Jakie prawa mają dzieci? - scenariusz zajęć

Jakie prawa mają dzieci? – scenariusz zajęć
Szkoła podstawowa
Czas trwania: 45 minut
Cel ogólny:
- uświadomienie dzieciom ich praw;
- uświadomienie, że istnieją osoby i instytucje, do których mogą zwrócić się o pomoc, jeśli ich prawa są naruszane.
Cele szczegółowe:
Uczeń:
- wie, jak nazywa się dokument, w którym zawarte są prawa dziecka;
- zna kategorie praw zapisanych w Konwencji o Prawach Dziecka;
- potrafi scharakteryzować podstawowe kategorie praw dziecka.
- wyjaśnia, czym są prawa dziecka;
- zdobywa umiejętność uzasadniania swoich praw;
- dowodzi konieczności ochrony praw dziecka;
- rozwija zainteresowania problematyką dotyczącą obrony praw dziecka;
- doskonali współpracę w grupie.

Formy i metody pracy:
Praca w grupach, głośne czytanie, pogadanka.
Środki dydaktyczne:
- materiał pomocniczy nr 1 – Katalog praw zawartych w Konwencji o Prawach Dziecka,
- materiał pomocniczy nr 2 – wiersz z Ilustrowanego Tygodnika Dzieci PENTLICZEK
tekst- Marcin Brykczyński

- materiał pomocniczy nr 3 – Do kogo mogą zwrócić się o pomoc?

Literatura:
wiersz M. Brykczyńskiego” Prawa Dziecka”
KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Wprowadzenie
Prawa i wolności przysługują wszystkim, a więc także dzieciom. zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło w 1989 roku Konwencję o Prawach Dziecka, dokument zawierający zapis podstawowych praw dzieci. Polska również ratyfikowała tę Konwencję w 1991 roku.
2. Praca z całą klasą.
Rozdaj uczniom katalog praw zawartych w Konwencji o Prawach Dziecka (materiał pomocniczy nr 1 – kserowany dla każdego ucznia).
Poinformuj, iż otrzymany przez nich katalog praw nie jest autentycznym tekstem Konwencji, lecz zawiera jedynie nazwy praw zapisanych we wspomnianym dokumencie w rozwiniętej formie.
Poproś chętnych uczniów, aby odczytali głośno kategorie praw.
3. Praca w grupach.
Po odczytaniu praw, zaproponuj, aby uczniowie pracując indywidualnie lub w grupach sami uzupełnili treścią hasła Konwencji. Przydziel każdemu uczniowi (lub grupie) jedno prawo (nauczyciel może wybrać prawa do interpretacji wg swojego uznania). Podaj schemat, według którego uczniowie mają wykonać zadanie.
Oto przykład:
Jeśli dzieci mają prawo do wypoczynku, to nie wolno zmuszać ich do odrabiania lekcji przez kilka godzin dziennie. Dzieci powinny mieć czas na zabawę ze swoimi kolegami, czytanie książek, zabawę z psem.
W efekcie powinna powstać przetłumaczona na język dzieci Konwencja o Prawach Dziecka.
Po zakończeniu prac w grupach (ok. 15 minut) następuje prezentacja. Nauczyciel uzupełnia wiedzę uczniów.
Poinformujmy uczniów, że podobną pracę wykonał Marcin Brykczyński. Rozdaj materiał pomocniczy nr 2. Poproś jednego z uczniów, aby głośno odczytał tekst.
4. Zakończenie.
Na koniec rozdaj uczniom materiał pomocniczy nr 3 – Do kogo mogę zwrócić się o pomoc?

Materiał pomocniczy nr 1
Katalog praw zawartych w Konwencji o Prawach Dziecka
Prawa i wolności osobiste:
• prawo do życia i rozwoju
• prawo do posiadania stanu cywilnego, tzn. do rejestracji po urodzeniu i do posiadania imienia i nazwiska,
• prawo do uzyskania obywatelstwa
• prawo dziecka do rodziny; prawo poznania swego genetycznego pochodzenia, do wychowania przez rodziców naturalnych, a w razie rozłączenia z rodzicami do stałych kontaktów z nimi i trwałego połączenia jeśli tylko będzie to możliwe,
• prawo do wolności religii lub przekonań
• prawo do swobodnego wyrażania poglądów i poszanowania ich przez dorosłych, w szczególności zaś dziecko winno być wysłuchane w postępowaniu administracyjnym i sądowym we wszystkich sprawach, które go dotyczą (np. zmiany nazwiska, adopcji),
• wolność od przemocy fizycznej lub psychiatrycznej, wyzysku, nadużyć seksualnych, wszelkiego okrucieństwa,
• wolność od bezpośredniego udziału w działaniach zbrojnych (do lat 15)
• zakaz wykonywania kary śmierci lub stosowania kary dożywocia więziennego wobec dziecka
Prawa socjalne:
• prawo do zabezpieczenia socjalnego
• prawo do możliwie najwyższego poziomu ochrony zdrowia,
• prawo do odpowiedniego standardu życia
• prawo do wypoczynku, czasu wolnego, rozrywki i zabawy,
Prawa kulturalne:
• prawo do nauki (nauka w zakresie szkoły podstawowej jest obowiązkowa i bezpłatna),
• prawo do znajomości swych praw,
• prawo do korzystania z dóbr kultury,
• prawo mniejszości etnicznych do znajomości swojej kultury, wyznania i praktyk religijnych
Prawa polityczne:
• prawo do stowarzyszania się i gromadzenia w celach pokojowych
• prawo wolności wypowiedzi, swobody poszukiwania i przekazywania informacji i idei wszelkiego rodzaju

Materiał pomocniczy nr 2

O prawach dziecka

Niech się wreszcie każdy dowie
I rozpowie w świecie całym,
Że dziecko to także człowiek,
Tyle że jeszcze mały.
Dlatego ludzie uczeni,
Którym za to należą się brawa,
Chcąc wielu dzieci los odmienić,
Spisali dla was mądre prawa.
Więc je na co dzień i od święta
Spróbujcie dobrze zapamiętać:

Nikt mnie siłą nie ma prawa zmuszać do niczego,
a szczególnie do zrobienia czegoś niedobrego. (art. 33, 34, 36)

Mogę uczyć się wszystkiego, co mnie zaciekawi
I mam prawo sam wybierać, z kim się będę bawić. (art. 13, 15, 16, 17)

Nikt nie może mnie poniżać, krzywdzić, bić, wyzywać,
Każdego mogę zawsze na ratunek wzywać. (art. 19, 28, 34, 36, 37)

Jeśli mama albo tata już nie mieszka z nami,
Nikt nie może mi zabronić spotkać ich czasami. (art. 9, 10)

Nikt nie może moich listów czytać bez pytania,
Mam też prawo do tajemnic i własnego zdania. (art. 5)

Mogę żądać, żeby każdy uznał moje prawa,
A gdy różnię się od innych, to jest moja sprawa. (art. 2, 3, 4, 22, 23, 30)

Tak tu się wiersze poukładały,
Prawa dla dzieci na całym świecie,
Byście w potrzebie z nich korzystały,
Najlepiej jak umiecie.

wiersz z Ilustrowanego Tygodnika Dzieci PENTLICZEK
tekst- Marcin Brykczyński

Materiał pomocniczy nr 3 – Do kogo mogą zwrócić się o pomoc?

Osoby dorosłe, którym ufam (wpisz je sam)
........................................
Instytucje państwowe, organizacje społeczne: (w danej miejscowości):
Rzecznik Praw Dziecka
ul. Przemysłowa 30/32
00-450 Warszawa
telefon: (22) 583 66 00
fax: (22) 583 66 96
Biuro jest czynne od poniedziałku do piątku w godzinach 08.15-16.15.
Adres poczty elektronicznej: rpd@brpd.gov.pl
Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800121212

Ogólnopolski Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży – tel. 116 111
od pn. do pt. - godz. 12.00-20.00

Komitet Ochrony Praw Dziecka
ul. Oleandrów 6, 00-629 Warszawa,
tel. (22) 626 94 19
Fundacja Dajmy Dzieciom Siłę (dawniej Fundacja Dzieci Niczyje)
Biuro Fundacji , ul. Katowicka 31, 03-932 Warszawa, tel./faks +48226160268,+ 48 22616 03 14

Centrum Dziecka i Rodziny im. Aliny Margolis-Edelman
ul. Walecznych 59, 03-926 Warszawa
tel. (22) 616 16 69, (22) 672 65 86

Centrum Pomocy Dzieciom „Mazowiecka” im. Ireny Kornatowskiej
ul. Mazowiecka 12/25, 00-048 Warszawa
tel. (22) 826 88 62,
(22) 826 14 34

........................................