Scenariusz zajęć z zakresu edukacji ekologicznej dla dzieci 6-letnich
opracowała mgr Edyta Kącka
Temat: Energię oszczędzamy - o środowisko i klimat dbamy.
Cel główny:
- poszerzanie wiadomości o źródłach energii, sposobach jej wykorzystania oraz sposobach jej oszczędzania.
Cele operacyjne - dziecko:
- wyjaśnia czym jest energia elektryczna i skąd ją czerpiemy,
- wymienia urządzenia, które wymagają użycia energii, wie jak bezpiecznie z nich korzystać,
- wymienia najważniejsze źródła energii; wskazuje wiatr, wodę i słońce jako źródła energii przyjazne środowisku i klimatowi,
- wyjaśnia jakie konsekwencje dla przyrody ma nadmiernie zużycie paliw kopalnych,
- rozumie potrzebę oszczędzania energii elektrycznej,
- zna praktyczne sposoby oszczędzania energii, prezentuje zachowania energooszczędne,
- czuje się współodpowiedzialne za stan środowiska naturalnego.
Formy:
•praca z całą grupą
•praca indywidualna
Metody:
•słowna (pogadanka)
•problemowa („burza mózgów”)
•pokazowa (prezentacja multimedialna)
•praktycznego działania
Środki dydaktyczne:
tamburyno, prezentacja multimedialna, biały talerzyk, świeczka, zapałki, nagranie odgłosów deszczu, gazety, karteczki, flamastry, dwustronna taśma klejąca.
PRZEBIEG ZAJĘCIA:
1. „Iskierka przyjaźni" - zabawa integracyjna. Dzieci stoją w kręgu trzymając się za ręce. Prowadzący mówi: „Iskierkę przyjaźni puszczam w krąg, niech powróci do mych rąk" i lekko ściska dłoń stojącego po prawej stronie dziecka. Dziecko przekazuje „iskierkę” dalej.
2. Zagadka słowna: „Co to jest?”
Płynie do wsi i do miasta,
do kuchenki, do żelazka.
Jeśli płynie, to w przewodach,
lecz to wcale nie jest woda. (prąd)
3. „Raz, dwa, trzy, pstryk.” - zabawa w skojarzenia. Dzieci siedzą w kręgu i powtarzają za nauczycielem: „Raz, dwa, trzy” (uderzając dłońmi o uda), następnie mówią „pstryk” (klaszcząc w dłonie) i kolejno mówią swoje skojarzenia ze słowem „prąd.”
4. Recytacja wiersza „Król i jego elektryczni słudzy” (D. Graj).
W dzisiejszym świecie jak król żyć mogę
- odkurzacz czyści moją podłogę,
zmywarka myje za mnie talerze,
pralka mi brudne ubrania pierze,
toster mi grzanki przypieka smacznie,
a na mój rozkaz radio grać zacznie.
Lecz, gdy brak prądu - przyznaję z bólem -
zaraz przestaję być wielkim królem.
5. Sprawdzenie wiadomości (z realizowanego wcześniej bloku tematycznego: „Wiemy, jak bezpiecznie korzystać z domowych urządzeń elektrycznych.”)
- Co to jest prąd? (niewidoczna energia)
- Gdzie powstaje prąd? (w elektrowni)
- Jak dostaje się do naszych domów? (płynie przewodami)
- Gdzie jest wykorzystywany prąd? (m.in. w gospodarstwie domowym)
- Co by się stało, gdyby zabrakło prądu? (nie będą działać urządzenia elektryczne).
6. Przypomnienie zasad bezpiecznego obchodzenia się z prądem.
7. „Prąd” - zabawa ruchowa orientacyjno - porządkowa. Dzieci biegają po sali na hasło(nazwa sprzętu np. odkurzacz) szybko łączą dłonie tworząc przewód elektryczny z elektrowni do wymienionego sprzętu. „Elektrownia” przesyła „prąd” w formie uścisku dłoni, który dzieci podają sobie dalej uruchamiając w ten sposób wymieniony sprzęt - naśladują dźwięk i sposób użycia sprzętu. PD: tamburyno.
8. „Skąd ten prąd?” - prezentacja multimedialna. Wyjaśnienie dzieciom, że prawie cała energia dostępna na Ziemi pochodzi ze Słońca, które ogrzewa naszą planetę i umożliwia rozwój życia. Poznanie różnorodnych źródeł energii i rodzajów elektrowni. Omówienie źródeł energii,które nigdy się nie wyczerpują (są odnawialne): woda (młyn rzeczny, elektrownia wodna), wiatr (wiatrak, elektrownia wiatrowa), słońce (kolektor słoneczny, elektrownia słoneczna). Zwrócenie uwagi na ukryte w ziemi złoża energetyczne (paliwa kopalne), które stopniowo się wyczerpują: węgiel, ropa naftowa, gaz ziemny. Wyjaśnienie dlaczego miasto korzysta z nieodnawialnych źródeł energii. Omówienie procesu produkcji prądu i ciepła dla miasta (w elektrowni cieplnej spala się węgiel, przez co podgrzewa się wodę, a wytwarzająca się para wodna napędza turbiny prądotwórcze). Uświadomienie dzieciom, że skutkiem ubocznym spalania węgla są dymy wydostające się z kominów elektrowni. Im więcej prądu zużywamy, tym więcej tych dymów powstaje. Omówienie szkodliwości dymu dla zdrowia człowieka i środowiska, wyjaśnienia czym jest smog i kwaśne deszcze. PD: prezentacja multimedialna.
9. „Czy dym jest brudny?” - zabawa badawcza polegająca na umieszczenie białego talerzyka nad płonącą świeczką, wyciągnięcie wniosków. PD: biały talerzyk, świeczka, zapałki.
10. „Schowaj się przed kwaśnym deszczem” - zabawa ruchowa orientacyjno-porządkowa. Dzieci poruszają się po sali, na odgłos padającego deszczu chowają się pod „parasole.” PD: nagranie odgłosów deszczu, gazety.
11. „Co możemy zrobić, aby elektrownie nie produkowały takiej dużej ilości spalin?” - „burza mózgów” - uświadomienie konieczności oszczędzania światła i wyłączania urządzeń elektrycznych.
12. Recytacja wiersza „Marek i Darek.” (autor nieznany)
Darek i Marek niedaleko mieszkali,
byli w jednym wieku, lecz się nie znali.
Mieli podobne gusty i zainteresowania,
podobne meble i podobne mieszkania.
Na tym ich podobieństwo się kończy,
bo więcej ich jednak dzieli niż łączy.
Darka mieszkanie bardzo się wyróżniało:
wiele jasnych lamp je rozświetlało,
żarówki w lampach o dużej mocy,
świeciły u Darka w dzień i w nocy.
Marek tak dużo lamp nie używał,
oświetlał tylko te pomieszczenia, w których przebywał.
Wyłączał oświetlenie, gdy było zbędne,
a żarówki w lampach miał energooszczędne.
Darek właśnie kąpie się zmęczony,
telewizor w pokoju zostawił włączony!
W kuchni otwarte drzwiczki lodówki,
a w pralce piorą się dwie tenisówki,
garnek bez pokrywki na ogniu paruje,
tak Darek kolację przygotowuje!
Marek od dawna ma dobre nawyki
wyłącza niepotrzebne odbiorniki!
Zawsze obiady w szybkowarze gotuje,
a jego EKO-pralka mało prądu potrzebuje!
Wie, że włączony komputer, gdy go nie używa,
cały czas prąd elektryczny zużywa!
Marek, gdy otrzymuje rachunek, nie boli go głowa,
oszczędność to dla niego rzecz prosta, wręcz odruchowa!
Darek, gdy widzi za prąd elektryczny rachunek,
zaraz prosi całą rodzinę o ratunek!
Gdyby Darek Marka odwiedził w jego mieszkaniu,
pomyślałby sam o oszczędzaniu!
Uwierzyłby, że możliwe jest racjonalne i ekologiczne
korzystanie z energii elektrycznej!
13. „Jak można oszczędzać energię elektryczną w domu?” - prezentacja multimedialna promująca postawy proekologiczne.
- Czy prąd jest za darmo? - Dlaczego jeszcze trzeba oszczędzać energię? (wyczerpują się dobra naturalne,środowisko ulega skażeniu)
- Jak możemy oszczędzać energię?
Odszukanie różnic na zdjęciach, na których ukazane są dwie bardzo podobne sytuacje, dzieci mają wskazać zachowanie bohatera, które promuje oszczędzanie energii. Sformułowanie zasad oszczędnego i ekologicznego korzystania z urządzeń elektrycznych, przykłady:
Czajnik elektryczny - wlewaj do gotowania tylko tyle wody ile potrzebujesz. Komputer - zamiast grać na komputerze, zagraj w grę planszową. Kuchenka elektryczna - gotuj w szybkowarze, albo pod przykryciem.
Lampa - maluj ściany na jasne kolory, załóż energooszczędną żarówkę, gaś światło, kiedy wychodzisz.
Lodówka - nie stawiaj jej w pobliżu grzejnika, nie wkładaj do niej ciepłych posiłków. Ładowarka - odłączaj ją zaraz po naładowaniu telefonu, tabletu czy laptopa.
Odkurzacz/żelazko - odkurzaj/prasuj szybko i zdecydowanie, nie oglądaj w tym czasie telewizji. Pralka - uruchamiaj, kiedy będzie pełna, pierz w niskiej temperaturze. Suszarka do włosów - wysusz włosy najpierw ręcznikiem, skrócisz czas suszenia o połowę.
Telewizor - zamiast gapić się w ekran, idź na spacer.
Zmywarka - uruchamiaj, kiedy uzbierasz komplet naczyń. Wyłącz sprzęt, którego nie używasz, ponieważ w trybie uśpienia sprzęt pobiera prąd. Kupując urządzenie elektryczne zwróć uwagę na jego klasę energetyczną itp.
14. „Znaczek - przypominaczek” - opracowanie i wykonanie znaczka przypominającego o gaszeniu światła. PD: karteczki, flamastry, dwustronna taśma klejąca.
15. Nauka rymowanki: „Gdy energię oszczędzamy, Ziemi życie przedłużamy”.
16. „Iskierka przyjaźni" - zabawa integracyjna. Podziękowanie za zajęcia.