PROGRAM EDUKACJI CZYTELNICZEJ
„Przedszkolak przyszłym czytelnikiem”
Opracowanie:
Edyta Karnacewicz
Przedszkole Publiczne Nr 10
„Bajkowa Łąka”
W Szczecinie
WSTĘP
„Edukacja czytelnicza to długotrwały, systematyczny proces obejmujący nie tylko naukę czytania ale wdrażanie dzieci w młodszym wieku szkolnym do czytelnictwa, którego efektem będzie fakt pojawienia się potrzeb i zainteresowań czytelniczych”.
I.Konopnicka
Wiek przedszkolny to dla każdego dziecka czas niezwykle intensywnego poznawania świata, gromadzenia wiedzy, rozwijania i doskonalenia wielu umiejętności, budowania systemu wartości. Niezwykle ważną rolę w tym procesie odgrywa książka, która jest narzędziem codziennej pracy nauczyciela przedszkola. Książki są źródłem niewyczerpanych wrażeń, przeżyć i wzruszeń, uczą mowy ojczystej, wzbogacają słownictwo dziecka, rozwijają zainteresowania. Książka w życiu dziecka powinna pojawić się jak najwcześniej i na stałe. Wówczas istnieje szansa na rozwój wewnętrznej potrzeby czytania.
Za proces kształtowania kompetencji czytelniczych odpowiedzialni są rodzice i nauczyciele. To oni czuwają nad wychowaniem, w którym kształtowane są postawy motywujące dzieci do korzystania z książek, jak i edukację w zakresie nabywania umiejętności sprawnego czytania. Codzienne obcowanie z książką między innymi umacnia więzi z nabliższymi, kształtuje pozytywne cechy charakteru, rozwija słownictwo wzbogacając język dziecka, przygotowuje do sprawnego czytania i pisania, rozwija wyobraźnię i poprawia koncentrację. Dlatego wychowując dziecko do czytelnictwa będziemy kształtować nawyk czytania i zdobywania wiedzy na całe życie.
Kierując się takimi przesłankami, jak i wizją naszego przedszkola promującego rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci, postanowiłam zastosować różne formy, jako element wspomagający i rozwijający zainteresowanie dziecka książką i czytelnictwem.
WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU
Program edukacji czytelniczej będzie realizowany w przedszkolu 3 –oddziałowym. Jest kierowany do dzieci 3-, 4-, 5-, 6 –letnich. Praca w grupach zróżnicowanych wiekowo pozwoli na dobór treści programowych według możliwości rozwojowych dzieci.
Cele działań czytelniczych podejmowanych w przedszkolu na podstawie programu „Przedszkolak przyszłym czytelnikiem” są zgodne z wizją naszego przedszkola promującego rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci.
Realizacja programu będzie wspierana inwencją nauczycieli jak i dzieci w podejmowaniu działań zmierzających do osiągania celów programu w zgodzie z podstawą programową.
Istotnym warunkiem realizacji programu jest integracja środowiska przedszkolnego, rodzinnego oraz współpraca z zaprzyjaźnioną Miejską Biblioteką Publiczną - filią nr 8.
CELE PROGRAMU
CEL GŁÓWNY:
Wychowanie do czytelnictwa -pobudzanie i pogłębianie motywacji dzieci w wieku przedszkolnym do nauki czytania poprzez stwarzanie warunków do rozwijania ich zainteresowań czytelniczych.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
Dziecko:
• odczuwa potrzebę częstego kontaktu z książką
• nabywa wzorów pięknej polskiej mowy poprzez kontakt z utworami literatury dziecięcej
• wie, że w książkach można odnaleźć informacje na określony temat
• szanuje książki i korzysta z nich tak, by nie uległy zniszczeniu
• wykazuje postawę gotowości do poznawania i działania
• wykorzystuje zdobyte wiadomości i umiejętności w podejmowanych działaniach
• doskonali percepcję słuchową i wzrokową
• odczytuje i rozumie znaczenie informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz często stosowanych oznaczeń i symboli
• słucha i opowiada treści utworów literackich
• rozumie treść wysłuchanego utworu i potrafi wypowiedzieć się na jego temat
• odtwarza treść opowiadania zgodnie z kolejnością zdarzeń
• formułuje główną myśl opowiadania
• tworzy własne zakończenia bajek i opowiadań
• bierze udział w zabawach na podstawie treści utworu
• wie, jak funkcjonuje biblioteka
• czuje się czytelnikiem i samodzielnie wyszukuje książki o określonej tematyce
• zna kolejne etapy powstawania książki
• zna drukowane małe i wielkie litery
• tworzy słownik obrazkowo –wyrazowy
• interesuje się czytaniem i pisaniem
• rozumie znaczenie umiejętności czytania i pisania
• chętnie uczestniczy w codziennym słuchaniu czytanej książki w przedszkolu.
ZADANIA PROGRAMU
1. Rozwijanie zainteresowań czytelniczych.
2. Kształtowanie nawyku słuchania czytanej książki.
3. Dostarczanie dobrych wzorców czytelniczych w przedszkolu i w domu rodzinnym.
4. Stwarzanie warunków w celu sprawdzenia zdobytej wiedzy i umiejętności przez dzieci.
5. Dbałość i poczucie odpowiedzialności za poszanowanie książek.
6. Nawiązanie współpracy z rodzicami w celu wspierania podjętych działań przedszkola.
7. Upowszechnianie czytelnictwa wśród rodziców i w najbliższym otoczeniu.
METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU
• METODY PRACY
- podające, werbalne (oparte na słowie): praca z książką, metody głośnego czytania, rozmowa, słuchanie utworów literackich, nauka tekstów, pogadanki, dyskusje, objaśnienia, opis, instrukcje słowne, praca z tekstem, ćwiczenia językowe
- poglądowe (oparte na obrazie): pokaz, przykład, wzór, film, ekspozycja, oglądanie książek, czasopism, ilustracji, zdjęć, spektakli teatralnych, wystąpień rówieśników
- twórczego rozwiązywania problemów (oparte na samodzielnym dochodzeniu do wiedzy)
- metoda samodzielnych doświadczeń, metoda zadań stawianych do wykonania, dyskusja, burza mózgów
• FORMY PRACY
-indywidualna
- zespołowa
- zbiorowa
• FORMY REALIZACJI
1. Zapoznanie dzieci z książką.
2. Organizowanie kącika książki.
3. Cykliczne czytanie dzieciom książek w przedszkolu.
4. Współpraca z Miejską Biblioteką Publiczną -filią nr 8.
5. Tworzenie bajek i baśni.
6. Zabawa w teatr –wiązanie treści utworu z różnymi formami ekspresji dziecka.
7. Twórcze zabawy z lekturą, w powiązaniu ze swobodną ekspresją muzyczną, ruchową, plastyczną, językową.
8. Cykliczne zabawy kulinarne -odczytywanie przepisów kulinarnych w formie obrazkowo -wyrazowej.
9. Udział w uroczystościach przedszkolnych.
10. Spotkania z teatrem.
11. Inscenizowanie przez dzieci wierszy, bajek i baśni.
12 . Zastosowanie bajkoterapii, jako metody na wyciszenie, relaksację i odreagowanie napięcia.
13 . Spotkanie z pisarzem.
14 . Czytanie dzieciom w domu.
15 . Organizowanie i udział w konkursie „ZACZYTANY PRZEDSZKOLAK” oraz w akcjach: „Urodziny Książkowego Misia”, „Międzynarodowy Dzień Postaci z Bajek”, „Święto książki w przedszkolu”, „Ogólnopolski Tydzień Czytania Dzieciom”, „Czytający goście”, „Światowy Dzień Poezji”, „Światowy Dzień Książki”, „Dzień Pluszowego Misia”, „Tydzień Bibliotek”.
EWALUACJA
Realizowany program zakłada jego ewaluację, która posłuży do oceny wartości merytorycznej i metodycznej tego programu i udzieli wskazówek do jego modyfikacji i udoskonalenia. Ewaluacja polegała będzie na przeprowadzeniu zabaw dydaktycznych utrwalających i systematyzujących kształtowane wartości, prezentowaniu pozytywnych postaw i zachowań wywołanych dzięki wdrażanym wartościom oraz na aktywnym uczestniczeniu dzieci w inscenizacjach, uroczystościach, wizytach w bibliotece wiążących się z wdrażaniem wartości. Miernikiem osiągnięcia oczekiwanego efektu będzie także przeprowadzenie ankiety wśród dzieci i rodziców oraz sporządzenie raportu podsumowującego realizację programu własnego. Najważniejsza jednak ewaluacja jest poza obecnym zasięgiem i dotyczyć będzie późniejszych etapów życia dziecka –człowieka dorosłego, świadomego potrzeby czytania i przekazywania tej wartości dalszym pokoleniom.
ZAŁĄCZNIKI
1. Regulamin konkursu czytelniczego „ZACZYTANY PRZEDSZKOLAK”.
2. Ankieta ewaluacyjna dla rodziców.
3. Ankieta ewaluacyjna dla dzieci.
ZAŁĄCZNIK NR 1
„ZACZYTANY PRZEDSZKOLAK”
KONKURS CZYTELNICZY DLA RODZIN
Serdecznie zapraszamy całe rodziny do udziału w konkursie na największą ilość poświęconego czasu na czytanie utworów (bajek, baśni, wierszy, opowiadań, legend) swoim dzieciom.
1. POSTANOWIENIA OGÓLNE:
Temat konkursu: „Zaczytany przedszkolak” –konkurs na największą ilość poświęconego czasu na czytanie utworów swojemu dziecku w określonym terminie.
Czas trwania konkursu: od 16 kwietnia do 28 maja 2018 r.
Organizator: Przedszkole Publiczne Nr 10 w Szczecinie
Opiekun: Edyta Karnacewicz
2. CELE KONKURSU:
• kształtowanie zainteresowań czytelniczych,
• poznawanie utworów literatury dziecięcej (opowiadań, wierszy, bajek, baśni, legend) z jednoczesnym ukazaniem roli książki w życiu człowieka,
• ukazanie właściwego kontaktu z książką poprzez wzór osób starszych,
• kształtowanie nawyku słuchania i opowiadania,
• zacieśnienie więzi emocjonalnej z dzieckiem poprzez wspólnie spędzony czas na czytaniu,
• pogłębienie współpracy z Rodzicami Naszego Przedszkola.
3. UCZESTNICY KONKURSU: dzieci w wieku przedszkolnym wraz z rodzicami.
4. WYMAGANIA KONKURSOWE:
• czytanie dziecku i zanotowanie ilości poświęconego czasu na czytanie poprzez wypełnienie arkusza „Zaczytany przedszkolak” (DOSTĘPNY W HOLLU PRZEDSZKOLA)
• dostarczenie wypełnionych arkuszy wychowawczyniom.
5. KRYTERIA OCENY:
• największa ilość poświęconego czasu na czytanie utworów swojemu dziecku
6. NAGRODY
• dla laureatów konkursu przewidziane są nagrody,
• ogłoszenie wyników nastąpi w trakcie trwania Ogólnopolskiego Tygodnia Czytania Dzieciom oraz opublikowane wraz z nazwiskami laureatów na stronie internetowej przedszkola (www.pp10.szczecin.pl)
Organizatorzy zastrzegają sobie możliwość zmian w regulaminie.
SERDECZNIE ZAPRASZAMY I ZACHĘCAMY DO UDZIAŁU W KONKURSIE!
ZAŁĄCZNIK NR 2
Rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci
Arkusz ankiety dla rodziców
Szanowni Państwo!
Uprzejmie prosimy o zaznaczenie na skali stopnia odpowiadającego Państwa ocenie efektywności podejmowanych działań w zakresie rozwijania kompetencji czytelniczych oraz upowszechniania czytelnictwa wśród dzieci. Uzyskane odpowiedzi pozwolą nam przyjrzeć się działaniom przedszkola w zakresie upowszechniania czytelnictwa wśród dzieci oraz zastanowić się, jakie jeszcze działania można podjąć dla poprawy skuteczności w tym zakresie.
1. Nauczyciele podejmują skuteczne sposoby przygotowania mojego dziecka do nauki czytania i pisania.
1 2 3 4 5
2. Uważam, że moje dziecko otrzymuje wystarczające wsparcie, aby być przygotowanym do nauki czytania w szkole.
1 2 3 4 5
3. Działania podejmowane przez nauczycieli są ciekawe dla mojego dziecka.
1 2 3 4 5
4. Jestem przekonany, że w przypadku pojawienia się trudności moje dziecko otrzyma właściwą pomoc w zakresie przygotowania do nauki czytania.
1 2 3 4 5
5. Nauczyciele tworzą warunki do włączania się rodziców w działania promujące czytelnictwo.
1 2 3 4 5
6. W jakim stopniu rodzic kontynuuje działania podejmowane przez przedszkole w domu?
1 2 3 4 5
7. Proponuję poszerzenie działań przedszkola o:
........................................
Dziękujemy za wypełnienie ankiety.
ZAŁĄCZNIK NR 3
Rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci
Badanie świadomości i wiedzy dzieci
Propozycja 1.
Nauczyciele przygotowują z dziećmi mapy pojęciowe na temat, np. „Książka”.
Problem badawczy: badanie wiedzy dzieci na temat książek, czytania, itp.
Karta spostrzeżeń po przeprowadzonym zajęciu.
1. Czy dzieci były zainteresowane tematem?
a. Tak
b. Nie
2. Wiedza dzieci na temat książek jest bogata.
a. Tak
b. Nie
3. Dzieci posługują się bogatym słownictwem.
a. Tak
b. Nie
4. Dzieci potrafią podać tytuły ulubionych książek.
a. Tak
b. Nie
5. Dzieci podają imiona bohaterów ulubionych książek.
a. Tak
b. Nie
6. Dzieci wiedzą, co to jest biblioteka, księgarnia.
a. Tak
b. Nie
7. Dzieci potrafią określić, jak należy dbać o książki.
a. Tak
b. Nie
8. Dzieci znają słowa „autor”, „ilustrator”.
a. Tak
b. Nie
9. Dzieci wiedzą, jak powstaje książka.
a. Tak
b. Nie
Propozycja 2.
Realizacja projektu „Książka”
Problem badawczy: analiza aktywności dzieci i zaangażowania w realizację projektu tematycznego.
Karta spostrzeżeń po zrealizowanym projekcie.
1. Czy dzieci były zainteresowane tematem.
a. Tak
b. Nie
2. Wiedza dzieci na temat książek jest bogata.
a. Tak
b. Nie
3. Dzieci posługują się bogatym słownictwem.
a. Tak
b. Nie
4. Dzieci potrafią podać tytuły ulubionych książek.
a. Tak
b. Nie
5. Dzieci podają imiona bohaterów ulubionych książek.
a. Tak
b. Nie
6. Dzieci wiedzą, co to jest biblioteka, księgarnia.
a. Tak
b. Nie
7. Dzieci potrafią określić, jak należy dbać o książki.
a. Tak
b. Nie
8. Dzieci znają słowa „autor”, „ilustrator”.
a. Tak
b. Nie
9. Dzieci wiedzą, jak powstaje książka.
a. Tak
b. Nie