Ćwiczenia usprawniające percepcję słuchową
Ćwiczenia wrażliwości słuchowej
a) Rozpoznawanie dźwięków naturalnych:
- ćwiczenia wysłuchiwania, różnicowania i rozpoznawania różnych odgłosów, szmerów pochodzących z bliższego i dalszego otoczenia,
- rozpoznawanie dźwięków z otoczenia i ilustrowanie ich poprzez różne formy działalności dziecka,
- opisywanie słyszanych dźwięków za pomocą metafor,
- słuchanie ciszy – wsłuchiwanie się i określanie rodzaju dźwięków, natężenia, odległości, kierunków.
b) Wysłuchiwanie i rozpoznawanie dźwięków celowo wytwarzanych:
- rozpoznawanie i naśladowanie dogłosów odtwarzanych (np. dźwięki przyrody, ulicy, dźwięki związane z różnymi czynnościami),
- słuchanie i odtwarzanie dźwięków różnych instrumentów muzycznych,
- rozpoznawanie rodzaju dźwięków, zapamiętywanie sekwencji ich występowania, przeliczanie oraz odtwarzanie ich ilości za pomocą znaków umownych,
- porównywanie usłyszanych dźwięków,
- rysowanie szlaczków w rytm uderzeń,
- wysłuchiwanie i różnicowanie dźwięków ze względu na jego natężenie i tempo,
- dostrzeganie rytmu w wierszach i piosnkach.
Ćwiczenia rozwijające słuch fonematyczny oraz analizę i syntezę słuchową
a) Wyodrębnianie wyrazów w zdaniu:
- opisywanie ilustracji zdaniami dwuwyrazowymi, określanie wyrazu pierwszego i drugiego,
- wyodrębnianie i przeliczanie wyrazów w zdaniach trzywyrazowych,
- tworzenie zdań ze podanych słów,
- uzupełnianie zdań brakującymi wyrazami,
- dobieranie par wyrazów których nazwy się rymują.
b) Wyodrębnianie sylab w wyrazach:
- śpiewanie prostych piosenek, z wyróżnieniem sylab,
- dzielenie wyrazów na sylaby,
- łączenie wyrazów z sylab,
- dzielenie wyrazów na sylaby z jednoczesnym liczeniem sylab,
- zabawa , ile sylab, porównywanie liczby sylab w wyrazach,
- zabawa w dokończenie wyrazów, podajemy dziecku obrazki a następnie wypowiadamy pierwszą sylabę jednego z nich,
- dobieranka sylabowa, wyszukiwanie obrazków na podaną sylabę,
-sztafeta sylabowa, tworzenie wyrazów do podanej sylaby,
- układnie wyrazów z rozsypani sylabowej,
- loteryjki sylabowe, domina sylabowe, wykreślani sylabowe, przestawianki sylabowe.
c) Rozpoznawanie i wyodrębnianie głosek z wyrazów:
- rozpoznawanie i wyodrębnianie głosek w nagłosie,
- wymyślanie wyrazów zaczynających się na określoną głoskę,
- wskazywanie, wyszukiwanie i grupowanie obrazków, których nazwy zaczynają się wskazaną głoską,
- rozpoznawanie i wskazywanie ostatniej głoski w wyrazie,
- łączenie i grupowanie obrazków, których nazwy kończą się taką samą głoską,
- łącznie w pary obrazków, których nazwy łączą się zbiegiem głosek,
- rozpoznawanie głosek w wyrazach jednosylabowych, określamy kolejne głoski w wyrazie,
- zabawy z syntezą głoskową,
- wybrzmiewanie i rozpoznawanie głosek w wyrazach jednosylabowych,
- rozpoznawanie głosek w wyrazach o różnej liczbie głosek,
- różnicowanie wyrazów podobnie brzmiących,
- przekształcanie wyrazów przez zamianę lub dostawienie litery (sylaby).
Ćwiczenia udoskonalające pamięć słuchową
- zabawa „zgadnij co słyszysz?”,
- zabawa „czyj to głos?”,
- zabawy polegające na odtworzeniu układu słyszanych dźwięków,
- wyszukiwanie obrazków wg usłyszanej kolejności, zapamiętywanie kolejności sekwencji,
- zapamiętywanie kolejności powtarzanych wyrazów,
- słuchanie opowiadań, przypominanie przedstawionych zdarzeń.
Literatura: Anna Franczyk, Katarzyna Krajewska „Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju”, wyd. Impuls, Kraków 2006 r.
Opracowała Angelika Piasecka