Jak mądrze reagować w trudnej sytuacji? Scenariusz zajęć

Cele zajęć:
Wiadomości:
Uczeń:
1. zna etapy depresji: zaburzenia nastroju, samookaleczenia, próby samobójcze
2. zna skalę występowania objawów depresji u młodych ludzi
3. zna zasady właściwego i niewłaściwego postępowania wobec rozpoznanego problemu,
4. zna numery kontaktowe instytucji oferujących pomoc.

Umiejętności:
Uczeń:
potrafi dokonywać samodzielnych refleksji i przemyśleń,
potrafi rozpoznać etapy depresji: zaburzenia nastroju, samookaleczenia, próby samobójcze,
potrafi rozróżnić właściwe i niewłaściwe zasady postępowania wobec rozpoznanego problemu
kształci umiejętność pracy w grupie,
gromadzi wiadomości, selekcjonuje informacje
rozwija umiejętność krytycznego myślenia i formułowania opinii

Metody i techniki:
burza mózgów, rozmowa, mapa mentalna, prezentacja, drama
Formy pracy:
indywidualna, grupowa, zbiorowa, praca w parach

Tok lekcji:

1. Odtworzenie filmu: ,,Depresja – wielu z nas ma swojego ,,czarnego psa”. Określenie tematu zajęć.

2. Określenie 3 etapów depresji: zaburzenia nastroju, samookaleczenia i próby samobójcze. (burza mózgów)

3. Przedstawienie przez nauczyciela danych określających skalę problemu wśród młodzieży w wieku od 12-19 r. ż.:

Zaburzenia nastroju:
Zdiagnozowano u 4-8% osób w danym przedziale wiekowym. Objawy te występują dwukrotnie częściej u dorastających dziewcząt niż u chłopców.
Samouszkodzenia:
Występują u około 23% młodych ludzi w danym przedziale wiekowym. Pierwsze symptomy przypadają najczęściej na 12 – 13 r. ż. Objawy te występują dwukrotnie, nawet trzykrotnie częściej u dorastających dziewcząt niż u chłopców.
Zachowania samobójcze:
Szacuje się, że około 53% młodych ludzi ma myśli samobójcze. Próby samobójcze są najczęściej podejmowane w 16 – 18 r. ż.

4. Praca w grupach: wskazanie zachowań, które mogą być pierwszymi symptomami depresji. (mapa mentalna).

5. Przedstawienie przez przedstawicieli poszczególnych grup wyników pracy:
Pogorszenie wyników w nauce
Problemy z koncentracją uwagi i pamięcią
Nadmierna drażliwość – zmiany nastroju
Agresja
Izolacja
Problemy z rówieśnikami
Ucieczki z domu
Wagary
Zaniedbywanie podstawowych potrzeb: jedzenie, sen
Częste opatrunki
Liczne blizny - Obecność ran
Dziwne wiadomości na portalach internetowych - Poruszanie tematu śmierci, bezsensu życia
Niska samoocena- Poczucie własnej bezwartościowości
Noszenie ciemnych ubrań
Wycofanie ze środowiska rówieśniczego
Niechęć do rozmów z bliskimi
6. Przedstawienie metody FUKO jako jednej z właściwych sposobów reagowania w obliczu pierwszych symptomów depresji:

F- Fakty:
Na początku swojej wypowiedzi rozmówca powinien przywołać konkretne fakty świadczące o zachowaniu drugiej osoby. Nie powinniśmy uogólniać, natomiast podawać konkretne wydarzenia np.: Zauważyłam, że ostatnio dość często mówisz o śmierci. / Teraz nie chcesz ze mną rozmawiać.
U – Uczucia:
Rozmówca powinien mówić o swoich uczuciach i emocjach, jakie wywołały przywołane fakty. Nie wolno oceniać drugiej osoby np.: Zaniepokoiło mnie twoje zachowanie. / Poczekam, bo zależy mi na tobie..
K- Konsekwencje:
Rozmówca powinien podać konsekwencje , z jakimi wiążą się działania drugiej osoby. Należy jednak unikać straszenia lub grożenia, a raczej pomóc drugiej osobie wyobrazić sobie przyszłość np.: Twoje zainteresowanie śmiercią może wskazywać na to, że dzieje się coś złego./
O – Oczekiwania:
Rozmówca próbuje wskazać pewne rozwiązanie, konsekwencje zmiany zachowania drugiej osoby np. Proszę porozmawiaj ze mną. / Możemy porozmawiać, kiedy tylko będziesz na to gotowy.

7. Podanie przykładów niewłaściwej reakcji np. bagatelizowanie problemu, wyolbrzymianie go, wymądrzanie się. lekceważenie.

8. Drama – odegranie scenki rodzajowej z wykorzystaniem metody FUKO:
Wagary
Poczucie własnej bezwartościowości
Pogorszenie wyników w nauce
Agresja
Ucieczki z domu

9. Wskazanie innych form pomocy.
Osoby, które mają pierwsze symptomy depresji, najczęściej odrzucają pomoc. Z tego powodu ich bliscy potrzebują specjalistycznego wsparcia, by mogli pomóc im we właściwy sposób.
800-100-100 – Wsparcie dla Nauczycieli i Rodziców, którzy potrzebują wsparcia w zakresie pomocy dzieciom i nastolatkom przeżywającym kłopoty i trudności. Czynny od poniedziałku do piątku w godz. 12.00 - 15.00.
800-70-22-22 – Linia Wsparcia. Czynny codziennie przez całą dobę. Dyżury pełnią tu psychiatrzy, prawnicy i pracownicy socjalni.
116-123 – Kryzysowy Telefon Zaufania. Dysponuje bazą teleadresową miejsc świadczących profesjonalną pomoc na terenie całego kraju. Czynny codziennie w godz. 14.00 – 22.00.

10. Film: DEPRESJA - Co Robić? Czego NIE Robić?

*Żródła:
Filmy dostępne pod adresem:https://www.youtube.com/watch?v=cqM1HSckt5s;
Materiały z konferencji: „ Bezpieczna szkoła - nauczyciel wobec zachowań autodestrukcyjnych i autoagresywnych ucznia”

Ilona Prokopiuk