Autorski program terapii zaburzeń mowy

Program zajęć logopedycznych przewidziany jest dla dzieci u których występuje najczęściej spotykane zaburzenie mowy w młodszym wieku szkolnym tj. seplenienie i reranie. Zdając sobie sprawę jak ważną rzeczą jest sprawne i poprawne posługiwanie się mową, sądzę, że program ten umożliwić mi może w przyszłości, właściwą organizację pomocy dzieciom z zaburzeniami mowy.
Założenia programu
Kształtowanie poprawnej wymowy głosek z szeregów: szumiącego, syczącego i ciszącego oraz głoski „r”.

Cele programu

1. Usprawnienie mowy (aparatu mownego)
2. Eliminowanie zaburzeń artykulacyjnych
3. Kształtowanie umiejętności poprawnego mówienia oraz wyrazistego posługiwania się językiem polskim w mowie.
4. Rozwijanie potrzeby kontaktu z innymi ludźmi;

Zadania programu

1. Badanie mowy w celu ustalenia rodzaju zaburzenia oraz postawienie diagnozy
2. Dbanie o prawidłowy rozwój mowy pod względem fonetycznym, gramatycznym i leksykalnym
3. Opanowanie różnic w wymowie głosek syczących (s, z, c, dz), ciszących (ś, ź, ć, dź) i szumiących (sz, ż, cz, dż) oraz prawidłowa realizacja głoski „r”
4. Doskonalenie (utrwalenie) mowy już ukształtowanej- w wyrazach, wyrażeniach dwuwyrazowych, zdaniach, mowie swobodnej
5. Bogacenie słownika dziecka
6. Tworzenie sytuacji sprzyjających spontanicznemu wypowiadaniu się i zachęcanie dziecka do udziału w rozmowie kierowanej, tematycznej.
7. Wdrożenie u dziecka starannej wymowy w stopniu jak najlepszym.
8. Pomoc w doskonaleniu umiejętności czytania.
9. Aktywizowanie dziecka podczas zabaw;
10. Informowanie rodziców o wymaganiach stawianych dziecku oraz o celu i metodach terapii logopedycznej.
11. Kierowanie w zależności od potrzeb na dodatkowe konsultacje i inne badania specjalistyczne.

Metody pracy
1. Logopedyczne- ćwiczenia oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne, usprawniające narządy mowy, słuchu fonematycznego, autokontroli słuchowej i wzrokowej, metody odczytywania mowy z ust.
2. Pedagogiczne- mówienie rytmiczne, ćwiczenia rytmizujące, elementy logorytmiki, ćwiczenia słuchu muzycznego, elementy Metody Dobrego Startu,
3. Psychologiczne- ćwiczenia relaksacyjne (odprężająco-rozluźniające), drama, obserwacja, wywiad,
4. Lingwistyczne- ćwiczenia rozwijające słownictwo, utrwalające formy gramatyczne, rozwijające dłuższe wypowiedzi.
Treści, zakres materiału do ćwiczeń, rodzaje ćwiczeń oraz stopień trudności będą dobierane na bieżąco w zależności od rodzaju zaburzenia i możliwości dziecka.

Środki dydaktyczne
Warunkiem skutecznej realizacji założonych celów jest odpowiedni dobór i wykorzystanie środków dydaktycznych:
a. Obrazki z książek, czasopism, domina obrazkowe i wyrazowe,
b. Układanki, puzzle,
c. Gry dydaktyczne,
d. Nagrania muzyczne,
e. Programy komputerowe.
Biorąc pod uwagę naturalną chęć dziecka do zabawy, stosuje się różnego rodzaju zabawy, piosenki, krzyżówki, rebusy i wierszyki itd.

Przebieg zajęć

1. Etap początkowy (przygotowawczy)- wyszukanie przedmiotów, w których jest dana głoska (szeregi: szumiący, ciszący i syczący oraz fonem „r”)

2. Ćwiczenia oddechowe połączone z relaksacją:
• wyrabianie umiejętności pełnego i szybkiego wdechu i wydłużanie fazy wydechowej poszerzenie pojemności płuc,
• mówienie na wdechu,
• dostosowanie długości wydechu do czasu trwania wypowiedzi
• zmniejszenie napięcia mięśni

3. Ćwiczenia głosowe.
• Prawidłowe wydobycie głosu do uzyskania efektu dźwiękowego w jamie ustnej.
• Rozluźnienie mięśni krtani i aparatu artykulacyjnego.
• Wydobywanie głosu na maskę, czyli podniebienie twarde, zęby, wargi.

4. Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne- mają na celu wypracowanie zręcznych i celowych ruchów języka, warg i podniebienia miękkiego oraz koordynację aparatu artykulacyjnego.

5. Ćwiczenia słuchowe, uczą:
• koncentrowania uwagi na sygnałach słuchowych,
• rozróżniania dźwięków,
• wyróżniania dźwięków mowy(głosek, sylab w nagłosie, śródgłosie, wygłosie) oraz analizowania tego, co się słyszy.

6. Ćwiczenia rozwijające słownictwo i pamięć słowną- celem tych ćwiczeń będzie:
• wdrażanie do mowy potocznej poprawnej artykulacji głosek i samokontroli podczas wypowiedzi,
• bogacenie słownictwa,
• zapamiętywanie nowych wyrazów, pojęć,
• uwrażliwienie na prawidłowe przekazywanie(informacje mają być zrozumiałe dla odbiorców),
• zwrócenie uwagi na wyrazistość i tempo wypowiedzi.

Wywoływanie danej głoski:
1. ustalenie cech danej głoski(miejsce artykulacji, stopień zbliżenia narządów mowy, udział wiązadeł głosowych)
2. etapy wywoływania głoski:
• w izolacji,
• utrwalenie w sylabie,
• utrwalenie w nagłosie, śródgłosie i na końcu wyrazu,
• utrwalenie głoski w zdaniu,
• utrwalenie w mowie spontanicznej(historyjki, opowiadanie, co na obrazku)