Ćwiczenia logopedyczne

Ćwiczenia i zabawy logopedyczne

Ćwiczenia przygotowujące do wywołania głoski r
1.Rozciąganie języka leżącego swobodnie w jamie ustnej tak, aby jego boki dotykały zębów trzonowych, a następnie wysuwanie szerokiego języka.
2. Liczenie czubkiem języka górnych, a następnie dolnych zębów przy szeroko otwartej buzi.
3.Masaż języka przez wysuwanie go i wsuwanie przez lekko zbliżone zęby oraz delikatne nagryzanie czubka języka ząbkami.
4. Zdmuchiwanie skrawków papieru z czubka języka.
5. Zakrywanie szerokim językiem górnych zębów i górnej wargi.
6. Kląskanie językiem.
7. Odklejanie czubkiem języka z przedniej części podniebienia twardego chrupki, opłatka, czekolady, nutelli, kropli miodu, itp.
8. Parskanie wargami z wsuniętym między nimi językiem, a następnie cofanie wibrującego języka w głąb jamy ustnej.
9. Wypowiadanie głoski l przy szeroko otwartych ustach (język uniesiony do wałka dziąsłowego) najpierw powoli, a następnie coraz szybciej.
10. Śpiewanie różnych melodii na sylabach, poruszając jedynie językiem – nie brodą, przy szeroko otwartych ustach:
la, la, la,
lo, lo, lo,
le, le, le,
lu, lu, lu,
ly, ly, ly.
11. Wielokrotne, energiczne wypowiadanie ṭṭṭ, ḍḍḍ, ṭḍṇ (najpierw wolno, potem coraz szybciej), dotykając czubkiem języka o górny wałek dziąsłowy przy szeroko otwartych ustach, potem sylaby:
ṭe, ṭe, ṭe,
ṭy, ṭy, ṭy,
ḍe, ḍe, ḍe,
ḍy, ḍy, ḍy.
A następnie zbitki sylabowe:
ṭeḍa – ṭeḍa,
ṭeḍe – ṭeḍe,
ṭeḍo – ṭeḍo,
ṭeḍu – ṭeḍu,
ṭeḍy – ṭeḍy.

Ćwiczenia przygotowujące narządy artykulacyjne do prawidłowej realizacji głosek szumiących: sz, cz, ż, dż

A. ĆWICZENIA ODDECHOWE

1. Dmuchanie na wiatraczki, piórka, chrupki, waciki, płomień świecy (ważne, aby na początku ćwiczeń przedmiot znajdował się blisko ust, a podmuch był w płaszczyźnie poziomej, a nie pionowej, czyli nie dmuchamy z góry).
2. Dmuchanie na bańki mydlane.
3. Podczas kąpieli dmuchanie na bańki, statki, piłeczki pingpongowe.
4. Nadmuchiwanie balonów.
5. Zabawy ze słomką: przenoszenie słomką skrawków papieru, robienie bąbelków w szklance, wydmuchiwanie w wodzie dołka.
6. Wdech ustami i rytmiczne krótkie wydechy (położona dłoń na brzuchu lekko podskakuje).
7. Nabieranie powietrza i przytrzymywanie go w buzi.
8. Nabieranie powietrza i przepychanie je na przemian z jednego policzka do drugiego.

B. ĆWICZENIA JĘZYKA

1. Kierowanie języka w kąciki ust w prawo i w lewo- szybkie poziome ruchy.
2. Unoszenie języka na górne zęby i cofanie go do podniebienia miękkiego.
3. Liczenie ząbków - dotykanie językiem zębów trzonowych dolnych i górnych przy szeroko otwartych ustach.
4. Wyciąganie języka mocno na brodę oraz próba dotknięcia językiem nosa.
5. Lizanie językiem miodu ze spodka, lizaka, loda.
6. Mlaskanie czubkiem języka, środkiem języka.
7. Przyssanie języka do podniebienia miękkiego przy szeroko otwartych ustach.
8.Masowanie językiem podniebienia.
9. Zwijanie języka w rurkę.

C. ĆWICZENIA WARG
1. Szerokie otwieranie i zamykanie warg.
2. Wysuwanie warg do przodu jak przy "u", rozchylanie jak przy "e"; naśladowanie sygnału karetki pogotowia.
3. Układanie górnej wargi na dolnej i odwrotnie.
4. Wysuwanie warg do przodu, ściąganie ich i przesuwanie w kąciki ust.
5. Cmokanie (przesyłanie całusków).

Ćwiczenia oddechowe przygotowujące do prawidłowej realizacji głosek syczących (s, z, c, dz)

A. ĆWICZENIA ODDECHOWE
1. Dmuchanie na chorągiewki, wiatraczki, kartki papieru.
2. Zdmuchiwanie kulki waty z dłoni.
3. Dmuchanie po stole piłeczką pingpongową do osoby siedzącej naprzeciwko.
4. Dmuchanie przez rurkę do pojemnika z wodą, aby tworzyły się bąbelki.
5. Puszczanie baniek mydlanych.
6. Rozdmuchiwanie piórek, chrupek, kawałków styropianu.

B. ĆWICZENIA JĘZYKA
1.Energiczne wyrzucanie czubka języka zza dolnych zębów,
2. Mycie i liczenie dolnych zębów po wewnętrznej stronie,
3. Zlizywanie czubkiem języka miodu lub dżemu z dolnych dziąseł,
4. Dotykanie czubkiem języka wewnętrznej powierzchni dolnych siekaczy z równoczesnym wybrzmiewaniem głoski e.

Uwaga! Dzieci mające wymowę międzyzębową nie powinny wykonywać ćwiczeń, podczas których wysuwa się język przed wargi (np. oblizywanie warg czy dotykanie językiem nosa bądź brody), gdyż dodatkowo utrwala się nieprawidłowe nawyki ruchów języka. Dziecko "z międzyzębowością" powinno nauczyć się prawidłowego połykania.