PROJEKT PROGRAMU TERAPII LOGOPEDYCZNEJ
Diagnoza autyzmu selektywnego u dziecka związana jest z podjęciem działań wykraczających w pewien sposób poza standardowe usprawnianie logopedyczne.
Głównym celem leżącym u podstaw programu terapii jest redukcja lęku u dziecka przed mówieniem, poprzez zapewnienie mu poczucie bezpieczeństwa i akceptacji. Osiągnięcie tego celu staje się źródłem do możliwości podjęcia aktu słownej komunikacji przez dziecko.
Opracowany przeze mnie program terapeutyczny przebiegał w kilku etapach obejmował:
I ETAP
Indywidualne spotkania logopedy z dzieckiem niewymagające słownych wypowiedzi:
1. Układanie puzzli, gry planszowe, budowanie konstrukcji przestrzennych, rysowanie.
II ETAP
Nawiązanie pełnego kontaktu słownego logopedy z dzieckiem – dziecko w roli nadawcy i odbiorcy:
1. Swobodne rozmowy dotyczące środowiska klasowego, rodzinnego, zainteresowań dziecka, sposobów spędzania wolnego czasu, miłych wydarzeń z życia dziecka.
III ETAP
Zajęcia grupowe – stworzenie sześcioosobowej grupy dla dzieci z zespołu klasowego.
1. Motywowanie dziecka do porozumiewania się słownego w grupie.
2. Stwarzanie sytuacji komunikacyjnych wymagających wypowiedzi słownych poprzez:
- stopniowanie trudności – od fonacji samogłosek, odgłosów dźwiękonaśladowczych, wypowiadanie wyrazów, zdań, tworzenie dłuższych wypowiedzi, aż do pełnego, aktywnego uczestniczenia w dialogu.
Realizacja wyżej wymienionych form komunikacji odbywa się poprzez:
• zabawy dźwiękonaśladowcze, zabawy głosem – pobudzanie do swobodnej ekspresji lokalizacyjnej – głośny śmiech, mruczenie, odkasływanie, naśladowanie odgłosów zwierząt, pojazdów, okrzyki, nawoływania,
• zabawy i gry słowno – ruchowe: wyliczanki, rymowane wierszyki, wspólne śpiewanie, mówienie chóralne, zabawy na sygnał,
• zadania językowe – odgrywanie ról, przedstawianie scenek sytuacyjnych, głośne czytanie, opowiadanie, opisywanie otaczającej rzeczywistości, prowadzenie dialogu swobodnego i kierowanego tematycznie.
3. Zajęcia psychostymulujące, redukujące napięcia emocjonalne towarzyszące wypowiedziom słownym:
• ćwiczenia relaksacyjne – masaż relaksacyjny, ćwiczenia oddechowo – relaksacyjne,
• muzykoterapia z elementami tańca,
• zajęcia plastyczne
• gry i zabawy rozwijające umiejętności komunikacji interpersonalnej – odnoszące się do pełnego kontaktu (wzrok, słuch, dotyk, mowa) w relacji z drugim człowiekiem:
- nazywanie uczuć, rozwijanie empatii w relacjach
- dostrzeganie i wyrażanie emocji, myśli oraz potrzeb własnych i innych ludzi
• zajęcia ogólnorozwojowe – tematyczne – stymulujące rozwój poznawczy dziecka
IV ETAP
Praca nad poprawnością artykulacyjną
1. Ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny – ćwiczenia mięśni warg, języka, policzków, ruchomość żuchwy
2. Ćwiczenia oddechowe:
- pogłębianie wdechu i wydłużanie fazy wydechowej
- ustabilizowanie strumienia przepływu powietrza wydechowego w linii pośrodkowej
- ćwiczenia oddechowe torem nosowym
- ćwiczenia koordynacji oddechowo – fonacyjnej.
3. Praca nad poprawnością artykulacyjną głosek realizowanych nieprawidłowo poprzez działanie wielozmysłowe:
• Wzrok – układ artykulacyjny
• Słuch – powtarzanie
• Dotyk – uczulanie miejsca artykulacji
• Stabilizacja poprzez wprowadzanie zapisów graficznych
• Odwoływanie się do świadomości dziecka i samokontroli