Bądź autorem swojej przyszłości. Jak zaplanować karierę edukacyjno-zawodową?

„Bądź autorem swojej przyszłości”

Jak zaplanować karierę edukacyjno – zawodową?

(projekt dla uczniów technikum )

Czas realizacji projektu – 30 godzin

Celem projektu jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania swojej ścieżki kariery i trafnego podejmowania decyzji dotyczących rozwoju zawodowego.

Cele ogólne
poznawanie samego siebie;
analiza informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy;
poszerzanie własnej wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych;
kształtowanie gotowości do wejścia na rynek pracy;
rozwijanie umiejętności uczenia się przez całe życie.

Cele szczegółowe
Uczeń:
rozpoznaje swoje zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje predyspozycje zawodowe);
określa aspiracje i potrzeby związane z własnym rozwojem i możliwe sposoby ich realizacji;
konfrontuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;
określa marzenia, cele i plany edukacyjno - zawodowe na bazie własnych zasobów;
planuje ścieżkę kariery, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów;
tworzy Indywidualny Plan Działania.

Oczekiwane efekty i sposoby zakończenia projektu przez grupę projektową
Uczeń:
ma świadomość konieczności kształcenia i doskonalenia umiejętności przez całe życie,
potrafi oceniać sytuację i określać własne cele edukacyjne i zawodowe,
definiuje własne zasoby – mocne i słabe strony, uzdolnienia, umiejętności, kompetencje,
dokonuje wyboru właściwej dla siebie ścieżki edukacyjnej i zawodowej,
przyjmuje postawę gotowości do zmiany i dostosowania się do wymogów rynku pracy,
zna zasady i potrafi tworzyć Indywidualny Plan Działania,
potrafi zaprezentować swoją osobę podczas rozmowy kwalifikacyjnej.

Uzasadnienie merytoryczne realizacji projektu

Planowanie kariery należy rozpocząć od identyfikacji dwóch czynników: wewnętrznego – umożliwiającego  realne i obiektywne odkrycie samego siebie oraz zewnętrznego, który wiąże się z oceną otoczenia i środowiska, w którym funkcjonujemy1.
Dużo ludzi źle wybiera swoją ścieżkę kariery, ponieważ nie zastanawia się nad samym sobą, tylko w pędzie biegnie do narzuconych przez społeczeństwo celów, często sprzecznych ze swoimi nieznanymi jeszcze pragnieniami. Dla wielu błahe i zbędne wydają się psychologiczne rozważania, a  tak naprawdę są one pierwszym elementem spełniania zawodowego. Przechodząc do konkretów, do czynników wewnętrznych, które należy wziąć pod uwagę przy planowaniu kariery  zawodowej, należy zaliczyć m. in: zainteresowania, umiejętności, mocne strony, cechy charakteru, wizje i marzenia.
Zatem, jak kształcić aby młodzi ludzie mogli odnosić sukcesy osobiste i zawodowe w tak szybko zmieniających się warunkach na globalnym rynku pracy? Jak ich przygotować, by mogli sprostać nowym wymaganiom pracodawców? Na jakie zagadnienia położyć nacisk, by absolwenci szkół zawodowych nie zasilali w tak wysokim procencie statystyk bezrobocia, a moment przejścia od edukacji do pracy był naturalną konsekwencją dorastania i podejmowania nowych ról społecznych?
Pomocny może okazać się ten projekt z zakresu doradztwa zawodowego przygotowujący uczniów szkół zawodowych do otwartości na zachodzące zmiany w gospodarce i na rynku pracy. Założeniem tego projektu jest przysposabianie ucznia do dokonywania świadomego, odpowiedniego i trafnego wyboru ścieżki zawodowej, odkrywania swoich mocnych stron, zalet i talentów oraz do wyznaczania sobie, adekwatnych do własnych zasobów, celów edukacyjnych i zawodowych, które może realizować nie tylko w kraju, lecz także w państwach Unii Europejskiej. Powyższy projekt nie wyczerpuje wszystkich zagadnień związanych z planowaniem kariery ale wskazuje na ważne elementy w tworzeniu swojej indywidualnej drogi zawodowej

Harmonogram działań

Etap projektu
Działania
Czas
Sformułowanie problemu i celów projektu

1. Integracja grupy
2. Część wstępna - informacyjna dla uczniów. Zapoznajemy się z metodą projektów, wykorzystując „gwiazdę pytań”
2 godz.
1 godz.
Planowanie działań
3. Planujemy karierę edukacyjno – zawodową
1godz.
Działania uczniów
4. „Jaki jestem?” - poznaję siebie.
5. Praca w grupie.
6. Moja przyszłość zawodowa.
7. Czynniki wpływające na karierę zawodową.
8. Skuteczne poszukiwanie pracy.
9. „Jak Cię widzą, tak Cię zatrudnią” - pierwsze kroki na rynku pracy, rozmowa kwalifikacyjna.
10. Tworzenie Indywidualnego Planu Działania jako jeden ze sposobów zarządzania karierą.
20 godz
Prezentacja
11. Prezentacja swoich Indywidualnych Planów Działania
4 godz.
Ewaluacja
12. Ocena i podsumowanie projektu
1 godz.

SFORMUŁOWANIE PROBLEMU I CELÓW PROJEKTU
1. Integracja grupy. Kontrakt

Cele edukacyjne:

Budowanie dobrych relacji między uczestnikami projektu
wspólne wypracowanie zasad współpracy zespołu klasowego(kontrakt)
integracja uczniów
poznanie zainteresowań, potrzeb, pragnień koleżanek i kolegów z klasy
przełamywanie lodów
Czas:
2 godz.
Środki dydaktyczne:
szary papier
mazaki
kartki samoprzylepne
tablica, flipchart

Opis:
1. Siedząc w kręgu, uczniowie wyjaśniają, jakie są ich oczekiwania związane z tymi zajęciami warsztatowymi. Następnie wspólnie ustalają zasady pracy w grupie, zapisują je na szarym papierze (np: mówimy po kolei, nie przekrzykujemy się, nie ośmieszamy, nie krytykujemy, każdy ma prawo mówić to co myśli, prowadzący nie ocenia wypowiedzi nie potakujemy)- tworzą kontrakt grupowy.
2. Rundka wstępna. Uczestnicy mówią po kolei swoje imiona i 2-3 zdania o sobie. Każdy mówi to co uważa, że inni powinni o nim wiedzieć ( co kogo interesuje, lubi robić, jaki jest ). Następnie zadaniem każdego uczestnika jest powtórzenie imion wszystkich swoich kolegów. Inni pomagają. Rundkę powtarza się kilkakrotnie.
3. Krótkie spotkania indywidualne. Prowadzący rozdaje kieszonkowe kartki papieru samoprzylepnego. Poleca, aby każdy napisał na swojej kartce swoje imię, tak jak chce być w klasie nazywany (może być pseudonim/ksywa). Kartkę z imieniem uczestnicy przyklejają na plecach. Następnie zadaniem uczestników jest spotkanie się z każdym kolegą i dopisanie 3 mocnych cech, komplementów itp2.
4. Podsumowanie zajęć. Prowadzący pyta uczestników o wrażenia. O to jak się czuli na zajęciach, czego dowiedzieli się o sobie, itp.
5. Pożegnanie z uczniami.

2. Część wstępna - informacyjna dla uczniów. Zapoznanie się z metodą projektów, przy wykorzystaniu „gwiazdy pytań”

Cele edukacyjne:

Uświadomienie uczniom specyfiki pracy metodą projektów .
Doskonalenie umiejętności pracy w grupie.
Czas:
1 godz.
Środki edukacyjne:
tablica na „gwiazdę pytań”

Opis:
Część wprowadzająca (informacyjna), ma na celu zapoznanie uczniów ze specyfiką pracy nad projektem. Przydatna może okazać się „gwiazda pytań”, którą rysujemy na tablicy.
Przy pomocy gwiazdy sprawnie i w uporządkowany sposób podajemy uczniom niezbędne informacje dotyczące czekającej nas pracy i objaśnimy pojawiające się wątpliwości.
W centrum gwiazdy jest pytanie: „po co”? Po co robimy projekt? Dlaczego ta metoda jest wartościowa? Co zyskamy, gdy wspólnie rozwiążemy problem? . Warto przypomnieć uczniom o zasadach pracy w grupie.

PLANOWANIE DZIAŁAŃ

2. Planujemy karierę edukacyjno – zawodowa

Cele edukacyjne:

Wprowadzenie uczniów w problematykę planowania kariery,
uświadomienie znaczenia tworzenia własnych planów edukacyjno - zawodowych,
uświadomienie określania celów osobistych i zawodowych,
rozwijanie umiejętności realizacji przyjętych zamierzeń.
Czas:
1 godz.
Środki dydaktyczne
komputer, rzutnik, flipchart

Opis:

W planowaniu ścieżki kariery warto wziąć pod uwagę kilka czynników, np. kompetencje zawodowe, zainteresowania, marzenia, aspiracje, mocne strony, oczekiwania oraz rodzinne tradycje. Trzeba pamiętać, że to my sami odpowiadamy za to, jak ukształtuje się nasza kariera zawodowa3.
1. Wprowadzenie do tematu zajęć
Nauczyciel rozpoczyna zajęcia, kierując do uczniów pytanie: Czy każdy z Was dobrze zna samego siebie? Następnie moderuje dyskusję na temat, jak ważne jest poznanie siebie – swoich mocnych stron, zalet, cech charakteru i uzdolnień w kontekście planowania kariery zawodowej. Wyniki dyskusji warto zapisać na flipcharcie, żeby były widoczne dla całej klasy.

2. Omówienie projektu
.Nauczyciel przybliża wszystkie moduły, jakie uczniowie będą realizować podczas trwania projektu:
„Jaki jestem? - poznaję siebie
Praca w grupie
Moja przyszłość zawodowa
Czynniki wpływające na karierę zawodową
Skuteczne poszukiwanie pracy
„Jak Cię widzą, tak Cię zatrudnią” - pierwsze kroki na rynku pracy, rozmowa kwalifikacyjna
Tworzenie Indywidualnego Planu Działania jako jeden ze sposobów zarządzania karierą.
3. Zakończenie
Uczniowi na zakończenie projektu opracują swoje Indywidualne Plany Działania w kontekście planowania ścieżki kariery edukacyjno – zawodowej i przedstawią je w formie autoprezentacji – rozmowy kwalifikacyjnej

DZIAŁANIA UCZNIÓW

3. „Jaki jestem?” - poznaję siebie
Cele edukacyjne:

rozpoznaje swoje zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);
analizuje cechy osobowościowe i uświadamia sobie wagę różnic indywidualnych między kolegami
Czas:
3 godz.
Środki dydaktyczne:
flipchart; papier do flipcharta,
pisaki/przybory do pisania,
Lista Jestem... – załącznik nr 1,
arkusz ćwiczenia Moje cechy – załącznik nr 2.
Opis:

1. Ćwiczenie grupowe Lista Jestem...
Nauczyciel rozdaje uczniom kartę ćwiczenia Lista jestem – załącznik nr 14. Prosi uczniów o wypełnienie arkusza, zaznaczając, że powinni skupić się wyłącznie na pozytywach, podkreślając swe mocne strony. Jeżeli sprawia im trudność samodzielne opisanie swoich cech
i umiejętności, mogą skorzystać z listy pomocniczej Moje cechy – załącznik nr 25.
Ze stworzonego katalogu własnych cech, każdy z uczniów ma za zadanie wybrać pięć najważniejszych, takich które opisują go najtrafniej. Uczniowie łączą się w grupy 4–6 osobowe. Porównują wypisane przez siebie cechy.: Czy każdy z grupy wypisał to samo? Z czego to może wynikać?

2. Ćwiczenie grupowe Łańcuch talentów
Nauczyciel rozdaje uczniom po każdemu uczniowi jednym pasku kolorowego papieru długości ok. 20 cm – z prośbą, aby każdy wypisał na nim jedną cechę, umiejętność wymienioną w poprzednim zadaniu, która jest szczególnie dla niego ważna, najlepiej go określa. Chętni uczniowie opowiadają kolejno o swoich talentach, umiejętnościach i cechach. W trakcie opowiadania łączą otrzymane paski papieru taśmą klejącą i przekazują kolejnej osobie. Wynikiem ćwiczenia jest długi łańcuch umiejętności jednoczących wszystkich uczniów biorących udział w projekcie.

3. Dyskusja grupowa: chętni uczniowie na forum klasy dzielą się spostrzeżeniami dotyczącymi wykonanego ćwiczenia. Nauczyciel może dodatkowo poprosić uczniów o odpowiedź na pytania: Dlaczego wybraliście te, a nie inne określenia? Od czego mogą zależeć odpowiedzi?

4. Praca w grupie
Cele edukacyjne:

zapoznanie uczniów z zagadnieniami dotyczącymi kompetencji kluczowych;
rozwijanie umiejętności zgodnej współpracy i współdziałania w grupie;
umacnianie więzi grupowych.
Identyfikacja pracy w grupie jako przykład umiejętności z zakresu kompetencji społecznych i obywatelskich, wchodzących w skład kompetencji kluczowych;
warunki dobrej współpracy w grupie;
Czas:
3 godz.
Środki dydaktyczne:
komputer, rzutnik, prezentacja multimedialna,
krótki film dotyczący pracy w grupie,
flipchart, papier do flipcharta,
załącznik nr 3 – Kompetencje kluczowe
materiały potrzebne do ćwiczenia Marshmallow Challenge:
20 nitek nieugotowanego makaronu spaghetti,
1 metr taśmy malarskiej,
1 metr cienkiego sznurka/nitki,
nożyczki – dla każdego zespołu,
pianki Marshmallow – po 1 dla każdego zespołu,;
miarka.

Opis:
1. Wprowadzenie do tematu zajęć
W ramach wprowadzenia do zajęć warto pokazać uczniom film6 dotyczący współpracy. Następnie nauczyciel rozpoczyna dyskusję, zadając kolejne pytania: Jak myślicie, o czym dzisiaj będziemy rozmawiać? Z czym się Wam ten film kojarzy? Czy ludzie działają podobnie? Czy Wy kiedyś pracowaliście zespołowo? Co wtedy robiliście? Czy byliście zadowoleni z takiej formy pracy? Nauczyciel przedstawia umiejętność współpracy jako jedną z kompetencji kluczowych, wyróżnionych przez Parlament Europejski, składową kompetencji społecznych i obywatelskich.

2. Ćwiczenie grupowe
Uczniowie łączą się w zespoły 4–6-osobowe. Każdy zespół otrzymuje zestaw przedmiotów potrzebnych do wykonania ćwiczenia Marshmallow Challenge7.

Polecenie:
Od tej chwili pracujecie zespołowo. Zadaniem każdej z grup jest zbudowanie jak najwyższej konstrukcji z materiałów, które otrzymaliście. Na szczycie budowli musi znaleźć się pianka Marshmallow. Na realizację zadania macie 18 minut.
Nagroda: klasa nagradza brawami zwycięską ekipę. Nauczyciel może zaproponować im resztę pianek jako trofeum.

3. Podsumowanie
Po zakończeniu ćwiczenia nauczyciel rozpoczyna dyskusję pytaniami: Co Wam pomogło osiągnąć sukces? Co utrudniało zrealizowanie zadania? Kto z grupy zaproponował rozwiązanie? Czego Was nauczyło to ćwiczenie? W jakich zawodach ważna jest współpraca w grupie? Odpowiedzi uczniów warto zapisać na papierze do flipcharta, tworząc plakat z hasłami dotyczącymi warunków dobrej współpracy lub wykazem zawodów wymagających umiejętności współpracy. Plakat można wykorzystać i powiesić w klasie albo zaprezentować na zebraniu rodziców.

Uwaga: Ważne jest, aby nauczyciel podkreślił wysiłek wszystkich grup. Dzięki temu uczniowie, którym nie udało się wygrać, nie poczują się pominięci

6. Moja przyszłość zawodowa

Cele edukacyjne:

uzupełnienie informacji na temat systemu edukacji;
zapoznanie uczniów z zagadnieniami dotyczącymi planowania oraz wyznaczania celów edukacyjnych i zawodowych;
analiza i synteza informacji przydatnych w planowaniu kariery zawodowej.
wytycza ścieżkę kariery;
definiuje swoje cele według ustalonych kryteriów;
planuje działania.
Czas:
3 godz.
Środki dydaktyczne:
laptop, rzutnik, prezentacja multimedialna,
karta ćwiczenia Wyznaczanie celów metodą SMART –
załącznik nr 4 – kopia dla każdego ucznia,
flipchart.

Opis:
Wprowadzenie do tematu zajęć
By zainicjować zajęcia, warto zapisać na tablicy motto:
„Jeśli nie wiesz, do jakiego portu żeglujesz, żaden wiatr nie jest dobry” (Seneka)

1. Ćwiczenie – System edukacyjny
Uczniowie łączą się w zespoły 4–6-osobowe. Każdy zespół dyskutując, opracowuje różnorodne ścieżki dalszego kształcenia i rozwoju zawodowego (dla zawodu, którego uczniowie aktualnie się uczą). Uczniowie zastanawiają się, jakie mają możliwości rozwoju po ukończeniu szkoły np.: szkoła policealna, studia wyższe, kwalifikacyjne kursy zawodowe (KKZ), podjęcie pracy zawodowej, założenie własnej firmy. Każdy z zespołów pracuje, generując jak najwięcej pomysłów – dobrze, aby powstało kilka alternatywnych ścieżek kształcenia, tak aby każdy z uczniów mógł wśród nich znaleźć najciekawszą dla siebie propozycję8.
2. Dyskusja
Każda z grup prezentuje wyniki swojej pracy. Klasa wspólnie zastanawia się: Czy w każdej z grup pojawiły się te same pomysły? Czy któregoś typu szkoły/formy edukacji zabrakło? Jakich odpowiedzi było najwięcej? Czy ktoś z klasy ma już pomysł, w jaki sposób zaplanować swoją naukę po ukończeniu szkoły średniej9.
3. Ćwiczenie Wyznaczanie celów metodą SMART
Każdy uczeń otrzymuje kartę ćwiczenia Wyznaczanie celów metodą SMART – załącznik nr 4. Uczniowie, wypełniając przedstawioną tabelę, samodzielnie planują swoją przyszłość zawodową, rozpisują ważne dla nich cele – z zastosowaniem metody SMART10 (ang. simple, measurable, achievable, relevant, timely defined­ – szczegółowy, mierzalny, ambitny, realistyczny, terminowy), a także wyznaczają kolejne etapy w procesie dążenia do ich realizacji.
4. Podsumowanie
Nauczyciel skłania uczniów do podsumowania i refleksji, zadając pytania: Czy to ćwiczenie było dla Was proste, czy sprawiło Wam trudności? Czy każdy z Was określił najważniejszy dla siebie cel? Z czym było najwięcej trudności? Na zakończenie nauczyciel prosi uczniów, aby zachowali swoje karty ćwiczeń i zaglądali do nich co pewien czas, sprawdzając, na jakim etapie realizacji wyznaczonego celu są w danym momencie.

7. Czynniki wpływające na karierę zawodową?

Cele edukacyjne:

zapoznanie uczniów z zagadnieniami dotyczącymi czynników mających wpływ na kształtowanie ścieżki kariery;
analiza i synteza informacji przydatnych w planowaniu kariery.
Uczeń:
analizuje i ocenia czynniki wpływające na rozwój drogi zawodowej;
identyfikuje swoje zasoby w kontekście planowania kariery;
diagnozuje swoje zdolności na tle całej klasy.
Czas:
2 godz.
Środki dydaktyczne:

komputer, rzutnik, prezentacja multimedialna,
karta ćwiczenia Rozwój kariery zawodowej, check-lista – załącznik nr 5 – dla każdego z uczniów,
flipchart, papier do flipcharta.

Opis:
1. Ćwiczenie Co wpływa na karierę zawodową ­– check-lista11
Każdy z uczniów otrzymuje kartę ćwiczenia – Załącznik nr 5. Uczniowie samodzielnie zaznaczają wybrane przez siebie wyrażenia. Następnie łączą się w zespoły 4–6-osobowe. W grupach dyskutują, próbując wybrać stwierdzenia, które całemu zespołowi wydają się najistotniejsze. wyniki pracy zapisują na  papierze do flipcharta. Ćwiczenie kończy się prezentacją prac zespołów.

1. Podsumowanie
Nauczyciel inicjuje w ramach podsumowania dyskusję na forum klasy, zadając pytania: Jakie czynniki mają największy wpływ na rozwój kariery zawodowej? Czy wszystkie grupy zaznaczyły to samo? Jakie odpowiedzi pojawiały się najczęściej? Czy są stwierdzenia, których nie zaznaczyła żadna grupa? Najczęściej wybierane odpowiedzi warto zapisać na papierze do flipcharta lub dużej kartce i powiesić w sali jako plakat pomagający w planowaniu kariery.

8. Skuteczne poszukiwanie pracy

Cele edukacyjne:

analiza wymagań rynku pracy i możliwości zaistnienia na nim;
zdefiniowanie dróg i metod poszukiwania pracy;
wskazanie źródeł informacji na temat rynku pracy oraz jego instytucji;
Uczeń:
wymienia źródła pozyskiwania ofert pracy;
analizuje oferty pracy, ogłoszenia prasowe, internetowe i inne;
charakteryzuje instytucje rynku pracy;
Czas:
3 godz.
Środki dydaktyczne:
komputer, rzutnik, prezentacja multimedialna.

Opis:
1. Odwrócona lekcja12.
Tydzień przed planowanymi zajęciami nauczyciel dzieli klasę na pół na dwa zespoły. Jeden zespół uczniów otrzymuje zadanie, aby:
a) na kolejne spotkanie przynieść różne ogłoszenia pracodawców oferujące pracę w  zawodzie, w którym uczą się uczniowie oraz w zawodach pokrewnych do kształconego. Uczniowie pracują w grupach 4–6-osobowych. Każda z  grup analizuje ogłoszenia pochodzące z rozmaitych źródeł, podaje, ile znalazła ogłoszeń o pracy w danym zawodzie w swojej miejscowości lub w całej Polsce. Nauczyciel wskazuje uczniom przykładowe źródła ogłoszeń, np.: popularne strony internetowe – pracuj.pl, gumtree.pl, money.pl, ogłoszenia bezpośrednio od pracodawcy – ulotki, ogłoszenia rozwieszane w lokalach gastronomicznych, sklepach, punktach usługowych itp., ogłoszenia prasowe, portale internetowe urzędów pracy13.
Druga część uczniów otrzymuje zadanie, aby:
b) na kolejne zajęcia zebrać jak najwięcej informacji dotyczących instytucji pomagających w znalezieniu zatrudnienia. Nauczyciel wskazuje uczniom różnorodne instytucje rynku pracy: ochotnicze hufce pracy OHP, Urzędy Pracy, agencje zatrudnienia.
2. Prezentacja prac zespołów
Zespoły prezentują wyniki swojej pracy, uczniowie wspólnie z nauczycielem analizują:
a) najważniejsze informacje zawarte w ogłoszeniach dotyczących zatrudnienia, takie jak: forma zatrudnienia, oczekiwania pracodawcy wobec pracownika, wysokość zarobków, inne warunki zatrudnienia, określając, ile ogłoszeń o pracy w wybranym zawodzie udało się znaleźć i zastanawiając się, czy brali pod uwagę liczbę ofert pracy, decydując się na kształcenie w danym zawodzie;
b) kto może uzyskać pomoc w konkretnej instytucji rynku pracy, kiedy można się do niej zwrócić, co może zaproponować dana instytucja, które z wymienionych instytucji i organizacji znajdują się w miejscu ich zamieszkania14.
Prezentację poszukiwań kończy dyskusja dotycząca wyników ćwiczenia.
9. „Jak Cię widzą, tak Cię zatrudnią” - pierwsze kroki na rynku pracy, rozmowa kwalifikacyjna
Cele edukacyjne:

wykazanie znaczenia pracy w życiu człowieka;
określenie znaczenia pojęć: popyt, podaż na rynku pracy;
scharakteryzowanie zasad poprawnej autoprezentacji.
Uczeń:
wymienia sposoby zwiększenia swoich szans na znalezienie ciekawej pracy;
określa cechy pracownika pożądane na rynku pracy;
wylicza zasady poprawnej autoprezentacji.
Czas:
4 godz.
Środki dydaktyczne:
komputer, rzutnik, prezentacja multimedialna,
duże arkusze papieru na plakaty/kartki do flipcharta.
100 pytań, które mogą zostać zadane podczas rozmowy kwalifikacyjnej (wybrane) - Załącznik nr 615.
Opis:
1. Wprowadzenie
Nauczyciel prosi uczniów, aby każdy z nich indywidualnie stworzył krzyżówkę lub mapę skojarzeń, dopisując słowa kojarzące się mu z hasłem „praca”. Dyskusja koncentruje się
na problemach: Czy wiele słów się powtarzało? Czy dominowały określenia negatywne, czy pozytywne? Czy praca jest istotna w życiu człowieka? Ilu uczniów ma już za sobą pierwsze doświadczenia związane z pracą? Pogrupowane odpowiedzi uczniów warto zapisywać na tablicy.

2. Wyjaśnienie pojęć
Nauczyciel wyjaśnia pojęcia związane z rynkiem pracy: „popyt”, „podaż”16. W trakcie wykładu nauczyciel może wskazać uczniom analogie pomiędzy rynkiem pracy a rynkiem owocowo-warzywnym: sprzedawca posiada na straganie pożądane przez nas towary, które możemy zakupić, płacąc za nie określoną ilość pieniędzy. Na rynku pracy to my posiadamy określone kwalifikacje, umiejętności, zdolności, za które zapłaci nam pracodawca. Rynek pracy jest rodzajem rynku, na którym zachodzą procesy związane z  zatrudnieniem oraz bezrobociem. Kupującymi są na nim pracodawcy, zaś sprzedającymi pracownicy. Aby zostać zatrudnionym, należy zaprezentować się w odpowiedni, profesjonalny sposób przed pracodawcą.

3. Ćwiczenie Co mogę zrobić, aby wywrzeć złe pierwsze wrażenie i nie zostać zatrudnionym?
Klasa dzieli się na zespoły 4–6 osobowe. Polecenie:
W trakcie dyskusji grupowej rozważ z kolegami z zespołu, jakie czynniki wpływają na to, czy ktoś robi na innych dobre, czy złe pierwsze wrażenie? Zastanówcie się, co należałoby zrobić, aby zaprezentować się jak najgorzej na pierwszym spotkaniu z pracodawcą? Czym należy się kierować, przygotowując się do takiej rozmowy, aby wywrzeć złe wrażenie? Co jeszcze moglibyście zrobić, aby wywołać fatalne pierwsze wrażenie na spotkaniu z pracodawcą? Swoje pomysły zapiszcie na flipcharcie lub dużej kartce, np. źle: spóźnić się, włożyć nieadekwatny strój (jaki?).
Jak można zrobić to dobrze? Na kolejnej kartce zapiszcie propozycje odwrotne – wskazówki, którymi należy się kierować, aby zrobić dobre pierwsze wrażenie na rozmowie kwalifikacyjnej, np.: dobrze przyjść 5–10 minut przed czasem, starannie dobrany strój17.
Chętni uczniowie zapisują na tablicy lub flipcharcie stwierdzenia uznane za najbardziej istotne wskazania, którymi należy się kierować, podczas przygotowań do rozmowy kwalifikacyjnej. Ważne, aby wskazówki te były widoczne dla wszystkich uczniów w klasie.
4. Ćwiczenie Idealny pracownik – idealny pracodawca
Uczniowie w parach prowadzą ze sobą rozmowę kwalifikacyjną – mają do wyboru rolę pracodawcy poszukującego idealnego pracownika (określają, czym powinien się on charakteryzować) lub pracownika szukającego perfekcyjnego pracodawcy. Uczniowie otrzymują załącznik nr 6 - „100 pytań, które mogą zostać zadane podczas rozmowy kwalifikacyjnej” (wybrane) Po wykonaniu ćwiczenia nauczyciel pyta uczniów: Czy łatwiej Wam było wczuć się w rolę pracownika, czy pracodawcy? Czy któreś z pytań było dla Was szczególnie trudne? Dlaczego?
5. Pytania ewaluacyjne
Prowadzący prosi uczniów o odpowiedź na pytania podsumowujące, np.: Co wydaje Wam się najważniejsze w poszukiwaniu pracy? Na jakie cechy pracownika pracodawca zwraca największą uwagę? Które z tych cech posiadacie już teraz? Co zrobić, aby dobrze się zaprezentować na rozmowie kwalifikacyjnej?.Warto uprzedzić uczniów, jakich pytań pracodawca nie powinien zadawać podczas rozmowy kwalifikacyjnej.
10. Tworzenie Indywidualnego Planu Działania jako jeden ze sposobów zarządzania karierą
Cele edukacyjne:

Zapoznanie uczniów z ideą tworzenia Indywidualnych Planów Działania
rozwijanie umiejętności autoanalizy zasobów własnych wg pracy metodą IPD,
ćwiczenie wybranych elementów konstruowania IPD
przygotowanie informacji
Czas:
3 godz.
Środki dydaktyczne:
komputer, rzutnik, prezentacja multimedialna,
duże arkusze papieru na plakaty/kartki do flipcharta.
mini – wykład załącznik nr 7 – Czym jest Indywidualny Plan Działania
Karty pracy (załącznik nr 8 – „Co jest dla Ciebie ważne w pracy”
Załącznik nr 9 - „Mój wymarzony zawód”
Załącznik nr 10 - „Mój kapitał”
prezentacja

Opis:

Ćwiczenie 1 Wprowadzenie uczestników w ideę tworzenia Indywidualnych Planów Działania (załącznik nr 7)18
Prowadzący w oparciu o przygotowane materiały zapoznaje krótko uczestników z celem tworzenia Indywidualnych Planów Działania, podkreślając znaczenie komplementarności stosowanych w ramach tej metody działań. Informuje uczestników, że ze względu na ograniczony czas trwania zajęć, na tym spotkaniu będą mieli okazję pracować na wybranymi elementami budowania IPD.

Ćwiczenie 2 „Co jest dla Ciebie ważne w pracy” (załącznik nr 8 )19
Uczestnicy wypełniają kartę „Co jest dla Ciebie ważne w pracy?”Chętne osoby dzielą się refleksją po wykonaniu tego zadania. Prowadzący zwraca uwagę, że wypracowany materiał w istotny sposób wskazuje obszar, w jakim dana osoba może realizować się zawodowo i jest jednym z elementów tworzenia wizji profesjonalnego rozwoju.

Ćwiczenie nr 3 „Mój wymarzony zawód” (załącznik nr 9)20
Prowadzący, odwołując się do wprowadzenia na wstępie zajęć, przypomina, że podstawowym elementem tworzenia swojego Indywidualnego Planu Działania jest rozeznanie własnych zasobów – w tym zalet i ograniczeń. Dlatego kolejnym ćwiczeniem jest praca indywidualna każdego uczestnika w oparciu o kartę „Mój kapitał” Po wypełnieniu załącznika chętne osoby dzielą się refleksją na ile praca, w oparciu o zaproponowane kroki, pomaga im w gromadzeniu wiedzy potrzebnej do konstruowania planów na przyszłość.

PREZENTACJA

11. Prezentacja swoich Indywidualnych Planów Działania

Cele edukacyjne:

nabywanie umiejętności pokonywania tremy,
doskonalenie wcześniej nabytych umiejętności w nietypowej sytuacji,
kształcenie umiejętności podporządkowania się zasadom
prezentacja na forum swoich Planów
spotkanie z pracownikiem Młodzieżowego Biura Pracy, wychowawcą klasy, nauczycielem podstaw przedsiębiorczości, psychologiem (autoprezentacja)
Czas:
4 godz.
Środki dydaktyczne
Komputer, rzutnik, kamera

Opis:
1. Przygotowanie sali na spotkanie z przedstawicielem Młodzieżowego Biura Pracy, wychowawcą, nauczycielem podstaw przedsiębiorczości i psychologiem szkolnym.
2. Losowanie kolejności występów przez uczniów przygotowujących plany.
3. Przedstawienie Indywidualnych Planów Działania w formie autoprezentacji – rozmowa kwalifikacyjna
4. Ogłoszenie wyników i wręczenie nagród
5. Pożegnanie gości i uczniów

Przebieg:
Nauczyciel wita zaproszonych gości i krótko przedstawia im tematykę, cele i przebieg projektu pn. „Bądź autorem swojej przyszłości”. Jak zaplanować karierę edukacyjno – zawodową?”. Następnie uczniowie przystępują do prezentacji swojej osoby w formie rozmowy kwalifikacyjnej. W skład komisji rekrutacyjnej wchodzą zaproszeni goście. Rozmowy z uczniami (po wyrażeniu zgody) są nagrywane w celu przeanalizowania mocnych i słabych stron prezentacji. Uczniowie analizują wystąpienia swoich kolegów i wydają swoje opinie. Komisja konkursowa po wysłuchaniu wszystkich wystąpień wyłania 3 osoby, które najlepiej się zaprezentowały i mają największą szansę na otrzymanie pracy do której aplikują. Przedstawiciel Młodzieżowego Biura Pracy argumentuje wybór komisji zwracając uwagę na najważniejsze cechy autoprezentacji i elementy kluczowe wystąpienia. Kolejnym punktem jest wręczenie nagród rzeczowych (książki) i otrzymanie cząstkowej oceny celującej z przedmiotu podstawy przedsiębiorczości lub przedmiotu pokrewnego.
Prowadzący nauczyciel dziękuje za przybycie wszystkim zaproszonym gościom i uczniom.
EWALUACJA
12. Ocena i podsumowanie projektu

Cele edukacyjne:

Doskonalenie umiejętności oceny wkładu w realizację projektu (samoocena, ocena koleżeńska).
Rozbudzanie potrzeby stałego dążenia do podnoszenia jakości swojej pracy (mocne i słabe strony projektu).
Czas:
1 godz.
Środki dydaktyczne:
Rozmowa z uczniami

Opis:
Rozmowa po zakończeniu prezentacji jest niezbędna. Krótka refleksja uświadomi uczniom, jakie osiągnęli korzyści, jakie są efekty ich działań.
Przypominamy uczniom określone na początku kryteria oceny pracy nad projektem. Prosimy, aby każdy indywidualnie ocenił swój wkład pracy, a następnie ocenił pracę członków swojego zespołu. Przekazujemy naszą oceną pracy uczniów. Warto notować obserwacje poczynione w czasie pracy zespołów, wpłynie to na zwiększenie obiektywności naszej oceny.

Przykładowe pytania do ewaluacji projektu:
Czy założone cele zostały osiągnięte?
Czy praca została dobrze zaplanowana?
Co było najtrudniejsze podczas pracy nad projektem?
Czy na realizację poszczególnych zadań przeznaczono odpowiednią ilość czasu?
Czy forma prezentacji została odpowiednio wybrana?
Jak się czuliście podczas realizacji projektu?
Czego dowiedzieliście się nowego o sobie, o kolegach?
Co można zmienić podczas realizacji kolejnego projektu?
Czy spotkanie z przedstawicielem Młodzieżowego Biura Pracy było dla Was ciekawym doświadczeniem?
Co Wam dała na tym etapie rozmowa kwalifikacyjna?
Chcielibyście popracować w przyszłości tą metodą? Uargumentujcie swoje zdanie.
W tym wypadku ewaluację przeprowadzamy ustnie, w czasie swobodnej rozmowy. Dziękujemy uczniom za pracę nad projektem.

Załącznik nr 1 Lista Jestem

Napisz co najmniej 20 zdań zaczynających się od słowa „jestem”. Odpowiadaj samodzielnie, nie ma tu lepszych dobrych i gorszych złych odpowiedzi. Każda odpowiedź jest dobra, jeśli mówi o Tobie.

1.Jestem........................................
2.Jestem........................................
3.Jestem........................................
4.Jestem........................................
5.Jestem........................................
6.Jestem........................................
7.Jestem........................................
8.Jestem........................................
9.Jestem........................................
10.Jestem........................................
11.Jestem........................................
12.Jestem........................................
13.Jestem........................................
14.Jestem........................................
15.Jestem........................................
16.Jestem........................................
17.Jestem........................................
18.Jestem........................................
19.Jestem........................................
20.Jestem........................................

Załącznik nr 2 Moje cechy

akceptowanie odmiennych poglądów ambicja
asertywność chęć pomagania innym
cierpliwość dążenie do celu
dociekliwość dokładność i precyzja
komunikatywność konsekwencja w działaniu
kreatywność logiczne wnioskowanie
lojalność łagodność
obowiązkowość odpowiedzialność
odwaga okazywanie szacunku innym
opanowanie operatywność
opiekuńczość otwartość
pewność siebie poczucie humoru
porządek i czystość pracowitość
praktyczność prawdomówność
przedsiębiorczość przewodzenie w grupie
punktualność racjonalne gospodarowanie pieniędzmi
radzenie sobie ze stresem rozumienie potrzeb innych
rzetelność serdeczność
skuteczne przekonywanie spokój i opanowanie
spostrzegawczość stanowczość
staranność sumienność
swoboda podczas wystąpień publicznych szybka adaptacja
szybkie podejmowanie decyzji tolerancja
troskliwość uczciwość
uczynność umiejętność pracy w grupie
uważne słuchanie wnikliwa obserwacja
wrażliwość wyobraźnia
wytrwałość i upór zaangażowanie
zdecydowanie w podejmowaniu decyzji zdyscyplinowanie

Załącznik nr 3 Kompetencje kluczowe

Kompetencje kluczowe21
Unia Europejska próbuje wspierać rozwój wszystkich obywateli UE poprzez zdefiniowanie najważniejszych i najbardziej podstawowych umiejętności, które człowiek powinien rozwijać w trakcie swojego życia, żeby osiągnąć sukces w sferze zawodowej i prywatnej. Celem jest wyrównanie szans i możliwości każdego z obywateli UE. Umiejętności te nazywane są kompetencjami kluczowymi i jest ich osiem:
1. Porozumiewanie się w języku ojczystym;
2. Porozumiewanie się w językach obcych;
3. Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne;
4. Kompetencje informatyczne;
5. Umiejętność uczenia się;
6. Kompetencje społeczne i obywatelskie;
7. Inicjatywność i przedsiębiorczość;
8. Świadomość i ekspresja kulturalna.
Kompetencja jest kombinacją wiedzy, umiejętności i przyjmowanej postawy. Kompetencje kluczowe to zasoby, które wspierają rozwój osobisty, umożliwiają włączanie się w życie społeczne, aktywne obywatelstwo i zwiększają możliwość znalezienia zatrudnienia. Proces kształtowania i rozwijania w sobie kompetencji kluczowych trwa przez całe życie i nigdy się nie kończy!
Porozumiewanie się w języku ojczystym
Porozumiewanie się w języku ojczystym jest umiejętnością, która pozwala wyrażać swoje myśli, uczucia i opisywać zdarzenia zarówno w języku mówionym, jak i na piśmie (słuchanie, mówienie, czytanie i pisanie) oraz utrzymywać kontakty z innymi ludźmi na polu nauki, kursów szkoleniowych, pracy, a także w domu i w czasie wolnym. Polega m.in. na czytaniu i słuchaniu ze zrozumieniem, wyrażaniu się w sposób precyzyjny i zwięzły, umiejętności pisania różnego typów tekstów, umiejętności oddzielania informacji istotnych od nieistotnych, umiejętności korzystania z dodatkowych materiałów (notatki, wykresy, mapy etc.), aby napisać, zaprezentować lub zrozumieć rozmaite różne typy przekazów – pisanych i mówionych (mowa, rozmowa, instrukcja, wywiad, debata etc.).

Porozumiewanie się w językach obcych
Porozumiewanie się w językach obcych opiera się na umiejętności rozumienia i wyrażania myśli, uczuć i opisywania zdarzeń ustnie i pisemnie w różnych sytuacjach – w pracy, w domu, w czasie wolnym, w trakcie zdobywania wiedzy i nowych umiejętności – zgodnie z oczekiwaniami i potrzebami. Porozumiewanie się w językach obcych wymaga również takich umiejętności, jak mediacja i rozumienie różnic kulturowych. Polega m.in. na znajomości słownictwa, gramatyki, a także intonacji danego języka, na znajomości i rozumieniu różnego typu tekstów (poezja, artykuły prasowe, strony internetowe, instrukcje, listy, raporty etc.), a także na świadomości różnych obyczajów związanych z komunikacją obowiązujących w danych społecznościach.
Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne
Kompetencje matematyczne polegają na umiejętności dodawania, odejmowania, mnożenia, dzielenia i obliczania proporcji, dokonywania obliczeń w pamięci i pisemnie, a także stosowania przeliczników wag i miar w celu rozwiązania wielu zadań i problemów w codziennym życiu. Wykorzystuje się je m.in. w zarządzaniu domowym budżetem (równoważenie wpływów i wydatków, planowanie wydatków, oszczędzanie), podczas robienia zakupów (porównywanie cen, rozumienie pojęcia objętości, wag i miar, wyliczanie pieniędzy, w tym również przeliczanie na inne waluty) oraz prezentowaniu różnych zjawisk (wzory, modele, wykresy etc.). Do kompetencji matematycznych należy także umiejętność zastosowania zasad matematyki w myśleniu: zdolność do logicznego i  analitycznego myślenia, śledzenia toku rozumowania innych, abstrahowania i generalizowania, a  także umiejętność myślenia przestrzennego i zdolność krytycznej oceny.
Kompetencje informatyczne
Na kompetencje informatyczne składają się dobra znajomość i umiejętność korzystania z tzw. technologii społeczeństwa informacyjnego (TSI) w różnych sytuacjach: w pracy, w czasie wolnym, w trakcie komunikacji. Opierają się one na podstawowych umiejętnościach – wykorzystania komputerów i innych multimediów do pozyskiwania, oceny, gromadzenia, tworzenia, przedstawiania i wymiany informacji, a także do porozumiewania się i uczestniczenia we współpracy w sieci.
Umiejętność uczenia się
Kompetencja uczenia się stanowi umiejętność organizowania własnej nauki. Opiera się na dyspozycji i zdolności do organizowania i regulowania procesu uczenia się, zarówno na poziomie indywidualnym, jak i grupowym. Zawiera w sobie umiejętności: efektywnego zarządzania własnym czasem, rozwiązywania problemów, zdobywania, przetwarzania, oceniania i przyswajania nowych informacji, a także zdolność zastosowania nowej wiedzy i umiejętności w wielu sytuacjach – w domu, w pracy, w szkole i podczas kursów szkoleniowych. W bardziej ogólnym znaczeniu, umiejętność uczenia się jest ściśle związana z planowaniem własnej ścieżki kariery. Umiejętność uczenia się to również świadomość własnego stylu uczenia się, swoich mocnych i słabych stron, stanu posiadanej wiedzy i uzdolnień. To także zdolność do poświęcenia czasu i uwagi na naukę oraz zachowanie niezależności i umiejętność krytycznego myślenia, dyscyplina, wytrwałość, zarządzanie informacją. By osiągnąć tę kompetencję, konieczne jest posiadanie zarówno koncepcji czy też pożądanego obrazu samego siebie, jak i motywacji do nieustannego rozwijania się.
Kompetencje społeczne i obywatelskie
Na kompetencje społeczne składają się m.in.: rozumienie wzorców zachowań ogólnie akceptowanych w różnych społeczeństwach, umiejętność pracy w grupie, zdolność do budowania zaufania i współczucia w innych ludziach, umiejętność oddzielenia sfery prywatnej od zawodowej i niechęć do przenoszenia konfliktów zawodowych na życie prywatne, świadomość i rozumienie tożsamości kulturowej własnego kraju w interakcji z innymi kulturami oraz umiejętność dostrzegania i rozumienia różnych punktów widzenia. Zarówno kompetencje społeczne, jak i obywatelskie, rozwijają poczucie przynależności do społeczności lokalnej, kraju, Unii Europejskiej, Europy i świata.
Inicjatywność i przedsiębiorczość
Te kompetencje odnoszą się do naszej zdolności przekształcania idei w czyny. Składają się na nie: kreatywność, innowacyjność, podejmowanie ryzyka, umiejętność planowania, organizowania, analizowania, oceny, zarządzania i wdrażania projektu oraz umiejętność współpracy w zespole, by osiągnąć zamierzone cele. Przedsiębiorczość to także chęć wprowadzania zmian, branie odpowiedzialności za swoje działania i umiejętne stawianie celów. To również znajomość dostępnych możliwości w celu wybrania tych odpowiadających w największym stopniu własnym, zawodowym i biznesowym działaniom.
Świadomość i ekspresja kulturalna
Świadomość kulturalna przejawia się w uznaniem ważności i szacunku dla kreatywnego wyrażania myśli, doświadczeń i emocji poprzez różne środki, włączając w to muzykę, performance, literaturę, sztuki wizualne. Na świadomość i ekspresję kulturalną składają się m.in.: podstawowa wiedza na temat najważniejszych dzieł kultury (w tym również kultury popularnej), świadomość dziedzictwa kulturowego własnego kraju i Europy oraz ich miejsca w świecie, umiejętność odniesienia własnej kreatywności i ekspresywności do kreatywności i ekspresywności innych osób, umiejętność identyfikacji i wykorzystania możliwości realizowania działalności kulturalnej, otwartość na różne formy ekspresji kulturowej, a także szacunek dla odmiennych kultur.
Załącznik nr 4 – ćwiczenie Wyznaczanie celów metodą SMART

Cel: ........................................
Data rozpoczęcia realizacji celu .......................................
Data zakończenia realizacji celu .......................................
Czas potrzebny na realizację celu .....................................
Cecha celu
Pytanie
Odpowiedź
Szczegółowy
Co konkretnie chcesz osiągnąć?

Mierzalny
Po czym poznasz, że osiągnąłeś cel?

Ambitny
Jak dużo energii możesz włożyć, w realizację tego celu? (skala 1–10)

Jak ważne jest osiągnięcie tego celu? (skala 1–10)

Realistyczny
Czy jest to cel, który możesz osiągnąć?

Czy osiągnięcie tego celu zależy od innych? Jak możesz go sformułować, aby zależał tylko od ciebie?

Terminowy
Do kiedy chcesz osiągnąć
ten cel?

Kiedy zaczniesz realizację?

Cel rozpisany w czasie:
I etap
........................................
II etap
........................................
III etap
........................................
IV etap
........................................Załącznik nr 5 – check-lista: Co wpływa na karierę zawodową?

pracowitość wiara w siebie
wizja uczenie się na błędach innych osób
uczenie się na własnych błędach indywidualizm
wiedza specjalistyczna wykształcenie
mobilność elastyczność
dyspozycyjność doświadczenie zawodowe
intuicja rynkowa umiejętność współpracy
umiejętności menadżerskie umiejętność odejścia od schematów
odporność na ocenę innych odporność na niepowodzenia
umiejętność przekuwania porażek na sukcesy konsekwencja w działaniu
umiejętność nawiązywania kontaktów wyobraźnia
kreatywność umiejętność przekuwania porażek na sukcesy
konsekwencja w działaniu umiejętność nawiązywania kontaktów
umiejętność podtrzymywania kontaktów umiejętność rozdzielania zadań
pomysłowość nowatorskie pomysły
nastawienie na rozwój samodzielna praca
wsparcie rodziny zaangażowanie
pasja kapitał finansowy
kontakty zagraniczne znajomość języków obcych
wszechstronność umiejętność przekładania teorii na praktykę
jasno określone cele niezależność
znajomość rynku pracy znajomość branży, środowiska
odpowiednie studia ukończenie odpowiedniej uczelni
zdobycie odpowiednich uprawnień ciągłe samodoskonalenie się

Załącznik nr 6 100 pytań, które mogą zostać zadane podczas rozmowy kwalifikacyjnej
(wybrane)22

Powiedz mi coś o sobie:
Jakie są Twoje mocne strony?
Jakie są Twoje słabe strony?
Dlaczego chcesz pracować na tym stanowisku?
Co chciałbyś robić za 5 lat?
Jaka byłaby dla Ciebie idealna firma?
Dlaczego zdecydowałeś się odpowiedzieć na naszą ofertę pracy?
Dlaczego powinniśmy Cię zatrudnić?
Co lubiłeś najbardziej w swojej poprzedniej pracy?
Co możesz dla nas zrobić, a czego nie mogą inni kandydaci?
Co wiesz o naszej branży?
Co wiesz o naszej firmie?
Jaki był projekt ostatnio realizowałeś? Jakie były wyniki?
Jaka jest Twoja największa porażka? Czego Cię nauczyła?
Co Cię irytuje w innych ludziach i jak sobie z tym radzisz?
Jeśli Twój szef poprosi Cię o zrobienie czegoś, z czym się nie zgadzasz jak zareagujesz?
Jaki etap w Twoim życiu był dla Ciebie najtrudniejszy? Jak sobie poradziłeś?
Podaj przykład źle wykonanego zadania. Jak sobie poradziłeś?

Pytania o wynagrodzenie:
Jakie są Twoje oczekiwania finansowe?

Pytania o rozwój kariery:
Czego szukasz, jeśli chodzi o rozwój kariery zawodowej?
Co zrobisz, aby udoskonalić swoje umiejętności zawodowe?
Jakie cele postawiłbyś sobie, gdybyś dostał tę pracę?

Pytania dotyczące rozpoczęcia pracy:
Jak wyobrażasz sobie siebie w pracy przez pierwszych 30 dni?
Jeśli dostaniesz tę prace, jaką strategię obierzesz przez pierwsze 90 dni?

Więcej na Twój temat:
Opowiedz mi o osiągnięciach, z których jesteś dumny.
Kto był Twoim ulubionym menadżerem i dlaczego?
Czy spotkałeś w swoim zawodowym życiu osobę, którą naprawdę cenisz?
Z jakimi ludźmi najlepiej Ci się pracuje i dlaczego?
Z czego jesteś naprawdę dumny?
Co lubisz robić?
Jakie są Twoje długoterminowe marzenia?
Kim chciałbyś zostać?
Jakie 3 cechy wymieniliby Twoi przyjaciele, aby Cię opisać?
Jakich pozytywnych cech Ci brak? Wymień 3.
Jeśli szukałbyś kogoś na to stanowisko, jakich cech szukałbyś u kandydatów?
Wymień 5 słów, które opisują Twój charakter
Kto wywarł największy wpływ na Twoje życie zawodowe? I jak?
Jakie są Twoje największe obawy?
Czego najbardziej żałujesz i dlaczego?
Czego nauczyłeś się w szkole? Co było dla Ciebie najważniejsze?
Dlaczego wybrałeś tą szkołę?
Czego będzie Ci brakowało z Twojej poprzedniej pracy?
Co myślisz o odpowiedzi „nie” na pytanie?
Jakbyś się czuł pracując dla osoby, która potrafi mniej niż Ty?
Jakbyś mnie ocenił, jako rekrutera?
Powiedź mi jedną rzecz o sobie, której nie powinienem wiedzieć.
Powiedź mi, jaka jest różnica między dobrym a wyjątkowym.
Jakim samochodem jeździsz?
Nie ma dobrych ani złych odpowiedzi, ale jeśli teraz mógłbyś być gdzieś na świecie, to gdzie byś był?
Jaką książkę ostatnio czytałeś?
Jakie magazyny prenumerujesz?
Jaki najlepszy film widziałeś w ciągu ostatniego roku?
Co byś zrobił, gdybyś wygrał na loterii?
Kim są Twoi bohaterowie?
Co lubisz robić dla zabawy?
Co robisz w wolnym czasie?
Jakie jest Twoje najlepsze wspomnienie z dzieciństwa?

Pytania na inteligencję:
Ile razy dziennie wskazówki zegara pokrywają się?
Jak zważyłbyś samolot bez wagi?
Wymień 10 sposobów wykorzystania ołówka, inny niż pisanie
Sprzedaj mi ołówek
Jeśli byłbyś zwierzęciem to, jakim?
Dlaczego piłka tenisowa pokryta jest meszkiem?
Jeśli mógłbyś wybrać super moc to, jaką i dlaczego?
Jeśli mógłbyś pozbyć się któregoś z województw to, które by to było?
Z zamkniętymi oczami powiedź mi krok po kroku, jak zawiązałbyś moje buty.

Załącznik nr 7. Indywidualny Plan Działania

Indywidualny Plan Działania określić można jako pomoc świadczoną w ramach procesu doradczego, ułatwiająca podejmowanie konkretnych decyzji lub przedsięwzięć w celu rozwiązania problemu zawodowego, lub osiągnięcia sukcesu23. Tworzenie takiego planu to zaplanowania aktywność człowieka w kierunku zmiany sytuacji zawodowej, umożliwiająca zatrudnienie. Dla osób kończących szkołę IPD jest szansą znalezienia pierwszej pracy i dokonania trafniejszego wyboru, niż gdyby poszukiwał pracy w sposób tradycyjny. Wdrożenie Indywidualnego Planu Działania powinno prowadzić do wymiernych, zauważalnych zmian sytuacji zawodowej osoby wspieranej, poprzez:
identyfikację własnych zasobów: mocnych i słabych stron, ograniczeń i możliwości,
nabycie umiejętności poszukiwania i pozyskiwania zatrudnienia,
nabycie nowych kompetencji (doświadczenie zawodowe),
podejmowanie działań przedsiębiorczych.

Praca metodą IPD zakłada analizę oczekiwań osoby, która chce go utworzyć. Następnym etapem jest określenie wstępnych celów zawodowych. Kolejnym, ważnym etapem, jest samopoznanie. W trakcie pracy metodą IPD każdy uczestnik tworzy tzw. Osobisty Planer Kariery „Portfolio”. Składa się ono z części otwartej, zawierającej dokumenty do prezentacji na zewnątrz, oraz części prywatnej, w której umieszcza się dokumenty tylko dla właścicieli portfolio. Część otwarta może zawierać:
świadectwa, dyplomu itp,
CV, listy motywacyjne,
rekomendacje,
dokumenty potwierdzające kompetencje,
opisy (dowody), dokonań, sukcesów (nagrody, wyróżnienia itp.),
potencjał właściciela portfolio – karty ćwiczeń, wyniki testów itp.

Część prywatna zawiera:
informacje zawodowe, edukacyjne,
sieć wsparcia,
wycinki z pracy,
notatki osobiste,
plany spotkań.

Załącznik nr 8 „Co jest dla Ciebie ważne w pracy”
Zaznacz krzyżykiem właściwą odpowiedź

CO JEST DLA CIEBIE WAŻNE W PRACY?

WARTOŚĆ
WAŻNE
NIEWAŻNE
Satysfakcja w pracy

Pozycja społeczna

Pieniądze

Awans zawodowy

Realizowanie ambicji

Odpowiedzialność

Zycie pod presja

Podejmowanie decyzji

Urozmaicenie

Poczucie bezpieczeństwa

Miejsce pracy

Bycie własnym szefem

Praca w zespole

Przyjaźn

Rozwijanie się

Tworzenie nowych rzeczy

Inne (jakie?)

Opracowanie własne na podstawie: Sołtysińska Grażyna, Żywiec-Dąbrowska Elżbieta, Moja przyszła praca. Materiały metodyczne do pracy z uczniami szkół zawodowych, Wydawnictwo: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2002.

Napisz, które z tych wartości chciałabyś przede wszystkim realizować w pracy zawodowej:
1........................................
2........................................
3........................................

Załącznik nr 924 „Mój wymarzony zawód”

1. Nazwa zawodu:
........................................
........................................

2. Wykonywane zadania i czynności
........................................
........................................
3. Środowisko pracy:
........................................
........................................
4. Wymagania zawodowe:
........................................
........................................

5. Możliwości zatrudnienia:
........................................
........................................

Załącznik nr 9 „Mój kapitał”

Moje mocne strony:
........................................
........................................
........................................

Główne cechy mojej osobowości i charakteru:
........................................
........................................
........................................

Moja wiedza i umiejętności:
........................................
........................................
........................................

Moje zainteresowania:
........................................
........................................
........................................

To co chciałbym w sobie zmienić:
........................................
........................................
........................................

Wiedza jakiej potrzebuję:
........................................
........................................
........................................

Umiejętności, które chcę rozwinąć:
........................................
........................................
........................................

Od kogo mogę uzyskać wsparcie:
........................................
........................................
........................................

Opracowanie własne

Bibliografia:

1. Dołęga - Herzog Halina, Rosalska Małgorzata, Wykorzystanie metod kreatywnych w przygotowaniu uczniów do wyboru zawodu. Propozycje rozwiązań metodycznych, Wydawnictwo: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2014.
2. Kompowska - Marek Radosława, Przykładowy program realizacji zajęć z zakresu doradztwa zawodowego w branżowej szkole I stopnia, Wydawnictwo: Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2017.
3. Musiałkiewicz Jacek, Zarys przedsiębiorczości, podręcznik dla szkół ponadgimnazjlnych, Wydawnictwo Ekonomik, Warszawa 2012.
4. Paszkowska – Rogacz Anna, Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery zawodowej, Wydawnictwo: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2002.
5. Paszkowska - Rogacz Anna, Wojtowicz Ewa, Doradztwo zawodowe w praktyce, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa, 2012.
6. Poloczyk Magdalena, Jak i gdzie skutecznie szukać pracy?, Wydawnictwo ABC Wolters Kluwer business, Warszawa 2007.
7. Rosak Małgorzata, Informacja edukacyjno – zawodowa dla publicznych bibliotek pedagogicznych, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2015.
8. Rosalska Małgorzata, Wawrzonek Anna, Między szkołą a rynkiem pracy. Doradztwo zawodowe w szkołach zawodowych, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2012.
9. Rosalska Małgorzata, Wawrzonek Anna, Od marzeń do kariery. Poradnik dla uczniów i absolwentów szkół ponadgimnazjalnych, Wydawnictwo: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2013.
10. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Metodologia Tworzenia Indywidualnych Planów Działania, Warszawa 2003.
11. Sołtysińska Grażyna, Żywiec-Dąbrowska Elżbieta, Moja przyszła praca. Materiały metodyczne do pracy z uczniami szkół zawodowych, Wydawnictwo: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2002.
12. Wojtasik Bożena, Podstawy poradnictwa kariery. Poradnik dla nauczycieli, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2012.

Netografia:

1. Kompowska - Marek Radosława, Przykładowy program realizacji zajęć z zakresu doradztwa zawodowego w branżowej szkole I stopnia, Wydawnictwo: Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2017 [http://www.doradztwo.ore.edu.pl/przykladowy-program-realizacji-zajec-zakresu-doradztwa-zawodowego-branzowej-szkole-stopnia/,ostatnia wizyta 4 maja 2018].
2. Erasmus +, Program „Młodzież w działaniu”, [http://www.mlodziez.org.pl, ostatnia wizyta 7 maja 2018].
3. MonsterPolska, 100 pytań na rozmowie kwalifikacyjnej[https://www.monsterpolska.pl/poradnik/artykul/100-pytan-na rozmowie, ostatnia wizyta 8 maja 2018].
4. Departament Rynku Pracy MRP i PS, Jak szukać pracy? [http://psz.praca.gov.pl/dla-bezrobotnych-i-poszukujacych-pracy/poszukiwanie-pracy-i-rekrutacja/jak-szukac-pracy, ostatnia wizyta 7 maja 2018].
5. Klucz do kariery, Jak formułować cele? - metoda Smart [http://www.kluczdokariery.pl/twoja-kariera/rozwoj-osobisty/wyznaczanie-celow/art,2,jak-formulowac-cele-metoda-smart.html, ostatnia wizyta 4 maja 2018].
6. Kowalczyk Beata, Zmień zasady gry – odwróc lekcję![http://www.ceo.org.pl/sites/default/files/news-files/zmien_zasady_gry.pdf, ostatnia wizyta 7 maja 2018].
7. Kreatywna edukacja [http://imomo.pl/marshmallow-challenge-sprawdzcie-sie/, ostatnia wizyta 4 maja 2018].
8. Film, Współpraca – czy współpraca się opłaca?[https://www.youtube.com/watch?v=eFaIE6Nczh0, ostatnia wizyta 2 maja 2018].

Opracowała: Emilia Jończyk - Gorzelska