwintet fortepianowy pstrąg-cz.4 Temat z wariacjami
K.Szymanowski-Mity-Żródło Aretuzy
H.Wieniawski -Polonez brillante A-dur op.21
H.Wieniawski -Kujawiak a-moll