Osoba niepełnosprawna intelektualnie a możliwość wykonywania pracy

Osoba niepełnosprawna intelektualnie a możliwość wykonywania pracy

Każda osoba niepełnosprawna intelektualnie ma prawo do wykonywania pracy
w miarę swoich możliwości. Kwestie te szczegółowo reguluje ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zawiera ona zapisy dotyczące uprawnień osób niepełnosprawnych, a także wymagania dla pracodawców zatrudniających takie osoby, wskazuje również ofertę pomocy, mającą ułatwić zatrudnianie tej grupy pracowników . Do form aktywności wspomagającej rehabilitację społeczno-zawodową, ustawa zalicza m.in. warsztaty terapii zajęciowej i turnusy rehabilitacyjne.
Warsztat terapii zajęciowej (WTZ) to placówka stwarzająca osobom niepełnosprawnym, niezdolnym do podjęcia pracy możliwość terapii w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia pracy. WTZ mogą być organizowane przez fundacje, stowarzyszenia, a także inne podmioty. Ich tworzenie i działalność finansuje Państwowy Fundusz Osób Niepełnosprawnych (PFRON), przy współudziale powiatu.
Turnusy rehabilitacyjne polegają na zorganizowanej, aktywnej rehabilitacji społecznej z elementami wypoczynku. Ich celem jest ogólna poprawa sprawności psychofizycznej oraz rozwijanie umiejętności społecznych. Turnusy dofinansowane są przez powiatowe (miejskie) centra pomocy rodzinie (PCPR) i ze środków PFRON.
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, nadaje im szczególne uprawnienia dotyczące :
1.czasu pracy – nie może on przekraczać 8 godzin dziennie, a dla osób ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności – 7 godzin dziennie,
2.zakazu pracy w nocy i godzinach nadliczbowych – z wyjątkiem osób zatrudnionych do pilnowania i na wniosek osoby zatrudnionej, gdy lekarz wyrazi na to zgodę,
3.dłuższej przerwy w czasie pracy – dodatkowe 15 minut wliczane do czasu pracy,
4.dodatkowego urlopu – osobie ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni,
5.zwolnienia od pracy z zachowaniem wynagrodzenia – przysługuje osobie ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy oraz w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym w wymiarze 21 dni roboczych, ale nie częściej niż raz w roku.
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nakłada na pracodawców obowiązek zatrudniania określonej liczby osób niepełnosprawnych, gdy zatrudnia, co najmniej 25 pracowników pełnosprawnych.
W przeciwnym razie firma, jest zobowiązana do wpłaty na PERON. Zebrane w ten sposób środki dofinansowują zatrudnienie i rehabilitację osób niepełnosprawnych .
Z drugiej strony oferuje się wiele zachęt do pozyskiwania przez firmy pracowników z niepełnosprawnością intelektualną. Pracodawca może skorzystać z :
1.dofinansowania do wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych,
2.dofinansowania do składek na ubezpieczenie społeczne tych pracowników,
3.zwrotu kosztów zatrudnienia asystenta niepełnosprawnego pracownika,
4.zwrotu kosztów przystosowania stanowiska pracownika,
5.zwrot kosztów organizowanych szkoleń dla osób niepełnosprawnych.
Pracodawca zatrudniający niepełnosprawnych pracowników zyskuje więc wielokrotnie, po pierwsze nie musi wpłacać środków na PERON, po drugie skorzysta z różnych form dofinansowania do zatrudnienia osoby niepełnosprawnej i po trzecie uzyska pozytywny wizerunek przedsiębiorcy, który łączy osiąganie zysku z wrażliwością społeczną.
Nie każdy niepełnosprawny jest w stanie znaleźć pracę i pracować na otwartym rynku pracy, dla wielu z nich możliwości zatrudnienia stwarzają zakłady pracy chronionej i zakłady aktywności zawodowej. Zakład pracy chronionej jest przedsiębiorstwem i działa w celu osiągnięcia zysków, zatrudnia co najmniej 30% osób niewidomych lub z niepełnosprawnością intelektualną zaliczanych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, albo 40% osób z inną niepełnosprawnością, w tym 10% ze znacznym lub umiarkowanym stopniem. Natomiast racją istnienia zakładu aktywności zawodowej jest zatrudnianie osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Pomyślany został jako etap pomiędzy uczestnictwem w warsztatach terapii zajęciowej, a podjęciem pracy w zakładzie pracy chronionej, a następnie na otwartym rynku pracy .
PERON przewiduje także możliwość dofinansowania szkoleń dla osób niepełnosprawnych, mogą korzystać z nich :
1.osoby niepełnosprawne bezrobotne (niepobierające świadczeń rentowych),
2.inne osoby niepełnosprawne poszukujące pracy i niepozostające w zatrudnieniu,
a zarejestrowane w powiatowym urzędzie pracy (pobierające świadczenia rentowe),
3.osoby niepełnosprawne będące w okresie wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników,
4.zatrudnione, jeżeli organizatorem jest ich pracodawca.
Mając na uwadze powyższe rozważania, należy stwierdzić, ze każda osoba niepełnosprawna posiada prawo do podjęcia pracy i nie może być z tego powodu dyskryminowana, ważne jest, aby wiedziała, jakie przysługują jej uprawnienia w ramach prawa pracy i jakie obowiązki wiążą się z jej podjęciem. Praca dla osoby niepełnosprawnej jest często najwyższą formą rehabilitacji. Daje możliwość nie tylko uzyskania środków do życia, ale pozwala także na codzienny kontakt z otoczeniem. Osoba niepełnosprawna najczęściej będzie miała dużo większą motywację do pracy niż pozostali pracownicy, będzie też bardziej szanowała pracę. W związku z tym pracodawca zyskuje tym samym oddanego pracownika, z dużą motywacją do pracy.